Xocalı faciəmiz sonu
bilinməyən erməni məkri və qəddarlığı
fonunda
Türk-erməni münaqişəsinin kökü
lap uzaqlardan başlasa
da, XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəllərində daha
da güclənmişdi.
Vaxtı ilə Qafqaz dairəsinin canişini
general-adyütant qraf Vorontsov-Daşkovun ermənilər
və "Daşnaksütun"
terrorçu təşkilatı
ilə bağlı söylədiyi fikirlər
elə bu gün də aktualdır.
O, ermənilərin fitnəkarlığından
bəhs edərkən onların
monoetnik Ermənistan yaratmaq istəyinin faciələrə
gətirəcəyini uzaqgörənliklə
bildirmişdi. Rusiya, Fransa və İngiltərənin daşnaklara
canyananlıq etməsi
Cənubi Qafqaz, Şimali Qafqaz və Anadoluda, o cümlədən,
Avropada vəziyyəti
kəskin hala gətirib çıxardı.
Belə siyasət ermənilərin
əvvəlki ambisiyalarında
bulunması üçün
şərait yaratdı.
Nəticə kimi heç
bir əsas olmadan İrəvan xanlığı, Qars vilayəti, Ərzurum torpaqlarının hesabına
Ermənistan yaradıldı.
Əski türk torpaqlarında, İrəvanın
mərkəzi hissəsində
XX əsrin 50-ci illərində
ermənilərin türkləri
soyqırıma məruz
qoymasına baxmayaraq, onlar utanmadan soyqırım qurbanlarının şərəfinə
Memorial abidə kompleksi ucaltmaqla bu cəlladlar xalqı türklərə
qarşı qana, qisasa çağırdılar.
Bu çağırış
bu gün də hər vəchlə davam etdirilməkdədir. Bu gün vaxtı ilə yarım milyondan artıq türk yaşayan bir regionda bir
nəfər də olsun türk qalmayıb. Əksinə
ermənilərin
torpaq iştahası,
türkləri soyqırımına
məruz qoymaq istəyi o qədər artıb ki, onlar Azərbaycanın
dağ və aran hissələrini, Qazax, Tovuz və
Naxçıvanın bir
neçə yaşayış
məskənlərini də
işğal edib erməni torpaqları kimi tanıtmağa səy göstərməkdədirlər.
Təbii ki, bütün bu mənfurluq onların etnik-milli kimliyindən irəli gəlir.
Ermənilərin şəxsi, etnik-milli
keyfiyyətləri, kimliyi,
xarakteri haqqında nəinki türklər, həm də qeyri-türklər yetərincə dəyərli fikirlər söyləmişlər. Onların əksəriyyəti
(S.Qlinka, A.Qriboyedov, A.Puşkin, J.Malevil, V.Veliçko, İ.Kanadpev,
İ.Çavçavadze, V.Qurko-Kryajin,
Y.Pompeyev, S.Uimz, hətta milliyyətcə erməni R.Arakelov və başqaları) ermənilərlə bağlı
çoxsaylı neqativ
etiraflar etmişlər.
Bununla belə ermənilərin özlərinin
və onlara havadarlıq edənlərin
həyasızlığı da az olmamışdır.
Məsələn, hələ
XX əsrin 80-ci illərinin
sonlarında Rusiya Prezidentinin Millətlərarası
münasibətlər üzrə
erməniyönümlü müşaviri Qalina Starovoytova Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin deputatlarının
azərbaycanlı deputatlarsız
vilayətin Azərbaycandan
qoparılması ilə
bağlı qərar qəbul etmələrini təəccüblə qarşılamaqla,
həm də bu faktı "böyük nöqtənin
başlanğıcı, "iri seriyalı" tarixi hadisələrin dünyada ağlasığmaz
əks-səda doğuracağını
söyləməklə, hər
gün olacaq hadisələri qeyd etməyi təklif etməklə bildirmişdi
ki, "mən çox təəssüf
edirəm ki, mənim rus xalqım birliyə və həmrəyliyə
hazır deyil, lakin sevinirəm ki, ölkənin başqa xalqı (yəni, ermənilər) buna hazırdır".
İndi
Qalina Strarovoytova,
Yelena Bonner-Əlixanyan, Andrey
Saxarov, Andrey Nuykin və başqa bu kimi
erməni təəssübkeşləri
gəbərib cəhənnəmlik
olsalar da, erməni məsələsi,
Xocalı, Daşaltı,
Bağanıs-Ayrım, Kərkicahan
və onlarca digər faciələrin ocaqları, təəssüf
ki, yuxarıdakı çağırışlar nəticəsində
közərib-kükrüməkdə olduğu halda, neçə-neçə azərbaycanlı
ocaqlarının közü
sönməkdə, alovu
öləziməkdədi. Amma əzazilliyinə,
qəddarlığına görə
Xocalı dünyanın
gördüyü bu qəbildən olan hadisələrin hamısını
arxada qoydu. Bununla belə ruslar, erməniyönümlü müəlliflər
ziddiyyətli mövqedə
dayanmaqla imansızlığa,
allahsızlığa yol
verdilər. O vaxtkı
"İzvestiya", "Krasnaya
zvezda", "Moskovskiye
novosti" və s. kimi qəzetlər bir-birini təkzib edən materiallarla onsuzda bu vəhşiliklərin
erməni separatçıları
və 366-cı rus motoatıcı polkunun əsgərləri tərəfindən
törədildiyini etiraf
etmək zorunda qaldı. Hadisənin şahidləri olanlar
gördüklərinin analoqu
olmadığından danışmışdılar.
Məsələn, 366-cı motoatıcı alayın sıravi əsgəri Y.Yaxoviç ermənilərin
etdiklərini dəhşətlə
xatırlayaraq demişdi.
"...Gördüklərimizə dözə bilmirdik. Elə buna görə də polku tərk
edib Xocalıdan qaçdıq".
Moskvada nəşr olunan məşhur "İzvestiya"
qəzetinin müxbiri
V.Belix isə yazırdı: "... Bir-birinin ardınca
ermənilər Ağdama
canlı əsirləri
öz ölüləri
ilə dəyişməyə
gətirirdilər. Gecələrsə
elə dəhşətlər
olurdu ki, eləsinə heç yerdə rast gəlməzsiniz: oyulub çıxarılmış gözlər,
kəsilmiş qulaqlar,
dərisi soyulmuş cəsədlər, başları
kəsilmiş bədənlər,
bir-birinə bağlanmış
neçə cəsədlərin
iplə zirehli maşınların dalında
dartılması, nələr,
nələr... Təhqirin həddi-hüdudu
yoxdur".
366-cı
motoatıcı alayın
digər bir hərbçisi mayor Kraverts
isə aşağıdakıları
dilə gətirmişdi:
"...Mən Stepanakertdən
yaralıları vertolyotla
daşıyırdım. Yerdə gözümə
cəsədlər dəyirdi.
Aşağı enəndə
bortmexanikim qışqırdı:
"Bax, oradakılar qadınlar və uşaqlardı". Mən
özüm də baxanda orada iki
yüzə qədər
ölü cəsədi gördüm ki, onların arasında əli silahlı adamlar gəzirdilər. Sonra biz ölüləri götürmək istədik.
Bizimlə birlikdə yerli milis kapitanı
vardı, adı yadımdan
çıxıb. Ölülərin içində o, öz dördyaşlı ölmüş
oğlunun dağılmış
beynini görəndə
özünü tamam itirib bayıldı. Digər uşağa yaxınlaşanda
onun kəsilmiş başını gördük.
Ərazi cəsədlərlə
dolu idi".
Fransalı jurnalist Yan-iv Yunet isə Xocalıda gördüklərini söyləməkdə əzab çəkirdi: "Bu, vahiməli mənzərə idi. Mən müharibələr, alman faşistlərinin qəddarlığı haqqında çox eşitmişəm, amma ermənilər 5-6 yaşlı uşaqları, dinc əhalini qurmaqda hamını ötüb keçibdi".
Neçə-neçə kadrlar başı tamamilə dağıdılmış kişi meyitləri, gözü çıxarılmış uşaqlar, sifəti vahiməli vəziyyətə salınmış qadınlar, dəlik-deşik edilmiş üzlər, meyiti donmuş qocalar, qadınlar, uşaqlar... Bu vəhşiliklərin hamısının "müəllifləri" ermənilər və onların havadarlarıdır. Vandallığın, vəhşiliyin sonu yoxdur. Bu isə hamımızı - o cümlədən, nəvəm Mələkxanımı sarsıdır, televiziya kanallarında göstərilən kadrları o, daim ürəkağrısı ilə, hıçqıra-hıçqıra qarşılayır. O mənə hələ dörd yaşındaykən ermənilərin niyə belə etməsi ilə bağlı çoxsaylı suallar vermişdi. Mənsə cavab verməkdə çətinlik çəkirdim. Mələkxanımla bizim belə mükalimələrimiz zamanı isə mən mat-məətəl durub məchul bir nöqtəyə çox baxmışam. Baxa-baxa da içimi yemişəm. Bəzən mənim cavablarım ortaya gəlsə də, Mələkxanım onlarla razılaşmayıb. Çünki şəkillərdə, ekranlarda gördüklərindən o, haldan-hala düşür, kəkələyir, uçunur...
Bundan sonra,
elə bundan əvvəllər də olduğu kimi, deyəsən,
ermənilər türkləri qırmaqda, onlara
arxadan zərbə vurmaqda,
yəqin ki, davam edəcəklər.
Ağdamda, Yevlaxda, Bakıda və
neçə-neçə başqa şəhərlərimizdə,
yaşayış məntəqələrimizdə, eyni zamanda bu
günün özündə Türkiyənin
müxtəlif bölgələrində onlar
belə çirkin niyyətlərini həyata
keçirməkdədirlər. Ermənilərin
həm əvvəllər, həm bizim
dövrdə "düzənlədiyi" Xocalı faciəsi,
türklərə qarşı apardığı
soyqırım siyasəti nəinki Cənubi Qafqaz,
Şimali-Qafqaz, Anadolu,
həm də bütün dünyada
qorxunc təhlükə mənbəyi kimi qalmaqdadır. Türklərin və dünya
xalqlarının erməni dəhşətlərinə
qarşı gücü və səyi birləşdirməlidir
ki, Xocalı faciəsi kimi
dəhşətləri ermənilər bir
də təkrar etmək iqtidarında olmasınlar. Belə yerdə
deyirik ki, Allah türklərə səbr verməsin.
Nizami TAĞISOY
Professor
nizami.mamedov@mail.ru
525-ci qəzet.-
2016.- 25 fevral.- S.7.