Osman, sən
indi haralardasan?
Yadımızdan çıxarmaq istədiklərimiz
qoymur yaddaşlarda yaşamaq haqqını qazananları
yaddaşda qalmağa, yadda saxlamağa. Pərpətöyün
toxumu kimi səpələniblər beynimizin hüceyrələrinə.
Olan-qopan hüceyrələrimizi məhv etməklə
məşğuldurlar.
Bəlkə də bu səbəb üzündəndir ki,
2018-ci ildə nəşr olunmuş bir kitab nədənsə
2019-cu ildə əlimə "keçdi".
Özü də hansı gün?
Mayın
28-də - Respublika Günündə!
Elə
bil, həmin müstəqillik günü zamanı mən də
bir az müstəqilləşdim. Beynim "işğalçı" pərpətöyün
toxumlarından azacıq da olsa təmizləndi.
Həm
baxtımdan!
Həm də
tam vaxtında!
Dediyim gün müqəddəs bir gün olduğu qədər
də, əlimə sanki təzə keçən kitab da
çox müqəddəsdi.
Müstəqilliyimiz
uğrunda bütün varlığıyla mübarizə
aparmış xalq şairimiz, İstiqlal şairimiz Bəxtiyar
Vahabzadə haqda şair qardaşım, məsləkdaşım
Osman Əhmədoğlunun yazıb çap etdirdiyi "219-cu
auditoriya" adlı kitabını müstəqillik
günündə oxumaqdan da gözəl nə ola bilərdi?!
Sən
demə, Bəxtiyar müəllim BDU-da işləyəndə
yalnız dərs deməyibmiş, sağ əlini tələblərinin
başına çəkibmiş.
Osmanın
da!
Bəxtiyar
Vahabzadənin sağ əliymiş, Osman da!
Auditoriya-219.
İl-2019!
Birdən-birə
beynimdə bir "9" da peyda oldu: 1949.
Aha! Niyə
fikir verməmişəm ki, dostumun 70 yaşı tamam
olubmuş...
Öz-özümə söyləndim. Öz qaramca bir az danışandan sonra başladım dostumla
"danışmağa".
- Ayə,
- dedim, - a öyü yıxılmamışın oğlu, sən
danışanda, şeir deyəndə 500-700 yaşlı adam kimi danışırsan.
Bə 70-ə hələ təzəmi gəlib
çıxıbsan?! Elə bil, heç vaxt imkanım olmayıb ki,
soruşam: "Ay Osman, ayə, sənin neçə
yaşın var? Bu yubileyin-zadın da sənə
dəxli yoxdu yoxsa?!
Yoxsa xəbərimiz yoxmuş, hər gün yubiley
keçirirsənmiş Özünə, Sözünə,
Əməlinə, Amalına?!
***
Bəli, 50 yaşında gürcülərin
"Şöhrət" ordeninə layiq görülmüş
Borçalı türkü Dərviş Osmanın (onu
çoxları bu adla da tanıyırlar) 70 yaşı tamam
oldu.
50 yaşını çal-çağırla
qarşılıayıb qeyd edən Zaman indi şairin 70
yaşını Sükutlamı qeyd etmək istəyir, nədir?
Bu, daha çox kimlərə sərf edir? Başımıza
oyunlar açan, öz əngəl-kələflərimiz"əmi?!
Yoxsa kirmişcə, mısdır-məsdır
qımışan düşmənlərimizəmi?!
Əlbəttə,
həyat və mübarizə dərsini Xalq şairi Bəxtiyar
Vahabzadədən aldığını yada salsaq, həmin
suala cavabımız birmənalı şəkildə belə
olar: "Bu, düşmənlərimizin ürəyincədir."
Bu, təkcə özümüzün yox, bütünlükdə
millətimizin kefinə soğan doğramaqdır, Əhmədin
oğlu!
Osman gənc yaşlarında Bakıda BDU-nun 219-cu
auditoriyasında Xalq şairi Bəxtiyar Vahabzadədən dərs
alıb.
Osman Əhmədoğlu 2019-cu ildə Borçalıda
70 yaşında hələ də tələbədir. Böyük
şairimiz hələ də ona dərs keçir. Millət
dərsi, Yurd dərsi! Tutduğu və getdiyi yoldan dönməmək
dərsi!
Xüsusən də, kitabında qeyd etdiyi kimi,
"Yaşamaq ümidi, cəsarət dərsi!"
Odur ki,
onu bu gün də dəyirmanın gözündən
ölü salsalar, qayıdıb dip-diri çıxası
haldadır!
Hönkürtüsü
hönkürtüdü, Hayqırışı
hayqırış!
70 yaşında da 18 yaşındadır.
Sıradan
bir adam olaraq yaşamır (Yaşamaq istəmir!
Yaşaya bilmir!).
Amal, Əməl, Millət qəhramanı kimi dərdlərimizi
car çəkir, hayqırır, sevinclərimizi
paylaşır.
Öz
elindədir!
Öz
yolundadır!
Min il ağrısa da, acısı da
sağ-salimdir.
Önündə keçilməz yollar olduğunu
görüb geri çəkilməyib. Keçilməli
yol da olduğunu anlayıb, özünü ilan kimi güllə
qabağına atıb, millət, Xalq, Haqq yolunda yaralananda
toxtayıb, özünə gəlib.
Ən
çox da istəyib ki, mənsub olduğu millət öz
haqqını bilsin, özünə gəlsin!
Şeirləriylə də, məqalələriylə də,
çıxışlarıyla da bu amala xidmət edib. Aşıq
yaradıcılığına, sənətinə sevgiləriylə
də!
Ömrü boyu Ustadına oxşamaq istəmişdi. Ustadı
B.Vahabzadə haqqında yazdığı kitabda, xatirə-povestində
qeyd etdiyi tək, "Yerləri, Göyləri isitməyə,
canları qızdırmağa, torpağın qəlbinə nəfəs
verməyə doğan Günəş kimiydi!
Düşüncələrdə, şüurlarda
puçur-puçur cücərtilər boy göstərirdi. Və bu
cücərtilər üzü İşığa,
üzü Nura, üzü Haqqa, üzü
Bağımsızlığa, Azadlığa doğru
çiçəkləyirdi zaman-zaman!"
Bəxtiyar Vahabzadə nə istəyirdi?
"Bizim
olan halal Yurdumuza Sahib çıxmağımızı!"
"Üç qitədə at oynadan Dədələrimizin
bugünkü mağmın övladlarının
manqurtlaşa-manqurtlaşa suruxvatlaşmamasını. Mənfur
imperiyanın çökəcəyinə
inanırdı".
Bax, bu müqəddəs məqsəd və məramlardan
yazır Osman Əhmədoğlu "219-cu auditoriya"
adlı kitabında.
Tələbə
olasan!
Ancaq bir
şərtlə: B.Vahabzadə kimi bir şairin tələbəsi!
Və "Gülüstan" poemasını
başdan-ayağa əzbər bilməyin bir yana,
Sovet DTK-sından qorxmadan istənilən yerdə az qala
onların düz gözünün içinə deyəsən!
O dövr
üçün bu, o qədər asan məsələ deyildi.
Üstəlik,
tələbə yoldaşlarından biri vaxtsız vəfat
etmiş Sokrat Musayev ola və ustada
hamının ürəyindən olan bir şeir yaza:
Baxtı
yarım mənim,
Baxt diyarım mənim.
Baxtı
yarı bölünmüş,
Baxtiyarım
mənim!
Əhsən
sizə, Bəxtiyarın "Baxt diyarı"nın
övladları!
Ustadı
və müəlliminə Osman da bir şeir
yazıbmış:
Bir
gün fırça götürüb,
Tablo cızmaq istədim.
Fikrimdən
keçənləri,
Daşa yazmaq istədim.
O Tay rəsmini
çəkdim,
Gördüm sənə bənzəyir.
Bu Tay rəsmini
çəkdim,
Gördüm sənə bənzəyir.
Heykəl
yondum həsrətə,
Sənlə yarı almadı.
"Qəm"
düzəltdim olmadı,
"Dərd" düzəltdim olmadı.
"Türkmənççay"ım
sən oldun,
"Gülüstan"ım-canım,
sən!
Təbrizə
güzgü tutdum,
Ərkim,
Savalanım, sən!
Hara
baxdım - sən idin,
Bu işə özüm matam.
Məni
heyrətdən qurtar,
Söylə
kimsən, ay adam?!
Bu şeiri ustada Osmanın tələbə
yoldaşı bir qız təqdim edibmiş. "Bəxtiyar müəllim
bu yazını oxuyub və altından yazıb: "Bu adam - Bəxtiyar Vahabzadə!" Sonra deyib:
"Qızım, öz üzərində işləsən,
hə!" Təhminə cavabında: "Bəxtiyar müəllim,
bu, Osmanın şeiridir" deyib.
Bu cür
dadlı-düzlü xatirələrlə doludur O.Əhmədoğlunun
həm könül, həm də ömür kitabı!
Bir daha təkrar
etməyi lazım bilirəm:
Bir
adamın ki, müəllimi Bəxtiyar Vahabzadə olsun, bəs
o, özgə nə cür ola bilərdi?
Belə
müəllim də və tələbələrinin də
ömrü boyu bircə amalı olur: Millət bir olsun! Vətən
bölünməsin!
Özgürlüyümüz
və birliyimiz əbədi olsun! Bir el bayatısında bu haqda
daha doğru-dürüst deyilib:
Ağzıbir
arxam olsa,
Sel olar məncə
sular!
***
Osman,
yaşadığın bu 70 ildə həmişə sənin
yerin bəsbəlli olub: Yerin görkəkdə olub. Seçilib başqa yerlərdən.
Bax, belə...
Culfada iki aylıq hərbi dərsdəymişsən.
"Nəsimi" filmi çəkilirmiş. Sən görəndə
ki, Teymurləngin çadırı qarşısına
fakültənizin rus bölümündə oxuyan erməni
Yuriy Asatyanı qoyublar, qan beyninə sıçrayıb, onu
ordan uzaqlaşdırmaq istəyibsən.
"Mən
Yuriyə dedim ki, burdan get!
O tərpənmədi.
- Məni
bura qoyublar, - dedi.
- Yox! -
dedim. - Bura mənim yerimdir.
- Nəyə
görə?
- Ona
görə ki, sən ermənisən. Teymur
türk sərkərdəsidir. Mən də
türk əsgəri olduğuma görə, həm də
Teymur mənim ulu babam olduğuna görə, öz halal dədəmin
çadırını qorumaq mənim boynumun borcudu. Mən sənə etibar eyləyə bilmərəm".
Uzun dartışmadan, mübahisədən sonra sən
öz istəyinə nail olubsan. Filmdə Teymur əsgəri
kimi sən çəkilmisən. O dövrün beynəlmiləlçi
ab-havasına qarşı çıxmağın qorxulu
olmağına baxmadan!
Sən
doğrudan da əsl türk əsgərisənmiş, əsl
Mehmetçiksənmiş, Osman!
Sən
doğrudan da haqq döyüşçüsüsənmiş!
İnam və
iman adamısanmış!
Sən təkcə B.Vahabzadənin tələbəsi
deyilsənmiş. Sən həm də dədən Dərviş Osmanın
55 il Qazaxda, Astanbəyli kəndində
müqəddəs ziyarətgahımız olan Göy Türfə
Ocağında dərvişlik eləmiş, ibadətlə məşğul
olmuş o müqəddəs məkana çıraqdanlıq
etmiş bir ovliya kişinin nəvəsi - torunusanmış!
Ustadın
və müəllimin kimi heç nədən, heç kimdən
qorxmadan, çəkinmədən yazmaq və demək
haqqını qazanmısanmış:
Azərbaycan
- mənim eşqim,
Mənim
andım, mənim anam!
Biz ikimiz
bir torpağıq,
Mən də
sənin bir parçanam!
Bu cür düşünmək və yazmaq cəsarətini
Bəxtiyar Vahabzadəyə sən demə, Allah ona ürəyinin
sağ tərəfində olduğuna görə veribmiş.
Sənə
isə... o cür kişi sağ əlini sənin
də başına çəkdiyinə görə!
Yoxsa belə ürəklə (diləklə) yaza bilərdinmi?
Sən
dedin, Vətənə, Elə yar olun,
Haqqa
işıq tutun, fədakar olun
Hərəniz
yurdda bir "Bəxtiyar" olun,
Bu yurdun
ürəyi yaraymış, babam!
...Bizim
ağrımızı hər naşı duymaz,
Dağılsın bu "Tufan", gəlsin
"doğma yaz!"
Səndən
dərs alana giley yaraşmaz,
Azadlıq
ən böyük çaraymış, babam!
Çaranı
düz axtarmışdınız, düz
tapmışdınız! Çaranı əldə
etdik "Dağıldı Tufan, gəldi "doğma
yaz!"
Amma
çarə əlimizdə biguman qaldığımız
vaxtlar da az olmadı.
Barı,
bundan belə olmasın!
Bir olan Vətənin
gələcəyi naminə!
Bir olan,
pir olan könüllərin eşqinə!
Osman, sənin
haqqında düşünəndə, Borçalıda hər
ilin yayında "Armudlu" deyilən yerdə
"Borçalı Cəmiyyəti"nin
xəttilə keçirilən türk şölənlərini
xatırlayıram. Hamı
yığılardı başınıza. Azərbaycandan, Türkiyədən gələn,
Borçalıdan olan türklər yığılardı
başınıza.
Bir dəfə
gəlib səni nə gündə gördüm, aman Allah!
Hamı elə bil səni başından etmişdi. Sənin də
ürəyin (idealların) ayaq altına düşüb
çilik-çilik olmuşdu. Yerli hakimiyyət
orqanları, özümüzdən olan satqın qüvvələr
müqəddəs işinizə pəl qatmışdılar.
Hamı artıq hamı deyildi o gün orda.
Hamı Dərviş Osman deyilən bir fədainin - Osman
Əhmədoğlunun nahaq yerə tökülmüş
(tökdürülmüş!) qanı şəklindəydi
onda.
Qarşımızdan hamıdan (elə o qandan da!)
küsüb tək-tənha pay-piyada yol alıb hara gedirdin, elə?!
Salam verdik. Almaq gücündə deyildin. Qapqara qaralmışdın.
Yol aşağı enirdin. Arxanda səni anlamayan
izdiham (Bəlkə də kütlə?). Qarşında-
özünə oxşayan, hirsindən üzün kimi
ağaran (qaralan) yol! Xəyalında ala bilmədiyin intiqam! Onda neçə yaşındaydın görən?!
Səksən, doxsan, yüz, yoxsa min, milyon?!
Uzaqlarda, "Əyriqar"da heç vaxt
günəşin fürsət tapıb əridə bilmədiyi
bir əlçim qar ağarırdı.
Yox, hələ
umid vardı!
Yaşamaq olardı.
Necə də
sən "Əyriqar"dakı o qara bənzəyirdin həmin
anda!
Çoxlarını Borçalıdan didərgin
salıb qaçmağa məcbur etmişdilər, qar kimi əritmişdilər.
Səni əridə
bilməmişdilər!
Və sən
yenə də həmişəkitək məsləkdaşlarınla
birgə hamıdan düz yoldaydın, mənim
"Əyriqar"ım!
Yadındamı, bir gün şeytanın
ayağını qırıb bizə gəlmişdin?
Çox hörmətli qələm dostumuz Qiymət
xanım şəklimizi çəkdi. (telefonuyla).
Qapımızdakı
itin xətrinə itlə də şəkil çəkdirdn,
ay zalım!
Şəkildə it sənə baxır.
Mən saz çalıram. Sən qol qaldırıb
oynayırsan!
Eh, bəlkə
də əsl həyat buymuş, ömür-gün deyilən
buymuş, bilmirik?!
Bəlkə də heç Barat da gördüyün bu
Barat deyil. Osman bəlkə o itlə şəkil çəkdirib
oynayan kişidi, şairdi, aşiqdi, dəlidi, vəlidi,
övliyadı bəlkə?!
Maşın yavaş gedəndə "bir az qaz ver,
sürətini artır!" - deyirlər.
Sən də
"qazlanmamış", özünə, sözünə
"qaz" verməmiş danışmırsan, dinmirsən,
yerimirsən, yürümürsən!
Gərək
şimşək kimi çaxasan, ildırım kimi gur-gur
guruldayasan! Sən meydana hər
saatlığına girmirsən, girdinmi, "meydan gumbur
gumburlanır". Ha istəyirəm mən də
danışam Bəxtiyar Vahabzadədən - sənin kimi!
Olmur!
Ha istəyirəm
oynayam - sənin kimi! Olmur!
Ha istəyirəm
itlə şəkil çəkdirəm - sənin kimi! Olmur!
***
Sən Bəxtiyar
Vahabzadədən BDU-nun 219-cu auditoriyasında dərs
almışam deyirsən, Osman!
Xəbərin
yoxmuş: Sən anadan BDU-nun 219-cu auditoriyasında
doğulubsanmış!
Divin canı şüşədədir, deyirlər.
Sənin
canın 219-cu otaqdadır!
Yeriyəndə İşıq kimi yeridin.
Yürüyəndə
İşıq kimi yürüdün, Osman!
Uçanda İşıq kimi uçdun.
Ona görə də səni çox vaxt görə bilmədilər.
Görmək
istəmədilər!
Mif kimi
bir şeysən!
Mifin qədimlik, ululuqla bağlı "hekayət"
(K.Marks) olduğunu hardan bilsinlər bu bədbəxt
yalançı "həqiqətpərəstlər?!"
Hər dəfə mənə hardansa zəng edəndə
elə bilirəm ki, dünyanın o başındasan, Yupiterdəsən,
Veneradasan.
Sənə nə demək olar?
Bunu ancaq belə işləri səndən gözləmək
olar?
Sən nəfəs alanda da, danışanda da, çıxış edəndə də, lap elə şeir yazanda da başının üstə (başlar üstə!) bayraq qaldırmaqla məşğul olmusan.
Bilənlər bilir.
Bilməyənlər bilməsin!
Nə yaxşı ki, Borçalıdansan, Osman! Borçalıdasan! Nə yaxşı ki, hələ də eşqinlə, amalınla "Vətənin qıraq yerləri"ndən birisən!
Sən bu yaşında da, öz atındasan, öz "qanad"ındasan!
Burdan vurub ordan çıxırsan, ordan vurub burdan
çıxırsan.
Evdəsən,
Tiflisdəsən, Qazaxdasan, Gəncədəsən,
Bakıdasan, Ərzurumda, Qarsdasan, Anadoluda,
"Anaxatır"dasan...
Harada türk varsa, oralardasan.
Harada "Bəxtiyar Vahabzadə küçəsi"
var, ilk qədəm basanı sənsən.
Harada
B.Vahabzadəyə heykəl, büst qoyulubsa,
qarşısında ilk gül qoyan, ilk baş əyən sənsən!
Gözümdən
iraqdasan...
Könlümün
önündəsən!
İndicə burdaydın, hara çəkildin belə?
Haralardasan, Osman?!
Haralarda deyilsən?!
Barat
VÜSAL
525-ci
qəzet.- 2019.- 19 iyun.- S.18;24.