Bir ulduz da söndü...

MÜASİR AZƏRBAYCAN RABİTƏSİNİN QURUCULARINDAN OLAN MƏRHUM CAMAL ALLAHVERDİYEVİN ƏZİZ XATİRƏSİNƏ

"Adamın yaşıdı ölən zamanda,

Həyat ümidindən iz qalmır onda".

Şeyx Nizami Gəncəvi

Bu yaxınlarda respublikamızın rabitəçilərinə ağır itki üz verdi. Ölkəmizdə rabitənin qurucularından biri, ömrünün 60 ilini bu sahənin inkişafına həsr etmiş dəyərli ziyalımız, el ağsaqqalı Camal Allahverdiyev aramızdan getdi.

O, Azərbaycanın qədim və gözəl şəhərlərindən biri, təbiət abidəsi kimi şöhrət qazanmış əsrarəngsiz Şuşada, mömin insan, böyük nüfuz sahibi kimi dəyərləndirilən Kərbəlayi Eyvazın ailəsində dünyaya göz açmışdı. İki qardaş, üç bacı idilər. Böyük qardaşı Cəlaldan sonra ona Camal adını verdilər. Cəlal Allahverdiyev yüksək elm zirvəsini fəth edərək SSRİ Elmlər Akademiyasının prezidenti, akademik M.V.Keldışın rəhbərliyi ilə fizika-riyaziyyat elmləri doktoru alimlik dərəcəsi aldı, sonralar AMEA-nın həqiqi üzvü seçildi. Camal müəllim rabitə sahəsini seçdi, bütün şüurlu ömrünü respublikamızda rabitə quruculuğuna həsr etdi. O, uzun illər "Soyuztelefonstroy"un Azərbaycan üzrə trestinə uğurla rəhbərlik etmiş, şəhər, rayon və kəndlərdə rabitə qurğularının, ATS-lərin quraşdırılıb əhalinin istifadəsinə verilməsini təmin etmişdir. Sonralar Yasamal (Oktyabr) Telefon Qovşağının rəisi, Bakı Telefon Rabitəsi İstehsalat Birliyində şöbə rəisi vəzifələrində də özünü bacarıqlı, hərtərəfli biliyə malik yüksək ixtisaslı rabitə qurucusu kimi göstərmişdir. Camal müəllim sadəliyi,alicənablığı və xeyirxah təbiətilə gözəl mənəviyyat zirvəsini fəth edən nadir şəxsiyyətlərdən sayılırdı. Müdrik təbiətinə, keçmiş kişilərə xas olan ağır taxtalı davranışına görə BTRİB -in ağsaqqalar şurasının əvəzsiz sədri idi.... Respublikanın əməkdar mühəndisi, rabitə ustası... Onlarla, yüzlərlə gənc mütəxəssisin rabitə sahəsində həyat vəsiqəsi almasına, mənzil-məişət şəraitlərinin yaxşılaşdırılmasına, sonralar yüksək mövqe tutmalarına bilavasitə əməli köməklik göstərdi, arxa, dayaq oldu. Belələrindən biri - rabitə tikinti sahəsində tanınmış mütəxəssis və təşkilat rəhbəri kimi tanınan Namazəli Məmmədov sözün həqiqi mənasında qədirbilənlik, yüksək insaniyyətlik nümunəsi göstərdi, Camal müəllimi bir gün belə diqqətdən, qayğıdan kənarda qoymadı, hər zaman doğma övladı kimi qulluğunda dayandı. Camal müəllimin hələ sağlığında vəsiyyətini məhz Namaz müəllimə etibar etməsi də ona olan güvənc və məhəbbətinin sübutu sayıla bilər. Səmavi kitabımız olan Qurani-Kərimdə deyilir ki, bir yaxşılığın yeddi yüz yetmiş dörd haqqı var. Namazəli Məmmədov Camal müəllimin yaxşılığının haqqını layiqincə ödədi, sağlığında öz ehsanını vermiş nadir insanlardan oldu.

Camal müəllim mükəmməl yaddaş daşıyıcısı idi. Onun dilindən Akademik M.V.Keldış, Azərbaycanda rabitəyə rəhbərlik etmiş yeddi nazirlə bağlı dəyərli, ibrətamiz xatirələrini diktofona yazdım, bəzi xatirələrini kitablarımda nəşr etdirdim. Məsələn, deyirdi ki, Rabitə naziri N.Nəsrullayevin kabinetində anasının telefon zənginə ayağa duraraq cavab verdiyinin dəfələrlə şahidi olmuşam. SSRİ Rabitə Nazirliyinin Azərbaycan üzrə müvəkkili Yeseyanın Azərbaycanın o vaxtkı rəhbəri M.C.Bağırovun İ.V.Stalinlə telefon danışıqlarına qulaq asmaq üçün yaratdığı xüsusi gizli qrupun ifşa edilməsi, Şuşada uşaqlıq illərində canlı şahidi olduğu hadisələr - ermənilərin dəhşətli fitnə-fəsadları, taxıl sahələrində azərbaycanlı uşaqların başlarını oraqla kəsmələri və başqa epizodlar nə qədər təsirli, tükürpədici və düşündürücü, qan yaddaşımıza həkk olunan hadisələr idi.

Camal müəllim əxlaqi-mənəvi dəyərlərimizin daşıyıcısi və qoruyucusu sayılırdı. Hər sözü yerində deyər, hər kəsin qəlbinə dəymədən nöqsanını göstərər, bu zaman qarşı tərəfin tutduğu yüksək mövqe də onu çəkindirməzdi. Vəzifədə ondan yüksəkdə, lakin övladları yaşda olan bəziləri onun məğrur, qürurlu təbiətini, prinsipial mövqeyini qəbul edə bilmir, sındırmağa, əyməyə çalışırdılar. Lakin bunlar əbəs cəhdlər olaraq qalırdı. O, Dağ kimi əzəmətini son nəfəsinədək qoruya bildi. Milli mentalitetimizi bayağı, yad yanaşmalardan qoruyurdu. Onda həyatın bütün suallarına cavab vardı. Həyatı sevən, öz sağlığında özünə abidə qoyan insan kimi yaddaşımızda qaldı Camal müəllim. Məclislər yaraşığı, kollektivin məclislərinin daimi və əvəzsiz masabəyisi seçilərdi. Ciddi, zəhmli təbiətilə dərin, məzmunlu və mənalı yumoru bir birini tamamlayırdı. Kiçik vətəni Şuşaya çox bağlı idi. Şuşa ermənilərin işğalına məruz qaldıqdan sonra onu qanadları sınmış qartala bənzədirdim.

Həyat yoldaşının dediyinə görə, rəhmətlik məni gec tanıdığını etiraf edərək təəssüfünü bildirərmiş. Aramızda yaş fərqinin az olmasına baxmayaraq, ağsaqqalım, böyük qardaşım, əqidə sirdaşım kimi həmişə onun hörmətini yüksək tutmuş, unutqanlığa məruz qaldığı illərdə diqqət və qayğımı əsirgəməmişəm.

Uşaq yaşlarımda yaşıdlarımla axşamlar gimcədə ünsiyyət edərkən bəzən ulduzun (ola bilsin ulduza bənzər səma cisminin) düşdüyünü müşahidə edərdik. Bu zaman deyərdilər ki, sabah kimsə dünyasını dəyişəcək. Həmin xatirələrimi yadıma salaraq düşünürəm ki, Camal müəllimin həyatdan gedişiylə kainatın bir ulduzu da söndü.

Böyüs rus ədibi və mütəfəkkiri F.M.Dostoyevski yazır ki, insanın varlığı yoxluğunda görünür. Camal müəllimin əbədiyyətə qovuşmasından keçən qısa müddətdə onun varlığını daha dərindən dərk etməyə başladıq. Fəqət, o da bu vəfasız dünyadan narazı getdi, unutqanlıq, laqeydlik kimi naqis reallıqla barışa bilmədi.

Böyüyümüz, ağsaqqalımız, dostumuz Camal Eyvaz oğluna Allah-Təaladan qəni-qəni rəhmət diləyirik. Amin!

Hikmət ƏBDÜLHƏLİMOV

525-ci qəzet.- 2019.- 28 may.- S.20.