Prezidentin Fransa səfəri: Münasibətlərdə
yeni mərhələ
Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin Fransaya səfiri iki ölkə arasında siyasi, iqtisadi və digər sahələrdə əlaqələrin
gələcək inkişafı
baxımdan müsbət
əhəmiyyət kəsb
edir.
Dövlət başçısı Fransada
bir sıra mühüm görüşlər
keçirdi. Bu görüşlər
arasında iri şirkətlərin rəhbərləri
ilə aparılan müzakirələri xüsusi
qeyd etmək lazımdır. Ümumilikdə, İlham Əliyev səfər çərçivəsində
Fransanın 11 şirkətinin
nümayəndələri ilə
müzakirələr aparıb.
Azərbaycan ilə Fransa
şirkətləri arasında
2 milyard dollardan çox dəyərində
müqavilələr imzalanıb.
Bu gün Fransa həm də Avropa İttifaqındakı
rolu və mövqeyinə görə
Azərbaycan üçün
əhəmiyyətli tərəfdaşdır. Belə
ki,
Fransa Aİ-də
Almaniya və İtaliya ilə bərabər üç mühüm üzvündən
biridir.
Nəhayət, Fransa ATƏT-in Minsk qrupunun
üç həmsədr
dövlətindən biridir. Azərbaycan digər
həmsədr dövlətlərlə
yanaşı, Fransadan
da münaqişənin
həllində qətiyyətli
addımlar gözləyir.
Dövlət başçısının Fransaya səfərinin yekunlarını şərh
edən millət vəkili, politoloq Rasim Musabəyov bildirib ki, iki
ölkə prezidentlərinin
qarşılıqlı olaraq
səfərləri Azərbaycan
və Fransa münasibətlərinin davamlı,
perspektivi olduğunu göstərir. Onun sözlərinə görə, Fransa Avopanın iqtisadiyyatıdır,
amma xarici siyasətində də birinci yerdədir, Almaniyadan fərqli olaraq nüvə silahına malikdir, BMT Təhlükəsizlik Şurasının
üzvüdür. Bu baxımdan millət vəkili düşünür
ki, Azərbaycan-Fransa yüksək səviyyəli
dialoqunun davam etməsi, münasibətlərin
möhkəm bünövrəyə
əsaslanaraq inkişaf
etməsi faydalıdır.
Fransanın Dağlıq Qarabağ
münaqişəsində mövqeyində
hansı dəyişikliyin
ola bilməsinə
gəlincə, politoloq
vurğulayıb ki, erməniləri ağıla
gətirmək üçün
Fransanın müəyyən
imkanları var. İndi
bu imkanlardan istifadə edilib edilməyəcəyi hələlik
açıq sual olaraq qalır. Ancaq hər halda Makron bu məsələ
ilə məşğuldur,
yəni münaqişənin
nizamlanmasını diqqətdə
saxlamaqla bağlı vədlər verir. Hələlik ermənilər hər
vəchlə münaqişənin
mahiyyəti üzrə
danışıqlardan boyun
qçırırlar. Elə məsəslələr var
ki, onlara nəzəri cəhətdən
cavab vermək mümkün deyil, sınaqdan keçirilməlidir".
Fransa ilə hərbi əməkdaşlığa gəlincə, R.Musabəyov düşünmür ki, qeyd edilən müzakirələrdən sonra bütün silahlarımızı Fransadan almağa başlayacağıq: "Silahların alınması bir sistem şəklində olur və bizim Fransa ilə hərbi əməkdaşlıq adlanmasa da, hərbi əhəmiyyət kəsb edən əməkdaşlığımız var. Fransa bizə peyklər satır və bu, Azərbaycana imkan verir ki, dəqiqliklə həm işğal altındakı əraziləri, həm də Ermənistan ərazisini nəzarətdə saxlayaq. Bunun da böyük hərbi əhəmiyyəti var". Millət vəkili, ümumiyyətlə, son günlər ərzində Azərbaycanın Avropaya yaxınlaşması, əməkdaşlığın dərinləşməsi istiqamətində mühüm hadisələrin baş verdiyini, nümunə kimi, Prezident İlham Əliyevin Brüsselə, Fransaya səfərlərini, İtaliya Prezidentinin Bakıya səfərini qeyd edib. Bütün bunların isə Ermənistandan fərqli olaraq Azərbaycanın Avropa üçün dəyərli tərəfdaş olduğunu sübut etdiyini deyib: "Ermənistan bəyan edir ki, mən Avropayam, sizin dəyərlərinizi bölüşdürürəm, mənə kömək edin. Ancaq Ermənistanın Avropa ölkələrinə nəsə təklif etmək imkanı yoxdur. Ancaq dilənməyi bilir, dilənlənmək üçün də özünü gözə soxur, amma təkrar edirəm ki, Avropa ölkələri Ermənistandan heç nə gözləmirlər, ən azı ona görə ki, Avropaya verəcək heç nəyi yoxdur. Bazarı, ehtiyatları yox səviyyəsindədir, strateji cəhətdən hər hansı əhəmiyyətə malik deyil, Rusiyanın qanadının altına sığınıb. Azərbaycan isə Avropa ölkələri ilə maraqlar üzərində münasibətləri qurub. Bu, imkan verir ki, biz Avropa ölkələrindən aldıqlarımız müqabilində öz imkanlarınızı təqdim edək. Ona görə də Ermənistan və Azərbaycanın Avropa ilə münasibətlərini bərabərləşdirmək, eyni kontekstdən baxmaq düzgün deyil.
İqtisadçı Vüqar
Bayramov isə səfərin iqtisadi əhəmiyyətini şərh edib. O deyib ki,
Fransa Azərbaycanın əsas ticarət
tərəfdaşlarından biridir: "Nəzərə
alsaq ki, Azərbaycanın
ticarət dövriyyəsinin təxminən yarısı Avropa İttifaqı ölkələrinin
payına düşür, Aİ-nin
üzvü olan Fransa bu mənada Azərbaycan
üçün əsas ticarət tərəfdaşlarından
biridir. Eyni zamanda Azərbayca-Fransa ticarət dövriyyəsinin
həcminə diqqət yetirsək, bu, illər
üzrə dəyişir. Ticarət dövriyyəsi ötən
il 1 milyard 70 milyon dollar olub.
Rəqəmlər ondan xəbər verir ki, ölkələr
arasında ticarət dövriyyəsinin artırılması
imkanları və potensialı mövcuddur.
Azərbaycan il ərzində Fransaya 493 milyon dollara yaxın mal ixrac edir. Baxmayaraq
ki, iki il əvvəl bu rəqəm 864 milyon dollar olub. Fransa Azərbaycan üçün
xüsusən, qeyri-neft
sektoruna investisiyaların
cəlb edilməsi baxımından vacib ölkədir. Prezident İlham
Əliyevin səfəri
zamanı da müzakirə edilən əsas məsələlərdən
biri Fransa investisiyalarının cəlbi
oldu. İqtisadi əlaqələrin inkişafı üzrə
konkret sənədlər
imzalandı".
Ekspert deyib ki, Fransa
Azərbaycanda enerji sektorunda da aktiv
ölkələrdən biridir,
amma təbii ki, qeyd olunduğu
kimi, Azərbaycana daxil olan xarici
investisiyaların 6,7 faizi
Fransanın payına düşür: "Prezidentin
səfərindən sonra
bu rəqəmin artırılması imkanları
var. İki milyard dollardan artıq müqavilələrin imzalanması
ondan xəbər verir ki, səfər
həm Fransa şirkətlərinin ölkəmizin
qeyri-neft sektoruna yönəldəcəyi investisiyaların,
eyni zamanda, ticarət dövriyyəsinin
artımına gətirib
çıxaracaq".
PƏRVANƏ
525-ci qəzet.-2018.- 24 iyul.- S.5.