Ömürdən keçənlər

 

 

 

 

Çoxlarının (təbii ki, hamının yox...) ömrü-günü qədrini qədərincə bilmədiyimiz Uca Yaradanın bir daha ələdüşməz, təkrarsız Yerüstü yaşama payı müddətində, bənzərsiz (bəzi hallarda nadir!) əhvalatlarla zəngin olur, ömürlərin həyat ritmi ayrıca bir tarixçəyə dönür, seçilir, fərdi-məxsusi ömürnaməyə çevrilə bilir...

 

Mən də ömrünün bu sonbahar ovqatında, səkkizinci onilliyinə qovuşmağa az qalmış, heç də gur olmayan, dumanlı, çiskinli, küləkli... havalarında belə bir qənaətə gəldim ki, yaradıcı duyğular cəhətcə çox da parlaq şansı olmayan, zənginliyilə heç də seçilməyən (əlbəttə ki, maddi və mənəvi ehtiyac ucbatından) bəxtimə adi bir həyat yaşamaq qisməti düşmüş ömür yollarımda elə əhvalatlar, hadisələr olub ki, belə olmuş keçmişləri qələmə almamaq, necə deyərlər, ən azı tənbəllikdir, laqeydlikdir, bəlkə də günahdır...

 

Və bu yerdə böyük yazıçı Ernest Heminqueyin məşhur bir fikri məni yerimdən oynatdı, mənə “tənbəlliyin daşlarını tulla uçurumlara” - dedi:

 

“Yazıçının vəzifəsi danışmaq deyil, yazmaqdır”...

 

Mən 60 ilə yaxındır ki, taleyimizin şəhəri, dünya gözəlinə dönmüş Bakıda yaşayıram. Ağdam şəhərində 1 nömrəli orta məktəbi başa vurub üz tutmuşam paytaxta. Oxumuşam, işləmişəm, evim olmadığı bir vaxtda dağ çeşməsi kimi nurlu, apaydın, tərtəmiz bir tələbə yoldaşımla evlənmişəm (ruhu şad olsun!) dörd övladımız olub, iki qız, iki oğlan, sonralar nəvələr, hələlik, Rəsul adında bir balaca nəticə...

 

Bu ötüb keçən illərdə o qədər dost, qohum, tanış-biliş itirmişəm ki, həmin adamların adlarını yada salıb sadalamaq özü bir əzabdır, nisgildir və bununla belə, boy atıb yüksələn ( hər gün gözəlləşən!) Bakımızın, digər şəhər və rayonlarımızın bugününü görmək qismətinə çatmayan, anamız, ruhumuz Qarabağın dəhşətli faciəsindən əvvəl, şairlər demiş, bu bivəfa dünyanın qapısını çırpıb getmiş doğmalarımın, dostlarımın adını çəkməyə bilmərəm, o istəkli adamların ruhu məndən küsər, inciyər...

 

Ağdamdan Şuşaya qalxan yolun üstündəki məşhur Qaraağacı qəbirstanlığında 17 yaşında naşı bir həkimin laqeydliyindən vəfat etmiş əkiz qardaşlarımın birinin - Tofiqin bizlərdən nigaran qəbri var. O məzarıstanda babalarımın, nənələrimin, qohumlarımın, müəllimlərimin, dostlarımın ruhu dolaşır...

 

O qəbirstanlıqda Rasim Kərimov əbədiyyətə qovuşub.

 

Qəşəm Aslanovu, Oqtay Hüseynovu, Səyavuş Əliyevi, Səfər Cəbrayılovu, Asif Cəfərovu, Məmməd Aslanı, Şakir Kərimovu, Maqbet Məmmədovu, Aydın İbrahimovu, Maqsud və Davud Nəsibov qardaşlarını, Aydın Quliyevi, Arif Abdullazadəni, Şahid Abdulkərimovu, Rafael Kərimov, Şahmar Əkbərzadəni, Əhməd Elbrusu, Bəşarət Paşayevi, Ramiz Hümbətəliyevi, Həbib Bədəlovu, Kərəm Quliyevi, Yaqub Abdullayevi, Adil Abbasovu, Nizami və qardaşı Samil Qurbanovu necə unuda bilərəm ki...

 

Ağdamda uşaqlıq illərində dostlaşdığım və bu dünyadan çoxdan (lap çoxdan...) köç edib getmiş bizim məhəllə uşaqlarını - igid Reyi, əmoğlu Sabiri, Dadaşoğlu Eldarı, Səyyafı, çayçı Böyükkişinin oğlanlarını - Oqtayı, Arifi, Akifi... Dəli Xasayı, Dəli Elmanı xatırlayanda xəyalım quşa dönüb keçən əsrin əllinci illərinə qayıdır, o vaxtkı Vorosilov küçəsindəki həyət-bağçaları dolaşır...

 

O kişilərin sırasında rəhbər işçilər, şairlər, professorlar, polis-prokuror işçiləri, təsərrüfat rəhbərləri, tacirlər, mühəndislər, zavod fəhlələri, çayçılar və s. peşə sahibləri vardı...

 

“Mənim deməyə sözüm var, nəsə yazmalıyam, hökmən (Allah qoysa!..) yazmalıyam” - deyib bir payız günü yüngül ağ vərəqləri çinləyib, güc verib zindan kimi ağır qələmi yerindən qaldırmağa girişirəm...

 

Məşhur rus yazıçısı Anton Çexov yazıçı Vladimir Korolenko ilə söhbət vaxtı deyibmiş ki, bizim hər ikimiz ağzıbağlı butulka vəziyyətindəyik, indi həmin butulkanı təpəsi üstə çevirib qapağını açmaq vaxtıdır...

 

Mən də düşünürəm ki, çoxlarına məlum olmayan (bir az qapalı) hadisələri, faktları yazım, hövsələsi çatıb oxuyan oxusun, oxumayanın da canı sağ olsun...

 

Xalq şairi Süleyman Rüstəmin söhbətlərindən

 

Bu nikbin təbiətli, “Ələmdən nəşəyə” şeirinin yaradıcısı, çılğın, məğrur, bir az da ədalı və vüqarlı xalq şairi ilə mənim elə bir yaxınlığım, sıx əlaqəm-filanım olmayıb, desəm düz olar.

 

Amma Süleyman Rüstəmin şeirlərini, xüsusilə “Çapayev” şeirini hələ orta məktəb illərindən əzbərləmişdik.

 

Sonrakı illərdə bu maraqlı və coşğun şairin Güney Azərbaycan mövzusunda ustalıqla qələmə aldığı şeirlərini oxuyub heyran olduq. Onun “Təbrizim” şeiri necə də şirin, ahəngdar bir dillə yazılıb...

 

Ötən əsrin 70-ci illərində Süleyman Rüstəm həm də ictimai-siyasi xadim kimi məşhurlaşmışdı. O, Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikası Ali Sovetinin sədri vəzifəsinə seçilmişdi.

 

Mən həmin illərdə Azərbaycan Kommunist Partiyası MK-nin Siyasi Maarif evində çalışırdım və o vaxtlar Ali Sovetin sessiyaları Siyasi Maarif evinin iclas zalında keçirilərdi.

 

Mən də fürsətdən istifadə edərək, bu məşhur şairlə yaxından tanış olmaq məqsədilə onu otağıma dəvət edərdim, birlikdə çay içib söhbətləşərdik.

 

İlk görüşdə mən özümü ona təqdim edəndə, o, sözümü yarımçıq kəsib qayıtdı ki, dayan, bir dayan, hə, deməli o şeirlərini oxuduğum Ramiz Məmmədzadə sənsən? Mən də bizim Ramizə deyirəm ki (Ramiz Məmmədzadə bir vaxtlar Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsinin katibi vəzifəsində çalışmışdır. Süleyman Rüstəmlə dayıoğlu-bibioğludur, elmlər doktoru, professordur.), a kişi, sən şeir yazırsan, mənim də xəbərim yox. Ramiz də qayıdır ki, o şeir yazan başqa adamdır, mən deyiləm... Hə, beləliklə bu son dərəcə maraqlı şairlə ünsiyyət yarada bildim.

 

Növbəti görüşlərin birində Süleyman Rüstəm yenə çay süfrəsi ətrafında baməzə bir əhvalatdan söhbət açdı:

 

- Yayın cırhacırı idi, Səməd Vurğunla Novxanıda istirahət edirdik. (Süleyman Rüstəm əslən novxanalıydı). Günortadan sonra getdik dənizə, çimdik, sərinlədik, xoş bir ovqatla dəniz sahilindəki tut ağaclarının kölgəliyinə üz tutduq. Sıx yarpaqlı, budaqları çətir kimi kölgə salmış böyük bir tut ağacının altına dəsmal-filan salıb uzandıq.

 

Bir də eşitdik ki, pıtraq qara tut ağacının yuxarı budaqlarından səs gəlir, başımızı qaldırıb nə görsək yaxşıdı, 3-4 uşaq şirin-şirin tut yeyir.

 

Mən ucadan dedim:

 

- Alə, ay uşaq, görmürsüz, biz bu ağacın altında uzanmışıq, siz də tut yeyirsiniz, budaqlardan üstümüzə qara tut tökülür, üst-başımız batır. Tez düşün, gedin o biri ağaclara çıxın, tez olun.

 

Ağacdakı uşaqlardan biri qışqırdı:

 

- Ay dayı, zəhmət olmasa, siz gedin o biri ağacların altında oturun. Bu ağacın tutu çoxdur. Biz burdan düşən deyilik.

 

Mən də dedim ki, yaxşı, indi neyləyək, amma deyin görüm, siz şairlərdən kimləri tanıyırsınız?

 

Uşaqlardan biri başladı şairlərin adını sadalamağa:

 

- Səməd Vurğun, Süleyman Rüstəm, sonra...

 

Onun sözünü kəsib cəld ayağa qalxıb yanpörtü uzanmış, Günəşdən qaralıb az qala kömürə dönmüş Səmədi göstərib dedim:

 

- Bax, bu Səməd Vurğundur, mən də Süleyman Rüstəməm.

 

Elə bu sözləri demişdim ki, budaqların arasından bir qarabala sərçə kimi “hop” edib düşdü qarşımıza.

 

Əvvəlcə mənə, sonra Səmədə diqqətlə baxdı, əynimizdəki dizə qədər uzanmış qumlu qara sətin tumanı süzdü və başını yuxarı qaldırıb ağacdakı dostlarına dedi:

 

- Alə, mən ölüm, siz düşün bu çılpaq day-daylara baxın, utanmırlar deyirlər guya biri Süleyman Rüstəmdir, o biri də Səməd Vurğun, durun burdan gedin alə, yoxsa o söz - deyib yenidən atılıb tuta dırmaşdı...

 

Mariya İvanovnanın cavabı

 

- Böyük dostumuz, məşhur musiqi xadimimiz Şəmsi Bədəlbəyli filarmoniyanın direktoruydu, - deyə Süleyman Rüstəm söhbətini davam etdirdi. - günlərin bir günündə Şəmsi məni də, Səməd Vurğunu da filarmoniyaya bir tədbirə dəvət etmişdi. Səmədlə görüşüb getdik filarmoniyaya. Yazın cavan çağıydı. Filarmoniyanın qarşısındakı şabalıd ağaclarının ağ çiçəkləri “gəl-gəl” deyirdi. Səməd də, mən də xoş bir ovqatdaydıq...

 

Filarmoniyanın giriş qapısına yaxınlaşıb qapıda dayanan rus qadına “dobri” dedik və içəri keçmək istəyəndə həmin qadın dedi ki, dəvətnamənizi göstərin.

 

Mən qabağa keçib rus dilində dedim ki, nə dəvətnamə, Şəmsi bizi özü dəvət edib. Mən Süleyman Rüstəməm, bu yoldaş da Səməd Vurğundur. Hər ikimiz ordenli şairlərik.

 

Qapıçı qadın başını bulayıb ayağa qalxdı, bərkdən qışqırdı:

 

- Mane olmayın, keçin yoldan, buraxmıram, vəssalam!

 

Bizi tanıyanlar təəccüb içində salam verib, çiyinlərini çəkib içəri keçirdilər...

 

Nə isə, xəbər göndərdik Şəmsi özü qapıya gəlib bizi gülə-gülə qarşıladı, üzrxahlıq edib kabinetinə apardı.

 

Pərtlikdən dilxor olmuş Səməd üzünü Şəmsiyə tutub gileyləndi:

 

- Biz də elə bilirik ki, xalq bizi tanıyır, ta sənə sözüm yoxdu, bizi dəvət etmisən, qapıçıya da tapşırmısan ki, bizi içəri buraxmasın, biabır olduq.

 

Bu sözdən sonra Şəmsi qapıçı qadını kabinetinə çağırtdırdı. Şəmsi rus dilində qadına dedi:

 

- Mariya İvanovna, siz yəni bu boyda məşhur şairləri tanımırsınız, ayıb deyil, onlardan dəvətnamə tələb etmisiniz?

 

Mariya İvanovna çox sakit tərzdə direktora cavab verdi:

 

- Şəmsi Bədəloviç, mənə niyə irad tutursunuz, mən bu şairləri hardan tanıya bilərəm ki?

 

Sonra qayıtdı ki, “ya projivayu na zavoqzalnom rayone, poetomu ya ix neznayu”...

 

Hamımız qəh-qəh çəkib güldük.

 

Mariya İvanovna sürətlə kabinetdən çıxdı...

 

Vəzifəli adamın yalanı

 

Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsi Aparatında məsləhətçi vəzifəsində çalışdığım illərdə maraqlı, yaddaqalan hadisələrlə, əhvalatlarla rastlaşmalı olmuşam və mən bu yazıda vacib bildiyim baş vermiş bir sıra hadisələrdən söhbət açmağı məqsədəuyğun hesab etdim.

 

Unudulmaz Heydər Əliyev kimi azman bir siyasət nəhəngin rəhbərliyi altında işləməyin özü çox uğurlu, hər kəsə nəsib olmayan bir şans idi və o illərin hər günü, ayı həyatın bütün sahələrində yüksəlişə doğru istiqamət götürmüş tarixi hadisələrin zənginliyi ilə fərqlənirdi.

 

Bununla belə, o vaxtlarda da müxtəlif yollarla rəhbər orqanlarda işə düzələ bilmiş kəmsavad, eqoist, lovğa adamlarla üzbəüz gəlməli olurduq.

 

Belələri həmişə pusquda durub... gözləyən pişiyə bənzərlər, məncə...

 

Ötən əsrin 70-ci illərində praktik partiya işində - rayon partiya komitələrinin ideoloji sahə üzrə katibi vəzifəsində işlərkən özlərini kollektivə qarşı qoymuş iki nəfəri (bir qadın, bir kişi) kimlərinsə tövsiyəsi ilə Mərkəzi Komitənin Siyasi Maarif Evinə göndərmişdilər.

 

Onların hər ikisi elə ilk gündən kollektivə qarşı mövqedə qərarlaşdılar. Hər ikisi “rusdilli” idi, Azərbaycan dilində sərbəst danışa və yaza bilmirdilər.

 

Mən ilk partiya təşkilatı katibi kimi onların ezamiyyətə getməsinin tərəfində deyildim. Çünki savad, bilik bir yana qalsın, onların yerlərdə narazılıqla qarşılandığını bilirdim.

 

Bununla belə, necə deyərlər, öküzün buynuzu yavaş-yavaş görünməyə başladı.

 

O vaxtlar İsmayıllı, Zərdab, Ağsu, Qazax, Şamaxı, Əli Bayramlı (indiki Şirvan şəhəri), Kürdəmir və digər rayon partiya komitələrinin mənimlə qarşılıqlı şəxsi münasibəti olan birinci katibləri şəxsən mənə zəng açıb xahiş edərdilər ki, həmin işçilər onların başçılıq etdikləri rayonlara ezam edilməsin. Hətta o da yadımdadır ki, o illərdə Zərdab Rayon Partiya Komitəsinin birinci katibi işləyən rəhmətlik Qalası Cəfərov (maşın qəzasında həlak oldu...) gecə evimizə zəng çalıb dönə-dönə məndən xahiş etdi ki, nə edirsən et, filankəs bizim rayona ezamiyyətə (məhkəmə seçkiləri ilə əlaqədar) gəlməsin, başqa birisi gəlsin.

 

Əlbəttə, mən o rəhmətliyin xahişini yerinə yetirə bilmədim, gücüm çatmadı.

 

Axı nə olmuşdu, o iki nəfər nədən arzuolunmaz kəslərə çevrilmişdi? Əvvəla onlar auditoriya qarşısında sərbəst danışa bilmirdilər, bir ideoloji sahə adamı kimi dövrün tələbləri səviyyəsində deyildilər, bütün bu cəhətlər öz yerində, əsas dözülməz cəhət ondan ibarət idi ki, hər iki işçi Mərkəzi Komitənin kadr siyasətinə qarşı çıxış edirlər, “filankəsi niyə işdən çıxartdılar”, “filankəsovu niyə filan vəzifəyə qoydular” kimi dedi-qodu ilə məşğul olurdular və s...

 

Mən o iki nəfərin hərəkətlərini partiya iclasında müzakirəyə hazırladım və bu barədə Mərkəzi Komitənin partiya təşkilat katibi, MK-nın şöbə müdiri Cəfər Vəliyevə rəsmi məlumat verdim. (Onda mən Aparatın partiya bürosunun üzvü idim).

 

O ərəfədə mən Beyləqan rayonunda ezamiyyətdə olarkən, mənə Bakıdan zəng edib dedilər ki, sən təcili geri dönməlisən, MK-nın katibi Kamran Bağırov səni gözləyir.

 

Bu hadisə 1978-ci ilin avqust ayında olmuşdu, Kamran Bağırov Sumqayıt şəhər Partiya Komitəsinin I katibliyindən Mərkəzi Komitə katibi vəzifəsinə gətirilmişdi. K.Bağırovun kabinetində MK-nın şöbə müdiri C.İldırımzadə, onun müavinləri Z.Hüseynzadə və V.Məmmədovu gördüm.

 

K.Bağırova hər iki işçi haqqında ətraflı məlumat verdim.

 

MK-nın katibi şöbə rəhbərlərinə tapşırdı ki, o işçilərin Aparatdan başqa işə keçirilməsi ilə bağlı təklif hazırlasınlar...

 

Şöbə müdiri MK katibinin sözünə əhəmiyyət vermədi və mən belə qənaətə gəldim ki, Aparatın partiya təşkilatının hesabat-seçki iclasında bu barədə məlumat verim və adımı çıxışa yazdıra bilim.

 

İclasa bir gün qalmış (1978-ci ilin dekabr ayı) şöbə müdirimiz məni kabinetinə dəvət edib çıxışımın mətnilə tanış olmaq istədiyini bildirdi.

 

Kiçik qeydlərimlə tanış olan şöbə müdiri o iki nəfər haqqında yazdıqlarımın mətndən çıxarılmasını tələb etdi və dedi ki,  yox, belə olmaz, birinci katibimiz hörmətli Heydər Əliyev yoldaşın iştirak etdiyi iclasda belə məsələ qoymaq düz deyil, ayıbdır, onların hər ikisi tezliklə Aparatdan gedəcək.

 

Və beləliklə mən şöbə müdirinə inandım və səhv etdim...

 

O iki nəfər isə hələ 4-5 il işə gəlib-getdilər.

 

Siz Allah, mənə irad tutub qınamayın, elə düşünməyin ki, mən kimlərinsə qiybətini qırıram və ya kimlərləsə şəxsi-qərəzliyim var, yox, qəti elə deyil.

 

Böyük filosofumuz Abbasqulu Ağa Bakıxanovun məşhur bir fikrini indi də özümün həyat devizim hesab edirəm: “Pis adamlara yaxşılıq etmək, yaxşı adamlara pislik etmək deməkdir!”

 

Xankəndinə - işləməyə...

 

Milli təfəkkür duyğusundan uzaq olan, fərasətsiz, boşboğaz Ə.Vəzirovun Qarabağ hadisələri başlayanda Moskvadan Azərbaycana rəhbər göndərilməsi özü millətimizə ağır bir zərbəydi. Bu faktı etiraf (!) etmək gərəkdir və onun (təbii ki, Kremlin də) təşəbbüsü ilə guya Qarabağ hadisələrini nəzarətdə saxlayacaq və idarə edəcək “Təşkilat Komitəsi” adlanan mənasız bir hoqqanın yaradılması əslində siyasi bir oyun idi, vaxt qazanmaq, baş qatmaq, 1988-ci ilin qışında ermənilərin başladığı qiyamçılığı dərinləşdirmək siyasətinə hesablanmışdı.

 

1990-cı ilin mart ayının 15-də Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin yuxarı mərtəbəsindəki iclas zalında yığıncaq təşkil edilmişdi və mən də, həmin aparatın işçisi kimi yığıncaqda idim.

 

İclas zalında, aparat işçiləri ilə üzbəüz iki nəfər əyləşmişdi. Mərkəzi Komitənin I katibi A.Mütəllibov və II katib V.Polyaniçko.

 

Moskvadan yenicə qayıtmış MK-katibləri məşhur ermənipərəst, hiyləgər, murdar M.Qorbaçovla görüşləri haqqında məlumat verirdilər.

 

A.Mütəllibov elə danışırdı ki, Qarabağ məsələsini guya M.Qarbaçovla həll edib qurtarmışdı.

 

O, M.Qorbaçovla görüşdən elə arxayın və məmnunluqla məlumat verirdi ki, bircə  o qalmışdı ki, MK işçiləri ayağa qalxıb “yaşasın Qarbaçov” deyə bağırsınlar, “Ura!, Ura!” - deyə qışqırsınlar...

 

Mən əlimi qaldırdım, əvvəlcə özümü təqdim etdim, hər iki MK-katibi təbii ki, məni tanımırdılar.

 

Məni bənzərsiz siyasi xadim, milli iftixarımız, unudulmaz Heydər Əliyev şəxsən qəbul edib (1969-cu ilin noyabr ayında), məsləhətçi vəzifəsinə götürmüşdü. Mən dedim ki, şəhərlərdən, rayonlardan, partiya komitələrindən ideoloji işçilər, təbliğatçılar zəng edib soruşurlar ki, “Təşkilat Komitəsi” nə iş görür, hansı tədbirləri həyata keçirir, xahiş edirəm, Təşkilat Komitəsinin rəhbəri V.Polyaniçko yoldaş bu barədə məlumat versin, biz də yerlərə çatdıraq...

 

Katiblər aralarında nəsə danışdıqdan sonra A.Mütəllibov dedi ki, V.Polyaniçko yoldaş qarşıdakı həftənin birinci günü Qarabağa gedəcək, o, qayıdandan sonra geniş bir iclas təşkil edib onu dinləyərik.

 

Həmin günün axşamı MK-dan evə zəng edib tapşırdılar ki, hazırlaş, iki gündən sonra V.Polyaniçko ilə Xankəndinə uçmalısan. Və beləliklə, mən yeddi aydan çox bir müddət ərzində Xankəndində, keçmiş vilayət partiya komitəsinin binasında mətbuat rəhbəri işləməli oldum.

 

İndi də düşünürəm ki, yaxşı ki, o sualı verdim, yaxşı ki,  Xankəndinə getdim və yeddi ay orada çalışdım. (Xankəndi hadisələrini geniş şəkildə yazıb 1994-cü ildə “525-ci qəzet”də çap etdirmişəm).

 

Mən MK aparatının işçilərindən xahiş etdim ki, Xankəndində işləmək, mənə kömək etmək üçün hökmən erməni dilini (əlifbasını) mükəmməl bilən bir adama zəruri ehtiyac var.

 

Onu da qeyd etməyə məcburam ki, həmin ərəfədə mən erməni dilini yaxşı bilən bir nəfərə təklif etdim ki, gəl, Xankəndinə gedək, sənin getməyin çox vacibdir...

 

Həmin şəxs nə desə yaxşıdır:

 

- Məni Ermənistanda tanıyırlar, sui-qəsd edə bilərlər və s. və i.a.

 

Bir sözlə getmədi...

 

Bakı şəhər Partiya Komitəsinin işçisi Məhəddin Aydınov isə o çətin günlərdə Xankəndinə gəldi, birlikdə erməni və rus dillərində nəşr edilən “Sovet Qarabağı” qəzetlərinə nəzarət etməyə başladıq.

 

Bizim imzamız (razılığımız) olmadan qəzet çapa getmirdi.

 

Həmin qəzetlərin materialları qəzetin nizamnaməsinə əsasən, eyni mətndən ibarət olmalı idi. Yəni erməni dilindəki yazı nöqtəsinə, vergülünədək eynən rus dilinə tərcümə olunub çap edilməliydi.

 

1990-cı ilin aprel günlərində Məhəddin müəllim həyəcan və qəzəblə mənə bildirdi ki, qəzetlərin rus və erməni dillərindəki materialları qəti bir-birini təkrar etmir. Əgər rus dilindəki variant Ukraynada yaz əkinindən, Uzaq Şərqdə balıq ovundan bəhs edirsə, erməni dilindəki variantda Azərbaycana, Azərbaycan xalqına nifrət, iftira dolu yazılar dərc edilir.

 

Biz qəzetin çapına qol çəkmədik, qəti etiraz etdik.

 

Həmin gün Təşkilat Komitəsinin sədri V.Polyaniçko hər ikimizi kabinetinə dəvət etdi.

 

Kabinetdə ilk dəfə gördüyümüz ucaboylu bir nəfərə bizi təqdim etdi və sonra üzünü bizə tutub dedi ki, yoldaş Fedeev Baş katibin - M.Qorbaçovun şəxsi nümayəndəsidir.

 

Belə başa düşdük ki, V.Polyaniçkonun özünə nəzarət edən adam gəlib oturub Xankəndində.

 

Qəzetin çapına razılıq verməməyinizin səbəbini hər iki məmura izah edib otaqdan çıxdıq...

 

Qısa bir arayış

 

Xankəndində ləğv edilmiş vilayət partiya komitəsinin binasına daxil olan günün axşamı V.Polyaniçkonun 3-cü qatda kabinetinin qarşısındakı qəbul otağında oturub Bakıdan getmiş yoldaşlarla bərabər televizora baxırdıq. Elə bu zaman ağ xalat geyinmiş iki nəfər hərbi formada əllərində çanta içəri daxil olub mənim familyamı çağırdılar, mən özümü təqdim etdim.

 

Hər iki hərbiçi məni yandakı otağa (keçmiş büro otağına) dəvət etdilər. Onlardan nisbətən yaşlısı mənə dedi:

 

- Biz sizə iynə vurmalıyıq. General Safonov (hərbi komendat) tapşırıb, yoldaş V.Polyaniçkonun xəbəri var.

 

Mən, nə üçün? - deyə soruşdum. Həmən hərbiçi (hər ikisi rus idi) başladı izah etməyə ki, qab-qacaq təmiz yuyulmur, burada antisanitariya hökm sürür, siz xəstələnə bilərsiniz, “sarılıq” xəstəliyi yayılıb, qarşısını almalıyıq. Ona görə də sizə hökmən iynə vurulmalıdır.

 

Sonra çantalarını açıb dedilər ki, elə də ağrı hiss etməyəcəksiniz. Xarici, fransız iynələridir. Qorxulu bir şey yoxdur və s.

 

Mən qəti etiraz etdim və hər iki ağ xalatlını otaqdan qovdum.

 

Şübhəsiz ki, əgər mənə iynə vurulmasına razılıq versəydim, bu günlərə gəlib çıxmazdım.

 

Qismət beləymiş...

 

Şüvəlan, dekabr, 2016-cı il

Ramiz MƏMMƏDZADƏ

 

525-ci qəzet.- 2016.- 10 dekabr.- S.10-11.