Musiqiyə dair bir kitab: "Piano dillərində rəqs edənlər"

"- Uşaqkən xəyal etdiyinizi həyata keçirmiş oldunuz, elə deyilmi?

- Təbii. İnsanlara sevdirmək. Məni sevsinlər istədim. Boz bütün sənətçilər uşaq kimi, bapbalaca pişik kimiyik. Məni sevin yəni... Bizim hamımızın dərdi budur. Başqa bir şeyin var olduğuna inanmıram".

Murad Bayerin beş çağdaş Türk musiqiçisi - pianoçusu ilə musahibələrinin toplusu olan "Piano dillərində rəqs edənlər", Fahir Atakoğlunun yuxarıdakı cavabı kimi, saysız maraqlı, əyləncəli, və zehin açan müşahidələrlə dolu bir kitab. Bayerin təqdimatı, Fahir Atakoğlu, Hüseyn Sermet, Kərəm Görsev və Ufuk-Bahar Dördüncü qardaşlar kimi dünyaca məşhur, haqlarında "dahi", ya da "böyük istedad" kimi təyinlərin tez-tez zikr edildiyi pianoçularımızla olan reportajlardan ibarət bu əsər, 2019-cu ildə əlimə keçən ən qiymətli mütaliə imkanlarından biri oldu.

Ümumi olaraq, kitab musiqiylə bağlı bir çox məsələni ifrata varmadan araşdırmağı ilə yuxarıda adları çəkilən sənətçilərimizin hazırkı dinləyicilərini qane etməklə yanaşı, Bayerin ağıllı və incə düşünülmüş sualları nəticəsində bu tərz musiqiyə marağı olmayan oxucuların da xoşuna gələcək məqamlarla zəngindir.

Yazıçının (məsələn Fazil Hüsnü Dağlarca ilə) öncədən olan reportajlarına toxunmalar və mükəmməl bir axtarışın nəticəsi olaraq hazırladığı ağıllı suallar Bayerin jurnalist kimliyini də sərgiləyir: "Yaradıcı qürurlu ola bilər (baxmayaraq ki, aralarında ən böyükləri təvazökar olanlarıdır), virtuoz isə özünü bəyənən biridir" - fikrini illər öncə Andre Jid deyib. Bəstəkar yanaşması ilə icraçı yanaşması arasındakı bu davranış fərqinin bu gün də aktual olduğu söylənilə bilərmi?" Bayerin bu tərz sualları təqdirəlayiqdir və qarşısındakı sənətçini də əsaslı cavablar verməyə məcbur edir.

"Piano dillərində rəqs edənlər" sözügedən pianoçuları yaxından tanımaq üçün onların öz dillərindən öz təriflərini təqdim edərək gözəl bir imkan da açır. Fahir Atakoğlunun klassik musiqiyə dair düşüncələrini, ustad Hüseyin Sərmətin "Saz ruhun/bədənin əlavəsidir" şəklindəki musiqiçi tövsiyələrini, Kərəm Görsevin musiqidən əlavə, yaşamağa dair zərif görüşlərini və Dördüncü qardaşların ilhamverici əmək və uğur hekayələrini bir kitabda bütün dürüstlükləriylə oxumaq müdhiş bir hədiyyədir.

Çağdaş Türk musiqisinə şahidliyindən əlavə, Bayerin "Piano dillərində rəqs edənlər"i sadəcə piano/musiqisevərlərə deyil, bu ölkənin havasını udmuş, bu mədəniyyətdə mayalanmış bütün sənətsevər və oxuculara çox şeylər ifadə edəcək bir işdir.

Əmrə QARACAOĞLU

Tərcümə: Şahanə MÜŞFİQ

525-ci qəzet.- 2019.- 23 noyabr.- S.13.