Nizami rayonunun sosial-iqtisadi inkişafı: real vəziyyət və perspektivlər

Ölkəmizdə gedən ümumi inkişaf və tərəqqi fonunda ən çox dəyişən, yeniləşən məkanlardan biri də Azərbaycan Respublikası Ali Sovetinin 21 noyabr 1980-ci tarixli qərarı ilə indiki Xətai və Nərimanov rayonlarının ərazilərinin bir hissəsində yaradılan və böyük mütəfəkkir şairimiz Nizami Gəncəvinin adını daşıyan Nizami rayonudur.

Əsası Ümummilli Lider Heydər Əliyevin şəxsi təşəbbüsü ilə qoyulan Nizami rayonu hazırda dinamik inkişaf mərhələsini yaşamaqdadır. Respublika iqtisadiyyatında həyata keçirilən islahatlar kursu Nizamidə də inamla davam etdirilir.Rayonda qeyri-neft sektorunun yüksəlişinə, infrastrukturun müasirləşdirilməsinə, sahibkarlıq fəaliyyətinin genişləndirilməsinə və güclü insan kapitalının formalaşdırılmasına xidmət edən mühüm addımlar atılmaqdadır.

Nizaminin inkişaf salnaməsi

Böyük tarixi keçmişi olan Nizami rayonunun inkişaf salnaməsinin mühüm bir dövrü Ulu Öndər Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır.Ötən əsrin 70-80-ci illərində rayon ərazisində yaradılmış iri sənaye müəssisələri, mühüm sosial və ictimai-iaşə obyektlər, eləcə də bir sıra təhsil və səhiyyə müəssisələri məhz Ümummilli Liderin xeyir-duası ilə fəaliyyətə başlayıb.Həmin uğurlu xəttin nəticəsidir ki, hazırda Nizami rayonunda Heydər Əliyev adına Bakı Neft emalı zavodu, "European Tobacco Baku" ASC, "Bakı-Şərab-1" ASC, "Veysəloğlu" MMC, "Bakımetrotikinti" SC DBK zavodu, "Körpü-tunel" ASC və s. iri sənaye müəssisələri fəaliyyətdədir.

İlə uğurlu yekun

Rayonun İcra Hakimiyyətindən verilən məlumata görə, ötən ilin 9 ayı ərzində rayonda fəaliyyət göstərən müəssisələr tərəfindən 346,9 milyon manat dəyərində məhsul istehsal edilib ki, bu da 2014-cü ilin müvafiq dövrünə nisbətən 5,1 faiz çoxdur. İstehsal olunan məhsulun 24,8 faizi qeyri-dövlət sektoruna aiddir. Geridə qalan ilin 9 ayında pərakəndə ticarət dövriyyəsinin həcmi 0,2 faiz artaraq 1450,0 milyon manat olub. 2015-ci ilin yanvar-sentyabr aylarında əhaliyə göstərilən pullu xidmətlərin həcmi 180,8 milyon manat olub. 2015-ci ilin 9 ayında rabitə sahəsində 244,2 milyon manat dəyərində xidmətlər göstərilib ki, bu da əvvəlki ilə nisbətən 38,0 faiz çoxdur. Nəqliyyat sahəsində isə 84,7 milyon manat dəyərində və ya 29,3 faiz çox xidmət göstərilib. Ötən ilin 9 ayı ərzində Nizami rayonunda 1847 yeni iş yeri açılıb.Ümumilikdə isə, 2003-cü ildən bu günə kimi rayonda 28012-i daimi iş yeri olmaqla 28109 yeni iş yeri açılıb.Ötən ilin yanvar-avqust aylarında orta aylıq əmək haqqı ötən illə müqayisədə 7,3 faiz artaraq 528,3 manat təşkil edib. Ötən il Nizami rayonunda 1050 ailəyə 166142 manat məbləğində ünvanlı sosial yardım təyin olunub. 439 nəfər tənha və kimsəsiz qocaya, əlillərə evlərində sosial və məişət xidmətləri göstərilib.Ötən ilin 9 ayı ərzində mərkəzdən 5203 nəfər sosial müavinət, 231 nəfər isə uşaq müavinəti alıb.

Ümumiyyətlə, "2014-2016-cı illərdə Bakı şəhərinin və onun qəsəbələrinin sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramı" uğurla həyata keçirilib.Proqrama uyğun olaraq Gimnastika Kompleksinin, onun yanında məşq zalının və köməkçi qurğuların tikintisi başa çatdırılıb, Milli Sağlamlıq Mərkəzinin tikintisi davam etdirilib.Həmçinin rayonun daxili resursları hesabına Q.Qarayev prospekti və Ə.Vəliyev küçəsi əsaslı təmir edilərək abadlıq işləri görülüb, Heydər Əliyev prospektinin səki və yaşıllıq zonasının, Naxçıvanski küçəsində Heydər-bağı park-bulvarın yenidən qurulması davam etdirilib.Rayon ərazisində yol infrastrukturunun yenidən qurulması sayəsində çox böyük işlər görülüb.Nizamiərazisində AFFA tərəfindən tutumu 20000 nəfərlik stadionun tikintisi rayonda idmanın inkişafına verilən diqqətin bariz nümunəsidir.

1-ci Avropa Oynlarının yüksək səviyyədə keçirilməsinə Nizami rayonu da öz töhfəsini verdi. Milli Gimnastika Arenasının, Atletlər kəndinin bu rayonunun ərazisində yerləşdiyini, Bakı Olimpiya stadionun Sabunçu rayonu ilə Nizami rayonun sərhədində olduğunu nəzərə alsaq, fəxarətlə deyə bilərik ki, Nizami rayonu infrastruktur layihələrin vaxtında və keyfiyyətlə başa çatdırılması, eləcə də təhlükəsizliyin təmin olunması kimi mühüm məsələlərdə üzərinə düşən vəzifəni layiqincə yerinə yetirdi.

Azərbaycanda ilk dəfə Nizamidə

Rayonda 22 orta ümumtəhsil məktəbi, "Zəngi" liseyi, Kimya-biologiya təmayüllü respublika liseyi, "Dədə Qorqud" özəl Türk liseyi, Uşaq-Gənclər və Texniki yaradıcılıq mərkəzləri, 20 uşaq bağçası, 1 uşaq evi, Kar uşaqlar üçün 2 respublika internat məktəbi, 2 peşə liseyi, 1 peşə məktəbi, 2 kollec və özəl ali təhsil ocağı olan "Xəzər" Universiteti yerləşir. Rayon ərazisində 9 xəstəxana, 13 ambulator poliklinika fəaliyyət göstərir. Nizamidə 6 stadion, 8 idman-sağlamlıq kompleksi, 13 №-li İxtisaslaşdırılmış Olimpiya Ehtiyatları Uşaq-Gənclər İdman məktəbi əhalinin, xüsusilə də gənclərin sağlam həyat tərzinin təminatına xidmət edir.

Qeyd etmək yerinə düşər ki, Azərbaycanda ilk dəfə Heydər bağı park-bulvarı 1997-ci ildə məhz Nizami rayonunun Naxçıvanski küçəsindəki ərazidə salınıb.

Ekologiyaya böyük diqqət

Paytaxtın ekoloji vəziyyətinin yaxşılaşdırılması məqsədilə Nizami rayonunda da əhəmiyyətli işlər görülür.Vaxtilə mövcud olmuş sənaye müəssisələrinin köçürülməsi nəticəsində boşaldılmış ərazilərdə yeni yaşayış massivləri, mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarının müasir inzibati binaları, olimpiya idman kompleksləri inşa olunur, abadlıq-quruculuq işləri aparılır. Heydər Əliyev Fondunun vitse-prezidenti, "IDEA" İctimai Birliyinin təsisçisi və rəhbəri Leyla xanım Əliyevanın təşəbbüsü ilə 5 noyabr 2014-cü il tarixindən start verilmiş "I Ümumrespublika Yaşıllaşdırma" marafonu çərçivəsində mütəmadi olaraq Nizami Rayon İcra Hakimiyyətinin təşkilatçılığı ilə rayonun müxtəlif ərazilərində təmizlik işləri aparılır, yaşıllıqlar salınır.

Vüqar Bayramov: "Yüngül sənayenin inkişafı üçün əlverişli şərait var"

İqtisadçı ekspert Vüqar Bayramov Nizami rayonunda yüngül sənayenin inkişaf etdirilməsi üçün əlverişli şəraitin olduğunu deyib. O, rayonun paytaxtın mərkəzi bazarlarına yaxınlığının, coğrafi mövqeyinin və bu sektora yararlı obyektlərinin olmasının buna imkan verdiyini söyləyib: "Nizami rayonunda yüngül sənayenin inkişafı üstünlüyə malikdir. Həmçinin, sənaye məhsullarının ixrac imkanları da genişdir.Qeyri-neft sektorunun inkişafı baxımından Nizami rayonunda yüngül sənaye sahəsinə dəstək verilməsi və inkişafının təşviq edilməsi olduqca səmərəlidir.Eyni zamanda Nizamidə sahibkarlığa yaradılan şərait gələcəkdə rayonda istehsal olunan məhsulların xaricə ixrac olunmasına, habelə investisiya axınının güclənməsinə imkan yarada bilər.Bunun üçün xarici investisiyaların rayona gətirilməsi təmin edilməlidir".

Millət vəkili: "12 il ərzində rayonumuzda..."

Nizami rayonundan millət vəkili seçilən Sədaqət Vəliyeva hesab edir ki, Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə həyata keçirilən regionların, həmçinin, Bakı şəhərinin və onun qəsəbələrinin sosial-iqtisadi inkişafı üzrə Dövlət proqramlarının uğurla icrası paytaxtımızda, digər şəhər və rayonlarda sürətli inkişafı şərtləndirib. O, hər zaman sənaye potensialı ilə ön sıralarda yer alan Nizami rayonunun da bu inkişaf prosesində mühüm paya sahib olduğunu qeyd edib: "Abadlıq-quruculuq və rayon sakinlərinin rifah halının yüksəldilməsi istiqamətində həyata keçirilən müvafiq işlər nəticəsində Nizami rayonunun sosial-iqtisadi infrastrukturu yenilənib, insanların güzəranı yüksəlib. Statistik rəqəmlərdən də görürük ki, həyata keçirilən tədbirlər nəticəsində son 12 il ərzində rayonumuzda 30 minə yaxın yeni iş yerləri açılıb. 2015-ci ildə isə bu rəqəm təxminən 2000-ə yaxın olub. Rayonumuzda orta əmək haqqı isə təxminən 530 manat təşkil edib.Nizami rayonunda son 4-5 ay ərzində yol-nəqliyyat infrastrukturunun yenidən qurulması, "abad məhəllə"lərin salınması, istilik və kommunikasiya sistemlərinin bərpası və yenidən qurulması istiqamətində böyük işlər görülüb. Qara Qarayev prospekti yenidən qurulub, Mikayıl Əliyev küçəsinin Rüstəm Rüstəmov küçəsi və Babək prospektləri arasında yerləşən hissəsində, Mehdi Abbasov, Naxçıvanski, E.Süleymanov və B.Nuriyev küçələrində aparılan təmir-tikinti işləri yekunlaşıb. Bu ərazidəki su və kanalizasiya sistemləri yenilənib, asfalt örtükləri dəyişdirilib. Habelə bu gün "2014-2016-cı illərdə Bakı şəhərinin və onun qəsəbələrinin sosial-iqtisadi inkişafına dair Dövlət Proqramı"na əsasən 12 №-li tam orta məktəbdə 200 yerlik, 32 №-li tam orta məktəbdə 640 yerlik və 238 №-li tam orta məktəbdə 320 yerlik əlavə korpusların tikintisi davam etdirilir. Bakı Texniki Kollecin və Kimya-biologiya təmayüllü respublika liseyinin isə əsaslı təmiri və yenidən qurulması başa çatdırılıb. Bundan əlavə, Heydər Əliyev Fondunun "Məktəbəqədər təhsil müəssisələrinin inkişafı proqramı"na töhfə vermək məqsədilə Rayon İcra Hakimiyyəti tərəfindən 110 və 172 №-li uşaq bağçalarının hər birində 80 yerlik əlavə korpus tikilib, Keşlə qəsəbəsi, Babək prospekti, 2269-cu məhəllədə 100 yerlik, T.Abbasov küçəsi 28 ünvanında isə 120 yerlik yeni özəl uşaq bağçalarının inşası isə davam etdirilir".

O, daha sonra bunları deyib: "Deputat kimi daim seçicilərlə ünsiyyətdə oluram, qəbullar və görüşlər keçirirəm. Əminliklə deyə bilərəm ki, son illər ərzində Nizami sakinlərinin müraciətlərinin sayı xeyli azalıb.Əvvəllər istiliklə, su və kanalizasiya problemlərilə bağlı çoxsaylı müraciətlər olurdusa, bu gün artıq belə şikayətlər yoxdur".

Gələcəyə ümidlə

Nizami rayon İcra Hakimiyyətindən verilən məlumata görə, bütün bu görülən işlərlə yanaşı qarşıda duran vəzifələr də var: "İstilik təchizatının yaxşılaşdırılması ilə bağlı müxtəlif işlərin görülməsi, ayrı-ayrı ünvanlarda müxtəlif diametrli kanalizasiya xətlərinin dəyişdirilməsi, elektrik enerjisi ilə təchizatının yaxşılaşdırılması məqsədilə müəyyən addımların atılması bu sıradandır. Eyni zamanda "Təbriz" kinoteatrının qarşısındakı parkın təmiri, 6 yaşayış binasında 12 ədəd liftin yenisi ilə əvəz edilməsi, 6 çoxmənzilli yaşayış binasının şifer və 86-nın ruberoid dam örtüyünün əsaslı təmiri, 83 çoxmərtəbəli yaşayış binasının yağış navalçalarının dəyişdirilməsi, təhsil, səhiyyə, mədəniyyət və idman sahələri üzrə - 6 orta məktəbin, 1 kollecin, 1 peşə liseyinin, 2 uşaq bağçasının, 2 səhiyyə müəssisəsinin, 1 məktəbdənkənar tərbiyə müəssisəsinin əsaslı təmir edilməsi, 2 orta məktəbin hər birində 640 şagird yerlik əlavə korpusların, 2 orta məktəbdə ümumilikdə 26 əlavə sinif otağının, 2 orta məktəbdə isə yeni idman zalının, 2 yeni özəl bağçanın tikilməsi də məqsədlər arasındadır".

Bu bir faktdır ki, Bakı şəhərinin perspektiv inkişafı ilə bağlı həyata keçirilən irimiqyaslı və məqsədyönlü tədbirlər Nizami rayonunun da simasını dəyişir, onun abad və müasir rayon kimi daha da gözəlləşməsinə böyük imkanlar yaradır.Bütün bunlarsa gələcəyə nikbin yanaşmağa imkan verir.

Samirə QULİYEVA

525-ci qəzet.- 2016.- 20 yanvar.- S.4