Əbülfəs Qarayev: "İranda
Azərbaycan mədəniyyəti Günləri yüksək səviyyədə
keçirildi"
NAZİRİN FİKRİNCƏ, BU
TƏDBİRLƏR ÖLKƏMİZİN ZƏNGİN
MƏDƏNİYYƏTİNİN TANIDILMASINA VƏ
GENİŞ TURİZM POTENSİALININ NÜMAYİŞ
ETDİRİLMƏSİNƏ MÜHÜM TÖHFƏ OLDU
İyulun 3-dən 8-dək İran İslam
Respublikasında Azərbaycan mədəniyyəti günləri
keçirildi.
Tədbirlərdə Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət
və turizm naziri Əbülfəs Qarayevin rəhbərliyi ilə
rəsmi nümayəndə heyəti, incəsənət
xadimləri - musiqi və teatr kollektivləri iştirak edirdi. İki ölkə
arasında əməkdaşlığın daha da möhkəmləndirilməsi,
Azərbaycanın mədəni irsinin, incəsənətinin,
müasir inkişaf səviyyəsinin qonşu ölkədə
təbliği, eləcə də turizm əlaqələrinin
genişləndirilməsi məqsədi daşıyan mədəniyyət
həftəsinin zəngin proqramı vardı. Mədəniyyəti günləri çərçivəsində
gerçəkləşən görüşlər, silsilə
tədbirlər hər iki ölkənin mediasında geniş
işıqlandırıldı.
Mədəniyyət və turizm naziri Əbülfəs
Qarayev İranda Azərbaycan mədəniyyəti günlərinin
yekunlarını dəyərləndirib, fikir və təəssüratlarını
bölüşüb.
2017-ci ildə
Azərbaycanla İran arasında diplomatik münasibətlərin
25 ilinin tamam olduğunu diqqətə çatdıran nazir
ötən dövrdə ikitərəfli əlaqələrin
böyük inkişaf yolu keçdiyini deyib: "Ulu öndər
Heydər Əliyev 1993-cü ildə respublika rəhbərliyinə
qayıdandan sonra Azərbaycanın dost və qonşu ölkələrlə
münasibətlərinə xüsusi diqqət ayırdı. 1993-1994-cü illərdə İran və Azərbaycan
prezidentlərinin qarşılıqlı səfərləri
ilə əsası qoyulan yüksək səviyyəli əlaqələr
bir çox sahələrdə sıx əməkdaşlığa
zəmin yaratdı. Bu siyasət möhtərəm
dövlət başçımız İlham Əliyev tərəfindən
uğurla davam etdirilir. Azərbaycan və
İran prezidentlərinin himayəsi ilə iki ölkə
arasında müxtəlif layihələr həyata
keçirilir".
Nazir qeyd
edib ki, yüksək səviyyəli əlaqələr son
dövrlər xüsusilə intensivləşib, Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və İran
Prezidenti Həsən Ruhani arasında son dörd ildə yeddi dəfə
görüş keçirilib. Təbii ki,
ölkə başçıları səviyyəsində
dostluq münasibətləri mehriban qonşuluq əlaqələrinin
inkişaf etdirilməsinə mühüm əsas yaradır.
İndiyədək iki ölkə arasında
130-dan artıq sənəd imzalanıb, o cümlədən, mədəniyyət
sahəsində əməkdaşlığın müvafiq
hüquqi bazası vardır. Qarşılıqlı mədəniyyət
günləri, teatr, kino, musiqi və s. sahələrdə əlaqələr,
iki ölkədə keçirilən festivallarda
qarşılıqlı iştirak bu əməkdaşlığın
ildən ilə genişləndiyini göstərir.
2010-cu
ilin 25-30 sentyabrında İranda Azərbaycan mədəniyyəti
həftəsinin, 2011-ci il 3-7 oktyabr tarixində isə Azərbaycanda
İran mədəniyyəti günlərinin gerçəkləşdiyini
xatırladan Əbülfəs Qarayev bildirib ki, mədəniyyət
xalqları və ölkələri bir-birinə
yaxınlaşdıran ən güclü vasitələrdən
biridir: "Azərbaycan və İran arasında tarixi, mədəni
və dini bağlılıq münasibətlərimizin
inkişafına müsbət təsir göstərir. Bu münasibətlərin möhkəmləndirilməsi,
bir-birimizin zəngin tarixə söykənən mədəni
irsinin, ədəbiyyatının, incəsənətinin daha
yaxından tanıdılıb təbliğ edilməsi ölkələrimizin
və xalqlarımızın maraqlarına xidmət edir. Bu günlərdə İranda uğurla gerçəkləşən
Azərbaycan mədəniyyəti günləri,
keçirdiyimiz tədbirlərə göstərilən
böyük maraq bunu bir daha təsdiqlədi".
Budəfəki
mədəniyyət günlərinin yüksək səviyyədə
keçməsi üçün İran tərəfdən hər
cür təşkilatı tədbirlərin
görüldüyünü, Azərbaycan nümayəndə
heyətinə xüsusi diqqət göstərildiyini, konsert
proqramları, sərgi, kino və teatr nümayişi
üçün ən böyük salonların
ayrıldığını deyən nazir bunu son illərdə
dövlətlərarası münasibətlərinin
inkişafının göstəricisi kimi səciyyələndirir:
"İran rəsmiləri ilə keçirdiyimiz
görüşlərdə, həm də təkcə Tehranda
deyil, İsfahanda, Ərdəbildə apardığımız
danışıqlarda bunun şahidi olduq. İstər hökumət
üzvləri, istərsə də vilayət rəhbərləri
səviyyəsində bir fikir xüsusi vurğulandı ki,
İran tərəfi Azərbaycanla əlaqələrə
xüsusi önəm verir, dostluq münasibətlərini, o
cümlədən, mədəniyyət və turizm əlaqələrini
daha da genişləndirmək istəyir. Biz bunu
təqdirlə qarşılayırıq. Çünki
bu məram qarşılıqlıdır. Azərbaycan
Prezidentinin yeritdiyi siyasət sülhpərvər, mehriban
qonşuluq, bütün ölkələrlə bərabərhüquqlu,
qarşılıqlı faydalı əməkdaşlıq
siyasətidir".
Qeyd edək
ki, Əbülfəs Qarayev mədəniyyət günləri
gedişində İranın mədəniyyət və islam
irşadı naziri, ölkənin Mədəniyyət və
İslami Əlaqələr Təşkilatının sədri,
İranın vitse-prezidentləri - Milli Kitabxana və Arxiv
İdarəsinin direktoru, Mədəni İrs Əl İşləri
Sənayesi və Turizm Təşkilatının sədri, eləcə
də İsfahan və Ərdəbil valiləri ilə
görüşlər keçirib. Bu
görüşlərdə iki ölkə arasında mədəni
əlaqələrin geniş spektri, həmçinin son illər
inkişaf etməkdə olan turizm əlaqələri ətraflı
şəkildə müzakirə olunub.
Nazirin
sözlərinə görə, görüşlərdə gələcək
əməkdaşlığa dair bir çox vacib məsələlər
nəzərdən keçirilib, təkliflər səslənib,
o cümlədən, İran tərəfdən müəyyən
təşəbbüslər irəli sürülüb: "Mədəniyyət
və turizm sahələrində əməkdaşlığın
daha da genişlənməsi, həmçinin beynəlxalq səviyyədə,
məsələn, UNESCO və Dünya Turizm Təşkilatı
kimi qurumlar çərçivəsində birgə fəaliyyət
üçün imkanlar var. Ötən il UNESCO-da Azərbaycan
və İran digər dost ölkələrlə birgə
lavaş çörək mədəniyyəti ənənəsinin
ortaq bir dəyər kimi qurumun qeyri-maddi mədəni irs
siyahısına salınmasına nail oldu. Bununla
da ermənilərin lavaşla bağlı əsassız
iddialarına cavab verildi. İranla beynəlxalq
turizm sərgilərində də əməkdaşlıq edə,
birgə turizm marşrutları təqdim edə bilərik.
Azərbaycan və İranın oxşar mətbəx
mədəniyyətindən adət-ənənə, folklor, mədəni
və ədəbi irsədək bir ortaq nöqtələri
var ki, bu nümunələri əlbir şəkildə
dünyaya tanıda bilərik".
Nazir
bildirib ki, turizm əlaqələrinin inkişaf etdirilməsinə
də hər iki tərəf maraqlıdır və keçirilən
görüşlərdə bu bir daha vurğulanıb: "Hər
il Novruz bayramı günlərində onminlərlə İran
vətəndaşı Bakıya gəlir. Ümumilikdə
iranlı turistlər ilin bütün fəsillərində Azərbaycana
maraq göstərir. Bunun bir səbəbi də
iki ölkənin mədəni ənənələrinin, milli
mətbəxinin oxşar olmasıdır. Turizm
dostluq əlaqələrinin möhkəmlənməsi
üçün çox yaxşı vasitədir".
Əbülfəs Qarayev diqqətə
çatdırıb ki, 2017-ci ilin əvvəlindən Azərbaycanda
"ASAN Viza" sisteminin tətbiq edilməsi iranlı turistlərin
də Azərbaycana səfərlərini
asanlaşdırıb. Bu xüsusda İranda və Azərbaycanda
fəaliyyət göstərən turist firmalarının birgə
müəssisə yaratmaları və qarşılıqlı
olaraq turist səfərlərini təşkil etməsi zəruridir.
Onlar ziyarət, səhiyyə və başqa turizm sahələri
üzrə səfərlər təşkil edə bilərlər:
"Məlum olduğu kimi, Azərbaycanın Naxçıvan
şəhəri 2018-ci il üçün "İslam mədəniyyətinin
paytaxtı" elan edilib. İranın Təbriz şəhəri
isə gələn il islam
dünyasının "Turizm paytaxtı" elan olunub. Bununla
bağlı Azərbaycanda Təbriz şəhərinin,
İranda isə Naxçıvanın təqdimat və
tanıtım tədbirlərinin keçirilməsini təklif
etdik və düşünürəm ki, 2018-ci il
həm mədəni, həm də turizm əlaqələrimizi
genişləndirmək üçün mühüm bir
fürsətdir. Bundan əlavə, Azərbaycanda turizmlə
bağlı ali təhsil sahəsi
inkişaf edib və biz İranla bu sahədə də əməkdaşlıq
edə bilərik".
Əbülfəs
Qarayevin sözlərinə görə, İranda Azərbaycan
mədəniyyəti günlərinin yüksək səviyyədə
keçirilməsi ölkəmizin tanıtımına
mühüm töhfə olmaqla bərabər, iki ölkə
arasında mədəniyyətin ayrı-ayrı sahələrində
əməkdaşlıq üçün geniş
potensialın olduğunu nümayiş etdirib: "Mədəniyyət
həftəsi çərçivəsində beş
Azərbaycan filmi, o cümlədən, iranlı
kinematoqrafçıların iştirakı ilə istehsal
olunan "Nabat" filmi təqdim edildi və maraqla
qarşılandı. Bu fakt iki ölkənin kino
sahəsində birgə layihələr həyata keçirməsi
üçün imkanları göstərir. Azərbaycan Dövlət Musiqili Teatrı Tehranda iki
gün Üzeyir Hacıbəylinin "Ər və arvad"
musiqili komediyasını nümayiş etdirdi. Bildiyimə görə, Musiqili Teatrda, Lənkəran
teatrında iranlı sənətçilərin
iştirakı ilə tamaşalar qoyulub. Azərbaycan
teatrları hər il İranda Fəcr
festivalına qatılır. Bu əlaqələri,
yaradıcılıq mübadiləsini genişləndirə
bilərik. Azərbaycan Dövlət Xalq
Çalğı Alətləri Orkestrinin Tehran və
İsfahanda konsert proqramları böyük çoşqu ilə
qarşılandı. Bütün bunlar
sübut edir ki, teatrların qastrol səfərlərini, incəsənət
ustalarının konsert proqramlarını
qarşılıqlı şəkildə tez-tez təşkil
etmək lazımdır".
Nazir qeyd edib ki, Azərbaycanda keçirilən ənənəvi beynəlxalq muğam festivalına, beynəlxalq teatr konfransına, Bakı kitab sərgi-yarmarkasına, digər mədəniyyət tədbirlərinə İran həmişə dəvət edilir. Nəşriyyat işi, kitabxana sahələrində əlaqələr inkişaf edir: "Qarşı tərəf də buna təşəbbüs edir. Məsələn, qərara gəldik ki, İran Milli Kitabxanası ilə Azərbaycan Milli Kitabxanası arasında anlaşma memorandumu hazırlansın və payızda Bakıda keçiriləcək beynəlxalq kitab sərgisi-yarmarkasında imzalansın. İranın Milli Kitabxanasında çox qədim əlyazmalar saxlanılır. Onların birgə tədqiq edilməsi xalqlarımızın tarixinin, ədəbi irsinin daha dərindən öyrənilməsinə töhfə olar. Yeri gəlmişkən, İran Milli Kitabxanasında Azərbaycanla bağlı guşə var, orada 200 adda kitab yer alır. Onlar bizdən əlavə kitablar istədilər və həmin guşə üçün yeni nəşrlər göndəriləcək. Həmçinin nəşriyyat sahəsində əməkdaşlıq, fars və Azərbaycan dillərində kitab çapı ilə bağlı təkliflər dəyərləndiriləcək".
Əbülfəs Qarayev mədəniyyət günləri çərçivəsində İranın İsfahan və Ərdəbil şəhərlərində keçirilmiş tədbir və görüşlərin əhəmiyyətini də vurğulayıb. Bildirib ki, hər iki vilayət rəhbərliyi Azərbaycanla həm mədəni, həm də turizm əlaqələrini genişləndirməyə maraq göstərir: "İsfahan valisi tərəfindən Azərbaycanın şəhər və bölgələri ilə qardaşlaşma sazişi imzalanması təşəbbüsü səsləndirildi. Bildirildi ki, bu layihələr iki ölkə arasında müxtəlif sahələrdə, o cümlədən, mədəniyyət və turizm əməkdaşlığına əlavə zəmin yaradar. Həmçinin, Ərdəbildə Azərbaycan filmlərinin, teatr tamaşalarının nümayişinin təşkili barədə müzakirələrimiz oldu. Onu da qeyd edim ki, növbəti ildə Azərbaycanda İran mədəniyyəti günlərinin keçirilməsi nəzərdə tutulur. Bu tədbirlərin paytaxt Bakı ilə yanaşı, bölgələrimizdə də reallaşması, eləcə də İranın şəhər və vilayətlərinin, o cümlədən, Ərdəbilin təqdimatının təşkili ilə bağlı fikir mübadiləsi apardıq".
Nazir sonda Azərbaycan mədəniyyəti günlərinin yüksək şəkildə keçirildiyini bir daha vurğulayaraq İran tərəfinə nümayəndə heyətimizə göstərdiyi qonaqpərvərliyə, xoş münasibətə görə minnətdarlığını ifadə edib. Əbülfəs Qarayev, həmçinin bütün görüş və tədbirlərin təşkilində və keçirilməsində Azərbaycanın İrandakı səfirliyinin fəal rolunu xüsusi qeyd edib, başda səfir Bünyad Hüseynov olmaqla səfirliyin kollektivinə təşəkkürünü bildirib: "Müxtəlif ölkələrdə təşkil edilən mədəniyyət günləri mədəni əməkdaşlığın inkişafı, xalqların bir-birini daha yaxından tanıması, Azərbaycanın təbliği deməkdir, eyni zamanda, ölkəmizin beynəlxalq aləmdə müsbət imicinin daha da yüksəlməsinə töhfədir. İranda uğurla keçirilən mədəniyyət həftəsi də bu amala xidmət edirdi".
525-ci qəzet 2017.-13 iyul.- S.4.