“Kaş bizim idmançıların hamısı Fərid
Mansurov kimi sadə
olaydı”
İKİNCİ YAZI
Onunla tanışlığımızın tarixçəsi 13 il əvvələ gedib çıxır. Diktofonsuz görüş idi. Yəni indikitək müsahibə
üçün bir araya gəlməmişdik.
O zaman ölkənin ən reytinqli və məşhur idmançılarından idi.
Ortaq dostumuz Əşrəf tanış
elədi bizi: “Rəşaddı, taekvandoçu”...
Əlbəttə, bir idmançı kimi tanıyırdım onu. Bəs insan kimi necə biridi Rəşad? Bu sualı özümə verdim. Görəsən, tipik Azərbaycan
idmançısıdı? Yəni əksəriyyəti
kimi özündənrazı,
yekəxana, dikbaş?..
Görüşümüz bitir, əmin oluram ki, fikrimdə
yanılmışam və
təəccüblə Əşrəfdən
soruşuram ki, Rəşad dəqiq idmançıdı?
Əlbəttə, axmaq sualdı. Təbii, Rəşad
idmançıdı. Amma etiraf edim, 2003-cü ilin noyabrında ya dekabrındakı həmin görüşə
qədər mənim bütün idmançılar
barədə təsəvvürüm
eyni idi. Yumşaq desəm, çox pis.
Rəşad özünün sadəliyi,
alicənablığı, yüksək
insani mədəniyyəti
ilə məndə yaranmış o mənfi fikri darmadağın etmişdi.
Bunları əslində yazmaya da bilərdim. Amma cəmiyyətimizin
müəyyən təbəqəsində,
xüsusilə ziyalı
kəsimində idmançıların
insani keyfiyyətləri
barədə fikirlər
müsbətdən daha
çox, mənfidi.
Bu, uzun illərdi
belədi. Səhv də
düşünmürlər. Nə qədər xəstə təfəkkürlü
idmançı görmüşük...
Doludular... Amma istisnalar var.
Rəşad kimi...
Fərid
Mansurov kimi...
Niyaməddin Paşayev kimi...
Üçü də dostdular. Niyaməddinin
isə Rəşadla dostluqdan savayı, həm də qohumluq bağı var: yeznə-qayındılar.
“36 kilo olandan
bir yerdəyik”. Xoşuma gəlir Rəşadın
bu cümləsi.
Niyaməddin haqda deyir.
Yəni uşaqlıqdan.
“O Sumqayıtda, mən də Bakıda məşq edirdim. Yarışlarda, təlim-məşq toplanışında bir yerdə olmuşuq, eyni otaqda qalmışıq.
Günbəgün dostlaşmışıq”.
Rəşad belə deyir.
Niyaməddin taekvandoda dünya çempionu adını qazanan ilk azərbaycanlıdı. Hazırda federasiyada
vitse-prezident işləyir.
Rəşad isə, birinci
yazıda qeyd etdiyim kimi, elə
orda təşkilat komitəsinin rəhbəridi.
- İdman məmuru
olandan sonra aranızda hansısa rəsmiyyət, pərdə
yaranıb?
- Yox. Uşaqlıqdan necə olmuşuqsa,
indi də eləyik. İşdə bir-birimizlə məsləhətləşirik.
Hər şeyi səmimi danışırıq. Bəzi şeylərdə
o mənə qulaq asır, bəzi şeylərdə də mən ona.
Danışıb-danışıb gəlirik
bu üç dost içindəki daha ünlü və daha titullu birinə,
olimpiya çempionu Fərid Mansurova. İki dəfə də dünya çempionu olub. Amma hələ heç kim Fəridin
bu uğurlardan havalanıb göylə getdiyini deməyib.
- Yaxınları bilir ki, o, necə sadə insandı. Heyf ki, onun mükafatları
arasında Avropa çempionluğu olmadı.
Amma o, həm idmançı, həm də insan kimi zirvədədi.
Fərid
dostuna, yoldaşına
qarşı həmişə
səmimi olub.
Olimpiya Çempionu
olmaq, vəzifəli şəxs olmaq olar, lakin birinci
növbədə insan
olmaq lazımdır. Fərid əsl
insandı.
- Sən, Niyəməddin və Fərid. Sizi bir-birinizə bağlayan nədi?
- Yəqin ki, səmimiyyətimiz. Xasiyyətimiz bir-birini tamamlayır.
İnsanlar var ki, hətta yarım saat bir yerdə
oturub normal söhbət
edə bilmirlər.
Biz isə illərdir
dostluq edirik.
- Ən çox
nəyi bəyənirsən
Fəriddə?
- Səmimiyyətini. Dost-yoldaş
arasında heç vaxt hiss etdirməz ki, Olimpiya çempionudur.
Bilirsən, bu gün çempion olub, sabah
olmaya bilərsən. Yəni həmişə çempion
olacaqsan deyə bir qanun yoxdur.
Məğlubiyyət də var, qalibiyyət də. Əsas odu yolunu azmayasan.
Başını əyib, idmanınla
məşğul olmalısan.
Gənclərin çoxu idman
yarışlarını izləyib,
özlərini yaxşı
idmançılara oxşatmaq
istəyirlər. Bizim idmançılarımız
özlərini ictimaiyyət
arasında elə aparmalıdılar ki, yeniyetmələrimizə yaxşı
tərəfdən nümunə
olsunlar. Fərid belə
nümunələrdən biridi.
Kaş bizdə bütün idmançılar Fərid
kimi sadə olaydı.
Haqlıdı Rəşad. Bacarmadı bir
çoxu bunu. Karyeralarını pula, erkən gələn
şöhrətə qurban
verdilər. Elələri var ki, ağılları
başında olsaydı,
bugün bir yox, bəlkə də ikiqat, üçqat olimpiya çempionu idilər.
Sual vermirəm
pulun idmançılara
mənfi təsiri barədə. İllərdir danışılır. Nə düzəlib ki?..
Yenə Rio Olimpiya Oyunlarına qayıdırıq. Radik İsayevin qızıl
medal qazanmasına toxunuruq.
- O, sürpriz idmançıdır.
Lazım
olanda özünü
ələ almağı
bacarır. Olimpiya oyunlarında
çox təmkinlə,
səbrlə hərəkət
elədi. Məşqçi də çox gözəl hazırlamışdı
onu. Rioda ona psixoloq təklif
etdilər, dedi ki, mənə psixoloq lazım deyil, psixoloji cəhətdən hazıram,
çıxıb döyüşmək
istəyirəm. Bir gün öncə Radikin məşqçisi
Elnur müəllimlə
danışanda, sabah necə olacağını soruşdum.
Dedi ki, “Radik ya çempion
olacaq, ya da birinci döyüşdəcə
uduzacaq”. Şükürlər olsun ki, Radik çempion oldu.
Radik çempion
olur, Patimat və Milad üçüncü
yeri tutur. Rəşad
bildirir ki, Milada “taekvondonun Messi”si deyirlər: “Elə bil göz
dəydi ona. Son zamanlar iki
dəfə, 12 xalla məğlub etdiyi ingilisə uduzdu”.
Amma yenə
də qazanılan qızıl medal komandada əhval-ruhiyyəni daha da yüksəltdi.
...Və çempionluqdan çox keçməmiş
Bakıdan Rioya zəng gəlir. Ölkənin birinci şəxsidi,
Radiki təbrik edir.
- Bəli, cənab prezident zəng etdi, təbrik elədi və dedi ki, “Sağ
ol ki, bayrağımızı
qaldırdın, himnimizi
səsləndirdin”. Radik
də təşəkkürünü
bildirdi, Azərbaycan bayrağını qaldırdığı
üçün fəxr
etdiyini dedi.
Taekvondodan hamıdan danışdıq,
bir nəfər isə var ki,
hələ onun barəsində Rəşaddan
soruşmamışam. Amma zamanı
çatıb. Çünki neçə illər taekvondodakı çöküşü,
uğursuzluğu görsə
də, səbr edib, təmkin nümayiş etdirib, idmançılara maddi və mənəvi dəstəyini əsirgəməyib.
Taekvondo Federasiyasının
prezidenti, fövqəladə
hallar naziri Kəmaləddin Heydərovdan
danışacaq Rəşad:
- Yadıma gəlir, 1998-ci il idi, İranda bir turnir vardı. Hansı idman qurumunun qapısını döydümsə,
yarışa gəlməyə
pul vermədilər.
Axırda sinif rəhbərim
şagirdlərdən pul
yığıb məni
yarışa göndərdi.
Bunu niyə deyirəm? Belə ağır vaxtlarımız
olub. Kəmaləddin Heydərov Taekvondo
Federasiyasını 2000-ci ildə
qəbul etdi. O vaxtdan heç bir maliyyə çətinliyimiz qalmadı.
Yüksək səviyyəli təlim-məşq
toplanışları keçdik,
bütün yarışlara
qatıldıq. Yarışdan gəldikdən sonra Kəmaləddin müəllim
bizi qəbul edirdi, mükafat verirdi.
O, həmişə bizə diqqət göstərib. Heç vaxt yadımdan çıxmaz, bir dəfə bizimlə görüşürdü. Dedi ki, birdən
taekvondoçulardan hansısa
zədə alar, idmanı davam
etdirə bilməz. Onlara indidən iş lazımdır ki, zədələnib sıradan çıxarlarsa,
başqa yerdən gəlirləri olsun. Bizim işlə təmin olunmağımız
üçün göstəriş
verdi. Yəni idmançıları
bu dərəcədə
düşünüb.
Söhbətimiz başa çatır. Amma Rəşad deyir, dayan, bu
uğurlarda nə qədər insanın əziyyəti olub, onları yaddan çıxarmaq olmaz. Federasiyanın rəhbərliyi,
məşqçilər, idmançılar...
Bir-bir hamısının əməyini
qeyd edir.
Sağollaşıb ayrılanda Rəşad əslində
söhbətə son nöqtəni qoyur: “2020-də daha çox medalımız və
qızılımız olacaq”.
Aydın
BAĞIROV
525-ci qəzet.- 2016.- 10 sentyabr.- S.23.