Tanıyaq və tanıdaq:

Alışıq Məhəmməd İbadi-Qaraxanlı

Əziz oxucular, "525-ci qəzet"də "Günümüzün Güney Azərbaycan ədəbiyyatı - Poeziya" adlı guşə açılıb.

Guşədə İran İslam İnqilabından (1979) sonra ədəbiyyata gəlmiş, Güney Azərbaycanda 1960-cı ildə və daha sonra doğulub boya-başa çatmış və sənətdə öz sözünü demiş Güney şairlərinin arasında heç bir fərq qoymadan, incə və həssas ruhlarına toxunmadan, yaratdıqları möhtəşəm poeziya örnəklərini incələmədən onların ana dilində fərqli janr və üslublarda qələmə aldığı şeir və poemalara, yaxud da həmin əsərlərdən müəyyən hissələrə yer verəcəyik.

Bu əsərlər günümüzün Güney ədəbiyyatında baş verən yeniliklərin, ədəbi prosesin incəliklərini bir az da yaxından izləmək, həyata, insanlığa, yazarların ictimai-siyasi və milli məsələlərə baxışlarını öyrənmək baxımından diqqətəlayiqdir...

Türkiyənin ünlü filosof-yazarı Cəmil Meriç "Qərb kültürün vətənidir, Şərq irfanın. Nə Qərbi tanıyırıq, nə Şərqi, ən az tanıdığımız isə özümüz..." deyirdi.

Güney Azərbaycanda son çağın dinamik inkişaf edən ədəbiyyata, özəlliklə poeziyaya nəzər saldıqda burada yaşayan xalqın özünəməxsus kültürü, ədəbiyyatı, kitab mədəniyyəti, sözyaratma qüdrətinin nə qədər yüksək olduğu yansıyır. Möhtəşəm mədəniyyət yaradan bir xalq, susmayan dili, özünü, kimliyini, tarixini öyrənmək istəyən şairləri olan xalq isə dünya tarixindən heç vaxt silinmir, əbədiyaşarlıq qazanır...

Beləliklə, özümüzü, Güneyimizi daha yaxından tanımaq, həm də daha çox sevmək üçün, dəyərli yazarların yaratdıqları bənzərsiz poetik dünyanın qapıları üzünüzə açılır, əziz oxucular!

Esmira Fuad,

Filologiya elmləri doktoru

1979-cu ildə Təbrizdə dünyaya göz açıb. Orta məktəbi bitirdikdən sonra əsgəri xidmətdə olub. Kiçik yaşlarından Aşıq Əli İbadinin tövsiyəsi ilə ana dilini öyrənməyə, doğma türkcədə şeirlər söyləməyə başlayıb. Alışığın ilk şeiri 1994-cü ildə çap olunub.

Şair deyir ki, mən o zamanlar dilimizi, ədəbiyyaımızı öyrənərkən ədəbiyyatımızın parlaq ulduzları - Əli Daşqın, diktor Yəhya Şeyda kimi ustadlarla tanış oldum və bundan son dərəcə təsirləndim.

Alışığın şeirləri bir çox mətbu orqanlarında çap olunub və oxucuların böyük rəğbətini qazanıb. Bu gün Alışığın heca vəznində, oxunaqlı, ahəngdar səslənən şeirləri el məclislərində, toy-düyündə aşıqların dilindən düşmür, xalq da bu şeirləri böyük məhəbbətlə dinləyir.

Məhəmməd İbadi-Qaraxanlı - "Alışıq" tədqiqat və toplama işləri ilə də uğraşır. Alışıq görkəmli el sənətkarımızdan Aşıq Qurbaninin, Aşıq Kamandarın və Bəhmən Vətənoğlunun seçmə şeirlərini toplayaraq nəşrə hazırlayıb və İranda "Əxtər" yayım evində ərəb qrafikalı əlifba ilə Azərbaycan dilində çap etdirib.

OĞLUM

Sürüdən ayrılıb azan qoyunu,

Qurdlar parçalayıb, bil, yeyər oğlum.

Taleyinin quşun əldən uçurdan,

Döyər təpəsinə, dərd yeyər, oğlum.

Oğurluq mal dağda olsa talanar,

Pak insan pir olar, duz tək yalanar,

Namərd boyun bəslər, arsız dolanar,

Dərdin xınabasın mərd yeyər, oğlum.

Alışıq tək alış, sönsən qəmin yol!

Bilmədiyin işə qoymaginən qol!

Sən öz kölgəndən də ehtiyatlı ol!

Ağacı içindən qurd yeyər oğlum.

NƏ DESİN

Bahalıq baş yarır,

ilxı satanlar,

Ala bilmir tək bir qatır, nə desin?

Daban daşından da bərk olub üzlər,

Qalmayıbdır hörmət, xatır nə desin?

Dərin düşünənlər düşür dərinə,

Varlı zərə batır, yoxsul tərinə.

Sərçəni boyayıb bülbül yerinə,

Dədə balasına satır, nə desin?

Alışıq bu dərdi daş çəksə çatlar,

Yalqız yükü götürən pişik bel qatlar.

Arpamızı yeyib hırnayan atlar.

İndi, bizə təpik atır, nə desin?

Alışıq Məhəmməd

İBADİ-QARAXANLI

525-ci qəzet.- 2020.- 21 avqust.- S.14.