Azərbaycan dövlətçiliyinin
Laçın mərhələsi başlayır...
Xəyallarımız gerçəkləşir.
Azərbaycan
tarixində bir
sıra ilklərə müəlliflik etmiş
Prezident növbəti ilkə imza atdı. Ölkəmiz
son 200 ildə ilk dəfə olaraq yeni tarixi mərhələyə
- Müzəffər Ali Baş Komandanın rəhbərliyi ilə
daxil olur.
Biz qalib Dövlətik.
Biz qalib Orduyuq.
Biz Komandan xalqıq.
Hazırda
Qələbəmizə fərqli səmtlərdən yanaşanlar var və
olacaq. Siyasi ekspertlər, iqtisadçılar, hərbi
mütəxəssislər dostlarımız, düşmənlərimiz
danışır, yazır, şərh verir.
Amma ən obyektiv (bütün dövrlərdə və
bütün hadisələrə münasibətdə
olduğu kimi) qiymət xalq təfəkküründən gəldi.
Xalqın
səmimiyyəti və emosional üslubu istənilən
intellektual və
peşəkar mühakiməni üstələyir.
Bu gün bütün Azərbaycana ümumi bir təəssürat
hakimdir.
Kimi danışdırırsan, kiminlə
rastlaşırsan, "doğrudanmı torpaqlarımız azad
olub?" deyir.
Doğrudanmı "Şuşa qayıdıb?" deyə
soruşur. Hələ də Şuşa qalasının fəthi, Qarabağın işğaldan azad edilməsi
adamlara möcüzə kimi görünür, yuxu kimi gəlir.
Bu o deməkdir ki, Azərbaycanın Ali Baş
Komandanı, Azərbaycan Əsgəri möcüzəni
reallaşdırıb, yuxunu gerçəyə çevirib,
namümkünü mümkün edə bilib.
Böyük
Füzulinin mövcüd mənzərəyə, ruh
halımıza uyğun
bir beyti var:
Bu
vüsalə yuxu əhvali demək mümkün idi,
Əgər olsaydı yuxu dideyi-giryanimizə.
Füzuli
müasirimiz olsaydı, hətta bu obrazın birbaşa Şuşaya aid edildiyini söyləmək
belə yerinə düşərdi.
Çünki
30 ildir gecəsi-gündüzü
olmayan, yuxusu Qarabağ çöllərində sərgərdan
gəzən bir xalqın görmək istədiyi, fəqət
görə bilmədiyi bir yuxu
gerçəkləşibdir...
Bakının
mərkəzində
Birinci Qarabağ savaşı zamanı körpəsi erməni cəlladları
tərəfindən qətlə yetirilmiş ananın
faciəsini əks etdirən məşhur "Ana
harayı" - Xocalı soyqırım abidəsi var.
Cansız
körpəsini başı üzərinə qaldırıb
imdad diləyən, haray çəkən köməksiz ana heykəli həm də Birinci
Qarabağ savaşındakı məğlub olmuş ananın
- basılmış Ana Vətənin özüdür.
Həm də Ana Vətənin məğlub görkəmidir.
Məncə,
İkinci Qarabağ savaşının ən parlaq obrazı
şəhid övladının, şəhid ərinin, doğmasının
tabutunu çiyinlərində daşıyan
anadır, məğrur, məğlubedilməz Azərbaycan
qadınıdır.
Bu, həm də İkinci
Qarabağ savaşını zəfərlə
yekunlaşdırmış Ana Vətənın
möhtəşəm heykəlidir.
Vətən
müharibəsindən sağ-salamat qayıtmış qalib əsgər
oğlunu dizi üstə iməkləyərək
qarşılayan ana da şəhid oğlunun tabutunu çiyninə götürən
ana qədər məğrurdur, bəxtəvərdir, qalibdir.
Azərbaycan
əsgəri zəfər çalıb evinə qalib kimi gəlirsə və Azərbaycan əsgəri Şəhid
olaraq son mənzilə öz anasının çiynində və
qalib kimi gedirsə, bu, əsl Qələbədir...
Bəziləri
qələbəmizin natamam olduğunu deyir: 70 faiz 90 faiz
civarında dəyərləndirənlər var.
Qələbə elə bir anlamdır ki, faizlə
ölçülməz.
Zəfərimizin
maşştabını müəyyən etmək
üçün bir məqamın altını çızmaq
istərdim.
Deyirik ki, Ermənistan müstəqil dövlət deyil.
Forpostdur.
Özü də forpost anlayışnı siyasi dövriyyəyə daxil
edən, rəsmi üsluba, dövlət dilinə gətirən adi vətəndaş deyil, ölkənin birinci şəxsidir.
Forpostun məğlub
olması daha
çox onun havadarlarının məğlub
olması deməkdir.
Qalib
dövlətin vətəndaşı olmaq, özünü
qalib Komandanın əsgəri kimi hiss etmək fərqli və müstəsna bir
duyğudur.
Təbii ki, hər bir hadisənin öz
yönü-yöngəsi, öz pafosu, öz ritorikası var.
O cümlədən məğlubiyyətin.
Biz məğlubiyyətin də nə olduğunu
yaxşı bilirik. Biz məğlubiyyətin hər cür
üzünü görmüş bir xalqıq.
Onun hər acısını dadmışıq, minbir
iztirabını yaşamışıq, əzablı
yollarını keçmişik. Üryan ayaqlarımızın,
yalın əllərimizin, zaman-zaman təhqir edilmiş heysiyyətimizin
yaddaşında hansı müsibətlərin izi yoxdu ki..?
Erməni
əsirliyindən qurtulmağı bacarmış Laçın rayon sakini
Müşfiqin ("Əsir
düşərgəsi", Vüsalə Məmmədova) bir cümləsi xatirəmə
güllə kimi sancılıb.
"Güllə dəymiş insan ətinin xüsusi
qoxusu olur”.
Yəqin
ki, "güllə
dəymiş insan ətinin qoxusu" Müşfiqin həyatından
və ciyərlərindən
bütün ömrü boyu çəkilib getməyəcək.
Təkcə Müşfiqinmi? Təkcə müşfiqlərinmi?..
Bu gün
adı Vətən qədər müqəddəsləşmiş
Şuşadan hər
evə, hər ocağa yayılan
saf, təmiz hava da Azərbaycanımızın ciyərlərinə hopmuş o
müdhiş qoxunu uzun müddət təmizləyə bilməyəcək.
Azərbaycanda elə bir bölgə yoxdur ki, erməni
terrorundan əziyyət çəkməsin. Tariximizin elə bir kəsimi yoxdur ki, erməni xəyanətiylə
müşayiət olunmasın.
Elə
bir nəsil, elə bir şəcərə tapılmaz ki, namərd
erməni gülləsinə tuş gəlməsin, sıravi vətəndaşdan
tutmuş birinci
şəxsin ailəsinə kimi.
Ötən
əsrin əvvəllərində Heydər Əliyevin
dayısı, 21 yaşlı Heydər erməni
hücumlarından xilas olmaq üçün ailəsi ilə birlikdə Zəngəzur
dağlarıyla Naxçıvana keçərkən yolda ermənilər
tərəfindən vəhşicəsinə qətlə
yetirilib.
Və bu
hadisədən bir neçə il sonra -
1923-cü ildə İzzət xanım dünyadan nakam
getmiş qardaşının adını oğluna verib.
Dahi
öndərimiz bu barədə heç vaxt
danışmayıb, dayısının faciəsıni xüsusi olaraq qabartmayıb.
Təkcə
bu fakta münasibətdə deyil, ümumiyyətlə, Heydər
Əliyev həmişə şəxsinə yönələn ədalətsizlikləri,
hücumları sükutla və təvazökarlıqla
qarşılayırdı.
Bu gün biz eyni təvazönü Cənab Prezidentin
davranışlarında müşahidə edirik.
İlham Əliyev 17 ildir
ki, usanmadan, gileylənmədən,
yorulmadan Azərbaycanın haqlı davasını
sürdürür.
Özünə
qarşı olan haqsızlıqların üzərindən isə təmkinlə,
müdrikcəsinə ötüb keçir...
Tarix ayrı-ayrı mərhələlərdən ibarətdir. Hər mərhələ
- bir pilləkən. Pilləkənləri bir-bir,
özü də ehtiyatla, səliqə-səhmanla çıxmaq tələb
edilir.
Gecikmədən
və tələsmədən! Bu gün Rusiya
sülhməramlılarını Qarabağa gəlişindən
narahat olanlar kifayət qədərdir.
Sadə qəlblə narahat
olanları başa düşmək o qədər də
çətin deyil. Bu faktın Azərbaycan
Ordusunun əldə etdiyi Böyük Zəfərin təhrifi üçün istifadəsi isə
yolverilməzdir.
Bəli,
biz qalib dövlətik!
Amma planetimizi və qonşularımızı dəyişmək
səlahiyyətinə, hökmünə sahib deyilik.
Rusiya bizim böyük qardaşımız olmaya bilər. Amma Rusiya bizim
böyük qonşumuz olaraq qalır.
Vladimir Putin mükəmməl dövlət ağlı
olan rus vətənpərvəridir.
Azərbaycanın milli maraqlarını, dövlət mənafeyini
hər şeydən üstün tutan İlham Əliyev kimi
lideri var.
Rus və Azərbaycan xalqının mənafeyinə
cavab verə biləcək anlaşma əldə etmək
üçün resurslar kifayət qədərdir.
Yalnız belə bir - qarşılıqlı faydalı
və səmimi əməkdaşlıq regionda uzunmüddətli
sülhə təminat verə bilər.
Təbii
ki, rus sülhməramlılarının məramına skeptik
münasibətin tarixi əsasları söykənir.
Çünki
Rusiya SSRİ-nin, SSRİ isə Çar Rusiyasının
varisidir.
Bu günün, dünənin söhbəti deyil axı,
çoxdandır ki, Çar soldatının, Sovet əsgərinin
Azərbaycan ictimai fikrində işğalçı obrazı
formalaşıbdır.
(Yeri gəlmişkən,
44 gün ərzində Azərbaycan
Prezidentindən müsahibə götürmüş qərb
media təmsilçiləri
aqressiv, hikkəli,
yırtıcı, prokuror ədalı davranışları ilə təmsil etdikləri qitəni heç də işğalçı Sovet əsgərindən
fərqli və xeyirxah obrazda təqdim edə bilmədilər.)
Rus əsgəri
deyəndə milli şüurumuzda Çar dövründən,
bolşevik dönəmindən qalma neqativlər oyanır.
28 apreli,
20 Yanvarı, 366-cı alayın törətdiklərini və
sair qanlı-qadalı
aktları birdən-birə
necə unutmaq olar.
Ümumiyyətlə,
yadırğamaq mümkünmü?
Ancaq bütün hallarda Çar Rusiyası, bolşevik
Rusiyası bizim keçmişimizdir, tariximizin bir hissəsidir.
Biz keçmişimizdən necə imtina edə bilərik?
İnsanın
öz
keçmişindən, öz bioqrafiyasından
imtinası alınarmı?
Təbii
ki, xeyr! Keçmişimiz, bioqrafiyamız bizi həmişə
izləyəcək.
Ona görə də biz öz keçmişimizdən
yalnız zaman-zaman uzaqlaşa bilərik.
Addım-addım, mərhələ-mərhələ-çünki
alternativ yoxdur.
və
coğrafiyamız belə diktə edir...
Çox
sevdiyimiz bir Azərbaycan mahnısı var: Şuşanın dağları.
Mahnının
mətnini əzbər bilməyən azərbaycanlı tapılmaz desəm,
yanılmaram:
"Şuşanın
dağları başı dumanlı,
Qırmızı
koftalı, yaşıl tumanlı,
Dərdindən
ölməyə çoxdur gümanım..."
Hamı tərəfindən
xalq mahnısı kimi tanınan və qəbul edilən bu bəstənin müəllifi
Xan Şuşinskidir.
O da məlumdur
ki, mahnı qrammofon valına yazılarkən mətndəki
"duman", "ölürəm" kimi sözlər
Sovet senzurasının diqqətini çəkibmiş.
Xan
Şuşinski duman sozünü izah etməyə
çalışıb ki, dağ başında dumanın
olması təbiidir,
"ölürəm" sözü isə məcazi
mənada işlədilib.
Ancaq müəllifin izahı mahnının mətnini
sonadək xilas edə bilməyib.
Xan
Şuşinskidən tələb ediblər ki, mətnin
sözlərini dəyişsin, Sovet Şuşasının
başı dumanlı ola bilməz. Nəticədə senzuranin dediyi kimi olub -
mahnının ilk sətri "Şuşanın
dağları deyil dumanlı" kimi verilib.
İndi demək, birmənalı rəy vermək
çətindir, Xan Şuşinski "duman" deyəndə
ürəyində hansı
dumanı nəzərdə
tutub, senzuranın sayıqlığı "xain xoflu olar" məsəlindən
irəli gəlib, yoxsa yox?
Mübahisə açmağına dəyməz. Ancaq onu dəqiq və əminliklə
demək olar ki, Şuşa
dağlarının başına (və bütövlükdə
Qarabağın və Azərbaycan adlı coğrafiyanın
üzərinə) kor duman Azaərbaycan tarixi İrəvan
çuxurunda büdrəyəndə çökübdür.
Tariximizin
son 100 ili qürurverici bir hadisəylə
başlayır.
Şərqdə
ilk dəfə,
1918-ci il mayın 28-i Azərbaycan
adlı məkanda Xalq
Cümhuriyyəti elan olunur.
Bir
gün sonra isə 1918-ci il mayın 29- da
Azərbaycan Milli Şurası qədim türk oylağı
İrəvan şəhərini ermənilərə güzəştə
getmək haqqında qərar çıxarır.
Mövzunu
şaxələndirmək fikrindən uzaq olsam da, bu yerdə bir məqamın
üzərində dayanmağı vacib hesab edirəm.
Çox təəssüf ki, sonralar İrəvan
mövzusu uzun müddətə unuduldu. Unutduruldu.
Hətta Cümhuriyyətin süqutundan sonra bir neçə
onillik ömür sürmüş Məhəmməd Əmin
Rəsulzadə və Mustafa Mərdan Topçubaşov da
İrəvanın güzəştiylə bağlı
susmağa üstünlük verdilər.
Nə danışdılar, nə də yazdılar.
Deyim ki, araşdırma aparsam da, mən nə Rəsulzadənin,
nə Topçubaşovun bu mövzuyla hər hansı qeydinə
rast gəlmədim.
Halbuki belə bir istinadgah olsaydı, nə gözəl
olardı.
Bir
neçə il əvvəl İlham Əliyevin
özünün dediyi kimi, ilk dəfə olaraq dövlət, dövlət
başçısı səviyyəsində İrəvanın taley ictimai fikrin diqqət mərkəzinə
gətiriləndə Rəsulzadə və
Topçubaşov etibarlı mənbə
kimi istifadə edilə bilərdi.
Nə yazıq ki, İrəvan mövzusu təkcə
ictimai-siyasi tariximizdə deyil, eyni zamanda, qurucu
babalarımızın bioqrafiyasında heç nə ilə
doldurula bilməyəcək bir boşluq olaraq qalır.
Məhəmməd
Əmin Rəsulzadə
İosif Stalinin
"iki ildə siz nə əldə etdiniz?" sualına
çox dəqiq qiymət vermişdi.
"Biz
çox şey verə bilməsək də,
azadlığın nə olduğunu xalqa azacıq da olsa dadızdıra bildik. Azərbaycan
adlı coğrafiyaya
ilk dəfə olaraq siyasi məzmun gətirdik".
Ötən əsrin əvvəllərində Azərbaycan
adlı coğrafiyaya gətirilən siyasi məzmunu dövlətçilik
məzmunu ilə zənginləşdirmək imkanı
olmadı.
Sadəcə
tarix və
coğrafiya bu şansı bizdən əsirgədi.
Həmin ərəfədə geosiyasi fürsətin
heç bir ümidverici əlaməti yox idi.
1920-ci il
aprelin 28-də bolşevik
işğalı cümhuriyyət
ideyasını natam və nakam bir proses olaraq tarixin küncünə
sıxışdırdı.
Və
Heydər Əliyevin dediyi kimi, "İyirminci ildən
başlayaraq biz vaxtaşırı Azərbaycan
torpaqlarını hissə-hissə itiririk. SSRİ-nin
tərkibinə daxil olan heç bir respublika belə bir fəlakətlə
üzləşməyibdir.
Heç bir müttəfiq respublika
başqa müttəfiq respublika tərəfindən təcavüzə
məruz qalmayıbdır".
1920-ci ildən
torpaqlarımız addım-addım, kənd-kənd,
mahal-mahal Ermənistanın nəzarətinə keçir.
Azərbaycan əraziləri ermənilər tərəfindən
(şübhəsiz ki, mərkəzin xeyir-duası ilə) hissə-hissə
ilhaq olunur.
1920-ci il
10 avqustda Rusiya
KP-nin Qafqaz bürosu Azərbaycan
rəhbərliyinin razılığı ilə Şərur-Dərələyəz
mahalının ermənilərə verilməsi barədə qərar
çıxarır.
Və bu qərarla kifayətlənməyib
Zəngəzur və Qarabağ mübahisəli ərazilər
elan edilir. 1920-ci il noyabrın 30-da Azərbaycan KP MK-nın qərarı ilə
Zəngəzur Ermənistana verilib.
Qarabağla
bağlı məkrli
planlarını təxirə salıblar. Yəqin ki, burada Nərimanovun nüfuzu, dirənişi
kifayət qədər həlledici rol oynayıb. Həm də görünür, Mərkəz fikirləşib
ki, aşırı səxavət ermənilərdə
başgicəllənməsi yarada bilər.
Amma erməniləri şirnikləndirmək
üçün əl yeri saxlayıblar. Elə bu məqsadlə
1923-cü ildə Qarabağa muxtariyyət statusu veriblər.
Beləcə,
Azərbaycan torpaqlarının ilhaq edilməsi davam edib.
1929-cu il
fevralın 18-də Zaqafqaziya Sovet Federativ Sosialist Respublikası Fəhlə,
Kəndli, Qızıl Ordu,
Matros Deputatları Sovetlərinin Mərkəzi Komitəsi Rəyasət
Heyəti Nüvədi, Ernəzir, Tuğut kəndlərinin Azərbaycan
SSR-in Cəbrayıl qəzasından Ermənistan SSR Meğri qəzasına
aid edilməsi haqqında qərar verir.
6 min kv. km-dən artıq ərazisi
olan Naxçıvan Muxtar respublikasının torpaqları Ermənistan tərəfindən zəbt
edilərək (1924, 1928, 1929, may 1969-cu illərdə) 5.5 kv km-ə
qədər azalmışdır.
Beləcə,
proses öz axarıyla gedir: erməni lobbisi Moskvanın dərziliyi ilə Azərbaycan torpaqlarından Ermənistana
dövlət qiyafəsi ölçüb-biçir.
Özü
də heç bir müqavimətə rast gəlmədən, 14
iyul 1969-cu ilə kimi...
Heydər Əliyevin Azərbaycan KP MK Birinci katibi
seçilməsiylə Azərbaycan tarixində yeni bir mərhələ
başlayır.
Tarix milli liderlərin bioqrafiyasından keçib gedərək
milli status, milli məzmun kəsb edir.
Hansı
liderin bioqrafiyasında boşluq var, tarix orada büdrəyir, səndələyir və
yıxılır. İrəvanda, Zəngəzurda və sair yerlərdə büdrədiyi kimi.
Bu, daha geniş bir mövzunun predmeti olduğu
üçün detallara varmaq, müzakirə açmaq istəməzdim.
Bir məqamı isə vurğulamaq zəruridir.
Heydər Əliyev yeganə dövlət xadimidir ki, Azərbaycan
tarixi onun bioqrafiyasından şəstlə, vüqarla və
açıq alınla addımlayıb keçir.
Heydər
Əliyev özü bu barədə belə deyir:
"Mən 14 il Azərbaycana rəhbərlik etmişəm,
bir ovuc torpaq verməmişəm. Amma məndən əvvəlkilər və
sonrakı dövrlərdə xeyli torpaq veriblər".
Heydər Əliyevin bioqrafiyası milli mücadilə
tariximizin həlledici mərhələsidir.
Əsrlər
boyu erməni kilsəsi tərəfindən yönləndirilən Şərə
qarşı Azərbaycan türkü yalnız 70-ci illərdən
başlayaraq Heydər Əliyevin dərin zəkası və
qüdrətli əli ilə iqtisadi, siyasi və sosial
baxımdan, bir sözlə, bütün sahələr,
bütün parmetrlər üzrə böyük sürətlə
təşkilatlanırdı.
Onun
1982-ci ildə Siyasi Büronun üzvü seçilməsini bədxah
qonşularımız, kiçikdən böyüyə, dərin bir kədərlə
qarşıladılar.
Yaxşı
xatırlayıram, həmin gün axşam kənddə hamı səbirsizliklə "Vremya" xəbərlər
proqramından həmin xəbərin rəsmi təsdiqini
gözləyirdi.
"Vremya"nın
başlamasına
bir neçə dəqiqə qalmış,
noyabrın 21-də kəndimizin işıqları keçdi.
Problemin səbəbini
öyrənmək
üçün rayon mərkəzi ilə əlaqə
saxlayan Nüvədi kənd telefon qovşağının
işçisi Allahverdi dayıya işıq idarəsindən
növbətçi erməni mantyor
hirslə cavab vermişdi.
- Gedin,
işığı Heydər Əliyevdən istəyin...
Erməninin
qəzəbi, nifrəti səbəbsiz deyildi
1969-cu ildə Heydər Əliyev gerçəkdən Azərbaycan
tarixinə, Azərbaycanın siyasi səhnəsinə bir
işıq kimi gəldi.
Və bu işığın gurşad enerjisindən ilk
dəfə xoflanan da elə ermənilər oldu.
Heydər Əliyevin Azərbaycan xalqı və tarixi
üçün necə fövqəladə bir dəyər
daşıdığını ermənilər hamıdan və
hər kəsdən qabaq duymuşdular.
Mən oktyabrın 21-də, Heydər Əliyevin Siyasi
Bürodan uzaqlaşdırılması xəbərini ermənilərin
hansı sevinclə, şadyanalıqla
qarşıladıqlarını görmüşəm.
Həmin günü ermənilər özlərinin milli
bayramları kimi qeyd edirdilər.
Ermənilərin
İrəvandan, Zəngəzurdan sonra üçüncü cəhdi
- Qarabağ iddiası məhz Heydər Əliyevin
istefasından dərhal
sonra elan edildi.
Sovetlərin
çöküşü ilə bir səhifə
açılır...
Tarix yenidən təkrarlanırdı.
Demək
olar ki, ümumi ab-hava eyniydi, 1918-ci ildəki kimi siyasi məzmun yenidən Azərbaycan adlı
coğrafiyaya qayıtsa da, bu siyasi məzmunu idarəçilik
ritmi ilə istiqamətləndirmək,
prosesi dövlət quruculuğu relsləri üzərinə
oturtmaq mümkün deyildi.
Çünki
Ayaz Mütəllibov bu iş üçün yaramırdı.
Sonralar Azərbaycanın
birinci prezidenti etiraf edəcəkdi ki, mən heç
özümü qoruya bilmirdim, o zaman xalqı necə qoruya bilərdim.
AXC lideri Əbülfəz
Elçibəyin
dövlət idarəçiliyi
haqqında təsəvvürləri
ziddiyyətli və minimum həddində idi.
Təcrübəsiz prezident və onun ətrafındakı
təcrübəsiz idarəetmə aparatı vəziyyəti
daha acınacaqlı etmişdi.
1993-cü
ilin fevralında
Bakıya qardaşı Həsən Əliyevin yas mərasimində
iştirak etmək üçün gələn
Naxçıvan Ali Məclisinin sədri Heydər Əliyev prezident Əbülfəz
Elçibəylə söhbət edərkən idaretmədə,
dövlət siyasətində ciddi qüsurların olduğunu
qeyd edir.
Əbülfəz
Elçibəy isə
"biz hakimiyyətə yenicə gəlmişik, hələ
öyrənirik, təcrübə toplayırıq" deyib.
Onda Heydət Əliyev
Xalq Cəbhəsinin liderinə bütün dövrlər və
bütün siyasətçilər üçün dərslik sayıla biləcək bir məsləhət verir: "Öyrənmək
yaxşıdır. Təcrübə toplamaqda
davam edin. Amma yadınızda birdəfəlik
saxlayın. Xalq heç bir halda təcrübə materialı kimi
istifadə oluna bilməz".
Təəssüf
ki, xalqımız 1991-1993-cü illər ərzində məhz
elə təcrübə
materialına çevrilmişdi. Kim necə
bacarırdı sınaqdan keçiridi.
Nəhayət,
uğursuz təcrübələrə 1993-cü il iyunun 15-də Heydər Əliyevin
hakimiyyətə qayıdışı ilə son qoyulur.
Müasir
Azərbaycan Respublikası üç tarixi sütunun üzərində
bərqərardır: 15 iyun 1993-cü il, 20 sentyabr 2004-cü
il və 2003-cü ilin prezident seçkisi.
Heydər
Əliyevin qurtuluşçuluq missiyası bir günlə, bir
illə yekunlaşmadı, bir neçə ili
əhatə etdi.
Və demək olar ki, missiya bu gün də davam edir.
Heydər
Əliyev 1918-1920-ci
illərdə nakam və yarımçıq qalmış bir prosesi uğurla tamamladı. O, 73 il sonra
yenidən Azərbaycan adlı coğrafiyaya qayıtmış siyasi məzmunu
dövlətçilik məzmunu ilə zənginləşdirib
müstəqilliyimizin dönməzliyini təmin etdi.
Dahi
öndərimiz 2003-cü ildə Azərbaycan xalqına
ünvanladığı siyasi vəsiyyətnamədə
deyirdi:
"İlk
növbədə dövlətçiliyimizin əsasını
təşkil edən ictimai-siyasi sabitliyə nail olmuş, milli
birlik və qanunların aliliyinə söykənən vətəndaş
cəmiyyətinin təməlini qoymuşuq.
İkincisi, hər bir dövlətin, onun
yaşamasının qayəsini təşkil edən ölkə
iqtisadiyyatını yenidən qurmuşuq, inkişaf yoluna
çıxarmışıq.
Üçüncüsü, Azərbaycan xalqının
istək və arzularının ifadəsi olan,
özünün bütün müvafiq təsisatlarına
malik güclü, demokratik dövlətimizi qura bilmişik,
onun müstəqilliyinin dönməzliyini təmin
etmişik".
Bütün
bunları etmək, nəfəs dərib növbəti mərhələyə
adlamaq üçün reallıqları nəzərə almaq
vacib idi.
Elə bu səbədən Azərbaycan
1993-94-cü illərdə MDB-yə Kollektiv Müqavilə Təşkilatına
üzv seçilir.
Və zaman qazanır ki, bəzi taleyüklü məsələləri
həll edə bilsin.
Əsrin mübarizəsi - "Əsrin müqaviləsi"
kimi tarixə daxil olan neft kontraktları imzalanır.
Heydər Əliyev bütün maneələrə rəğmən,
əsrin mübarizəsindən ölkəsini qalib
çıxarmağı bacarır.
Hakimiyyət vertikalı, idarəçilik
subardinasiyası təmin olunur.
Və 5 il sonra Azərbaycan Kollektiv Müqavilə Təşkilatından
çıxır.
Ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi
mövcud şərtlər daxilində həllini tapa bilmədiyindən
növbəti mərhələyə qalır.
Heydər
Əliyev adı keçən tarixi müraciətində
deyib:
"Xaos və anarxiya dövründə Azərbaycanın
pozulmuş ərazi bütövlüyünü,
qaçqın və köçkünlərin öz
yurd-yuvasına qaytarılması problemini hələ də həll
edə bilməmişik".
Və
inam, qətiyyət və uzaqgörənliklə əlavə
edib:
"Mən əminəm ki, biz bu məsələni
mütləq həll edəcəyik. Mənim hələ
tamamlanmamış çox perspektivli planlarım var. Son vaxtlar
səhhətimdə yaranan bəzi problemlər mənə
imkan vermir ki, bütün bu başladığım, nəticələrini
aydın gördüyüm işləri tamamlayım.
İnanıram ki, mənim axıra çatdıra bilmədiyim
taleyüklü məsələləri, planları, işləri
İlham Əliyev başa çatdıra biləcək!"
2003-cü ilin
prezident seçkiləri tariximizdə müstəsna yer tutur.
Tariximizin
2003-cü il dönəminə kimi dövlətçilik
məsuliyyətinin ictimai-sosial və hüquqi-siyasi varisliyi
sona qədər dərk və təmin edilməyib.
Bu,
danılmaz bir gerçəklikdir...
Oturuşmuş
dövlətin yoxluğu, ənənənin zəifliyi və
pərakəndəliyi, nəsillər arasındakı vəhdətin
qırılması faciələrimiz üçün
"münbit və əlverişli" şərait
yaradıb: ta orta əsrlərdən tutmuş, yaxın
keçmişimizin ərazi itkiləri, soyqırımlar, 20
Yanvar, Xocalı
qətliamı daxil...
İyirminci əsrin sonunda - 1993-cü ildə Azərbaycan
dövlətçiliyi və tarixi bir Dahinin ətəyindən
yapışaraq ayağa qalxır, müvazinətini
tarazlayır və addımlarını mətinləşdirir.
İyirmi
birinci əsrin əvvəlində yeni uğurlu bir mərhələnin
əsası qoyulur:
2003-cü
ildə varislik xalqın dəstəyi və istəyi ilə və
ən vacibi odur ki, ənənəyə güvənərək
və söykənərək öz müsbət həllini
tapır...
Ölkəmizin bugünkü uğurlarını təmin
edən həlledici faktorlardan biri və birincisi məhz
2003-cü ilin prezident seçkisidir.
2003-cü
ildə, son 100 ildə ilk dəfə olaraq, İlham Əliyevin
timsalında siyasi hakimiyyətin varisliyi heç bir sosial
böhranın, ərazi itkisinin müşayiəti olmadan həyata
keçib, həll olunub.
Bu məqamı təkcə politoloqlar, ictimai
düşüncəni formalaşdıran fikir adamları,
dövlət rəsmiləri deyil, uşaqdan böyüyə
hər bir azərbaycanlı unutmamalıdır.
Təsadüfi deyil ki, düşmən bu
gün, artıq oturuşmaqda
olan dövlətçilik ənənəsini sıradan
çıxarmağı, milli-siyasi dövlətçilik
estafetinin gələcək nəsillərə
ötürülməsini əngəlləməyi
özünün ali məqsədi hesab edir.
Bu gün Azərbaycan xalqı İlham Əliyevə elə
Heydər Əliyevə inandığı qədər
inanır.
Ali
Baş Komandan 2020-ci ilin 8 noyabrında yeni və möhtəşəm
bir mərhələnin müjdəsini verdi:
"Əziz həmvətənlər, əziz bacılar
və qardaşlar!
Böyük fəxarət və qürur hissi ilə bəyan edirəm ki, Şuşa şəhəri işğaldan azad edildi! Şuşa bizimdir! Qarabağ bizimdir! Bu münasibətlə bütün Azərbaycan xalqını ürəkdən təbrik edirəm. Bütün şuşalıları ürəkdən təbrik edirəm.
İyirmi səkkiz il yarım işğal altında olan Şuşa azad edildi! Şuşa indi azaddır! Biz Şuşaya qayıtmışıq! Biz bu tarixi Qələbəni döyüş meydanında qazandıq. 2020-ci il noyabrın 8-i Azərbaycan tarixində əbədi qalacaqdır.
Mən bu gün, eyni zamanda, Ulu öndər Heydər Əliyevin məzarını ziyarət etdim, onun ruhu qarşısında baş əydim. Ürəyimdə dedim, xoşbəxt adamam ki, ata vəsiyyətini yerinə yetirdim. Şuşanı azad etdik! Bu, böyük Qələbədir! Şəhidlərimizin, Ulu öndərin ruhu şaddır bu gün! Gözün aydın olsun Azərbaycan! Gözünüz aydın olsun dünya azərbaycanlıları!"
İlham Əliyev Heydər Əliyevin "nəticələrini aydın gördüyü, amma sona çatdıra bilmədiyi" işləri tamamlayır: Azərbaycanın pozulmuş ərazi bütövlüyü təmin olunur, qaçqın və köçkünlər öz yurd-yuvasına qaytarılır.
Yeni mərhələnin uğurları bir birini əvəzləyir.
Noyabrın 20-də Ağdam, noyabrın 25-də Kəlbəcər, dekabrın 1-də Laçın rayonu itki, şəhid vermədən, qan tökülmədən azad edildi.
Laçın vaxtlarımız geri qayıdır.
Sözün bütün mənalarında Azərbaycan dövlətçiliyi özünün laçın dövrünü yaşayır. Üçrəngli bayrağıyla, Laçın komandanıyla, laçın oğullarıyla birlikdə.
Tariximizin, taleyimizin
laçın mərhələsi başlayıb.
Alqış
HƏSƏNOĞLU
525-ci qəzet.- 2020.- 2 dekabr.-
S.10-11.