Meksikada İrəvan xanlığı ilə bağlı kitab çap edilib

"ANAHUAC" UNİVERSİTETİNDƏ "İRƏVAN XANLIĞI: RUSİYA İŞĞALI VƏ ERMƏNİLƏRİN ŞİMALİ AZƏRBAYCAN TORPAQLARINA KÖÇÜRÜLMƏSİ" ADLI KİTABIN TƏQDİMAT MƏRASİMİ OLUB

Meksikanın mötəbər ali təhsil qurumlarından biri olan "ANAHUAC" Universitetinin (Universidad Anahuac) Qlobal Araşdırmalar Fakultəsində Səfirlik tərəfindən ispan dilinə tərcümə edilmiş və Meksikada nəşr olunmuş "İrəvan xanlığı: Rusiya işğalı və ermənilərin Şimali Azərbaycan torpaqlarına köçürülməsi" adlı kitabın təqdimat mərasimi keçirilib.

Azərbaycanın Meksikadakı səfirliyindən verilən məlumata görə, təqdimatda Anahuac Universiteti Beynəlxalq Araşdırmalar Fakultəsinin Dekanı Karlos Kamaço Qaos, universitetin tələbə, müəllim və müxtəlif dərəcəli elmi işçi heyəti iştirak edib.

Tədbiri giriş sözü ilə açan Karlos Kamaço Qaos çıxış edərək Səfir İlqar Muxtarovun Meksikada diplomatik fəaliyyətinin artıq başa çatdığını xatırladıb və ona görə də bu tədbirin bir növ vidalaşma mərasimi olduğunu söyləyib.

K.K.Qaos Səfir İ.Muxtarovun Meksikada olduğu müddət ərzində ölkələrimiz arasında ikitərəfli münasibətlərin möhkəmlənməsi işinə öz töhfəsini verdiyini bildirib, eyni zamanda Anahuac Universiteti ilə yaxından əməkdaşlıq etməsi münasibətilə təşəkkürünü ifadə edib və gələcək fəaliyyətində ona uğurlar arzulayıb. Eləcə də tədbirin mahiyyəti barədə məlumat verib, Azərbaycan tarixi həqiqətlərinin tanıdılması baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb etdiyini vurğulayıb.

Daha sonra Səfir İlqar Muxtarov çıxış edərək, ölkəmizin ərazisi, əhalisi, Azərbaycanın müxtəlif dəyərlərin bir araya gəldiyi tolerant ölkə olmasından, həmçinin burada müsəlmanların, xristianların və başqa dinlərin nümayəndələrinin bir yerdə sülh və əmin-amanlıq şəraitində yaşamaları barədə məlumat verib.

Daha sonra İ.Muxtarov, "İrəvan xanlığı: Rusiya işğalı və ermənilərin Şimali Azərbaycan torpaqlarına köçürülməsi" adlı tarixi kitabın çap edilməsinin əhəmiyyətini qeyd edərək, bu kitabın işıq üzü görməsinin Azərbaycan tarix elmində diqqətəlayiq bir hadisə olduğunu bildirib.

Səfir nəzərə çatdırıb ki, kitabda XVIII əsrin ortalarında Nadir şah imperiyasının süqutundan sonra meydana gələn, Cənubi Qafqazın tarixində əhəmiyyətli rol oynayan, XIX əsrin əvvəllərində yadelli işğalçılara qarşı qəhrəmancasına mübarizə aparan Azərbaycan dövlətlərindən biri - İrəvan xanlığından bəhs olunur. İ.Muxtarov qeyd edib ki, kitabda XIX əsrin əvvəllərində baş verən Rusiya işğallarına qədər İrəvan xanlığı əhalisinin mütləq əksəriyyətinin Azərbaycan türklərindən ibarət olması təkzibolunmaz mənbələr əsasında sübuta yetirilib və erməni müəlliflərin xanlığın xristian əhalisi barədə uydurma fikirləri - əhalinin əksəriyyətinin guya ermənilərdən ibarət olması ideyası ifşa olunur.

Həmçinin, diqqətə çatdırıb ki, XIX əsrin əvvəllərində rus qoşunları tərəfindən qanlı müharibələr nəticəsində ələ keçirilən İrəvan xanlığının ərazisinə ermənilərin köçürülməsi çoxsaylı arxiv materialları, xüsusilə köçürülmə prosesini tənzimləyən rəsmi dövlət sənədləri - təlimatlar vasitəsilə əks olunub.

Daha sonra səfir İ. Muxtarov Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzü, Xocalı soyqırımının nəticələrindən bəhs edib. O bildirib ki, Xocalıda baş vermiş soyqırım hadisəsi ermənilər tərəfindən 200 ildən artıq müddət ərzində azərbaycanlılara qarşı törədilmiş qeyri-insani və qəddar cinayətlərin davamıdır: "Ermənilər "dənizdən dənizə böyük Ermənistan" yaratmaq barədə təcavüzkar və uydurma ideyalarına əsasən, keçmiş SSRİ rəhbərliyinin dəstəyi ilə 1988-ci ildən etibarən ölkəmizə qarşı ərazi iddiaları irəli sürüblər. Bunun nəticəsi olaraq Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ regionu və ətrafındakı 7 rayon işğal edilib. 1992-ci il fevralın 26-da Xocalıda erməni silahlı birləşmələrinin törətdiyi soyqırımı nəticəsində 613 nəfərin həyatına son qoyulub".

Səfir vurğulayıb ki, bugünədək Xocalı soyqırımına görə məsuliyyət daşıyan şəxslər cəzasız qalıblar: "Beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən Xocalıda baş vermiş hadisələrin tanınması Azərbaycan üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. BMT Təhlükəsizlik Şurasının Azərbaycan Respublikasının işğal olunmuş ərazilərinin azad edilməsi və qaçqınların öz evlərinə qayıtmaları haqda 4 qətnamə qəbul etməsinə baxmayaraq, bu qətnamələrin heç biri icra olunmayıb".

Eyni zamanda Səfir İ.Muxtarov bildirib ki, artıq bir neçə ölkənin parlamentlərində - Meksika, Kolumbiya, Peru, Panama, Qvatemala, Honduras, Pakistan, Sloveniya, həmçinin İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının Parlamentlər İttifaqında Azərbaycan ərazilərinin işğalı və Xocalı soyqırımını tanıyan qərarlar qəbul edilib.

Tədbirin yekununda yönəldilən çoxsaylı suallara cavab verilib və tədbir iştirakçıları ilə xatirə şəkli çəkdirilib. Həmçinin, Səfirlik tərəfindən ispan dilində hazırlanmış və Meksikada dərc edilmiş "Xocalıda Soyqırım" jurnalı tərəfimizdən ispan dilinə tərcümə edilərək Meksikada nəşr olunub. "Sumqayıt 1988: Cinayət və Cəza" və "Real tarix və "Böyük Ermənistan" uydurması" kitabları iştirakçılara və universitetin kitabxanasına təqdim edilib.

Ceyhun ABASOV

525-ci qəzet.- 2016.- 17 fevral.- S.3.