Yaddaş

Hər bir xalqın varlığıdır,

Niyyət aşikarlığıdır;

Taleyinin yarlığıdır,

Kimliyidir dil yaddaşı.

 

Fərqli baharı, qışı var,

Dəyəri qədər yaşı var.

Hər şeyin öz yaddaşı var -

Yaxşı tanı, bil yaddaşı!..

 

Ucalığı tərk edibdir,

Yaxşılığı tərgidibdir;

Neçə igid qərq edibdir -

Unutmayıb sel yaddaşı.

 

Təb-təb olan min halı var,

Sevib yolan "Cığalı" var;

Onda layla sığalı var -

İtirməyib tel yaddaşı.

 

At çox, başında yüyən yox -

Qaçır, ipini düyən yox...

Daha uşaq şəlləyən yox -

Silinibdir bel yaddaşı.

 

Ağlı gödək qoca olub,

Dib görməyən uca olub.

Kim kim olub, necə olub -

Yada salar el yaddaşı.

 

Tanıya bilmədi

Bakıda bazarların birində gənc qız əlində bir dəstə bənövşə satırdı. Doğma Qacarda ağac kölgəsində bitən boynu- bükük bənövşəni görən kimi mən onu tanıdım. Amma bənövşə məni tanımadı...

 

...Gah ona, gah onu satana baxdım,

Ömrün yurdsuz keçən saatına baxdım.

Üzünə utana-utana baxdım,

Tanıya bilmədi bənövşə məni.

 

İstədim fəryadla: "Bu mənəm" - deyəm,

"Dərdindən partlayır bu sinəm!" - deyəm.

"Bəri bax, başına mən dönüm!" - deyəm,

Tanıya bilmədi bənövşə məni.

 

Kol dibində bir könüllü şah idi,

İlk eşqimin, heyrətimin şahidi...

Kaş duyaydı ahım necə ah idi -

Tanıya bilmədi bənövşə məni.

 

Bu görüş acı bir görüş idi -

Yaz günündə o bu qədər üşüdü.

Zaman bizi ucalıqdan düşüdü -

Tanıya bilmədi bənövşə məni.

 

Kökündən qopanı - qaçanı görüb,

Şəhər havasına uçanı görüb...

Qacarı, Şuşanı, Laçını görüb -

Tanıya bilmədi bənövşə məni.

 

Üzüdönük o olmadı, mən oldum,

Eşqisönük o olmadı, mən oldum.

Sinəyə yük o olmadı, mən oldum -

Tanıya bilmədi bənövşə məni.

 

El-obasız perikibdir yuxusu,

İşğal altda at oynadır qorxusu.

Öləziyib o əzəli qoxusu -

Tanıya bilmədi bənövşə məni.

 

Dağlı könlün düzə, dağa haqqı var,

Qalıb gendən baxa-baxa haqqı var...

Çox gözləyib, unutmağa haqqı var,

Tanıya bilmədi bənövşə məni.

 

Qoruya bilmədim

Ay qəlbimdən halılar -

 Sadiq qanadlı dostlar,

yaxşı ki, görüşdük,

 Salam, sizə sözüm var!

Qumru, qaranquş, leylək -

 ucalıqdan yıxıldım,

Yenə qalxaram, neylək...

 Siz mənə oxşamayın,

Aman gündür, tez olun

 Yurdumuza qayıdın,

Dağa-daşa göz olun,

 Yuvanızı qoruyun:

A quşlar, öz yuvamı

 Mən qoruya bilmədim!..

 

***

 

Dünya qorxuyla dolu -

 Bəd nəzər, bəd nəfəs var,

Dəmir tikanlı məftil,

 Qızıldan dar qəfəs var...

Lələyiniz qələmlə

 Taleyiniz yazılıb,

Görün sizi qoruyan

 Dua hardan asılıb,

Duanızı qoruyun.

 Vaxtında öz duamı

Mən qoruya bilmədim...

***

Necə sığım cahana -

 Torpağı dəri kimi

Soyulan Nəsimiynən?!.

 Yurdsuz zülmətdə qalan

Məlikməmməd kimiyəm...

 Qumru, leylək, qaranquş,

Özünüzlə məni

 Aparın işığa tuş.

Salamlayın günəşi,

 Siz dan üzü qoruyun.

Zirvələrdə Şuşamı -

Sabahımçün bu şamı

Mən qoruya bilmədim!..

Gəl təzədən sevək

 

Könlüm səni səsləyir,

Köhnə sevgi bəs deyil,

Bu adi həvəs deyil -

Gəl təzədən sevək biz!

 

Göydən hikmət ələnir -

Duyaq yeni gələni...

Dünya da silkələnir -

Gəl təzədən sevək biz!

 

Eşqi əmanət verir,

Səadətçün vəd verir -

Ürək zəmanət verir -

Gəl təzədən sevək biz!

 

Çiçək al qucağına,

Yaxına gəl, yaxına!

Hər şeyin acığına

Gəl təzədən sevək biz!

 

Təzə donu sağ geyin,

Ürəyimcə bax, geyin -

Gəl təzədən geyin,

Gəl təzədən sevək biz!

 

Gülümsə

Qəmli baxma, fikrim çaşır,

Sevdalı "dəli"m, gülümsə!

Sənə təbəssüm yaraşır -

Gülümsə, gülüm, gülümsə!

 

Məni dərdə salan zalım,

De, könlünü necə alım?

Söz deməyə yox macalım,

Lal olub dilim, gülümsə!

 

Öz sözünü özümə de,

Göz sözünü gözümə de,

deyirsən üzümə de -

Anlayım-bilim, gülümsə!

 

Gəl, utanma, gəl yanıma,

Kimliyimi heç tanıma!

Gülə-gülə al canımı -

Gülümsə, ölüm, gülümsə!

 

Mahmud QACAR

525-ci qəzet.- 2019.- 12 iyul. S. 10.