Çənnəb,
yoxsa Cənnət?
İSTİRAHƏTİNİZİN
ƏN DOĞRU ÜNVANI
İkinci dəfədir ki, Ordubad rayonun ucqar dağ kəndi
olan Çənnəbə yolum düşür.
Naxçıvan şəhərindən Çənnəbə
qədər olan məsafə təxminən 75 kilometrdir. Bizi
müşayiət edən rahat yol uzaq məsafəni yaxın
edir. Nə vaxt kəndə yetişdiyinin fərqində belə
olmursan.
2013-cü ildə burada yeni sosial obyektlərin
açılışı olub. Ötən ilin
payızında isə Düylün-Çənnəb-Üstüpü-Məzrə
kənd avtomobil yolu əsaslı yenidənqurma işlərindən
sonra istifadəyə verilib. Bu rahat yol adamı Çənnəbə yox, sanki cənnətə
aparır. Cənnətin qapısında səni ilk
qarşılayan buranın zəhmətkeş insanları
olacaq. Çənnəblilər əsasən kartof və kələm
əkini ilə məşğul olurlar. Göz işlədikcə
uzanan əkin sahələri gözəl bir tablonu
xatırladır: "Bərəkətli torpaqlar".
Qonşu Üstüpü kəndi
kimi Çənnəbin də kələmi bazarlarda adıyla
tanınır. Kələm əkini üçün bu
torpaqlar olduqca əlverişlidir. Bu ərəfədə
yolunuz düşsə, səhər saatlarından
kişi-qadın, uşaq, bir sözlə, bütün ailə
üzvlərini sahələrdə görəcəksiniz. Hərə
bir işlə məşğuldur. "Bərəkətli
olsun!", - deyib üzüyuxarı kəndin içinə
doğru qalxırıq. Kəndin saf havası, dumduru bulaq
suları, dörd bir tərəfini əhatə edən əzəmətli
dağlar, yüksəklikdən baxanda
yaşıllıqların içində ağaran evlər
insanı məftun edir. Kənd dəniz səviyyəsindən
təqribən 1300 metr yüksəklikdədir. Burada kənd
adamlarını "Bədərək" adı verdiyi bir
bulaq da var. Günün hansı saatında getsəniz, əlində
su qabı bulaq başına gəlmiş qız-gəlinlərlə
rastlaşacaqsınız. Bir parç ürəksərinlədici
bulaq suyundan verib, ürəkdolusu
da tərif edəcəklər. Deyilənə görə,
suyun tərkibi zəngindir və zob xəstəliyinə
qarşı olduqca təsirlidir. Böyrək və öd xəstəliklərində
də əhali arasında geniş istifadə olunur. Onun
üçün həyətlərində içməli su
olsa da, məhz bu bulağın suyundan istifadə etmək üçün evlərə
daşıyar, süfrələrinin əsas nemətinə
çevirərlər.
Kəndin içərilərinə doğru getdikcə
maraq adamı daha çox
bürüyür. Elə uzaqdan tarixin izlərini özündə
yaşadan evlər diqqətini cəlb edəcək. Öyrənirik
ki, burada əksər evlər 19-cu əsrin əvvəllərindən
qalmadır. Yəni yaşı 200 ilə qədərdir. Canlı tarix yaşanır bu kənddə.
Evlərin divarlarının qalınlığı hardasa 1
metrə yaxındır. Bu qalınlıq pəncərələrdən
daha aydın müşahidə edilir. Divarların dörd bir
yanını taxçalar bəzəyir. Belə evlərdə
heç bir şəkildə kondisionerə ehtiyac duyulmur. Hətta
belə tarixi tikililərdən birində maraqlı mənzərəyə
rast gəldik. İkimərtəbəli evdən həyətyanı
sahəyə keçmək üçün körpü
salınıb. İlk baxışdan bayırı nisbətən
nimdaş görünsə də, əslində, yerli sakinlər
bu evlərə həm tarixi
ata-baba ocağı olduğuna, həm də qədim
Naxçıvana məxsus tikili kimi dəyər verirlər. Kənd
sakinləri imkanları olsa da, bu evləri yeniləmək niyyətində
deyillər. Axı bir sıra infrastrukturu- yolları, inzibati
binaları müasirləşən Çənnəb indi məhz
bu evlərə görə tarixlə müasirliyin vəhdətinə
çevrilib.
Evlərin zirzəmisinə gəldikdə isə
tamamilə fərqli quruluşdadır. Tağşəkilli bu
zirzəmilər evboyuncadır və buzxananı
xatırladır. Memarlıq quruluşu onların tarixinin qədim
olduğunu söyləməyə əsas verir. Bir anlıq
özünü keçmişdə hiss edirsən. Qapılar
cəviz, palıd və qarağacdan kustar üsulla düzəldildiyi
üçün çox ağırdır. Necə deyərlər,
zindan kimi. Açmaqda çətinlik çəkirsən.
Zirzəmidən evə pillələr salınıb. Tavandan
sallanan dəmir halqalar, qarmaqlar ət asmaq üçün nəzərdə
tutulub. Üzərinə tənziftipli
parça salmaqla əti uzun müddət saxlamaq
mümkündür. Həmçinin,
üzümü qışa saxlamaq üçün milax edib
bu qarmaqlardan asırlar. Bir
sözlə, yayda soyuducu,
qışda anbar rolunu oynayan bu
zirzəmilərdə ərzaq məhsulları
saxlanılıb və hazırda da saxlanılır. Yayın
cızhacızında bu zirzəmilərə girmək və 5
dəqiqə durmaq kifayət edir ki, üşüyəsən.
Bir qədər də Çənnəbin insanları
haqqında. Təsəvvür edin, ilk dəfə getdiyiniz bir
kənd və tanımadığınız insanlar. Narahat
olmayın. Bu qonaqpərvər, istiqanlı insanların hər
birinə qonaq olmağa belə vaxtınız yetməyəcək.
Hansı qapıdan keçsəniz, sizi evə dəvət edəcəklər.
İlin istənilən fəslində qabağınıza hər
cürə naz-nemət düzəcəklər.
Ordubadlıların nəyi də olmasa, limonu, çeşid-çeşid
mürəbbəsi və meyvəsi və meyvə qurusu
mütləq olacaq. Öz əllərinin zəhməti ilə
hazırladıqları, yetişdirdikləri məhsulları
ilə öyünəcəklər. Haqsız deyillər də.
Ekoloji cəhətdən saf məhsullar süfrələri bəzəyər.
Burada özünüzü o qədər rahat hiss edəcəksiniz
ki, inanın, özünüzü ən doğma insanların
əhatəsində biləcəksiniz. Özünüzü
burada yad hiss etməyəcəksiniz, çünki cənnət
dedikləri elə buradır. Bütün qayğı və
problemləriniz kənddəki dumduru, gursulu kəhrizlərin dərinliyində
itib-batacaq. Bir sərinlik, rahatlıq, doğmalıq hiss edəcəksiniz.
Və istirahət üçün bu kəndi seçdiyinizə
heç də peşman olmayacaqsınız. Çənnəb
yay tətilinizin ünvanı ola bilər.
Ruhiyyə RƏSULOVA,
Naxçıvan televiziyasının
baş redaktoru
525-ci qəzet.- 2018.- 7 iyun.- S.8.