Min ildi şairlər yazmaq istəyən kitablar quşların dimdiyindədi!..

Biri tapar, biri itirər məni...

Bu gün şəhərdəyəm, sabah kənddəyəm,

Biri tapar, biri itirər məni...

İtirən kövrələr, tapan sevinər,

Sevinən sevincə yetirər məni...

Sevinc torpağında, kədər daşında,

Yurd varmı dünyada bu yurd yaşında?

Dərələr döşündə, dağlar başında,

Yallar yamacında bitirər məni...

Yallar lallıq edir, yamaclar karlıq,

Aşrımda genişlik, çəhlimdə darlıq...

Məni bu dünyadan aparan varlıq,

Bir də bu dünyaya gətirər məni...

Ömrün bu çağında...

Ömrün bu çağında verdiyin sevinc

Harama yaraşır, harama, dünya?

Halal ömür sürüb, dinc yaşadım, dinc,

Mən əl uzatmadım harama, dünya.

Kimə əl uzadım, kimə yanaşım?

Kimdən söhbət edim, nədən danışım?

Karına gəldiyim dostum, tanışım

Bircə yol gəlmədi karıma, dünya.

Dost tanıyım dedim, dost sınadım ki,

Sınanan dostlara bu iradım ki...

Məni yarıtmadın, yarımadım ki,

Sən də mənim kimi yarıma, dünya.

Özgəyə yaxınam, özümə yadam

Suallar quşların qanadlarında,

Cavablar quşların dimdiyindədi.

Günahlar sünbülün dənlərindəsə,

Savablar quşların dimdiyindədi.

Özgəyə yaxınam, özümə yadam,

Haçansa başıma uçacaq bu dam.

Cəsədi qurd-quşa yem olan adam,

Əzablar quşların dimdiyindədi.

Girsin öz içinə azmaq istəyən,

Gördüyü yuxunu yozmaq istəyən.

Min ildi şairlər yazmaq istəyən

Kitablar quşların dimdiyindədi!..

Yol yoldaşım kölgəm olub

Eynəklisin, eynəksizin

Hər gün birin sınayıram,

Dostlar sınağımda ölür;

Ölənlər kövrəldir məni.

Ağlayıram, göz yaşlarım

Axır, yanağımda ölür...

Səhər günəş, axşamsa ay,

Gündüz xeyir dolaşana,

Gecə gəlir, şər dolaşır...

Dayananda heç nə olmur,

Yeriyəndə başıma göy,

Ayağıma yer dolaşır...

Mən bu şamın içindəyəm -

Mən yanıram, şam ağlayır...

Göz yaşlarım enib gedir,

Yol yoldaşım kölgəm olub,

Döngəyə dönmüş adamam -

Hamı məndən dönüb gedir...

Hərə bir ölüm öldürür

Adam özün tapanacan

Özün o qədər itirir...

Gördüyündə gözü qalır -

Gözün o qədər itirir...

Ömrü arvada-uşağa

Bölmək üçün yaşayırıq...

Başımız bədənə bağlı,

Nə etsək aça bilmirik.

Qollarımız qanaddısa,

Bəs niyə uça bilmirik?

Səhər gedib, axşam evə

Gəlmək üçün yaşayırıq.

Bəlkə ölənlərimizlə

Hər dəfə ölüb gedirik.

Min dəfə “ölürəm” deyib,

Bir dəfə ölüb gedirik.

Ölümün nə olduğunu

Bilmək üçün yaşayırıq...

Ruhun göyə, cismin verib

Yerə, bir ölüm öldürür,

Nə yaxşı ki, öldüyü an

Hərə bir ölüm öldürür...

Yaşamaq üçün ölürük,

Ölmək üçün yaşayırıq!..

Gözlərimə toxunmayın!

Hər gün döyür qulağımı,

Səs ayaqlı, səs əllidi.

Əlim dəymədiklərinə

Gözüm dəyir - təsəllidi.

Gözlərimə toxunmayın!

Şimşək çaxır, yağış yağır,

Dolu düşür gözlərimdən.

Yolun azan yolçuların

Yolu düşür gözlərimdən -

Gözlərimə toxunmayın!

Kövrəlsəm də ağlamıram,

Axı yaxın, axı yan var.

Ürəyimdən keçənləri

Gözlərimdən oxuyan var -

Gözlərimə toxunmayın!

Düşürsünüz, nə fərqi var,

Piyada, ya atlı düşün.

Gözlərimdən düşən dostlar,

Barı ehtiyatlı düşün -

Gözlərimə toxunmayın!

Gələnlərin mini gedib,

Biri qalıb gözlərimdə.

Ölməyib ki ölənlərim,

Diri qalıb gözlərimdə -

Gözlərimə toxunmayın!..

Ovçu gülləsinə tuş gələr quşlar...

Bu payız yağışlar tez yağdı bir az,

Yenə yaman damır, damdığı yerdən...

Güc alar köç edib gedən durnanın,

Qanadları göydən, dimdiyi yerdən...

Durnalar köç edir, yağır yağışlar,

Yağışlar çöllərə nələr bağışlar...

Ovçu gülləsinə tuş gələr quşlar,

Tuş gələr, gözünü yumduğu yerdə.

...Gərək göz yummayım, ümid kəsməyim,

Payızda üşüyüb, qışda əsməyim.

İlahi, mən səndən necə küsməyim,

Könlümüz küsürsə umduğu yerdən?!

Sonsuz qoşma...

O dünya anadı, bu dünya bala,

Min ildi ağlayır göz, balasını.

Təqvası olanlar basar bağrına,

Səbr balasını, döz balasını.

Səbr edib susanlar dinmək istəyir,

Gedənlər qayıdıb dönmək istəyir,

Görürsən, bir ocaq sönmək istəyir,

Kül etmək istəmir köz balasını.

Yanırlar ocağa, oda dəyənlər,

Baxıb sonsuzluğa gözün döyənlər,

Özgə balasına “balam” deyənlər

Alsın qucağına öz balasını...

Göydə pəncərələr sınır...

Sən də, mən də, yağış, dolu

İstəyirik düşə, düşmür...

Göydə pəncərələr sınır,

Yerə niyə şüşə düşmür?..

Yazda xeyir, yayda şərdik,

Qırx payıza sinə gərdik...

Sürüşüb çoxdan gedərdik,

Gedişimiz qışa düşmür...

Yoldan yola qoşa düşdük,

Yolda bərkə-boşa düşdük...

Biz dünyanı başa düşdük,

Dünya bizi başa düşmür...

Azadlıq istəyi

...Azadlıq onun haqqıdı -

O da azadlıq istəyir...

Yumruğun göyə qaldırıb

Bu da azadlıq istəyir...

Nə istəyir qu, dənizdən?

Azalmayır su dənizdən...

Min illərdi bu dənizdən

Ada azadlıq istəyir...

Göydən yerə səpələnən,

Dənizlərdə təpələnən,

Dalğalanan, ləpələnən

Su da azadlıq istəyir...

...Payız yarpaqları yolub,

Ağaclar kövrəlib, dolub...

Dualara məhkum olub,

Xuda, azadlıq istəyir...

Nəsə olacaqdı, nəsə...

Nəsə solub, nəsə solur,

Nəsə solacaqdı, nəsə...

Nəsə qalıb, nəsə qalır,

Nəsə qalacaqdı, nəsə...

Çay axır, dənizə dolur,

Qəlbin yaşı gözə dolur...

Nəsə dolub, nəsə dolur,

Nəsə dolacaqdı, nəsə...

Əyriyə yox, düzə olur,

Nə olursa, bizə olur...

Nəsə olub, nəsə olur,

Nəsə olacaqdı, nəsə...

Atalar yazıb-yaradır...

Biz dünyaya niyə gəldik,

Düşündürən nədir bizi...

O dünyadan bu dünyaya

Gələn qoyub gedir bizi...

...Verən verib bizə aman,

Yaşayırıq yaxşı, yaman...

Biz kimisə güdən zaman

Kimsə, nəsə güdür bizi...

...Orda yolumuz haradı,

Burda günümüz qaradı...

Atalar yazıb-yaradır,

Analar çap edir bizi...

“KƏLBƏCƏR DƏFTƏRİ”NDƏN

Arzu

Sizə nənə olan Güllü nənəni

Kaş mən də görəydim, ay Məmməd Aslan.

“Dədə, dədə” deyib dədə Şəmşirin

Qoluna girəydim, ay Məmməd Aslan.

Ustad danışaydı Sərvi nənədən,

Babadan, oğuldan, qızdan, nəvədən...

Qurbanın adına sözdən, nəğmədən

Bir çələng hörəydim, ay Məmməd Aslan.

Şəhriyar yaşında, İlqar yaşında...

O baxan Vüqardı, əli qaşında...

Zirvələr qoynunda, dağlar başında,

Dağ ömrü sürəydim, ay Məmməd Aslan.

Yeddiqardaş dağı qədimdi Hacdan,

Ziyarət eyləyib çıxaydım borcdan.

Gədikdən, bələndən, yaldan, yamacdan

Çiçəklər dərəydim, ay Məmməd Aslan.

Ağdaban kəndindən baxaydıq Aya,

Mən palıd olaydım, Cavid bir qaya...

Füruzə nənəyə, Qənbər babaya

Sirrimi verəydim, ay Məmməd Aslan.

Ay Allah, qalmadı bəndə o kənddə...

Allahlıq etmirsən sən də o kənddə...

Nəticə Şəmşirnən mən də o kənddə

Bir süfrə sərəydim, ay Məmməd Aslan.

Ölsə, bağışlayın Qənbəri, dağlar!..

Özü gələ bilmir, göndərin gəlsin

Duman bəri, dağlar, çən bəri, dağlar!

Dolan buludları döndərin gəlsin,

Dön deyən olmadı, dön bəri, dağlar!

Necə səbr eyləyim dözüm yoxdusa,

Dözümü görməyə gözüm yoxdusa,

Dağlara baxmağa üzüm yoxdusa,

Siz o yana baxın, mən bəri, dağlar!

Kim idi boylanıb baxdı o yandan,

Qəlbimi yandırdı yaxdı o yandan,

Bu yanın xəbəri yoxdu o yandan,

Qalırmı ətiri-ənbəri, dağlar!

Sevinc rastımıza gülüb çıxmır ki!

Kədər qəlbimizi dəlib çıxmır ki!

Yarı yolda qalır, gəlib çıxmır ki

O səs bəri dağlar, ün bəri, dağlar!

Vüsal alışdırar, hicran yandırar,

Yandıra-yandıra bizi qandırar.

Qaranlıq kahanı işıqlandırar,

Əgər əyilərsə gün bəri, dağlar.

Ayağı tutmasa, gözü görməsə,

Qayıdıb gəlməsə, sizi görməsə,

Ruhu gedib çıxsa, özü görməsə,

Ölsə, bağışlayın Qənbəri, dağlar!..

“Yağışlı bir gün”də

Göy gurlayır, şimşək çaxır, o kənddə,

Başına qar-yağış tökür dağların.

Əlin çeşmə, ayaqların çay yuyur,

Sinəsinə duman çökür dağların.

Ömür ötür, saçımızdan dən umur,

Tale bizə bir verəndə, min umur.

Kəkilmeşə çisək umur, çən umur,

Başı üstən bulud səkir dağların.

Sevinc ki var, Ağbuzlağda buzlayır,

Kədər ki var, yaraların duzlayır...

Neçə ildi sızım-sızım sızlayır,

Həsrətini Cavid çəkir dağların.

Anar AMİN

525-ci qəzet.- 2017.-22 aprel.- S.22.