Aktyor Yusif Qoca: "Aparıcılar və verilişlər səmimiyyət axtara-axtara bayağılaşır"

Çağdaş Azərbaycanda gənclər cəmiyyətin əksər sahələrində fəal rol oynayırlar. Xüsusən, incəsənət sahəsinə gənclərin axını və bu axınla birgə mədəniyyətimizdə yeniləşmə, müasirləşmə meylləri getdikcə artmaqdadır.

Müsahibimiz Yusif Qoca da gənc aktyor, aparıcıdır. O, gənc yaşına baxmayaraq, Qazax Dövlət Dram Teatrının aparıcı aktyorlarından biridir.

Bir müddət öncə Bakıda qastrol səfərində olan teatrın direktoru Saqif İskəndərovla söhbətimizdə o, əyalət teatrında gənc kadrların çatışmazlığından gileylənmişdi. Hazırda teatrda iki gənc aktyor çalışır ki, onlardan biri müsahibimizdir:

- Yusif Qoca, elə bir dövrə gəlib çıxmışıq ki, Bakıda fəaliyyət göstərən aktyorların belə, işləri çətindir. Hər kəs teatra marağın azalmağından gileylənir. Siz əyalətdə bu sənəti nə dərəcədə təbliğ edə bilirsiniz?

- Əslində, sənət adamı üçün paytaxt, əyalət fərqi olmamalıdır. O fərq olacaqsa, onda bölgə teatrlarında fəaliyyət göstərən aktyorlar, rəsmi olaraq da bölgə aktyorları kimi təqdim olunsun. Bu sənəti seçənlərə bir müraciət forması var, o da aktyor. O ki, qaldı təbliğat məsələsi, məncə, səhnənin harda yerləşməsinin heç bir fərqi yoxdur. Sən bu sənəti sevirsənsə, təsadüfi deyilsənsə, o zaman ağız dolusu danışacaqsan və insanları cəlb edə biləcəksən.

- Cəlb edə bilirsinizmi?

- Mən deməzdim ki, bizim teatrın tamaşaçısı yoxdur. Var! Bir aktyor kimi məndən ötrü zalın dolması vacib deyil. On tamaşaçı olsun, tamaşanı başa düşən, teatrı hiss edən olsun. Mən tamaşanı bir tamaşaçıya da oynayaram. Son dövrlər teatrımıza maraq artmaqdadır. Bunun bariz nümunəsi kimi repertuarımızda olan "Edam məhkumunun son günü", "Toy günü ayrılıq", "Sonuncu seriya", "Solğun çiçəklər" kimi tamaşaların dəfələrlə təkrar istənilməsini göstərmək olar. Bu varsa, deməli, müəyyən kütləni cəlb edə bilmişik.

- Aktyorluq üçün istedad, yoxsa ali təhsil şərtdir?

- Məncə, aktyor elə aktyor doğulmalıdır. Bu sahədə istedadın olmalıdır. İstedadı, marağı olmayan şəxsə kimin təhsil verməsindən asılı olmayaraq, o, öz qabında olmayacaq. Təhsil də vacibdir, amma məncə, istedadın olması şərtdir. Hər il Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin aktyorluq fakültəsini onlarla tələbə bitirir, baxaq onlardan neçəsi teatrlara üz tutub, filmlərə çəkilir.

- Özünüz də aparıcı kimi fəaliyyət göstərirsiniz, indiki efirlərin durumundan necə, razısınızmı?

- Altı il müxtəlif səpkili verilişlərdə aparıcılıq etmişəm. Hər efirdən öncə və sonra özümü tamaşaçının yerinə qoymuşam. "Bu gün bu verilişin missiyası nə idi", “tamaşaçı niyə bizi seçdi və biz ona nə verdik" suallarına cavab axtarmışam. Bu televiziyaların missiyası başqadı. Əvvəllər daha çox maarifləndirici, intellektual layihələr təqdim edilirdisə, hazırda şou, qalmaqal, intriqaya meyl güclüdür. "Hazırda reytinq bundadır" deyilir. Elə deyim ki, sonuncu verilişim də məhz dövrün tələbinin, reytinqin qurbanı oldu (gülür).

- Sizcə, nə çatışmır?

- Məncə, aparıcılar və verilişlər səmimiyyət axtara-axtara bayağılaşır. Hər bir verilişin məqsədi olmalıdır. Şou adı altında efir mədəniyyəti, estetika unudulmamalıdır. Onsuz da biz tamaşaçıya nə təqdim ediriksə, o qəbul olunur. Odur ki, maarifləndirici və intellektual verilişlərin sayını artırmaq lazımdır.

- Bəs tamaşaçı nə istəyir?

- Zövqlər fərqlidir. Tamaşaçı özünü, öz problemlərini görmək istəyir. Televiziya tamaşaçının arxasınca getməməlidir, onu öz arxasınca aparmağı bacarmalıdır.

- Uzun müddət müxtəlif sahələri əhatə edən səhər proqramı aparırdınız. Bu tip verilişlər üçün aparıcı da hərtərəfli məlumatlı olmalıdır. Çətinlik yaranmırdı ki?

- Haqqında danışılan veriliş üç mövsüm efirdə oldu. Bölgədə fəaliyyət göstərməyimizə baxmayaraq, nəinki bölgədən, hətta ölkədən də çıxmışdıq. Hər gün canlı yayım, informasiya və maarifləndirmə. Bu, həm yüksək məlumatlılıq, həm də fiziki güc tələb edir. Həmçinin, hər efir gününü ilk efir kimi yaşamaq lazımdır. Bunu yaşayanlar bilər...(gülür)

- Sizcə, yaradıcı insan hansı özəlliklərə sahib olmalıdır?

- Yaradıcı insanın dünyadan xəbəri olmalıdır. Bütün sahələrdə baş verən hadisələri izləməlidir. Bir sözlə, daim axtarışda olub, özünü hərtərəfli inkişaf etməlidir. Ən vacibi isə istedad, əmək, səbr və inam olmalıdır.

- Teatr ədəbiyyatla bilavasitə əlaqədə olan sənətdir. Bildiyim qədərilə siz də ədəbiyyata heç də yad deyilsiniz.

- Ədəbiyyat orta məktəb illərindən ən sevdiyim fənn olub, mütaliəsiz bizim sənət olmaz! Mütaliə etməyi, oxuduqlarımı bölüşməyi və təbliğ etməyi sevirəm.

- Yusif Qocanı bu səhnədən nə küsdürə bilər?

- Bu haqda heç düşünməmişəm. Bəlkə də elə bir gün olacaq ki, mən bu sahədə olmayacam. Bəlkə də bu sahədə daha da parlayacam. Bunu zaman göstərəcək. Küsmək hissini isə ümumiyyətlə qəbul etmirəm. Nə vaxtsa hiss etsəm ki, bu sahədə mənə sıxıcıdır və mən işimdən, sənətimdən zövq ala bilmirəm. O zaman səssizcə geri çəkiləcəm. Bunu bütün münasibətlərə aid edirəm.

- İncəsənətdə dostluq varmı?

- Öz adımdan deyim ki, var! Bu sahəni təmsil edən çox yaxşı, sadiq dostlarım var. Məsələn, neçə illər birgə çalışdığım, istedadlı aktyor, aparıcı Mehman Piriyev. İllərdir bir-birimizi tanıyırıq, dostluq edirik, istənilən mövzuda danışırıq. Hətta bir efiri, bir səhnəni bölüşmüşük. Hələ ki, problemimiz yoxdur, yəqin olmaz da! Deyirlər, əksər dostluqlar maraqlar toqquşanda bitir. Amma bu fikir mənim bu sahədə qazandığım dostluqlara aid deyil. Sırf teatr və televiziya sahəsində olan, fərqli yaş həddində istər xanım, istərsə də bəy dostlarım çoxdur. Hələ ki, bu mövzuda ciddi problem yaşamamışam.

- Yaradıcılığınızı paytaxtda davam etdirmək istəməzdiniz?

- Əlbəttə, istərdim. Bilirəm ki, bir gün mən də Bakı səhnələrini fəth edəcəyəm (gülür)... Qismət və şans biz aparıcı və aktyorların ayrılmaz silahdaşlarıdır.

Şahanə MÜŞFİQ

525-ci qəzet 2018.-26 oktyabr.- S.7.