Teleradio Akademiyası yeni tədris ilində...
Kütləvi kommunikasiya vasitələri,
xüsusilə də televiziya və radio kadrlarının hazırlığı
məsələsi hər
zaman olduğu kimi, bu gün
də aktualdır.
Bu mövzu ətrafında
vaxtaşırı müzakirələr
gedir. Televiziya və radio məkanı
dinamik, daim yenilənən bir məkandır. Yeni texnologiyalar şəraitində
bu məkanda çalışan peşəkar
teleradio işçilərinin
hazırlığı ilə
bağlı "universal jurnalist" anlayışına
tez-tez rast gəlirik. Sual oluna bilər: bu gün "çoxfunksiyalı (hərtərəfli)
jurnalistə" ehtiyac
varmı? Əlbəttə, fikirlər müxtəlifdir.
Məsələn, bir çox praktik-jurnalistlərin mülahizələrinə
görə, televiziya və radio jurnalisti mətn yazmağı və redaktəni bacarmalı, onun lazımi təqdimat formatını müəyyənləşdirməli,
çəkiliş texnikasını,
montajı bilməlidir. Bununla yanaşı,
müəyyən ixtisaslaşmada
da peşəkar olmalıdır. Lakin belə
fikirlər də söylənilir ki, vacib deyil jurnalist
bir əlində qələm, digərində
isə kamera ilə çəkiliş
etsin. Bunlar müxtəlif ixtisaslaşmalardır,
hərənin də öz mütəxəssisi
var. Beləliklə, teleradio
yayımın universal xüsusiyyətləri
olan, dinamizm və dəyişkənlik
mühitində işləyən
jurnalist yeni informasiya dövrünün
tələblərinə uyğunlaşmalı,
hazır olmalıdır.
Azərbaycanda jurnalist hazırlığı...
Tarixə nəzər...
Azərbaycanda jurnalist kadrlarının hazırlığı məsələləri
daim diqqət mərkəzindədir. Hələ XX əsrin 20-ci illərindən
fəaliyyət göstərən
jurnalist hazırlığı,
qəzet işi və stenoqrafiya kurslarının əsas məqsədi respublikada və onun hüdudlarında
ixtisaslı jurnalistlərin
yetişməsi idi.
1981-ci ildə jurnalistika
fakültəsində "Tərcümə,
televiziya və radio jurnalistikası kafedrası"
(1998-ci ildən Televiziya
və radio jurnalistikası
kafedrası) açıldı. Jurnalistika fakültəsinin
qəzetçilik, tərcümə,
kütləvi ədəbiyyatın
redaktəsi ilə yanaşı, televiziya və radio jurnalistikası
sahəsində ixtisaslı
kadr hazırlanması
məsələsinə xususi
fikir verilirdi.
BDU jurnalistika fakültəsində
(bakalavr pilləsində)
və əksər jurnalistika fakültələrində
universal jurnalist hazırlığına
üstünlük verilir.
Müasir
dövrdə yaradıcılıq
bacarığını və
texniki vərdişləri
özündə birləşdirən peşəkar kadrlara (operator, rejissor, işıqçı və
s.) böyük ehtiyac
var. Jurnalist ixtisaslı
təhsil müəssisələrindən
fərqli olaraq Teleradio Akademiyasının
əsas məqsədi
açıq informasiya
mühitini və mədəni məkanı
inkişaf etdirmək,
peşəkarlığı artırmaq, professionallığı
yüksəltməkdir.
Bu il Teleradio
Akademiyası fəaliyyətinin
yeni mərhələsinə
başladı. Azərbaycan
Televiziya və Radiosu rəhbərliyinin
təşəbbüsü və dəstəyi ilə ümumi teleməkan üçün
kadr hazırlığına
start verildi, teleradio işçiləri ilə
birgə alitəhsilli,
televiziya və radioda işləmək həvəsi olan hər kəs üçün belə imkan yaradıldı.
Teleradio Akademiyasına qəbul müsabiqə yolu ilə, üç mərhələli seçimə
əsasən keçirilir. Burada təhsil ikili prinsipə əsaslanır:
ənənələrin saxlanılması
və innovasiyaların
tətbiqi. Nəzəri dərslərdə dinləyicilər televiziya
və radio aparıcılığının
sirlərini mənimsəyir,
düzgün danışıq
texnikasını, ünsiyyət
qurmağı, müsahibə
almağı, bu işin bir çox
incəliklərini öyrənirlər.
Bununla yanaşı, tədris prosesində müdavimlərin praktik iş qabiliyyətinin inkişafı, peşəkarların
təcrübəsindən bəhrələnərək
teleradio işinin vacib məqamları ilə tanışlıq,
yazı və redaktə bacarığı,
kadrda işləmək,
çəkiliş prosesində
müxbir, operator və
rejissor işbirliyi vərdişlərinə xüsusi
diqqət verilir. Seçilən ixtisasa uyğun
təlimlər keçirilir.
Tədrisdə Azərbaycan Televiziyasının
pedaqoji sahədə də təcrübə qazanan peşəkarları,
nəzəriyyəçi mütəxəssisləri,
tanınmış teleradio
aparıcıları, təcrübəli
telerejissorlar, operatorlar,
mədəniyyət, incəsənət
xadimləri illərlə
qazandıqları praktik
bilik və bacarıqları ilə bölüşüblər. Dinləyicilər televiziya və
radio verilişlərinin, xəbər
buraxılışlarının hazırlanması proseslərində
iştirak edir, illərlə tamaşaçı
sevgisi, dinləyici rəğbəti qazanan peşəkarlarla ünsiyyətdə
uğur düsturunu öyrənirdilər. Müxbir, redaktor,
aparıcı, operator və
rejissor işbirliyində
hazırlanan materialların
ən yaxşısı
Azərbaycan Televiziya və Radiosunda yayımlandı.
Tədris müddətində müdavimlər "AzTv", "Mədəniyyət" və" İdman Azərbaycan" kanallarında təcrübə proqramları keçiblər. Bu, onlara teleradio məkanı ilə bir daha yaxından tanış olmaq, istehsalat prosesini izləmək və iştirakçısı olmaq imkanı verdi. "İnformasiya proqramları", "İctimai-siyasi proqramlar və xarici xəbərlər" studiyasında, televiziya və radionun səhər musiqi-informasiya proqramı redaksiyalarında ustad dərsləri alıblar. Onların bəziləri artıq Azərbaycan televiziyasının əməkdaşlarıdır.
Akademiyada təchiz olunmuş auditoriyalar, tədris studiyası, montaj otaqları, kitabxana var. Gələcəkdə akademiyanın texniki bazası daha da təkmilləşdiriləcək.
Fəaliyyətin əsas istiqamətləri...
Teleradio Akademiyasının əsas üstünlüklərindən biri də dinləyicilərin ixtisasartırması və təcrübə mübadiləsində televiziya, radio və yeni medianın aktual problemləri çərçivəsində konfrans, seminar, müxtəlif tədbirlərin keçirilməsidir. Məsələn, tədris prosesində yerli və xaricdən dəvət olunan televiziya işçiləri, tanınmış incəsənət adamları, siyasi xadimlər və məşhur şəxslərlə görüşlər təşkil olundu. Rusiya Federasiyasının Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Mixail Boçarnikov, Azərkosmos cəmiyyətinin nümayəndələri Akademiyanın qonağı oldular. Teleradio Akademiyasında elmi yaradıcılığa da xüsusi diqqət yetirilir. Televiziya və radionun müasir problemlərinə dair elmi seminarlar təşkil olunur. BDU-nun jurnalistika fakültəsinin professor və müəllim heyəti ilə görüşdə "Qloballaşma dövründə Televiziya və Radionun inkişaf tendensiyası və perspektivləri" mövzusunda maraqlı müzakirələr keçirildi. Televiziya və radio jurnalistikasının müxtəlif aspektlərinə dair elmi-nəzəri məqalələr hazırlanır. Yaxında Teleradio Akademiyasının xüsusi elmi məqalələr toplusu çap olunacaq.
Yeni tədris ilində Teleradio Akademiyasında aparıcı, reportyor, redaktor, rejissor və operator peşələrinə növbəti qəbulla bağlı hazırlıq gedir. Montaj rejissoru, səs rejissoru, onlayn jurnalistika, vətəndaş jurnalistikası, idman jurnalistikası, reklam və PR mütəxəssisi, fotojurnalistika, televiziya prodüsserliyi, fond materiallarının bərpası işinin təşkili kimi mövzularda seminarların keçirilməsi də nəzərdə tutulur.
Ümumilikdə, Teleradio Akademiyası fəaliyyət sahəsinin genişlənməsi və inkişafı istiqamətində yeni layihələr üzərində müzakirələr aparır, teleradio işçilərinin ixtisaslı kadr hazırlığı, peşəkarlığın artırılması istiqamətində tutduğu yolu uğurla davam etdirir.
Teleradio Akademiyası...
14 iyun 2010-cu ildə Azərbaycan Televiziya və radio verilişləri Qapalı Səhmdar cəmiyyətinin nəzdində Teleradio Akademiyası açılıb. Akademiyanın ilk rektoru sənətşünaslıq namizədi Etibar Babayev olub. Fəaliyyəti dövründə Akademiyada Azərbaycan televiziyasının əməkdaşları üçün yerli və xarici mütəxəssislərin iştirakı ilə ixtisasartırma təlimləri, ustad dərsləri keçirilib, uzunmüddətli ingilis və rus dili kursları təşkil olunub. Hazırda Teleradio Akademiyasının rektoru fəlsəfə doktoru Faiq Hüsiyevdir.
Sevinc MƏMMƏDOVA
BDU-nun dosenti,
Teleradio Akademiyasının prorektoru
525-ci qəzet.- 2019.- 18 sentyabr.- S.10.