Azərbaycan Polisi: Anda
sədaqət nümunəsi
Azərbaycan polisinin bir əsri
geridə qoyan fəaliyyət salnaməsi
dövlətin və xalqın mürəkkəb,
təlatümlü, eyni
zamanda, şərəfli
və qürurlu tarixinin tərkib hissəsidir. Ona görə də daxili işlər orqanlarının fəaliyyətinə
yalnız Konstitusiya normaları və qanunlarla üzərinə
düşən vəzifələrin
icrasına görə
qiymətləndirməklə yox, həm də
müxtəlif zamanlarda
ölkədə gedən
ictimai-siyasi prosesləri,
dövlət sistemi dəyişikliklərini, müasir
dövrdə isə Qarabağ müharibəsi
kimi ağrılı bir amili nəzərə
almaqla doğru qiymət vermək olar. Bu qeydlər
102 yaşlı Azərbaycan
polisinin fəaliyyətinə
məhz həmin baxış bucağından
bir yanaşmadır.
Bu fikirlər tanınmış
jurnalist Səyyad Ağbabalının 2 iyul
– Azərbaycan Polisi Gününə həsr etdiyi “Azərbaycan Polisi: Anda sədaqət
nümunəsi” sərlövhəli
məqaləsində yer
alıb. AZƏRTAC məqaləni təqdim edir.
Tarixi məxəzlər
təsdiq edir ki, Azərbaycanda ilk uyezd polis idarələrinin
əsası 1840-cı ildə
qoyulub. Həmin idarələr ilk vaxtlar Bakı, Gəncə, Şamaxı, Naxçıvan,
Quba, Şuşa
və digər bölgələrdə fəaliyyət
göstərməklə tədricən
ölkə ərazisini
bütövlükdə əhatə
edib. Bu dövr
1918-ci ilin aprelində
sona çatıb.
Azərbaycan xalqının qatı
düşməni, daşnak
Şaumyanın rəhbərliyi
ilə qurulan bolşevik Xalq Komissarları Soveti yanında Daxili İşlər Komissarlığı
da təsis edilib.
Bolşevik Alyoşa Çaparidze
onun rəisi olub.
1918-ci il iyulun
2-də ölkənin tarixində
ilk dəfə müstəqil
polis qurumları yaradılıb.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin
ilk Baş Naziri Fətəli xan Xoyski həm də Daxili İşlər naziri vəzifəsini icra edib. Cümhuriyyət
dövründə bu vəzifənin icrası daha beş
nəfərə həvalə
olunub.
Sovet Azərbaycanı
dönəmində bu
vəzifəyə 15, Azərbaycanın
müstəqilliyinin bərpasından
sonra isə 7 nəfər təyin edilib.
Azərbaycan daxili işlər orqanlarının taleyinin ən təlatümlü dövrlərindən biri
1920-1940-cı illərdir. Bu illər ərzində milisin 500-ə qədər
əməkdaşı cinayətkarlığa
qarşı mübarizədə
həlak olub. 1937-1939-cu illərdə isə onun yalnız
rəhbər heyətindən
320 nəfər repressiyalara
məruz qalıb.
Böyük Vətən müharibəsində
isə 800 nəfərə
yaxın milis əməkdaşı cəbhəyə
yollanıb və yarısından çoxu geri qayıtmayıb. Beş nəfər
milis əməkdaşı
isə müharibədən
Sovet İttifaqı Qəhrəmanı kimi dönüb.
1969-cu ilin iyulunda
Azərbaycana rəhbər
seçilən ulu öndər Heydər Əliyev ölkə həyatının bütün
sahələrində, o cümlədən
də Daxili İşlər Nazirliyində
dərin islahatlar həyata keçirməyə
və dəyişikliklər
etməyə başlayıb. Bu xüsusda
Ümummilli Lider özü belə deyirdi: “O vaxt Daxili İşlər Nazirliyi və onun rəhbərliyi əhali arasında hörmətini itirmişdi,
alınan şikayətlər
həddindən çox
idi və mən Daxili İşlər Nazirliyinin
rəhbərliyində ciddi
dəyişikliklər etmək
zəruriyyətində idim”.
Ulu Öndərin
hakimiyyətə gəlişindən
sonra respublikanın ictimai-siyasi və mədəni həyatında
kök salmış neqativ hallara, cinayətkarlığa qarşı
kəskin mübarizə
başladı. Bütövlükdə hüquq-mühafizə orqanlarında çalışan
kadrların seçilib
yerləşdirilməsi, onların
milli ruhda, vətənə, xalqa sədaqət ruhunda tərbiyə edilməsi işi xüsusi nəzarətə götürüldü.
Görülən işlər
müsbət nəticələrini
verdi. Dövlətin mühüm strukturlarından
biri kimi Ulu Öndərin rəhbərliyi ilə Azərbaycan polisi vaxtılə onun fəaliyyətinə vurulmuş
ləkələrdən tamamilə
təmizləndi.
1988-ci ilin fevralından
başlayaraq Ermənistan
SSRİ-nin prezidenti Mixail Qorbaçovun birbaşa dəstəyi ilə Azərbaycana qarşı ərazi iddiası etməyə və açıq təcavüzə başladı. Torpaqlarımızın müdafiəsinə, vətəndaşların
təhlükəsizliyinin qorunmasının,
erməni-daşnak separatçı
qüvvələrə qarşı
mübarizənin önündə
məhz Azərbaycan polisi dururdu. Birinci Qarabağ müharibəsində 500-dən çox polis əməkdaşı
şəhid olub, sıravi və zabit heyətindən isə 1710-dan çox adam yaralanıb.
Vətən qarşısında
misilsiz xidmətlərinə
görə 65 nəfər
polis əməkdaşı Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı fəxri
adına layiq görülüb. Bu statistik rəqəmlərin
arxasında Azərbaycan
polisinin qəhrəmanlığı,
şücaəti, ölüm
təhlükəsi ilə
üzləşən insanların
köməyinə, həyatını
düşünmədən riskə atan vətən oğullarının
qeyrəti durur.
1988-1993-cü illərdə
ölkədə yaranan
ağır hərbi siyasi böhran, hərc-mərclik, hakimiyyətin
tamamilə deqradasiyaya
uğraması, qanunsuz
silahlı birləşmələrin
meydan sulaması, polisin siyasi mübarizəyə cəlb
edilməsi və digər mənfi hallar Azərbaycan daxili işlər orqanlarını tamamilə
fəlakətli bir vəziyyətə saldı. Təkcə bir faktı qeyd edək, AXC-Müsavat cütlüyünün
bir illik hakimiyyəti dövründə
respublikada rekord sayda - 22 min 440 cinayət hadisəsi törədilib. Həmin müddətdə cəmi
382 nəfərlə bağlı
249 cinayət işi məhkəmələrə göndərilib.
Azərbaycanın müstəqil bir
dövlət kimi varlığının bütövlükdə
sual altına düşdüyü belə
bir vəziyyətdə
xalqımızın təkidli
tələbi ilə ulu öndər Heydər Əliyev siyasi hakimiyyətə qayıtdı. Əbədiyaşar
liderin hakimiyyətə
qayıtdığı gün
– 1993-cü il iyunun
15-i tariximizə Milli Qurtuluş Günü kimi həkk edildi. Hüquq-mühafizə orqanları ilə
iş sahəsində
də yenilməz biliyə və xüsusi təşkilatçılıq
qabiliyyətinə malik
olan Ümummilli Liderin rəhbərliyi ilə bütövlükdə
hüquq-mühafizə, o cümlədən
daxili işlər orqanlarının fəaliyyətinin
yenidən qurulması
üçün olduqca
təsirli tədbirlər görüldü, ciddi islahatlar aparıldı, məhv edilmiş peşəkar özəyin
bərpası üçün
ən təsirli addımlar atıldı. Nəticədə 1993-2003-cü illərdə ölkəmizdə
cinayətlərin sayı
bütövlükdə 33 faiz
azaldı. Həmin dövrdə 34 mindən çox cinayətkarı birləşdirən on minə yaxın cinayətkar qrup zərərsizləşdirildi.
Son 15 ildə isə törədilən
cinayətlərin təxminən
88 faizi böyük ictimai təhlükə törətməyən və
az ağır, yalnız 12 faizi ağır cinayətlərdir.
Bütün bunlar ona görə mümkün olub ki, Ulu
Öndərin siyasətini
qətiyyətlə davam
etdirən Prezident İlham Əliyev Azərbaycan Daxili İşlər Nazirliyinin
və onun strukturlarının fəaliyyətini
daim diqqətdə saxlayır, daxili işlər orqanlarının
fəaliyyətinin yenilənməsi
və maddi-texniki
bazasının möhkəmləndirilməsi
üçün lazım
olan bütün tədbirləri həyata keçirir. Məhz bu diqqət
və qayğının
sayəsində indi Azərbaycan polisi beynəlxalq nüfuza malik, təcrübəsi öyrənilən, fəaliyyətindən
nümunələr götürülən
güc strukturu və anda sədaqət
nümunəsidir. İndi
Azərbaycan “polisə
etibarlılıq indikatoru”
üzrə 150 dövlət arasında
54-cü sırada yer alır. Daxili işlər orqanlarında
aparılan institusional
islahatlar daha da dərinləşdirilir,
asayişin təmin edilməsində yeni meyarlar müəyyənləşdirilib.
Bunlar hesabatlılıq,
şəffaflıq və
vətəndaş məmnunluğudur.
Azərbaycan polisinin fəaliyyətinə yeni istiqamət verilməklə
onun dünyagörüşündə
müstəqilliyə qədər
mövcud olan təsəvvürlər dəyişdirilir,
yeni milli ideoloji məzmunla zənginləşdirilir.
İndi dünya
nəinki 20-30 il əvvəlki, heç bir il öncəki
də deyil. Koronavirus pandemiyası dünyanı ağuşuna
aldığından yeni
çağırışlar meydana çıxır. Bir sıra dövlət
orqanları, o cümlədən
də Daxili İşlər Nazirliyi və onun strukturları
tamamilə yeni vəzifələri icra etməli olur. Müşahidələr göstərir ki,
xüsusi karantin rejimi dövründə Daxili İşlər Nazirliyi və onun strukturları bu yeni vəzifələrin
icrasına çox qısa vaxtda lazımınca uyğunlaşa
bilib. İndi polis əməkdaşları
demək olar ki, hər yerdədir.
Bəzən onlar təcili yardım funksiyalarını icra edir, yaşlı insanlara yemək-içmək
çatdırır, qaydalara
uymayanları israrla, həm də səmimi formada başa salmağa çalışır, 24 saat
gərgin rejimdə xidmət aparırlar. Bəli, Azərbaycan polisi milli dəyərlərə
hörmətlə yanaşır.
Biz öz
polisimizlə fəxr edir, qürur duyuruq. Daxili işlər orqanları və onun əməkdaşları,
həmçinin nazirliyin
rəhbərliyi də
Azərbaycan polisi ilə qürur duyur. Polisin fəaliyyətini yüksək
qiymətləndirən Prezident,
Ali Baş Komandan İlham Əliyev deyib: “Cinayətkarlığa qarşı
mübarizədə polis
işçiləri ön
cəbhədədir. Bu
gün Azərbaycanın
uğurlu inkişafında,
ölkəmizdə sabitliyin
tam şəkildə bərqərar olunmasında,
asayişin yüksək
səviyyədə qorunması
işində polis orqanlarının böyük
xidmətləri var. Mən polisin işini yüksək qiymətləndirirəm”.
102 yaşın mübarək, Azərbaycan
Polisi!
Səyyad
Ağbabalı
525-ci qəzet.- 2 iyul.- S.5.