Sözləri ən əziz
yadigarıdır
UNUDULMAZ ALİM, MÜƏLLİM
VƏ YAZIÇI ŞAHLAR HƏSƏNOĞLUNUN VƏFATINDAN
40 GÜN KEÇDİ
7 yanvar 2020-ci il.
Həmin
gün ruhunu təslim edib Haqqa qovuşdu əzizimiz, əvəzsiz müəllimimiz Şahlar
Həsənoğlu. Bundan
10 gün əvvəl
isə sonuncu insult nəticəsində ayaqları
tamam tutulmuşdu. Yataqdan qalxa bilmirdi. Elə həmin gündən də "Mən Cek London kimi ölmək istəyirəm"
- deyirdi nədənsə.
Sonbeşik oğlu Tural:
- Lala (biz hamımız Şahlar müəllimi uşaqlıqdan belə çağırırdıq, səbəbini
bir qədər sonra açıqlayacam), sənin orqanizmin möhkəmdir, sağlamdır,
hələ yaşaya bilərsən. Nə qədər lazımdır,
sənin əziyyətini
çəkəcəm. Sən mənə elə bir uşaqlıq yaşatmısan ki, elə bilirəm, dünyanın ən xoşbəxt uşağı
mən olmuşam.
Şuşanın buz kimi bulaqlarından su içirdib, səfalı meşələrində gəzdirmisən.
İndi səni qalan ömrün boyu qucağımda daşısam,
"uf" demərəm.
- Yox, ay bala, mənim
bədənimdə Valproat
turşusu artıb. Bədənim çökür, çox vaxtım qalmayıb.
- Lala, bax burda,
belə uzanaqlı vəziyyətdə nə
bilirsən ki, bədənində o turşu
artıb? Bəlkə
heç...
Müəllim gülümsündü:
- Çox əziyyət çəkmək istəmirəm,
nə yaşamışamsa,
bəsdi.
- Lala, Allahın qoyduğu bir vaxt var. O istəyəndə
hər şey tamam olacaq, sən
özünü darıxdırma.
Səhəri gün artıq sərbəst danışa
bilmirdi. Birtəhər özünü toplayıb:
"Məni kresloya qoy, şkafdakı əlyazmanı gətir"
- dedi. Tural onun dediyi kimi elədi. Lala sonuncu dəfə "Müəllim" romanını
əlinə aldı.
Sanki bir övladının
başını sığallayırmış
kimi əlyazmanın üzərinə əl gəzdirdi. Eynəyini taxıb, qələmi
götürdü. Əlləri əsirdi, amma romanın hansı səhifəsində nələri
ləğv edəcəyi
çox gözəl yadında idi. Titrəyən əlləri
ilə də həmin hissələrin üstündən xətt
çəkib üzünü
mənə tutdu:
- Bunları ləğv edin, bu dəftərdə
isə kitabın özəyi yazılıb.
Redaktə işini sən
edərsən. Kitabı Hüseyn
müəllimə aparın.
Kompüterdən çıxarın, ön sözü də müəllif haqqında sən yazarsan. Başararsan, bilirəm. Kitabın bir neçəsini Axundov kitabxanasına, bir neçəsini də Elmlər Akademiyasının kitabxanasına
təqdim edin.
Son tapşırıqlarını verəndən
sonra: "Hə, di məni yerimə
uzadın" - dedi.
Bir neçə
gün də keçdi. Artıq vəziyyəti tamam
pisləşmişdi. Artıq neçənci dəfə
həkim gətirdilər.
Bu dəfə gələn
həkim son müayinənin
nəticələrinə baxaraq:
"Bədənində Valproat
turşusu artıb, qaraciyər sıradan çıxıb, uzun müddət müalicə
üçün içdiyi
dərmanların nəticəsidir,
çox incitməyin"
- dedi.
Heyrətlə bir-birimizin üzünə
baxdıq. Lala həkim qədər dəqiq demişdi öz vəziyyətini! Bədənində nələr
baş verdiyini, hətta turşunun adına qədər
əvvəlcədən bilmişdi...
Mən körpə
yaşlarımdan tanıyırdım
Şahlar Həsənoğlunu. Bizə tez-tez
gələrdi. Çox maraqlı
insandı. Tut ağacının
dibində oturmağı
xoşlayardı. Hərdən də böyüklərimizdən
qalma ən gözəl xalçalardan
birini yerə sərdirib üzərinə
uzanar, gözlərini
göyə zilləyər,
əsərindəkinə bənzər
ala buludlara saatlarla baxardı. Onunla görüşəndə məni "Paşa qızı" deyə çağırardı. Çox sonralar
bildim ki, adımı da Xalq yazıçısı
Anarın məşhur
əsərindən götürərək
Günel qoyubmuş.
Əvvəldən yaxın qohum
idik, sonra daha da doğmalaşdıq,
onun kiçik gəlini oldum. Mənimlə görüşəndə hər dəfə alnımdan öpərdi.
Bir dəfə də "başına dönüm"süz
çağırıb-buyurmazdı.
Özünəməxsus şirinliklə,
damaq "n"sı ilə: "Başına dönüm, bir ayran düzəlt" - deyərdi.
İndi də ona Lala
deməyimizin səbəbindən
söz açım. Uşaqlıqdan
məni həmişə
maraqlandırırdı ki,
görəsən, el-obada
hamı "ata",
"dədə", "qağa"
dediyi halda, niyə övladları, yaxınlarının balaları
Şahlar müəllimə
"Lala" deyiblər?
Sonralar öyrəndim ki, türk sultanları öz şahzadələrinə
Lala (Lələ) tutarlarmış. Bu "lala" "müəllim",
"öyrədən" deməkmiş. Həmin lalalar
şahzadələri sultanlığa
hazırlarmış. Müəllimliyə, öyrətmək peşəsinə çox
böyük dəyər
verdiyindən övladlarının
da onu "Lala" çağırmasını
istəyibmiş Şahlar
müəllim. Belə də
olmuşdu. Mərzili kəndində,
zənnimcə, ikinci bir ailə yoxdu
ki, ataya "Lala" deyə müraciət olunsun.
Onun bir fərqli, maraqlı tərəfi də bu idi.
Tarix fənnini
o qədər gözəl
tədris edirdi ki, onun ətrafında
olub türkün tarixinə heyran qalmamaq mümkün deyildi. Mən nəsə
bir ev
işi görməyə
başlayanda, məsələn,
elə tozsoranı götürən kimi:
"Başına dönüm,
onu qoy qırağa,
gəl otur, söhbətim var" - deyərdi. Türk tarixindən, böyük türk sərkərdə
və hökmdarlarından,
onların zəkasından,
hərbi ustalıqlarından,
zəfərlərindən elə
söz açar, o qədər maraqlı danışardı ki! Həm bilik verərdi, həm də vətən, millət sevgisi, türkçülük aşılayardı!
O gözəl, əziz insan haqqında xatirələrim bitib-tükənməz...
Övladlarının hamısı alitəhsilli
olduğu halda, "Müəllim" romanının
taleyini mənə həvalə etməsi məni çox qürurlandırdı. Çünki əsərlərini nə
qədər çox sevdiyini, onları hər kəsə etibar etmədiyini bilirdim. Lalamıza verdiyim sözə
əməl etmək, onun son romanının da layiqincə işıq üzü görməsi indi ən böyük arzularımdandır.
Onun ruhu indi sonsuz göylərdən
bizi izləyir, özünəxas həssaslıqla
hamımız üçün
yenə narahatdır bəlkə də. Ancaq yəqin ki, doğma Mərzili kəndinin yaxınlığındakı
Ergi qəsəbəsində,
Axund Hacı Ramazanın rəhbərliyilə
keçirilən dəfn
mərasimini, həmyerlilərinin,
bir çoxuna dərs dediyi insanların onu necə sevgi ilə son mənzilə yola saldıqlarını da sakit bir
qürurla izləmiş
və sevinmişdi Lalamızın işıqlı
ruhu. Dəfni də, məzarı
da onun öz
vəsiyyəti üzrə
oldu. Unudulmaz lalamızın son mənzili öz el-obasına lap yaxın yerdə, bir vaxt iftixarla "Beşyüzevli" dediyi
Mərzilinin ətəyində,
ala buludların yayıldığı
səmanın altındadır.
Sağlığında sözüylə, əsərlərilə tərənnüm
edib oxşadığı
ana torpaq indi doğma övladı Şahlar Həsənoğlunu öz
qoynunda əzizləyir.
Ruhu şad olsun!
Günel ELBRUSQIZI (KƏRİMOVA)
Ağdam rayon 149
nömrəli köçkün tam orta
məktəbin müəllimi
525-ci qəzet.-
2020.- 19 fevral.- S.19.