Doktor Komarovski ilə görüş

PƏRVİN

Ötən həftə ukraynalı pediatr Yevgeni Komarovski Bakıda qonaq oldu. Fairmont otelin girişində elə bir izdiham vardı, sanki gələn hansısa şou ulduzu, yaxud populyar aktyordur.

Gənc və gözəl anaların dəbdəbəli geyimləri, oteli bürümüş bahalı parfüm qoxusu ayrı bir ab-hava yaradırdı. Xəbərsiz adam burda bir həkimin qəbulu olduğuna dünyasında inanmazdı, düşünərdi ki, yəqin hansısa filmin qala gecəsi, yaxud yaraşıqlı xarici aktyorların qonaq olduğu tədbirdir. Axı təxminən 600 gənc xanımı bir yerə ayrı hansı səbəb toplaya bilərdi ki?! Müasir dövrdə bir pediatrın bu qədər məşhurlaşması, dünyada tanınması, həm də sevilməsi doğrudan da təəccüblüdür. Ancaq həmin görüşdə Komarovskinin populyarlığının sirrini aça bildik.

Yevgeni Komarovski Ukraynanın Xarkov şəhərində sadə bir ailədə doğulub. Xarkov Tibb İnstitutunu bitirdikdən sonra kiçik bir əyalət xəstəxanasında Uşaq İnfeksion şöbəsində çalışıb. Və elə bütün Komarovski əfsanəsi, ömür yolu da o zamandan başlayıb. Hazırda telekanallardan birində “Komarovskinin məktəbi” layihəsini aparan bu həkimi tanımayan yoxdur. Hələ 2000-ci ildə “Sağlam uşaq və onun sağlam düşünən qohumları” kitabı (bu kitab müxtəlif ölkələrdə nəşr olunub) ilə tanınmağa başlayan həkim bu gün dünyanın ən böyük otellərində master-klaslar keçir.

Y.Komarovskinin məşhurluğunun bir neçə səbəbi var... Hər şeydən öncə onun işinin uşaqlarla bağlı olması. Hər şeyə peşəkar yanaşmanı tələb edən müasir dünyada gənc valideynlərin uşaqlarının sağlamlığına biganə qalması, hər şeyi doğru-dürüst öyrənməməsi mümkünsüzdür. Bu baxımdan Komarovskinin verilişləri sanki hər sualına cavab verə biləcək məsləhətçidir. Yeni doğulmuş körpənin sağlamlığından tutmuş tərbiyəsinə kimi, mərhələli şəkildə qulluğuna kimi hər şeydən danışılır bu verilişlərdə. Həm də necə danışılır...

Fairmont otelin böyük zalında üç saatdan çox çəkən tədbirdə, daha doğrusu, “Uşaq sağlamlığı haqqında miflər” mövzusunda ustad dərsində Komarovskinin şöhrətinin əsas səbəbini anladıq. Səbəb həm uşaqlara, həm də öz işinə böyük sevgidir. Komarovski bütün çətinlikləri dərin bilgiləri, savadı ilə yanaşı, həm də pozitiv xarakteri ilə sadələşdirir. Ona qulaq asdıqca adama elə gəlir ki, sadəcə təmiz və sərin hava ilə hər xəstəliyi müalicə etmək olar. Hansı xəstəlikdən danışsan, nədən sual versən, Komarovski təmiz havanı, otaqdakı rütubətin dərəcəsini vurğulayacaq. Elə özü də Bakımızı havası, suyu, təbiəti ilə kəşf etməyə başlamışdı. Mühazirəsindən bir neçə saat əvvəl İçərişəhəri gəzməyə çıxan həkim jurnalistlərlə təəssüratlarını belə bölüşmüşdü: “Düzünü desəm, özüm də bilmirəm ki, artıq neçə saatdı Bakıdayam. Sanki lap çoxdan burdayam. Fotolar çəkməyi sevən adam kimi buranı çox bəyənirəm. Artıq düşünürəm ki, Bakıya yenidən qayıdım və səhər erkən saat beşdə küçələr adamsız olanda gəzim və fotolar çəkim”.

Elə bizlərlə görüşünə də Bakı haqqında fikirləri, təzə təəssüratlarıyla başladı qonağımız: “Bilirsiz, Bakı mənim üçün ilğım kimi idi. Çünki illərlə, bəlkə yüz dəfələrlə Bakıdan təşkilatçılarıma zənglər edilirdi, bura gəlməyimi istəyirdilər, amma nədənsə baş tutmurdu. İndi çox xoşbəxtəm. Şəhəri gəzdim, yamyaşıl otu, parıldayan günəşi görüb sevindim. Axı bizdə orda çox soyuqdur indi...” Həm həkimin öz dediklərindən, həm də təşkilatçılarla söhbətlərdən məlum oldu ki, Komarovskinin Bakıya gəlişi heç də sadə olmayıb. Təşkilatçılardan biri olan “Loqos” Psixoloji və Nitq İnkişafı Mərkəzinin rəhbəri Təranə Məmmədovayla hələ bir neçə gün öncədən söhbət edib bu işin incəliklərini öyrəndim. “Loqos” Psixoloji və Nitq İnkişafı Mərkəzi bir çox nüfuzlu, dünyada tanınan alimləri, həkimləri Bakıya dəvət edib seminarlar keçirir. Təranə xanım belə insanların ölkəmizə gəlişini son dərəcə mühüm hesab edir: “Bizim mərkəz Yevgeni Komarovskinin mühazirəsinin təşkilatçısı deyil, biz sadəcə bu işdə həmkarıq. Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi, “Paşa sığorta” şirkəti və “Pampers” ilə birgə bu işi həyata keçiririk. Komarovski öz zamanının qədrini bilən, ümumiyyətlə, özünün dəyərini bilən insandır. Bilirəm ki, onunla danışıqlar uzun müddət davam edib. Amma belə bir insanın ölkəmizə gəlməsi, gənc analara məsləhət verməsi çox gözəldir. Biz “Loqos” olaraq uşaqlarımızın sağlam böyüməsini, gələcəklərinin parlaq olmasını arzulayırıq. Komarovski kimi alimlər, həkimlər isə ümumiyyətlə, insanlığa, dünyaya xidmət edir. Çünki uşaqları düşünmək, elə dünyanı düşünmək deməkdir”.

Tədbir boyu qonağımız uşaqlar, onların xəstəlikləri, valideynlərin savadsızlığından doğan problemlər haqqında ürəkdən, həm də ağrıyla danışdı. Əslində, Yevgeni Komarovski son dərəcə xarizmatik, maraqlı şəxsiyyət kimi saatlarla şəxsi düşüncələrini bölüşə, özündən, özəl həyatından danışa bilərdi. Amma onun məqsədi verilmiş vaxtdan səmərəli istifadə etmək idi. Uşaq xəstəlikləri haqqında miflər, yəni yanlış düşüncələr haqqında bir az danışandan sonra suallara cavab verən həkim çox pozitiv mühit yaratmışdı. Axı mövzu xəstəlik, problem, hətta bəzən də ölümlərdisə, bu pozitiv, xoş əhval-ruhiyyəyə səbəb nədir? Məsələ burasındadır ki, Komarovski savadlı həkim, alim olmaqdan əlavə həm də öz işini fərqli şəkildə təqdim etməyi bacaran istedadlı adamdır. Bəzən rəqibləri onu incitmək üçün şoumen adlandırırlar, ciddiliyinə, savadına kölgə salmağa çalışırlar. Amma sonsuz sayda verilişləri və hətta qiyabi şəkildə, yəni elə planşet, noutbuk ekranlarından müalicə etdiyi uşaqların valideynlərinin məmnunluğu, ona sevgisi tamam ayrı reallığı göstərir... Uzun illər uşaq reanimasiyasında işləyən həkimin çox ağrılı xatirələri də var. Dinlədikcə bu cür ağrıyla yaşayan adamın pozitiv ovqatı, nikbin ruhu qoruyub saxlaması insanı heyrətləndirir. “O ağrıyla yaşamaq çətindir, - deyir Komarovski. - Bir gecədə otuz uşaq gətirmişdilər reanimasiyaya. Hamısı da infeksion xəstəlikdən ölümcül hala düşmüşdülər. Ölümlə üz-üzə idilər. 29-nu xilas edə bildim. Amma yalnız biri...” Bu məqamda Komarovskinin gözlərinə dərin bir kədər çökür: “29 nəfəri xilas etmək sevindirmir adamı, amma birinin ölümü ömürlük bədbəxt edə bilir” - deyir. “Siz təsəvvür edirsiz, gündüz həyatla ölüm arasında çarpışan uşaq məndən soruşur ki, Jenya dayı, mən bu axşam öləcəm?! Və həmin axşam ölür...” Komarovskinin ardıcıl izləyiciləri ondan sonsuz sayda bu cür ürək dağlayan xatirələr eşidiblər. Ona görə əsasən onu tanıyanlardan ibarət olan auditoriya üçün bu söhbətlər tanış idi. Elə bu ağrılardan xilas olmaq üçün, bu cür yaşaya bilmədiyi üçün Komarovski reanimasiyada işini dayandırıb.

Həm haqqında çəkilən televiziya verilişlərindən birində, həm də Bakıdakı görüşdə danışdığı bir hadisə əslində, təkcə işdən yox, bütün dünyadan küsməyə bəs edərdi: “Təsəvvür edin, gecədir və reanimasiyanın şüşəli qapısı döyülür və siz orda dayanan adamın siluetindən bilirsiz ki, bu, xəstə körpələrdən birinin anasıdır. Amma o uşaq elə indicə ölüb, onu xilas etmək mümkün olmayıb. Qapını açıb o anaya deməlisiz ki, övladı ölüb. Və qapını açanda görürsüz ki, ana əlindəki süd şüşəsini sizə uzadır, körpəsini yedizdirməyinizi istəyir... Bundan sonra yaşamaq çətindir!” Bəli, zəif insan, yaxud elə ortabab gücü olan adi bir adam bu ağrıyla, bu travma ilə yaşaya bilməzdi. Amma Komarovski kimi istedadlı, xeyirxah insan bu cür ağrılarını daha “səmərəli” şəkildə istifadə edib. Öz işini populyarlaşdırmaq və daha çox insana, daha çox valideynə, uşağa kömək etmək qərarına gəlib. Ona görə dəfələrlə dediyi, verilişlərində uzun-uzadı izah etdiyi məsələlər haqqında təkrar suallar veriləndə həkim qonağımız inciyə bilir: “Axı mən o videoların hamısını sizin üçün yükləmişəm internetə, həm də tamamilə müftə. İstəsəydim parol qoyub bu yolla da pul qazana bilərdim. Amma istəmirəm, hər kəsin rahat şəkildə bu videolardan faydalanmasını, övladını xoşbəxt, sağlam böyütməsini istəyirəm”. Uşaqların xoşbəxtlik resepti isə onun üçün sadədir... Onun fikrincə, uşağa özünü mənasız bir səbəbdən həlak edən, fəda edən, yuxusuz gecələrdə xəstəlik tapan ana-ata yox, xoşbəxt valideynlər lazımdır. Xoşbəxt valideyndir hər şeyin müalicəsi. Əlbəttə, Komarovski dərmanların, peyvəndlərin effektini istisna etmir, daha doğrusu, bunun - yəni tibbi-peşəkar yanaşmanın hər şeydən vacib olduğunu söyləyir. Amma bununla belə, az qala, şairanə bir ovqatda, əsil yazıçı yanaşması ilə mənəvi aləmin, ruhi halın həlledici olmasını da vurğulayır. Bütün bu qeyri-adiliyi ilə çağdaş doktor Aybolitə çevrilib Komarovski, yəni uşaqların nifrət etdiyi, valideynlərin aqressiya ilə yanaşdığı, qəliz tibbi terminlərlə danışan həkimə yox, sadəcə, Jenya dayıya, ailələrin əzizinə... Təsadüfi deyil ki, 2010-cu ildə Komarovski Ukraynanın ən xarizmatik kişisi seçilib. Onunla bərabər xanımlardan müğənni Vera Brejneva ən gözəl xanım seçilib. Model görkəmli Vera ilə sadə, adi bir görünüşü olan Yevqeni Oleqoviçin eyni ada layiq görülməsi təəccüblüdür. Axı Komarovski model deyil, aktyor, müğənni deyil. Amma bununla belə insanların simpatiyasını qazanıb, sevimlisinə çevrilib.

Tədbir boyu qonağımıza Azərbaycan üçün spesifik olan suallar verildikcə zal gülməkdən uğunub gedirdi. Məsələn, çöpçü arvadların müalicə üsulları, yaxud türkəçarələr, üzərriklər və s. Komarovski üçün də gülməli idi, əlbəttə. Amma o, millətin bu cür adətlərinə də hörmətlə yanaşır və hər halda anaların özfəaliyyətlə məşğul olmamasına çalışırdı. Üç saatdan çox çəkən tədbirdə həkimin auditoriyaya hörmətini, millətimizə sayğısını duymaq olurdu. Həmçinin, İnstaqram səhifəsində də İçərişəhərin məşhur “Brilyant əl” filminin çəkildiyi yerlərdə gəzintisini, “Çort poberi” deyib gülməsini, Məşədi İbada qoşulub fotolar çəkdirməsini müşahidə etdik.

Tədbirin sonunda Komarovski Bakıya yenidən gəlmək arzusunu dilə gətirdi: “Bu dəfə ümumi mövzularda danışdım, suallara cavab verdim ki, sizlərin əsas problemini anlayım. Növbəti səfərimdə konkret sizləri narahat edən mövzuda danışacağam”. Bizlər də bu görüşdən xoş təəssüratlarla ayrıldıq, kaş ki uşaqlarımız ağrımasın, xəstələnməsin, biz sadəcə, Komarovskiyə dostumuz, əzizimiz, doğmamız kimi qulaq asaq... Axı doktor Komarovski doğrudan da belədir - televizor, planşet, telefon ekranlarında da doğmadır!

525-ci qəzet 2017.- 25 noyabr.- S.10.