Hamlet... həyat - olum və
ölüm arasında məsafədir
Səhər açılandan insanlar kimi evindən qaçır, kimi evinə qaçır, kimi kökəlməkdən
qaçır, kimi qatara gecikməkdən qaçır. Kimi xəstəlikdən qaçır. Hamı tələsir.
Bir sözlə,
mətləb birdi. Hamı
ölümdən qaçır!
Amma heç kəs bilmir ki, ölüm
hansı səmtdədir.
Bəlkə elə ölümün
qoynuna qaçırsan?
Əslində, bütün dünyada
insanlar hamısı böyük bir marafon yarışının
iştirakçısıdır. Bu yarışda hər kəs bir dəfə
qalib olur, zəfər çalır!
Onun əzizləri, qohumları,
tanışları onu
uğurlamağa, haqqında
gözəl sözlər
deməyə gəlir.
Yarışı başa çatdığı
üçün onu marafondan uğurlayıb yola salırlar. Əbədi bir sakitliyə, dincliyə... Qaranlığa, bəlkə
də aydınlığa,
bilmirəm...
Saat on birə
işləmişdi. İşə qaçmağa hazırlaşırdım.
- Dayan, - dedi xanımım.
- Buyur...
- Çörəyi yedin?
- Hə.
- Otur.
- İşə gecikirəm. Katiblik var.
- Otur, sakitləş. Bax belə. Gülay zəng eləmişdi.
Gözlədim rahat çörəyini
yeyəsən, sonra deyim.
- Nə oldu?!
- Hamlet...
Dik qalxdım. Tez özümü
ələ aldım.
"Sakit ol,
sakit ol, sakit ol!" Ürəyimdə öz içimə
əmr verirdim. Dərin bir nəfəs aldım, oturdum. Nə gizlədim, səksən yaşımı keçəndən
sonra özümlə
bacara bilmirəm, kövrək olmuşam.
Bilirəm, qarım da
mənim üzümə
baxmaqdan çəkinir.
Hönkürüb ağlamaqdan qorxur.
Bu xəbər üç aydır mənim başımın
üstündə qılınc
kimi asılıb yellənirdi. Mən də hər telefon səsindən, hər qapı zəngindən qılıncın
boynuma enəcəyini
gözlərimi qırpa-qırpa
gözləyirdim, o da
oldu! Hamlet Qoca
mənim dördüncü
qardaşımdı. Fransız dili
və ədəbiyyatı
üzrə mütəxəssis
idi. SSRİ Afrika və Asiya Ölkələri ilə Həmrəylik Komitəsinin əməkdaşı
idi. Malidə, Əlcəzairdə tərcüməçi işləmişdi.
Daha sonra həmin komitənin Azərbaycanda məsul katibi vəzifəsində çalışmışdı.
Müstəqillik dövrümüzdə isə Milli Məclisin Tərcümə
şöbəsində çalışırdı.
Azərbaycan Yazıçılar
Birliyinin üzvü, klassik və müasir Fransız ədəbiyyatının Azərbaycanda
təqdimi və təbliğinə görə
Fransa dövləti onu Fransanın "İncəsənət və
ədəbiyyat komandoru"
ordeni ilə təltif etmişdi.
Son üç ay idi,
evdə xəstə yatırdı. Yeriməyi çətinləşmişdi.
Sonuncu dəfə onu görməyə getdim.
Qonaq otağında gözlədim,
yatağından qalxdı,
geyinib divardan, mebellərdən tuta-tuta qonaq otağına gəldi.
- Maşallah, yaxşısan
- dedim.
- (Gülümsədi) Hə, əməlli-başlı
gəzməyə çıxaram
bu divar, mebellər yol boyu düzülsə.
- (Mən də gülümsəmək istədim, bacarmadım). Adam yemək yeməyəndə bu hala düşür. Daşdan, divardan, taxtadan imdad umur...
Hamletin həyat yoldaşı Tünzalə xanım həkimdi. Sözü havada tutdu:
- Fikrət qardaş düz deyir. Ən güclü dərman yeməkdi. Mən sizə bir şey hazırlayım mətbəxdə.
Hamlet zorla gülmək istədi:
- Yox, çəkimi azaltmaq istəyirəm, adamların çiynini ağırlığım əzməsin - dedi.
- Acından sənin yumorun da acılaşıb, - dedim, - otur.
Mən anladım ki, zarafat eləmək istəyir. Amma bu zarafat boğazımdan keçəndə elə yandırdı, elə bildim, qulaqlarımdan tüstü çıxır. Düşündüm, balaca qardaşımın başı marafona elə qarışıb, gəlib məni də keçib. Öz finişinə çatır. Düşündüm onun kədərli zəfərini yaxın vaxtda qeyd etməli olacağıq. Susdum. Özümə təsəlli verməyə başladım. Həyat yoldaşım Raya da "Hamlet" deyib sonrasını gətirmədi. Yaxşı bilirdi ki, onu başa düşdüm. O da üzümə baxmaqdan çəkinirdi.
- Tez yığış, gedək - dedim.
Uzun illər azadlıqdan məhrum edilmiş insan zindandan qaçdığı kimi yanımdan yataq otağına qaçdı. Mən də azadlıq tapdım. Özümə təsəlli verməyə başladım. Əslində, mən yaşamıram ki, ömrüm boyu içimdəki dəcəl bir uşağı tərbiyə edə-edə, qocaltmaqla məşğulam, özünə təslim olmuş qulam. Belə anlarda həmişə də ordan başlayıram ki, insan özü boyda bir enerjidir. Elmə çoxdan məlumdur ki, enerji ölmür, şəklin dəyişir. Gündəlik həyatımızda buna özümüz də dəfələrlə şahid oluruq. Görürük, amma görüb-götürmürük, dərs almırıq. İpəkqurdunun yetişdirilməsini hər birimiz görmüşük. Hətta ölməz müğənnimiz Bülbülün sevimli mahnısında "Bəsləsən, atlas olar tut yarpağından" - deyilirdi. Həmin o qurdu yarpaqla bəsləyirlər, yeyir, böyüyür, qurd öz boyuna kəfənini biçir. Özü kəfənində qalır, ölür. Vaxt keçir, baramanın içində qurd dirilir, baramanı özü deşib çıxır. Artıq sürünən qurd deyil, gözəl bir kəpənəkdir, uçur. Amma enerji həmişə enerjidir.
- Hə, mən hazıram, gedək.
Mən də artıq hazır idim. Kiçik qardaşım məndən irəli düşüb, marafonun bugünkü qalibi odur...
- Gedək alqışlayaq.
- Hay?
- Heç, başım çaşıb, arvad.
- Çaşar da...
Fikrət
QOCA
525-ci qəzet.- 2019.- 9 may.- S.10.