"Azərbaycan kitabının bədii və texniki tərtibat tarixi" kitabının müzakirəsi

Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyində İradə Ələsgərovanın "Təhsil Nəşriyyat-Poliqrafiya" müəssisəsində nəşr edilmiş və Azərbaycan Respublikasının Dövlət Mükafatına təqdim olunmuş "Azərbaycan kitabının bədii və texniki tərtibat tarixi" kitabının (monoqrafiyasının) müzakirəsi keçirilib.

Müzakirəni Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyinin sədri, Əməkdar mədəniyyət işçisi, dosent, tanınmış naşir və publisist Bəhruz Axundov açaraq görkəmli mütəfəkkir Həsən bəy Zərdabi tərəfindən "Əkinçi" qəzeti ilə bünövrəsi qoyulmuş milli mətbuatımızın 140 illiyinə ithaf olunmuş monoqrafiya haqqında ümumi məlumat verib, kitabın bugünkü əhəmiyyətindən danışıb, kitabçılıq sənətinin inkişafına xidmət edən faydalı bir əsər olduğunu söyləyib.

Müzakirədə Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistikanın nəzəriyyəsi və təcrübəsi kafedrasının müdiri, filologiya üzrə elmlər doktoru, professor Cahangir Məmmədli, Azərbaycan Naşirlər və Poliqrafçılar İctimai Birliyinin İdarə heyətinin üzvləri - "Nurlan" nəşriyyatının direktoru, filologiya üzrə elmlər doktoru, professor Nadir Məmmədli, "Renessans" nəşriyyatının direktoru Ələddin Əsədov, BDU-nun Jurnalistika fakültəsinin müəllimi Mahmud Mahmudlu, eləcə də professor Alxan Məmmədov, "Təhsil Nəşriyyat-Poliqrafiya" müəssisəsinin İstehsalat işləri üzrə direktoru Akif Rüstəmov və başqaları çıxış edərək İ.Ələsgərovanın "Azərbaycan kitabının bədii və texniki tərtibat tarixi" monoqrafiyasını faydalı bir araşdırma, kitab sənətinin tarixinin öyrənilməsi və müasir dövrdə nəşr işinin daha da təkmilləşdirilməsi və inkişafına xidmət edən gərəkli bir əsər kimi qiymətləndiriblər.

Tarixən tək nüsxə olaraq yazılan, sonralar əllə köçürülüb çoxaldılan əsərlər əlyazma adlanır. Əlyazmalar, xüsusilə islam aləminin, Şərq ölkələrinin elmi ədəbiyyat nümunələrinin qorunub saxlanmasında yeganə qaynaqdır. Azərbaycan əlyazmaşünaslıq elmində bu nüsxələrin tarixi, məkanı, arealı, zamanı, məzmunu, dil xüsusiyyətləri, bədii keyfiyyətləri və poliqrafik təsvirləri yüksək səviyyədə tədqiq olunub və olunur. Lakin əlyazma və ümumiyyətlə, Azərbaycan kitabının bədii və texniki tərtibatı indiyədək elmi şəkildə lazımi qədər araşdırılmamışdır. Bu cəhətdən İradə Ələsgərovanın "Azərbaycan kitabının bədii və texniki tərtibat tarixi" adlı monoqrafiyası lazımlı vəsaitdir. Burada əlyazmadan başlayaraq, Azərbaycan çap kitabının bədii və texniki tərtibat tarixindən, xüsusiyyətlərindən və inkişaf perspektivlərindən danışılır. Monoqrafiyada müəllif qarşısına bir sıra vacib məqsəd və vəzifələr qoyur: Azərbaycan kitabının meydana gəlməsi və onun orta əsr inkişaf və təkamül yolu haqqında müfəssəl təsəvvür yaratmaq; onları sənətkarlıq və xəttatlıq baxımından tədqiq etmək; çap kitabının poliqrafik imkanlarının, texniki və bədii tərtibat üsullarının təsnifatını vermək, bütün bu məsələləri müəyyən zaman kəsiyi və tarixi dövrlərlə müəyyənləşdirmək. Müəllif müasir dövr Azərbaycan kitabının tərtibatı və inkişaf perspektivlərindən bəhs edərkən rəssam və dizaynerlərimizin bu sahədəki əməyini yüksək qiymətləndirir. Bütün bunların fonunda naşirlik sənəti və naşir əməyi formalaşır. Bu gün Azərbaycanda kitabçılıq işinin inkişafının yeni mərhələsində bu kitabın əhəmiyyəti olduqca böyükdür.

Şübhə etmirik ki, İradə Ələsgərovanın "Azərbaycan kitabının bədii və texniki tərtibat tarixi" adlı monoqrafiyasının elmi nəticələri praktik olaraq Azərbaycan kitabçılığının inkişafında mühüm rol oynayacaq.

N.MƏMMƏDLİ

525-ci qəzet.- 2016.- 18 may.- S.2.