Vətəndaşlıq ləyaqətinin Umud Rəhimoğlu modeli

Bu uzun ömürlü həyatımda yaxşı insanlara çox rast gəlmişəm və onların əksəriyyəti ilə doğmalar kimi səmimi ünsiyyətdə olmuşam, belələri ilə oturub-durmaq, birgə fəaliyyət göstərməkdə qürur duymuşam.

Tanıdığım və ürəyimdə, diləyimdə qiymətləndirdiyim belə insanlar içində ən çox inam və hörmət bəslədiyim, sevgi ilə yanaşdıqlarım onların Vətənə hər kəsdən çox bağlılığı ilə əlaqədar olub. Tale mənə ömrümün son 20 ilində Umud Rəhimoğlu kimi Vətən qeyrəti çəkən, Azərbaycan sevgisi ilə yaşayan bir dost qismət elədi. Elə bir insan, elə bir dost ki, ondan dünyanın insanı insan edən ən yaxşı keyfiyyətlərini öyrənmək olur.

Bu yerdə onu da qeyd edim ki, Umud müəllimi özünə dost, sirdaş, əqidə qardaşı hesab edən adamlar çoxdur. Bu adamların adlarını sadalayıb vaxt aparmaq istəmirəm. Tək onu demək kifayət edər ki, Umud Rəhimoğlunu yazıçı və şairlərin əksəriyyəti, jurnalistikanın azman nümayəndələri, bütövlükdə ziyalı çevrəsi əziz və ləyaqətli bir insan kimi yüksək qiymətləndirir. Çünki Umud Mirzəyev özü ləyaqət sahibidir. O, kömək əli uzada biləcəyi hər kəsdən bu əli əsirgəmir. Mənim işlədiyim Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsində "Jurnalist" adlı bir tələbə qəzeti nəşr olunur. Umud müəllim bu qəzetin hər nömrəsi çapdan çıxan kimi tələbələri yaradıcılığa ruhlandırmaq üçün nömrənin imzalarına qonorar verir. Ümumiyyətlə, Umud Rəhimoğlu bizim fakültənin çox sevdiyi ziyalılardan biridir. O, özünün Əflatun Amaşov, Aqil Abbas, Rəşad Məcid, Akif Aşırlı, Vüqar Rəhimzadə, Aydın Quliyev, Hikmət Babaoğlu, Elçin Mirzəbəyli və başqaları kimi çoxsaylı dostları ilə birlikdə bu fakültənin tələbələrinə həmişə xüsusi diqqət göstərməkdədir.

Umud Rəhim oğlu Mirzəyev bir çox yaradıcılıq istiqamətləri ilə ictimai rəydədir. O, tanınmış ictimai xadimdir, şair və publisistdir və üstəgəl, fəal bir hüquq müdafiəçisidir. Amma bütün bunların əvvəlində böyük hərflərlə yazıla biləcək bir VƏTƏNDAŞ sözü dayanır. Onun vətəndaşlığı Qarabağ hadisələri başlayan andan özünü aydın göstərməkdədir. Azərbaycanda yeni jurnalistikanın formalaşması prosesində yaradıcı bir şəxsiyyət kimi qüvvəsini əsirgəməmiş, yeni medianın əsas istiqamətini Qarabağ həqiqətlərini dünyaya bəyan etməyə yönəltməkdə çox böyük işlər görmüşdür. O, 1992-ci ildə Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondunu (BAMF) Azərbaycanda meydana qoymuş, onun Prezidenti vəzifəsini yerinə yetirməkdədir. Bu fond onun bir vətəndaş kimi Azərbaycana, millətinə xidmət etməsi üçün bir vasitə rolunu oynamaqdadır. Nədir bu Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondu? Bu təşkilat çox ciddi vəzifələri öz üzərinə götürüb. Bu vəzifələr içərisində bizə daha çox aid olanları -Qaçqınlar və Sığınacaq Axtaranlar üzrə Avropa Şurasının, Beynəlxalq Sülh Bürosunun, Beynəlxalq Mətbuat İnstitutunun üzvlüyünü xüsusi qeyd etməliyik. Umud Rəhimoğlunun rəhbərlik etdiyi bu qurum BMT qurumları, Avropa Komissiyası, Beynəlxalq Mətbuat İnstitutu, Beynəlxalq Jurnalistlər Federasiyası, Beynəlxalq Sülh Bürosu, Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Şurası, KİVDF, səfirliklər və dövlət qurumları ilə tərəfdaşlıq formatında fəaliyyət göstərir. BAMF Azərbaycan Mətbuat Şurasının və Azərbaycan Milli QHT Forumunun fəal yaradıcılarındandır. Bu təşkilat dörd mühüm istiqamətdə fəaliyyət göstərir: Media və vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı, sülh və münaqişələrin həlli, qaçqın və məcburi köçkünlərin problemləri, icmaların təşkili.

Hələ qısaca göstərdiyimiz bu vəzifələri yerinə yetirmək işində Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondunun və onun Azərbaycandakı ofisinin çox ciddi uğurları var. Mən bu Fondun ofisində dünyanın neçə-neçə beynəlxalq təşkilat rəhbərinin ziyarətinin və onların qurumun işinə verdikləri yüksək qiymətin şahidi olmuşam. BMT-nin bir çox qurumlarının rəhbərləri burada jurnalistlərlə görüşlər, təlimlər keçirmişlər. Fondun hər ilin sonunda ictimaiyyətə təqdim etdiyi hesabatın nəşr variantına və bu nəşrdə əksini tapan əyani faktlara - mətn və fotolara nəzər salarkən Umud müəllimin Azərbaycan media mühiti, qaçqın və köçkünlərin problemləri, ölkəmizin inkişafının təbliği və s. sahələrdə necə vətəndaşlıq fəaliyyəti göstərdiyi hər kəsdə qürur hissi doğurur. Mən Fondun illər üzrə gördüyü Azərbaycanı tanıtım fəaliyyəti üzərində artıq dayanmıram, oxucu bu işlərlə qurumun illik hesabatlarını əks etdirən nəşrlərə baxa bilər. Mənim üçün indiki anda Umud Mirzəyevin Qarabağ faciəsi, Ermənistanın işgalçılıq siyasəti və Azərbaycan haqqında obyektiv informasiyanın beynəlxalq miqyasda yayılmasında göstərdiyi xidmətlər maraqlıdır.

Umud müəllim vaxtilə Azərbaycanda hökm sürən fövqəladə vəziyyət dövründə yüzlərlə xarici jurnalist və diplomatlara bizim haqq səsimizi dünyaya çatdırmaq üçün əyani faktlar vermiş, onları cəbhə xətlərinə aparmış, düşmənin viran qoyduğu məkanlarımızın birbaşa şahidinə çevirmişdir. Umud Mirzəyev bu missiyanı özünün ən vacib işi hesab edərək bu gün də xarici jurnalistləri, hətta ziyalı turistləri Cocuq Mərcanlıya qədər aparmaqdadır.

Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondu Umud müəllimin öz təşəbbüsü və özünün yaratdığı bir ofisdə yerləşir. Bu ofisdə neçə-neçə əməkdaş fəaliyyət göstərir və mən onların hər birinin üzündə, gözündə həmişə bir Vətən qayğısı, Azərbaycanımıza qürur hissi duyuram. Sanki Umud müəllim yalnız içində Vətən sevgisi olan insanları bir araya toplamışdır. Bu əməkdaşların hər birinin ofisin xaricdən qonaqlarına Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin dövlətçilik, azərbaycançılıq məktəbi haqqında, Prezident İlham Əliyevin ölkəmizin inkişaf strategiyasının real faktları haqqında necə maraqla və inandırıcı sübutlarla danışdıqlarının şahidi olmaqdayam. Bu işlərə diqqət etdikcə məndə belə bir fikir yaranır: Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondunun bu kiçik ofisi, əslində, bir azərbaycançılıq, bir vətəndaşlıq məktəbidir. Umud Mirzəyevin rəhbərlik etdiyi təşkilat, qeyd etdiyimiz kimi, həm rəsmi olaraq, həm də qeyri-rəsmi şəkildə BMT ilə sıx əməkdaşlıq edir. BMT kimi beynəlxalq bir təşkilatın Baş katibi Ban Ki-Mun BAMF-ın Azərbaycan qurumunun gördüyü işlərə diqqət edərkən onu belə qiymətləndirmişdir: "Mən Sizin bəşəriyyət üçün gördüyünüz təmənnasız işləri dəstəkləyirəm". BMT Baş katibinin bu cümləsindəki "təmənnasız" leksemi Umud Mirzəyevin fəaliyyətində ən çox görünən bir detaldır. BMT-nin sayılıb-seçilən digər rəhbərlərindən biri - bu qurumun Azərbaycandakı Rezident Əlaqələndiricisi Qulam M.İshakzai BAMF-ın fəaliyyətini belə qiymətləndirir: "Azərbaycanda Birləşmiş Millətlər Təşkilatı ilə effektiv əməkdaşlıq etdiyiniz üçün sizə təşəkkür edirəm". Avropa İttifaqının rəhbər nümayəndələrindən biri-Jeron Vilyams: "BAMF-a Azərbaycanın cəbhə bölgəsinə etdiyimiz səfərə görə çox təşəkkür edirəm... Mən BAMF-ın cəbhə bölgələrinə çoxsaylı səfərlərlə bağlı gördüyü işin şahidi oldum və bunu yüksək qiymətləndirirəm"... Eyni təşəkkürləri Britaniya siyasi jurnalisti və Yaxın Şərq üzrə ekspert Adel Dərviş, Yunanıstanın Azərbaycandakı səfiri Dmitris Q.Çunqas, Belçikanın ölkəmizdəki səfiri Bert Şufs, Umud müəllimin qonaqları olmuş neçə-neçə ABŞ tələbəsi və onlarca başqalarının xatirə-yazılarından oxuyuruq.

Avrasiya Fondu bir az bundan əvvəl dünyada öz sülhsevər fəaliyyəti ilə məşhur olan, Nobel mükafatı laureatı Məhəmməd Yunusu Bakıya dəvət etmişdi. O zaman qurumun geniş həyətində bu insanla Azərbaycan jurnalistlərinin maraqlı bir görüşü oldu. Bu görüşdə akademik İsa Həbibbəyli, Milli Məclisin üzvləri qonağa Qarabağ həqiqətlərindən danışdılar. Və Məhəmməd Yunus bu görüşdən Azərbaycanın haqlı mövqeyini tam mənası ilə dərk etdiyini dilə gətirdi.

Umud Mirzəyevin rəhbərlik etdiyi təşkilatın hər cür dəstəyi ilə Avropanın tanınmış rejissorları Qarabağ həqiqətlərini bir neçə dildə efirə çıxaran "Atəşkəs" adlı sənədli film çəkdilər. Mən bu filmin Nizami kinoteatrında təqdimatı zamanı baş rejissorun Ermənistanın viran qoyduğu Azərbaycan kəndləri barədə necə duyğulu və təəssüf hissilə danışdığını bu gün də unuda bilmirəm.

Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondunun xarici qonaqların və həmçinin, özümüzünkülərin cəbhə xəttinə səyahətini təşkil edən xüsusi layihəsi həyata keçirilir. Mənim yadımdadır ki, bu layihə çərçivəsində Umud müəllim Azərbaycanda təcrübədə olan iki ABŞ tələbəsi - Ceyms Makis və Riçi Henneseyi cəbhə bölgəsinə aparmışdı. Onlar orada gördükləri həqiqəti öz bloqlarında və ABŞ mətbuatında işıqlandırmış və Umud müəllimə xüsusi təşəkkürlərini bildirmişdilər.

Umud müəllim əlinə düşən xarici qonaqları heç kimdən, heç nədən təmənna güdmədən, yalnız vətəndaşlıq borcu ilə cəbhə xəttinə aparır və bu nöqtələrdə erməni vandalizminin törətdiyi vəhşilikləri əyani şəkildə onlara göstərir. Xarici şahidlərin belə görüşləri isə nəticəsiz qalmır. Bununla bağlı Umud müəllimin özü üçün adi görünən bir fakta diqqət edək: Rusiyanın transmilli "Literaturnaya qazeta"sı ölkəmizdə səfərdə olmuş Rusiya Yazıçılar Birliyinin Volqoqrad şöbəsinin rəhbəri, tanınmış yazıçı Aleksandr Tsukanov özünün "Gəlin Parisdənsə Bakıya gedək" məqaləsində onu Azərbaycanda bir dost kimi müşahidə edən Umud Mirzəyevin məntiqli bir sualını oxucuya çatdırır: "Azərbaycanda yüz mindən çox rus yaşayır. Ermənistanda isə onların sayı heç on nəfər eləmir. Belə olan halda bəs nədən Rusiya Azərbaycandan üz döndərsin? - Umud Mirzəyev səmimi bir çaşqınlıqla soruşur. O, əslən Dağlıq Qarabağdandır, bu məsələ onun üçün çox ağrılı bir mövzudur. Mənim isə dostuma veriləsi bir cavabım yoxdur". Əlbəttə, Umud müəllimin bu sualı çoxları tərəfindən qoyulur. Amma bu anda böyük bir fərq ondadır ki, Umud Mirzəyev hər kəsi inandıra bilir. Və ona görə də məhz onun sualı "Literaturnaya qazeta"ya qədər gedib çıxır. Məsələ bundadır.

Azərbaycanda yeni jurnalistikanın inkişafında Beynəlxalq Avrasiya Mətbuat Fondunun da çox xidməti var. Bu qurumun fəaliyyət xəttinin birinci istiqaməti "Media və vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı" kimi təsbit olunur. Odur ki, BAMF öz işini Azərbaycan Mətbuat Şurası ilə, müxtəlif tipoloji xarakterə malik mətbuat və TV aləmi ilə birgə qurur.

Hətta Umud müəllim - bu yerdə "müəllim" sözü ona daha çox yaraşır - media və vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı problemi ilə bağlı məsələni gənc jurnalist-tələbələrdən başlamağı vacib sayır. Onu tez-tez Mətbuat Şurası və müxtəlif KİV nümayəndələri ilə Bakı Dövlət Universitetinin Jurnalistika fakültəsində görürük. Onun çox yaxın dostları - Aqil Abbas, Əflatun Amaşov, Vüqar Rəhimzadə, Rəşad Məcid, Akif Aşırlı... ən azı ayda bir dəfə tələbələrə baş çəkir, onların nəşr etdirdikləri "Jurnalist" tədris qəzetindəki imzalara qonorar təqdim edirlər.

Ötən ilin sentyabrında Umud Rəhimoğlu Jurnalistika fakültəsinin tələbə və müəllimlərini Cocuq Mərcanlıya səfərə dəvət etdi. Bu səfərdə o, bütün qayğıları şəxsən öz üzərinə götürdü. Səfərdə Umud müəllim əslində, həm də bir gid-bələdçi rolunda çıxış etdi. Tələbələr bu səfərdə Cocuq Mərcanlını, cəbhə xəttindəki əsgərlərimizi, ordumuzun silinməz Aprel qələbəsini sevgi ilə duydular, qayıdan baş mətbuatda çoxsaylı yazılarla çıxış etdilər.

Mən bu yazının hər abzasının sonunda Umud Mirzəyevin vətəndaşlıq ləyaqətini hansı yöndəsə xüsusi qeyd etmək arzusunda oluram. Onlardan biri Cocuq Mərcanlıdan qayıdanda şahid olduğumuz bir hadisənin sonluğuna lap yaraşır: Umud müəllim Füzulinin Aşağı Əbdürrəhmanlı kəndindəndir. Bu kəndi Qarabağ uğrunda savaşın əvvəlində ermənilər zəbt etmişdilər. Sonra bizim ordumuz kəndin bir hissəsini ermənilərdən azad edib. Umud müəllim tələbələri kəndin azad edilmiş hissəsinə gətirdi. Və onlara düşmənin xaraba qoyduğu kəndini göstərib: "Bunu unutmayın!" - dedi. Onun unutmamağı tövsiyə etdiyi bu dağılmış kəndin daşı daş üstündə qalmamışdı. Bəlkə də dünyanın heç bir rejissoru hər hansı bir müharibə filmində bu səhnəni heç vaxt yarada bilməzdi. Umud müəllim necə kövrəldisə, hətta növbə çəkən əsgərlərdən biri onu bağrına basıb təsəlli verdi. Sonra Umud müəllim bizi yarısı bizdə, yarısı ermənilərdə olan həmin kəndin qəbiristanlığına apardı. Növbədə dayanan əsgərlər bizə təpə yuxarı çıxmağın təhlükəli olduğunu bildirdilər və hətta bunu qadağan etdilər. Möcüzə orasındaydı ki, Umud müəllim bir neçə ay bundan əvvəl Bakıda - köçkünlük dövründə dünyasını dəyişmiş atasını bu qəbiristanlıqda - ən təhlükəli nöqtədə dəfn etmişdi. Məqsəd də bəlli idi: qoy düşmən bilsin ki, biz mütləq bu kəndə qayıdacağıq... Bu səhnə də gənc tələbələrin qəlbini duyğulandırdı və onlarda qayıdış inamını birə-beş artırdı.

Yaxud başqa bir misal: Bu yaxınlarda BDU Jurnalistika fakültəsində belə bir ideya səsləndi. Tələbələrimizin fəal bir qrupunu Cəlil Məmmədquluzadənin həyat yoldaşı Həmidə xanımın Ağcabədi rayonundakı Kəhrizli kəndində yerləşən ev muzeyinə ziyarətə aparaq. Bu ideya C.Məmmədquluzadənin 150 illik yubileyinin keçirilməsi ilə bağlı Azərbaycan Prezidentinin Sərəncamından doğmuşdu. Biz bu ideyanı ilk növbədə Millət vəkili Aqil Abbasa, Umud Rəhimoğluna və Akif Aşırlıya bildirdik. Onların hər üçündən dərhal cavab gəldi: tələbələri öz avtomobillərimizlə Ağcabədiyə - Həmidə xanımın ev muzeyinə aparacağıq.

Əlbəttə, Jurnalistika fakültəsinin belə tələbələrini daimi olaraq dəstəkləyən və səfərin bütün qayğılarını üzərinə götürən Əflatun Amaşovu, Aqil Abbası, Rəşad Məcidi, Akif Aşırlını… bir-birindən fərqləndirə bilmirik. Umud Rəhimoğlu da bu sırada çox fəal və qayğıkeşdir... və belə anlarda onun dilindən heç vaxt "yox" sözü eşitməmişik. Bu da onun vətəndaşlıq ləyaqətindən doğur.

Səhər saat 8-ə qalır və qeyd etdiyim bu media nümayəndələri - hər biri öz avtomobili ilə BDU-nun giriş qapısında tələbələri, müəllimləri gözləyirlər. Bu anda tələbələrin üzündə, gözündə bir Vətən sevgisi, Qarabağ istəyi hiss olunurdu. Umud müəllim bu tələbələri öz doğma balaları kimi bağrına basıb gülümsəyir. "Eşq olsun Vətənə məhəbbət bəsləyənlərə" deyib onları öz avtomobilinə dəvət edir... Ağcabədi rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Şahin Məmmədov tələbələri öz balaları kimi yüksək qayğı və istəklə qarşılayır. Tələbələr Ağcabədinin müasir inkişaf modelinə bələd olduqca heyrətə gəlirlər. Əslən Ağcabədinin Bayat kəndindən olan, magistrant tələbəmiz Günel Mehdizadə tələbələrə izah edir: hələ bu harasıdır - deyir - gəzdikcə regionlarımızın necə inkişaf etdiyini görəcəksiniz!

Həmidə xanımın ev muzeyinə, Ağcabədinin bayraq muzeyinə, Muğam, Şahmat evinə səfərlər edirik, Ağdamın cəbhə xəttinə gedirik, əsgərlər də tələbələrə qucaq açırlar. Ağdamda Şəhidlər Xiyabanını, Seyid Lazım ağanın monumental qəbr evini ziyarət edirik... Və bütün bu anlarda media nümayəndələri, o cümlədən, Umud müəllim tələbələrə Qarabağın bu bölgəsinin xarakterini, yurd yerinin qiymətini başa salırlar.

Mən bu yerdə qəribə bir faktı da qeyd etməyə bilmirəm. Umudun dostu, fakültəmizin dəyərli inam yeri Aqil Abbas bir deputat kimi Ağcabədi bölgəsindən seçilib. Onun bu rayonda gördüyü işlərin misli-bərabəri yoxdur. Aqil Abbasın Ağcabədidə sevgi ilə qarşılanmasının səbəbi aydındır. Ancaq maraqlı orasıdır tələbələrimizin ziyarət etdiyi Ağdamın da bu məkanlarda bizə rast gələn sakinləri Aqil Abbası onların da deputatı kimi qarşılayır, problemlərini deyir və sevgi ilə yola salırlar.

Mən bu səhnələrə baxıram və Umud Mirzəyevlə zaman-zaman Füzuliyə ziyarətimizi xatırlayıram. Füzulililər Umud müəllimi özlərinə o qədər doğma və qayğıkeş bir adam kimi qəbul edirlər ki, onun rəsmi deputat statusu olmasa da, həmyerlilərinin problemlərini yerinə çatdırmağı özünün vətəndaşlıq borcu hesab edir.

Umud Mirzəyevin rəhbərlik etdiyi BAMF-ın mükəmməl saytı var: "EURASİA DİARY" - Beynəlxalq Analitik İnformasiya Portalı. Bu sayt dünyanın ingilis, fransız, rus, alman, türk... dillərində fəaliyyət göstərir. Bu sayt cəbhə xətlərində baş verən hadisələrdən tutmuş analitik publisistika materiallarına qədər Qarabağ olaylarını beynəlxalq aləmə çatdırır. Lap bu günlərin bir faktına diqqət edək: Birləşmiş Millətlər Təşkilatının rəsmi saytında erməni hiyləsi ilə yer alan bir yazı- separatçıların bəyanatı yerləşdirilmişdir. Təxribat mahiyyəti daşıyan bu yazı bütün Azərbaycanın təəccübünə səbəb oldu. Azərbaycanın kütləvi informasiya vasitələri ermənilərin yeni xəyanətinə uyan BMT-ni suçladı. Umud müəllimin ofisinin saytında BMT-nin bu "səhvinə" qarşı BAMF məntiqi bir məktub imzaladı. Və biz güman edirik ki, Avrasiya Mətbuat Fondunun fəaliyyətini həmişə dəstəkləyən Birləşmiş Millətlər Təşkilatı erməni məkrindən doğan o yazını öz saytından siləcək.

Haqqında söhbət açdığımız bu saytın yeddi dildə fəaliyyət göstərməsi bizim haqq səsimizin beynəlxalq işlək dillərdə dünyaya çatdırmaq məqsədi güdür. Belə bir saytın özü də Azərbaycan media mühitində bir hadisədir və ona görə də fakültəmizin tələbələrinin bir çoxu daimi olaraq bu saytda peşəkarlıq təcrübəsi keçir. Bu təcrübədə jurnalist tələbələr Umud Rəhimoğlundan həm də Azərbaycan, Vətən, yurd sevgisi ilə bağlı müqəddəs amallar öyrənirlər.

Cahangir MƏMMƏDLİ

BDU Jurnalistikanın nəzəriyyəsi və təcrübəsi kafedrasının müdiri, filologiya elmləri doktoru, professor

525-ci qəzet.- 2019.- 4 may.- S.8.