Zamandan bir
addım öndə
Akademik Nizami Cəfərovun
60 Yaşına
Nəcib keyfiyyətləri, saf mənəvi dəyərləri
parlaq şəxsiyyətində
cəmləyən böyük
insanların nurlu çöhrəsi bəzən
bütöv bir dövrün obrazı kimi göz önündə
canlanır.
Yaşadıqları dövrün real imkanlarını
mənimsəyib zamanın
fövqünə qalxmağı
bacaran belə insanlar xalqın mənəvi-intellektual potensialını
qoruyur, milli intibaha xidmət edən və şərəfli yolda öz həyat ideallarını tapırlar. Fitri istedada malik novator ziyalı, pak və nəcib
insan, yaşadığı
mənalı ömür
yolu hər bir Azərbaycan vətəndaşı üçün
həyat və mənəviyyat nümunəsi,
kamillik, müdriklik məktəbi olan akademik Nizami Cəfərov da məhz belə nəcib insanlardan biri kimi milyonların
qəlbində rəğbətlə
qazanmış, özünə
yer tapmışdır.
Azərbaycan dilçilik elmini
dünya miqyasında tanıdan, ölkəmizin
elm xəzinəsinə sanballı
töhfələr verən,
beynəlxalq miqyasda böyük nüfuz qazanan, məhsuldar və yorulmaz fəaliyyəti ilə filologiya elminin, mədəniyyətin dinamik
inkişafına qayğısını
əsirgəməyən görkəmli
dilçi-alim, akademik
Nizami Cəfərov zamandan bir addım
öndə irəliləyən
alimlərimizdəndir.
XXI əsr Azərbaycan
elmi və təhsili tarixində özünəməxsus yer
tutan Nizami Cəfərov bütün
fəaliyyətini, yaradıcılığını
mədəniyyətimizin, ədəbiyyatımızın,
təhsilimizin inkişafına
sərf edən dəyərli ziyalılarımızdandır.
Nizami Cəfərovun
mühüm həyati
problemlər qaldıran,
vacib ictimai-siyasi və mənəvi-əxlaqi
məsələləri əks
etdirən tədqiqatlarında
əsas tədqiq və inikas obyekti insan, onun mənəvi dünyasıdır. Xalqımızın gözəl, zəngin
mənəvi dəyərlərinin
təbliği görkəmli
alimin yaradıcılığında
mühüm yer tutur. Onun məqalələri, araşdırmaları və
monoqrafiyaları həm
mövzu zənginliyinə,
həm də dil və üslubuna
görə böyük
maraq doğurur. Dərin zəka sahibi olan Nizami Cəfərov
həm görkəmli
alim, pedaqoq, həm də böyük ictimai-siyasi xadim kimi tanınmaqdadır.
Hələ tələbəlik illərindən
dilçiliyimizin mühüm
problemləri ilə məşğul olmağa
başlayan Nizami Cəfərov ilk məqalələrindən
diqqəti cəlb etmiş və elm adamı kimi tanınmağa başlamışdır. Nizami müəllim
həm müasir ədəbiyyat problemləri,
həm də dilçiliyimizin tarixi və nəzəriyyəsi
ilə intensiv sürətdə məşğul
olan alimlərdəndir.
Akademik N.Cəfərov
elmdə fədakarlığı,
dil faktlarına vicdanlı münasibəti,
təhlildən əldə
etdiyi nəticələrə
adekvat linqvistik şərh vermə bacarığı ilə digərlərindən fərqlənir. Bu görkəmli alimin elmi kadrların yetişməsində çox
böyük əməyi
var. Onun rəhbərliyi
altında doktorluq, namizədlik dissertasiyaları
müdafiə olunub və olunacaq da. O, 500-dən artıq
elmi məqalənin, bir çox monoqrafiyanın müəllifidir.
"Füzulidən Vaqifə
qədər", "Azərbaycan
türkcəsinin milliləşməsi
tarixi", "Eposdan
Kitaba", "Azərbaycanşünaslıq
məsələləri", "Azərbaycanlılar: etnokulturoloji
birliyin siyasi-ideoloji üfüqləri" monoqrafiyaları
ilə elm tariximizə
qızıl hərflərlə
adını yazdıran
Nizami Cəfərov elmi nəticələrinə
və təhsil quruculuğuna görə
11 fevral 2000-ci ildə
Azərbaycan Respublikasının
"Əməkdar elm xadimi"
fəxri adına layiq görülmüşdür.
Azərbaycanda Atatürk Mərkəzinin
rəhbəri kimi son dərəcə şərəfli
məqama rəhbərlik
edən Nizami Cəfərov "Qədim
türk ədəbiyyatı",
"Türk xalqları
ədəbiyyatı", "Türkün dünyasından
türk dünyasına",
"Türkologiyaya giriş",
"Türkologiyanın müasir
problemləri", "Türkologiya"
və s. dərslikləri
ilə bu sahədə öz sözünü demiş dəyərli mütəxəsisdir.
Nizami Cəfərovun tədqiqatları
əsasən Azərbaycan
dili tarixi, ümumi türkologiya, Azərbaycan ədəbiyyatı
tarixi, Azərbaycan türkcəsinin milliləşməsi
və Azərbaycanşünaslığın
əsasları və inkişafı tarixinə,
qədim türk və türk xalqları ədəbiyyatı
tarixi və müasir ədəbi proseslə bağlı problemlərə həsr olunmuşdur.
Bu adi görünən
statistikanın arxasında
alim-filosofun böyük
zəhməti, məhsuldar
yaradıcılığı, yeni ideyalara yol açan fədakarlığı dayanır. Onun elmə
verdiyi töhfə qətiyyən kəmiyyət
parametrləri ilə ölçülə bilməz,
burada ən vacibi alimin elmə,
ictimai fikrə, təfəkkür tərzinə
gətirdiyi novatorluq, yeni keyfiyyətdir, elmin inkişafı və tərəqqi naminə təmənnasız
gördüyü əhəmiyyətli
işlərdir.
Nizami müəllim
nədən yazırsa-yazsın,
o, hər yerdə yenilikçi, novatordur dilimizi və dilçiliyimizi yüksək
zirvələrə daşıyan
zəhmətkeş, sadə
bir alimdir. O, dilçiliyimizin
döyünən ürəyi,
düşünən beyni
və istiqamətləndirici
simalarındandır. Bütün varlığımla
inanıram ki, qədirbilən gəncliyimiz
bu böyük alimin zəngin filoloji irsini dərindən təhlil edərək öyrənəcək,
onun Azərbaycan və dünya dilçiliyində tutduğu
layiqli yeri faktlarla açıb göstərəcəkdir.
Nizami müəllim
öz yetirmələrinin
qəlbində istedadlı
alim, ziyalı şəxsiyyət kimi şərəfli yer tutur. Onun tələbələrinə öyrətdikləri zehinləri
işıqlandırır, neçə-neçə
sanballı elmi tədqiqat işlərinin
ərsəyə gəlməsinə,
gənc və bacarıqlı alimlərin
yetişməsinə səbəb
olur.
Qeyd etmək
lazımdır ki, yüksəkixtisaslı elmi
kadrların yetişməsinə
də xüsusi qayğı və diqqət göstərən
Nizami Cəfərovun rəhbərliyi ilə alimlik dərəcəsi almış neçə-neçə
fəlsəfə və
elmlər doktorları
var və onlar filologiyanın müxtəlif sahələrinin
aktual elmi problemlərinin araşdırılması
ilə bu gün də məşğuldurlar.
Bundan başqa,
Nizami müəllimin çoxlu tələbələri
və ardıcılları
var, o, biliyini gənc nəslə həvəslə öyrədir.
Nizami müəllim
Azərbaycanın humanitar
fikir məkanında ən dəyərli imzalardan, mənim üçün də son
dərəcə qiymətli
dostlardan biridir. Azərbaycan dilçiliyi,
Azərbaycan ədəbiyyatı
ilə bağlı tədqiqatları xüsusi
vurğulanmalı sanballı
araşdırmalardır.
Akademik Nizami Cəfərov bütün
varlığı və
ruhu ilə Azərbaycana bağlı olan, xalqının təəssübkeşliyini daşıyan,
türkçülük ideyaları
ilə yaşayıb-yaradan,
tükənməz enerjiyə
malik nadir şəxsiyyətlərdəndir. O, qarşıya
qoyduğu saf və ali
məqsədlərə çatmaq
üçün hər
cür zəhmətə
qatlaşır, müxtəlif
sferalardakı fəaliyyətinə
baxmayaraq əsl ziyalı imicini hər şeydən üstün tutur. Yüksək
alimlik və tədqiqatçılıq keyfiyyəti
onun fitrətindən,
məqsədə doğru
inamla irəliləmək,
hədəfə yetişmək
əzmindən qaynaqlanır.
Bütün bu keyfiyyətlər
isə onun daha böyük həyat və elmi yaradıcılıq uğurlarına möhkəm
zəmin yaradır.
İndi - 60 illik yubileyi ərəfəsində bir çoxları kimi mən də Nizami müəllimi bu münasibətlə ürəkdən təbrik edir, ona sağlam, uzun, fərəhli, uğurlu bir ömür arzulayıram! Yubileyiniz mübarək, Nizami müəllim!
Elnarə MEHBALIYEVA,
ADPU-nin Kimya və
biologiya fakültəsinin
dekanı, dosent
525-ci qəzet.- 2019.- 6 sentyabr.- S.7.