Arif Hüseynovun "Kitab qrafikası": keçmişdən gələn səda

Oktyabrın 30-da "Azərkitab" Kitab Təbliğatı Mərkəzinin "Kitab qrafikası" qalereyasında Xalq rəssamı Arif Hüseynovun "Kitab qrafikası" fərdi sərgisinin təqdimatı keçirilib.

Böyük Azərbaycan şairi, mütəffəkir İmadəddin Nəsiminin 650 illik yubileyinə həsr olunan sərgidə "Arif Hüseynov - Qrafika" kitabının təqdimatı da gerçəkləşib.

Qalereyaya girəndə gözümə inanmadım. Ədəbi-mədəni tədbirlərdə qələbəliyə öyrəşmədiyimdən salondakı izdiham məni çox təəccübləndirmişdi. Gözlərim istər-istəməz tanış sima axtardı. Kimlər yoxdu ki... Yazıçı-dramaturq Aqşin Babayev, Xalq artisti İlham Namiq Kamal, Rəssamlar İttifaqının sədri Fərhad Xəlilov, Yazıçılar Birliyinin mətbuat katibi Xəyal Rza, professor Qəzənfər Paşayev, Xalq yazıçısı Natiq Rəsulzadə, Türkiyə səfirliyinin mədəniyyət müşaviri İrfan Çiftçi, sənətşünas Ziyadxan Xəlilov...

Salamlaşıb sərgiyə daldım. Bəli, "tamaşa etmək" birləşməsi sərginin gözəlliyi, dərinliyini ifadə etməkdə acizdi. Belə sərgiyə məhz dalmaq lazımdı. Amma çətin ki, rəssamlıq həvəskarı olanlar dalmaqla da bu ümmanın dibinə enə bilələr. Çünki qarşılarında İmadəddin Nəsimi kimi düha, Arif Hüseynov kimi sənətkar var. Açığı, ilk dəfə bu səpgidə bir sərgiyə tamaşa edirdim. Düşünmürəm ki, ən azı Azərbaycanda daha əvvəl belə sərgi olsun. Arif Hüseynovun xüsusiyyətlərindən biri də elə budu, axı. Orijinallıq...

"Onun müxtəlif vaxtlarda Bakıda nümayiş olunan fərdi "Qarabağnamə - tarixin səhifələri", "Azərbaycan nağılları", "Hophopnamə" kimi sərgiləri hərəsi bir epopeyaya bərabərdir" - fikrindəyəm.

Sərgiyə tamaşa etməyə başım qarışdığından tədbirin nə vaxt başladığından xəbər tutmamışdım. Salonda adamların seyrəkləşdiyinin fərqinə varanda təqdimatın başlamasından xeyli vaxt keçirdi. Təqdimat zalına keçəndə Ziyadxan Xəlilov çıxış edirdi. Sənətşünas həm də 75 illik yubileyini qeyd edən Xalq rəssamının yaradıcılığı barədə geniş danışdı. Onun rəngkarlıq üslubundan, sənətə, rəssamlığa baxış bucağından söz açdı. Qeyd etdi ki, qocaman rəssam yaradıcılıq baxımından hələ gəncdir, enerjilidir.

Daha sonra söz alan Natiq Rəsulzadə sözünə yubiley təbriki ilə başladı. Arif Hüseynovla tanışlığının tarixçəsindən, Bakıda, eləcə də digər ölkələrdə anşlaqla qarşılanan sərgilərindən söz açdı, rəssam kimi özünəməxsus üslubundan danışdı.

Çıxışçılar dəyişdikcə diqqətimi Arif Hüseynova yönəldirdim. Hamısını çox diqqətlə dinləyir, təvazökarlıqla gülümsəyir, bəzən də situasiyadan asılı olaraq qımışırdı. İlk baxışdan inanmaq çətindi. Bu boyda yaradıcılıq xəzinəsini həmin bu qarabuğdayı, balacaboy, təvazökar kişimi yaradıb? Adam bu boyda istedadla necə belə canayaxın, təvazökar, hətta bəzən uşaq kimi sadədil ola bilər?

Fikirdən ayrılanda İlham Namiq Kamal çıxış edirdi. Özünəməxsus yumşaq, rəvan səsiylə salonu ələ almışdı. Hamı bir nəfər kimi, cınqırını çıxarmadan ona qulaq asırdı. Sükutu pozan bir o idi, bir də fotoaparatın şaqqıltısı.

Daha sonra İrfan Çiftçi, Prezident Administrasiyasının sektor müdiri Qafar Əliyev çıxış edərək təbriklərə qoşuldu.

Sonda söz yubilyara verildi. Sərgi iştirakçılarına təşəkkürünü bildirən Arif Hüseynov onun üçün əlamətdar olan belə bir gündə sevənlərinin, sənət dostlarının əhatəsində olmaqdan məmnunluğunu ifadə etdi. "Kitab qrafikası" qalereyası ilə də bağlı planlarının olduğunu nəzərə çatdıran rəssam bildirdi ki, sözügedən məkanda gənc rəssamların əsərləri nümayiş olunacaq, onların tamaşaçılarla, sənətsevərlərlə bir araya gəlmələrinə şərait yaradılacaq.

Tədbirin rəsmi hissəsi Arif Hüseynovun çıxışıyla başa çatdı. Rəssam iştirakçıları sərgiyə baxmağa dəvət etdi. İmkan tapıb onunla bir neçə kəlmə danışa bildik: "Bu sərgi kitab qrafikası janrında işlədiyim əsərlərdən ibarətdir. Əsasən də yeni işlərimdən təşkil olunub. Bir ziyalı, rəssam kimi, "Nəsimi ili"nə əlimdən gələn qədər töhfə verməyə çalışmışam. Düşünürəm ki, maraqla qarşılanacaq. Bundan başqa qeyd edim ki, Kitab qalereyasında sırf kitab qrafikası ilə məşğul olan gənc rəssamlar toplanacaqlar, naşirlərlə görüşlər təşkil ediləcək. Qalereyanın strateji hədəfləri var. Müstəqil Azərbaycanın adını, Azərbaycan kitabını dünyaya çıxarmaq, dünyada brend halına gətirmək".

Rəssama təşəkkür edib təbriklərimi çatdırır, ətrafıma göz gəzdirirəm. Yaxınlıqda İlham Namiq Kamal var. Həmişəki kimi təbəssümlə salamlayır. Qısa açıqlama verməyi xahiş edirəm: "Arif Hüseynov mənim dəyərli dostlarımdandır. Gənclik illərindən çiyin-çiyinəyik. O rəssamlıqda özünü sınayıb, mən teatrda. Bu günə qədər bir çox sərgisində iştirak etmişəm. Hər sərgisi də özünəməxsus, səsgətirən olub. Arif Hüseynov böyük rəssam olmaqla yanaşı, əsl torpaq adamıdır. Olduğu kimidir, səmimidir. Xalq tərəfindən çox sevilməyinin bir səbəbi də elə budur".

Xalq artistiylə sağollaşanda kimsə əlini çiynimə qoyur. İrfan Çiftçidir. Görüşürük. Bir az söhbətləşəndən sonra telefonunu çıxarıb şəklimizi çəkir:

- Bayaqdan sən hamını çəkirsən, qoy mən də bizi çəkim.

Gülürük.

Reportaj üçün kiçik açıqlama istəyirəm. Əvvəlcə razılaşmır:

- Bayaq demək istədiklərimin hamısını dedim.

- Amma bu, məxsusi olacaq, axı.

Gülüb razılaşır.

"Arif Hüseynovu artıq uzun illərdir, tanıyıram. Yaradıcılığını da yaxından izləyirəm. "Kitab qrafikası" sərgisinin bir neçə orijinal tərəfi var. Birincisi, Azərbaycanda buna bənzər sərgiyə rast gəlməmişəm. İkincisi, sovet dövründə kitab rəssamlığı ayrıca janr kimi inkişaf etmişdi, önəmli qəbul edilirdi. Amma indi arxa plana düşüb, daha çox qrafik-dizaynerlərin köməyindən istifadə olunur, digitallaşıb. Arif Hüseynov bu sərgiylə həmin janrı yenidən dirçəldib. Üçüncü məsələ isə yanaşmadır. Məsələn hazırda Afaq Məsudun "Hekayələr" kitabına çəkilmiş illüstrasiyanın qarşısında dayanmışıq. Arif Hüseynov 300 səhifəlik kitabı 1 səhifədə, 1 kətan parçası üzərində ifadə edib".

İrfan Çiftçi önəmli nüansa toxunmuşdu. Arif Hüseynov az qala unudulmaqda olan bir sənət növünə yenidən can verib bu sərgiylə. Sərgi həm də keçmişdən, incəsənət tariximizin dünənindən, keçmişindən gələn sədadı. İnanaq, arzulayaq ki, rəssam hələ çox möhtəşəm işə, əsərə can verəcək.

Cavid QƏDİR

525-ci qəzet.- 2019.- 2 noyabr.- S.17.