Ədəbi düşüncənin və
bədii sözün ucalığı - Elçin-75
Şahanə MÜŞFİQ
“Elə
kitablar var ki, onu yalnız bir dəfə oxuyursan və illər
keçir, o kitabı yenə oxumaq istəyirsən, amma
cürət etmirsən, çünki ömürlük olaraq
səndə elə bir şəffaf, incə, məhrəm
hiss-həyəcan yaradıb ki, elə bil, ikinci dəfə
oxuyandan sonra o hiss-həyəcanın - axşamın
yüngül şaxtasından sonra, suyun üzündə
güclə sezilən buz layı kimi - sınacağından,
dağılacağından qorxursan”.
Xalq yazıçısı Elçinin “Ədəbi
düşüncələr”indəki bu fikirlərini şəxsi
mütaliəmə aid etsəm, onda elə Elçin müəllimin
özünün “Ağ dəvə” romanı haqqında
danışa bilərəm.
Hələ 5-ci sinfi yenicə bitirdiyim ilin yay günlərində,
asudəlikdən istifadə edib bədii əsərlərlə
“qol-boyun olduğum” zamanda kəşf etmişdim Elçin
imzasını. Üstündə dəvə şəkli
olan geniş və boz səhranın təsvir edildiyi qalın
üzlü kitabla başlamışdı
tanışlığımız. “Ağ dəvə”
adlı bu roman mənim uşaq qəlbimi həyəcanlandırmış,
kitaba, əsərə, qəhrəmanlara, oradakı dünyaya
fərqli gözlərlə baxmağıma səbəb
olmuşdu. O vaxtacan 11-12 yaşlı kitab həvəskarı
bir uşağın oxuya biləcəyi maksimum sayda kitablar
oxusam da, “Ağ dəvə” mənim ədəbiyyata, kitaba,
yazıçıya olan münasibətimi kökündən dəyişdirməyi
bacarmışdı. Bəlkə də buna səbəb
yazıçının həyatıma,
dünyagörüşümə özünün ilkləri
ilə damğa vurması idi.
Bu roman
sayəsində ilk dəfə köhnə Bakının
gözdən uzaq bir məhləsinə “səyahət”ə
çıxdım, qarşıma çıxan məhəllə
sakinlərinin fərqli həyatları ilə həyəcanlandım,
təəccübləndim, kövrəldim, ilk dəfə
müharibə ilə tanış oldum, onun
yaratdığı bəlalara acıdım, qəbiristanlığın
xofuna, qəbir daşlarının vahiməsinə diksindim,
mifə, nağıla inandım, əsl sevginin faciəvi
sonluğuna ağrıdım, birinə qəzəbləndim,
birinə yazığım gəldi, valideyn-övlad, ər-arvad,
qonşu, böyük-kiçik münasibətlərindəki
fərqliliyi dərk etdim.
1984-cü
ildə müəllifin ikinci romanı olaraq qələmə
aldığı “Ağ dəvə” ilə Elçin, akademik
Nizami Cəfərovun da dediyi kimi, “orta əsrlərə “səyahət”dən
XX əsrə - onun üçün ümumən səciyyəvi
olan “məhəllə” mövzusuna qayıtdı, ancaq bu, həmin
qayıdış, haqqında söhbət gedən səciyyəvi
mövzunun təkrarı yox, ideya-məzmunca tamamilə fərqli,
olduqca geniş panoramlı (simfonik!) bir
qayıdışdır...”
Romanda ötən əsrin 30-40-cı illərində
Bakı məhəllələrinin birində yaşanan hadisələr
canlandırılır. Bu məhəllədə müxtəlif
xarakterli, müxtəlif dünyagörüşlü insanlar
yaşayır. Bu insanların bir-birindən əlavə,
dünyayla, həyatla, “alın yazılarıyla” və daxillərindəki
“mən”lə münasibəti, daha dəqiq desək,
mübarizəsi əks olunub.
Romanı
qələmə alan - bir zamanlar o məhəllədə
yaşamış, o insanların arasında
uşaqlığı keçən, həmin hadisələrin
canlı şahidi Ələkbərdir. Bəlkə də roman
bir az da bunun təsirilə bu cür səmimi,
içdən, sadə şəkildə yazılıb. Çünki o hadisələr yaşananda Ələkbər
hələ uşaq idi və bunlar da onun uşaq
yaddaşında, ruhunda daşıdığı xatirələrin
səmimi əksidir. Yaşayan uşaq, danışan
uşaq, oxuyan uşaq... Bir-birlərini bu qədər
içdən anlaması, məncə, heç də təsadüfi
deyil.
Yuxarıda
qeyd etdiyim kimi, “Ağ dəvə” romanını mənimçün
özəl edən səbəblərdən biri də budur ki,
burada mən ilk dəfə müharibə ilə tanış oldum. O zamana qədər dərsliklərimizdə
yer alan müxtəlif pafoslu şeirlərdən,
kiçik vətənpərvərlik hekayələrindən
müharibə haqqında az-çox təsəvvürüm
var deyə düşünürdüm, amma bu roman mənim əslində,
müharibə barədə heç nə bilmədiyimi, onu
tanımadığımı anlatdı mənə. Mən bu səhifələri çevirdikcə
öyrəndim ki, sən demə, müharibə təkcə
silahlardan çıxan güllələr, tankların
dağıtdığı evlər, dəlik-deşik olmuş
bədənlər, yandırılan ərazilər, ərşə
çıxan od-alov, atəşin üzərinə yeriyən
qəhrəmanlar, sinəsini güllələlərə sipər
edən oğullar deyilmiş. Müharibə
həm də bir tikəyə möhtac olmaq, gözlərini
yollara dikib əsgər yolu gözləmək, ovucun içi
boyda “qara kağızlar”, ya da qoyunda gizlədilən, gecələr
hər kəs yatandan sonra öləzimiş şam
işığında oxunan sevgi məktublarıdır.
Maraqlıdır ki, əsərin heç bir yerində, ən
kiçik abzasda belə, müharibə səhnəsi yoxdur. Ancaq sanki səhifələri
çevirdikcə uşaq təfəkkürümdə
güllələr açılır, savaşın
uğultusu qulaqlarımı batırırdı. Bəlkə də ona görə ki,
yazıçı burada müharibə psixologiyasını,
onlardan minlərlə kilometr uzaqlarda baş verən müharibənin
insanların təfəkküründə, hisslərində
yaratdığı travmanı çox dəqiq və səlis
şəkildə təsvir etməyi, oxucusunun gözləri
önündə canlandırmağı bacarıb. Müharibə o Bakı məhəlləsinin
yorğun insanının nəinki həyatında, hətta
üz cizgilərində, qırışlarında belə əks
olunub. Çoxsaylı xalqları, böyük dövlətləri
ağuşuna alan müharibə kiçik
Bakı məhəlləsinin kiçik insanlarının
şüurunda, mənəviyyatında, daxili aləmində,
düşüncəsində qansız-qadasız,
silah-sursatsız iz salmağı bacarmışdı. Bu, təkcə
o məhəllənin deyil, bütöv bir cəmiyyətin
taleyi idi:
“...Mən
məhəlləmizin kişilərinin, cavan və
güclü oğlanlarının ölməyinə öyrəşmişdim,
yəni onların müharibədən gələn qara xəbərlərinə
adət etmişdim, amma indi, bilək yoğunluğunda olsa da,
bu balaca söyüdün, mənim gözlərimin
qabağında ağac olmuş bizim bu söyüd
ağacımızın saralıb tökülən
yarpaqlarına baxdıqca mənə elə gəlirdi ki, bələkdəki
çağalar, təzə-təzə yeriməyə
başlayan uşaqlar ölür...”
Yaşım və mütaliəm artdıqca bu cür
situasiyaya başqa müəlliflərin əsərlərində
də rast gəldim. Məsələn, İsa Hüseynovun müharibə
mövzulu “Saz”, “Tütək səsi”, “Teleqraf” və s. kimi
hekayələrində də müharibənin özünü
yox, xofunu görürük. Eləcə də
böyük qırğız yazıçısı
Çingiz Aytmatovun bir çox povestləri də bu cəhətdən
xarakterikdir.
Müəllif romanda XX əsrin ən böyük bəlalarından
birinə - 30-cu illərdə tüğyan edən repressiyaya
da toxunub. Vaxtilə həmin məhəllədə
yaşamış şair Səttar Məsumu da
satmışdılar və o da həmin dövrün əksər
ziyalıları kimi repressiyaya qurban getmişdi. Həmin
dövrün işıqlı insanlarını satanların
daxili isə şairi satan Fətulla Hatəmin
obrazı ilə daha yaxşı açılır. Fətulla
Hatəm nə “aşağılar”, nə də “yuxarılar”
tərəfindən sevilir. Amma maraqlıdır
ki, daim diqqət mərkəzində, bütün mühüm
hadisələrin ortasındadır.
Şair Səttar Məsumu ən çox Balakərim
xatırlayır. Hətta balaca Ələkbərlə onun arasında
şair haqqında belə bir dialoq da olur:
“Bilirdim
ki, insan insanı sata bilər, amma mənim aləmimdə
şair adi insan deyildi, şair insandan böyük idi, insandan
uca idi və bir dəfə mən Balakərimdən
soruşdum:
- Şairi satmaq olar?
Balakərim:
- Olar...-
dedi”.
Sonrakı illərdə “Ağ dəvə”
romanının məndə buraxdığı təsirin izi
ilə Elçin yaradıcılığını səyahətə
çıxdım. Onun “Dolça”, “Baladadaşın ilk məhəbbəti”,
“Bülbülün nağılı”, “Baladadaşın toy
hamamı”, “Mahmud və Məryəm”, “Ölüm
hökmü”, “Mənim ərim dəlidir”, “Ah, Paris, Paris!”,
“Qatil” kimi əsərlərini oxuduqca bu ustad
yazıçı və onun daxili aləmi, həyata,
yaşadığı ölkəyə, insanlara və
insanlığa qarşı münasibətini daha yaxşı
öyrənmək fürsəti əldə etdim.
Nəinki
Elçin yaradıcılığında, eləcə də
Azərbaycan ədəbiyyatında özünəməxsus
yerlərdən birini tutan “Dolça” povesti orijinal mövzu və
sujet xətti, sadə, axıcı təhkiyyəsi, hadisələrə
yanaşma tərzi, canlı obrazları ilə oxucunu
özünə cəlb etməyi bacarır. Povest
sərt boyaları, ifşaedici gülüşü və dərin
psixoloji qatları ilə fərqlənir. Müəllif
bu əsərində meşşanlığı, müasirlik
adı altında yeni əxlaq ideyalarını,
davranışlardakı guya yeni, əslində isə əxlaqdan
kənar halları sərt dillə ifşa edir.
Burada iki müxtəlif əxlaq prinsipləri,
dünyagörüşləri olan ailələr
qarşı-qarşıya qoyulur. Bunlardan biri
Ağababanın, o biri Bəşirin ailəsidir. Ağababanın ailəsi sadə, sevgi,
qarşılıqlı hörmət, tərbiyə üzərində
qurulubsa, Bəşirin ailəsi bunlara tamamilə yaddır.
Ona görə də Bəşir, Əminə, Ofelya, Adil və
Kələntərin əməlləri, bir-biriylə
münasibətləri, davranışları onları evlərində
kirayə saxlayan Ağababanın və ailə üzvlərinin
xoşuna gəlmir. Bu narazılıq getdikcə
ikraha, kinə və nifrətə çevrilir. Nəhayətdə ailə üzvləri öz evlərindən
bir növ didərgin düşürlər.
İki ailə arasındakı bu fərqliliyin qurbanı
isə Ağababanın iti Dolça olur. Tamahının
quluna çevrilən Dolça ona hər gün kababdan qalan
artıqları yedirən kirayəşinlərin gedişi ilə
artıq o həyətdə qala bilmir, digər yiyəsiz
küçə itləri kimi kababxanaların həndəvərində
dolanır.
Povest
sanki bir savaşı xatırladır: şərlə, eybəcərliklə
xeyirin, yüksək əxlaqı ideyaların
savaşını. Ağababa və ailəsi əxlaqın,
Bəşirin ailəsi isə şərin təmsilçiləridir.
Ev sahibləri kirayəşinlərlə olan bu
savaşdan alnıaçıq, üzüağ
çıxsalar da, dilsiz, ağızsız, şüursuz it
qurban olaraq savaş nəticəsində
açılmış etibarsızlıq quyusuna
düşür.
Elçin yaradıcılığını səciyyələndirən
əsas xüsusiyyətlərdən biri də onun özünəməxsus
dil xüsusiyyətləridir. Əsərlərində daha
çox Bakı insanının, Abşeron camaatının həyatını
qələmə alan müəllif
onların şivə və dialektini də çox təbii və
canlı şəkildə yaradır. Hətta
onun əsərlərindəki obrazların belə nitqi
bir-birindən kəskin şəkildə fərqlənir.
Bütün obrazlar öz yaşına, cinsinə
və cəmiyyətdəki statusuna uyğun şəkildə
danışırlar.
O,
özündən əvvəl yaranmış “ədəbi dil
aliliyi” prinsiplərini alt-üst etməyi, dilin üstündəki
bər-bəzəyi silib təmizləməyi bacarır, ona
daha aydın və gözəl görünüş bəxş
edir.
Onsuz da onun əsərlərinin çoxu elə sadə
təbəqənin insanlarıdır. “Yazıçı
elita deyilən zümrəni kənara qoyub cəmiyyətin alt
qatına, saf, təmənnasız, zəhmətkeş, torpaq
kimi əməksevər insanlara üz tutanda onlarla öz
gündəlik ailə-məişət dillərində
ünsiyyətə girir. Abşeron
camaatının evdə, küçədə, məclisdə
işlətdiyi danışığın dadını-duzunu
eynən çatdıran təbiiliyi saxlayır. Ədəbilik pərdəsinin parıltılı
cilasını təmizləyir və canlı dil Mirzə Cəlil
dilinin sadəlik gücü ilə görünür”.
Bu mənada “Baladadaşın ilk məhəbbəti”
hekayəsi olduqca maraqlı və seçiləndir. Bu hekayədə
kepka qoyub süst, avara bir həyat keçirən və
gözlənilmədən eşqə düşən
Baladadaşın qəribə sevgi macərası təsvir
olunur. Səhərdən axşamacan
çöldə oturub şumaqədər yonan və ətrafda
baş verən hadisələrə qarşı tamam biganə
münasibət bəsləyən Baladadaş həmin dövr
ədəbiyyatı üçün çox orijinal tipdir.
Çünki onun süst həyatı, arabir özünə
məlum olmayan cəsarəti ilə ürəyinin lap dərinliyində
qoruyub saxladığı poetik aləm arasında təzad var.
Sevdiyi qızı görmək üçün
hıqqana-hıqqana su gətirməyi özünə rəva
bilir, amma qızın nişanlısı ona həmin suyun
müqabilində dəmir bir manatlığı uzadanda
özünü təhqir olunmuş hesab edir. Həmin
oğlanın qırmızı - “Moskviç”inə minib bir
neçə kilometr getdiyi üçün cibində olan qalan
üç abbasını oturacağın üstünə
atır və oğlanın nə dediyinin fərqinə
varmadan dənizə tərəf gedir.
Hadisələr irəlilədikcə Baladadaşın
gülməli məhəbbəti, təbiətindəki
saflıq, süstlük və təmiz, ləyaqətli cavan qəlbi
gözümüzün qarşısında canlanır. Baladadaş
bir tərəfdən uşaqdır, axşamacan uşaqlarla
oturub-durur, bir tərəfdən, böyükdür, əsgərlikdə
olan dostu barədə düşünür. Dostuna xəbər göndərir ki, hökmən o
da Amur vilayətinə gəlib orada kursa girəcək. Beləliklə, müəllif uşaqlıqla gəncliyin
sərhəddində olan Baladadaşın tam surətini
yaradır. Həm Əbili, həm də
Baladadaş özlərində kəndin təmizlik və sadəliyini,
təbiiliyini cəmləşdirirlər.
Ancaq Baladadaş nə qədər saf, təmiz xarakterə
malik olsa da, həm də sərtdir, xasiyyətində, davranış
və münasibətində bir qədər qeyri-adilik
vardır. O,
həm də inadkardır. Nə istədiyini
bilir və hekayə boyu inamından dönmür, həyati vəziyyətdən
çıxmır. Müəllif gənc qəhrəmanının
psixologiyasını, hiss və duyğusunu əsərdə məharətlə
açır.
Baladadaş vəzifə və mövqeyi ilə
öyünən, daş-qaşla nişanlısına xoş
gəlmək istəyən Murada ibrət dərsi verir,
sarsıdır, onu düşünməyə və səhvlərindən
nəticə çıxarmağa vadar edir.
Çap olunduğu gündən oxucuların sevimli
personajına çevrilən Baladadaş ikinci dəfə
müəllifin “Baladadaşın toy hamamı” hekayəsində
qarşımıza çıxır. Lakin buradakı
Baladadaş o biri Baladadaşdan xeyli fərqlənir. Ən başlıcası, o, böyüyüb, hərbi
xidmətdə olub, yük maşını sürür və
evlənməyə hazırlaşır. Onun
xarakterində də artıq kişiləşmə
yaranıb.
Elçin yaradıcılığında sevdiyim və
uzun müddət təsirindən çıxa bilmədiyim əsərlərdən
biri də “Mahmud və Məryəm” romanıdır. Bu roman “Ağ dəvə”dən
2 il öncə işıq üzü
görüb. Əsər ilk dəfə 1982-ci ildə “Azərbaycan”
jurnalında, bir neçə il sonra isə
kitab halında çap olunub. “Mahmud və Məryəm”
müəllifin folklora müraciətidir. Ümumiyyətlə,
bu, “altmışıncılar” nəslinə xas xüsusiyyətlərdən
biridir.
Romanın ideya-mövzusu xalq dastanımız “Əsli və
Kərəm”dən götürülüb. Demək olar
ki, hər iki nümunənin süjet xətti üst-üstə
düşür, əsas obrazlar da eynidir. Lakin
yazıçı xalq ədəbiyyatı nümunəsini elə
olduğu kimi köçürməyib. Onu
müasir şəklə salıb, öz təxəyyülünə
uyğun “bəzəyib”.
Əsərin məzmunundan danışsaq, onu sadə şəkildə müsəlman oğlanla xristian qızın nakam sevgi macərası kimi şərh edə bilərik. Ancaq Elçin bu romanda istedadının yaratdığı geniş imkanlardan səxavətlə istifadə edib. O, burada təkcə gənclik sevgisini deyil, milliliyi, cəmiyyət, dövlət, tarixi gedişat, həyat məsələlərini də incə şəkildə işləyir, ayrı-ayrı obrazlarının xarakteri və kiçik detallarla həmin dövr, o dövr insanlarının dünyagörüşü haqqında aydın mənzərə yaradır.
Özündə topladığı bu zəngin məziyyətlərinə görədir ki, “Mahmud və Məryəm” romanı Azərbaycan hüdudlarından çox uzaqlara getmiş, müxtəlif dillərə tərcümə olunmuş, ssenarisi əsasında film də çəkilmişdir.
1984-1988-ci illərdə qələmə alınan, ilk dəfə 1989-cu ildə nəşr edilən “Ölüm hökmü” Azərbaycan roman sənətinin nadir nümunələrindən biridir. Akademik Nizami Cəfərov bu roman haqqında danışarkən yazır ki, “Ölüm hökmü” milli müstəqillik ərəfəsində Azərbaycan ədəbi-ictimai təfəkkürünün artıq tarixə çevrilməkdə olan “sovet dövrü”nə analitik siyasi-ideoloji münasibətinin həm kəmiyyət, həm də keyfiyyətcə ən miqyaslı təzahür-reaksiyası, ilk milli siyasi roman oldu”.
Dolçadan sonra bu romanda da bir it obrazı ilə
qarşılaşırıq. Bu, ta
küçük ikən Tülkü Gəldi Qəbiristanlığına
sığınıb, orada böyüyən Gicbəsərdir.
Bütün roman boyunca oxucu Gicbəsərin həyatını
izləyir və ən incə detallarına qədər
öyrənir. Onun və ətrafındakı
insanların həyatlarında baş verən hadisələri
analiz etdikcə görürük ki, sən demə, itlə
insan həyatı arasında elə də böyük fərq
yox imiş...
Elçin “Ağ dəvə” romanında ötəri şəkildə toxunduğu repressiya bəlasını bu romanında daha geniş və əhatəli şəkildə təsvir edir, o dövrün qanlı-qadalı dəhşətlərini sənədlər, sübutlar vasitəsilə ardıcıllıqla qələmə alır. “Ölüm hökmü”nü özünəməxsus edən cəhətlərdən biri də odur ki, müəllif hadisələrə bir pəncərədən baxmır. Uzaqdan, yaxından, müasir dövrdən, tarixi həqiqətlərdən, faktlardan, sənədlərdən baxır və bütün bunlardan nəticə çıxarmağı oxucunun ixtiyarına buraxır.
Repressiya sanki Elçin Əfəndiyevin şüurunun alt qatına nüfuz etmiş mövzulardan biridir. Bu mövzuya bir neçə ay öncə Akademik Milli Dram Teatrında onun pyesi əsasında səhnələşdirilən “Cəhənnəm sakinləri” tamaşasında da rast gəldim. Pyesdə hadisələr gəlişi ilə böyük bir məmləkətə bəlalar, fəlakətlər gətirən 1937-ci ilin son günündə cərəyan edir. İnsanlar nəhayət bu lənətlənmiş ilin çıxıb getməsini bayram edirlər. Ancaq nə yazıq ki, il heç də sakitcə çıxıb getmir. Özüylə birgə səhnədə gördüyümüz dörd ailə başçısının hamısını aparır.
Əsərdə ölüm xofu, yaşamaq eşqi ilə bir-birini sevən ər-arvadın belə bir-birinə düşmən kəsilməyi, bir-birini satmağı təsvir olunur.
Ancaq müəllif onların heç birini qınamır, doğru və ya yanlış olduqlarını demir. Ümumiyyətlə, Elçin əsərlərinin əksəriyyətində yaxşı və ya pis deyə obraz yoxdur. Hər an yaxşının içərisində pislik, pisin içərisində yaxşılıq tapmaq mümkündür. Bu, bəlkə də onun özünün daxili dünyasından xəbər verir. Müsahibələrindən birində yazıçı bu haqda deyir:
“Ümumiyyətlə, mən “yaxşı” və “pis” adam düşüncəsini heç vəchlə qəbul etmirəm. Yaxşı nədir, pis nədir? Mürəkkəb olar, ziddiyyətli olar adam.
Yazıçının hər bir qəhrəmanının bəraəti olmalıdır. Bu, yazıçının böyüklüyünü şərtləndirən əsas amildir. Dostoyevskinin böyüklüyü onda idi ki, onun qəhrəmanlarının cinayətlərinin dəqiq psixoloji bəraəti var. Bəraəti olmayan qəhrəman yazıçı qələmindən çıxmayıb. Sovet yazıçılarımızın çoxu qəhrəmanları iki yerə bölürdülər: ya yaxşı idilər, ya da pis, “müsbət” qəhrəmanlar, “mənfi” qəhrəmanlar...”
Yazıçı əsərlərinin əksəriyyətində (hətta hamısında!) bu fikrinə sadiq qalır.
Haqqında hələ çox danışa biləcəyim görkəmli yazıçımız Elçinin bu yaxınlarda 75 yaşı tamam olacaq. Elçin müəllim əsərlərində həyatını, həyatında əsərlərini əks etdirən, yaşadıqca yazan, yazdıqca yaşayan yazıçıdır. Necə gözəl lütfdür ki, Elçin müəllim bu qədər məsuliyyətli işlərinin, gərgin qrafikinin arasında hələ də yaradıcılıqla məşğul ola bilir, ədəbiyyatı heç vədə tərk etmir. Bunu onun son zamanlarda çap olunan və elə “Azərbaycan” jurnalındakı ilk çapı ilə də böyük rezonans doğuran “Baş” romanı da sübut etdi. Tarixi roman janrında yazılan əsərin fabulasında gürcü mənşəli rus generalı Sisianovun Bakının qoşa qala qapıları önündə öldürülməsi, sonra başının kəsilib İran şahı Fətəliyə ərməğan göndərilməsi ilə bağlı məşhur tarixi olay durur.
Mənim Elçin imzasıyla tanışlıq hekayəm bu cürdür. Bəs onun qələmlə, vərəqlə tanışlıq hekayəsi necədir? Müsahibələrinin birində bu haqda belə deyir:
“Özümü xatırladığım zamandan hekayələr, nağıllar uydurmuşam. Hələ yazıb-oxumağı bacarmırdım, amma özümdən cürbəcür əhvalatlar uydurub danışırdım...”
Əlbəttə, bu, heç də təsadüfi deyil. İlyas Əfəndiyev kimi Azərbaycan ədəbiyyatına adı qızıl hərflərlə yazılmış bir yazıçının qanını daşımaq, tərbiyəsini almaq, ədəbiyyat ocağına çevrilmiş bir evdə dünyaya göz açmaq öz bəhrəsini verməli idi. Və bu bəhrə ən yaxşı şəkildə - Elçin fenomeni ilə illərdir ədəbiyyatımıza, xalqımıza, mədəniyyətimizə, dövlətimizə xidmət etməkdədir.
Biri var ədəbiyyatı, mütaliəni, kitabı, yazmağı sevmək, bu sevgindən ötrü ona qulluq etmək, biri də var bütün varlığınla ədəbiyyatın fədaisinə çevrilmək. Elçin müəllim hələ uşaqlığından gələcək tale yolunu seçmişdi - ədəbiyyatın fədaisi olacaqdı. Oldu da...
“525-ci qəzet”in kollektivi olaraq, Xalq yazıçısı, ədəbiyyatşünas alim, ictimai-siyasi xadim Elçin Əfəndiyevi yubileyi münasibətilə təbrik edir, Ona möhkəm sağlamlıq, uzun ömür, yeni-yeni yaradıcılıq uğurları diləyirik!
525-ci qəzet 2018.- 14 aprel.- S.10-11.