Mən əsgərəm, Qarabağ!..

Vətən əsgəri

Ətraflı

Yurda göz dikənin dərsini verdin,

Yolunu azanlar qorxdu gücündən.

Vətənə qanım da halaldı, dedin...

Məğrurluq boylandı igid içindən -

Ey Vətən əsgəri, Vətən əsgəri!

Qəzəbin daş dələr gərilsə yay tək,

Bir heçdi gözündə min hədə, qorxu.

Gündüzlər Gün kimi, gecələr Ay tək

heç zaman gözünü tutmasın yuxu,

Ey Vətən əsgəri, Vətən əsgəri!

Qoru azad eldə azad gün görən

bu yurdun oğlunu, qızını qoru!

Halal süfrəmizə Allah göndərən

halalca tikəni, ruzunu qoru,

Ey Vətən əsgəri, Vətən əsgəri!

Qoru sərhədləri, yolu, körpünü -

necə ki, əkinci dəni qoruyar.

Qorusan beşikdə yatan körpəni

bil, Ulu Tanrı da səni qoruyar...

Ey Vətən əsgəri, Vətən əsgəri!

Şərəf timsalıdı hünərli paqon,

şərəf qoruyandı əsgər deməli;

Çiynində alışan o zərli paqon

ölkəmin müqəddəs əlidir, əli -

Ey Vətən əsgəri, Vətən əsgəri!

Kim yolun azarsa, düşünsün dərin,

ləkə sala bilməz növrağımıza!

Silahın sinəndə; köksünü gərib

sən ki, and içmisən bayrağımıza,

Ey Vətən əsgəri, Vətən əsgəri!

Geriyə addım da çəkilmək olmaz

düşmən qabağında, satqın önündə.

Heç zaman, heç yerdə əyilmə, yalnız

diz çök ədalətin, haqqın önündə -

Ey Vətən əsgəri, Vətən əsgəri!..

Gözünə dönüm

Od ələ daraq-daraq,

Kül olsun allahvara...

Yağı başıma qara

bağlat! Gözünə dönüm!

Qaldır zəfər tacını!

Qaytar Şuşa, Laçını!

Erməninin xaçını

laxlat! Gözünə dönüm!

Adlama asan yolu,

keç tanrı yazan yolu!

Yad ayaq basan yolu

saxlat! Gözünə dönüm!

Vur, sınsın buynuzları,

Yerə gətir dizləri!

Əyri baxan gözləri

oxlat! Gözünə dönüm!

Yaramızın yox sanı -

Düşməni yaxşı tanı!

Mələr qoy, anasını

ağlat! Gözünə dönüm!

Güllələr dedi

"Güllələr demədi" şeirinin müəllifi İsa İsmayılzadəyə.

Güllələr çox diddi havanı, yeri,

Güllələr çox dedi: "qayıdın geri",

Lülələr çox dedi: "qayıdın geri..."

Güllənin sözünə baxan kim idi,

Güllənin gözünə baxırdı hamı!

Kim idi bir qaşıq qanından ötrü,

Qəlpə deşikləmiş canından ötrü

Vətəni ayağa verən kim idi,

Güllənin sözünə baxan kim idi?! -

Vətənin sözünə baxırdı hamı!

Səngər sərilərdi süfrə yerinə,

Sönmüş ocaqların qoru qalardı,

Müqəddəs qədəmgah, türbə yerinə

Adsız ölənlərin goru qalardı,

Kölə doğulardı körpə yerinə,

Yanmış sarayların taxtapuşunda

Qapqara hörümçək toru qalardı

Güllənin sözünə baxsaydı onlar!..

Qulançar bitməzdi dərələr boyu,

Moruq yetişməzdi kolların üstə.

Şivənə dönərdi ellərin toyu,

Əzab yeriyərdi yolların üstə.

Geriyə yol yoxdu - cığır qan, yol qan;

ümidlər qəlpədən yaralanradı.

Dilsiz üfiqlərdən damırdı al qan,

Ürəklər sinədə yaralı nardı!..

... Güllələr qışqırır, qurğuşun "əkir",

Günəş tək yüksəlir qızıl qan Vətən.

Oğullar geriyə qayıtmır, çünki

"İrəli" əmr edib əzəldən Vətən!

Şairin sübh duası

Sübhdən salavat deyib, durdum ilhama gəlib,

Saatı qələbəyə qurdum, ilhama gəlib!

Sözü seçdim dən kimi, qələmi köhlən kimi,

çapdım Qarabağ boyu, yordum, ilhama gəlib!

Otuz il firqət, ilhaq - meydan suladı nahaq...

Haçan tutar yerin haqq? - sordum, ilhama gəlib!

Vaxt itirdik gör kimə, yağı bəndmiş bir himə;

Yenilməz tariximə vardım, ilhama gəlib!

Ağdamı, Kəlbəcəri, Laçını, Xocalını

Ürəyimin içində gördüm, ilhama gəlib!

Qollarımı doladım Füzulinin boynuna,

Zəngilan, Cəbrayılı sardım, ilhama gəlib!

Qanadlanıb Şuşaya, o müqəddəs guşəyə,

Şehli Xarı-bülbülü dərdim, ilhama gəlib!

Şəhid türbələrinə təravət vermək üçün

Pəmbə-pəmbə gül açdı dərdim, ilhama gəlib!

Ali Baş Komandanın adınadı ilhamım

İlhamım əmr eləyib, ordum ilhama gəlib!

Qarabağ-Azərbaycan!.. hayqırır bir ağızdan

Qələbəyə şığıyır yurdum, ilhama gəlib!

26.10.2020

Avand olsun

Uzan tanrı ətəyinə,

Əlim, işin avand olsun.

Oxşa arı pətəyinə

Dilim, işin avand olsun.

Oddan sıyrıl, suya qatış,

Düzdən adda, dağa bitiş,

Burul, qıvrıl, haqqa yetiş,

Yolum, işin avanda olsun.

Tişələ, başdaşımı kəs,

Axmasın, göz yaşımı kəs!

Yurd yolunda başımı kəs,

Ölüm, işin avand olsun.

Torpağındı bu baş, bədən,

Sən qalansan, bizlər gedən.

Karvanını sür üstümdən

Elim, işin avand olsun.

Qarabağ

Var düzün, qəldi dağın, həm də ki, bağın,

Qarabağ!

Cənnətin ortasına taydı qırağın, Qarabağ!

Hər can altında muğam sirri yatıbdır, bilirik -

Gövhərin məskənisən, dürdü dodağın,

Qarabağ!

İzin Allahdan olub, qan atadan, can anadan;

Nazlı köksündə dəyib ərzə ayağım, Qarabağ!

Arazın lilli suyu kölgə salıb ağ üzümə,

O səbəbdən də solub lalə yanağım, Qarabağ!

Yol tutub geydi çarıq, körpə canım düşdü iraq

Anasan bağrıyanıq, itmiş uşağın... Qarabağ!

Şəksiz, olmaz qarabaxt, tanrı quran cilvəli taxt,

Qaynar əlbəttə yenə çeşmə bulağın, Qarabağ!

Ulu Zərdüşt qalayıb dağlara tay tonqalını,

Yel əsib qopsa tufan, sönməz ocağın, Qarabağ!

Sancılar bəd nəzərə, kafəri al qan eləyər,

Şər dili dibdən üzər şanlı bıçağın, Qarabağ!

Vaqifin bağrı sənə bağlıdı min bağlar ilə -

Qocaman bir xalısan, mən də saçağın, Qarabağ!

Şuşa yerindədi, Elnarə!

Səsində ana kədərinin ruhunu yaşadan bənzərsiz xanəndə Elnarə xanım Abdullayevanın "Görən Şuşa yerindəmi" təsnifinin təsiri ilə.

Qoy dolanım, Vətən sənin başına,

Deməsinlər pərvanəsi çatışmır!

Cavanşir Eloğlu.

Batıb Şuşanın dili,

Zili, pəsi çatışmır.

Tarixdi Pənahəli -

Xan nəvəsi çatışmır!

Orman yaşıl daraqdı,

Sıldırımlar yaraqdı,

Şuşa yanar çıraqdı,

Pərvanəsi çatışmır.

Kafər kəsib yolağı,

Kardı Kirsin qulağı!..

Cabbarsız Qarabağın

zənguləsi çatışmır.

İtkin düşüb qonağı,

Sağ şikəstə, sol ağı.

Axır İsa bulağı -

piyaləsi çatışmır!

Halal haqqın payı yox,

Ulduz qəmin sayı yox...

Yurd dərdinin tayı yox -

səlnaməsi çatışmır.

Dağ durur dağ tuşunda -

Dərədi ağuşunda.

Çağlar bulaq başında

El nərəsi çatışmır!

Bürünüb duman Şuşa,

Tökür gözdən qan Şuşa!

Yerindədi xan Şuşa -

Elnarəsi çatışmır.

2014

Bu torpaq elə mətin...

Çayları uzun saçlı,

Bəndi, keçidi çətin.

Bu torpaq elə güclü,

Bu torpaq elə mətin...

Nədən dolaşaq qərib

Yollarında qürbətin?

Tanrı bizlərə verib

Açarını cənnətin!

Qəzəbdən dönüb daşa

zaman-zaman qeyrəti...

Bu torpağa yaraşan

Oğlu gərək millətin!

Qızı gərək millətin!

Mən də əsgərəm, ana!

İndi hamı əsgərə məktub yazır, bu beş məktub isə əsgərin anasına yazdığı məktubdu...

1.Əsgər məktubu

Ana! Bu da mən,

Bu da mənim əsgər paltarım,

Bu da mənim həsrətim,

Bu da mənim qubarım...

İç su yerinə!

Bu da mənim ayrılığım -

düz yanağına,

as kirpiklərinə...

Bu da mən, ana,

bu da mən!

Bu da mənim əsgər sinəm -

orda səhər-axşam

döyünür Vətən!

Əsgər kazarmasından

sənə məktub yazıram...

İkicə il yanına

gəlməyimdən savayı,

nə istəsən, hazıram,

əmr elə, gözüm üstə.

Dizin üstə nə təhər

uzanardım bir zaman

bax o sayaq, ay ana,

avtomatım baş qoyub

uyuyur dizim üstə!

Ana, bu, əsgər çəkmələridir,

İnəyimizin gözü kimi qara,

davamlıdı yağışa, qara.

Lap Arifin malıdı

geyər gələn yazacan...

Bərkiyirəm yavaş-yavaş -

bərkimişəm dizəcən...

Dizəcən

Vətən torpağına

sancılmışam, ana,

Bu, əsgər çəkmələridi -

inəyimizin gözü kimi qara!

Bu, əsgər yeməyidi,

gözümüzə işıq,

qolumuza heydi,

Sən bişirən süddaş kimi

ləzzətli şeydi...

Yeyirik -

təpik vursaq, uçar dağ,

Bir azdan məşq olacaq!

Bu, əsgər məktubudu, ana,

Günlü bir gündə yazmışam -

gün istisində

qızara-qızara...

Özün oxuya bilməsən,

oxudarsan qonşu qızlara...

2. Əsgər sırası

Ana!

Qarşıda iki il var,

Hələ harasıdı bu?

Tərpənə bilmərəm heç yerə

Əsgər sırasıdı bu!

Desələr, uçun, uçarıq -

bir topa quş kimiyik,

Əllərimiz

toxunmasa da bir-birinə

qaynaq olunmuş kimiyik...

Dözüm qazanırıq, ana,

kövrəlməyimizə,

nazilməyimizə baxma,

"Bənövşə - bəndədüşə" oynamırıq,

düzülməyimizə baxma...

Yeriyirik...

Qatar gedir elə bil ki,

tarak-trık...

İki sıra dayananda

kəndmizdən ötüb keçən

relslərə oxşayırıq.

Qanımızı verərik biz

bu torağın uğurunda

ovuc-ovuc, qaşıq-qaşıq,

Bu dünyanın

keşiyində sayıq duran

qatar-qatar patrondaşıq...

3. Avtomat

Nəhayət,

silah payladılar bu gün...

Bu da mənim avtomatım,

barıt görməyib bir atım,

Güllə görməyib bir gilə,

Tüstüsü çıxmayıb burnundan,

siqaret çəkməmiş

yeniyetmədi hələ.

Barmağımın ucunda

tətik gərilməyib,

Vurulmuş düşmən kimi

hələ ki qarşıma

nişangah sərilməyib,

"Qana batmayıb" əllərim,

Sanalı qoz kimidi

güllələrim...

Doğruçu silahdı, ana,

uşaq mağazasından

sən alan deyil bu -

Nə qədər ki, yağı var,

neçə ki, anaların

köksündə oğul dağı,

qəlbində ər dağı var -

boşalan deyil bu!

Bu, avtomatdı, ana,

döyüşdən dönənlərin

taxta ayaqları,

itən qolları deyil bu,

Bu, tətikdi, ana,

üstü güllü qarmonumun

şirmayı dilləri deyil bu...

Gözümdə hərbə nifrət,

Barmağımın ucunda tətik -

qara, himə bənd!..

4. Komandir

Hə, ana, bu da

komandirimizdi bizim

Əmr eləsə, şax yeriməliyik,

əmr eləsə,

sürünməliyik dizin-dizin.

Cavabdehdi o, mənim

uğuruma, günahıma,

dirsəyimi qaldırıb

çiynim bərabərinə

əlimi avtomat lüləsi tək

tuşlamışam gicgahıma.

Ürəyimdə pıçıldayıram;

salam, komandir,

salam, komandirimin

sinəsində, çiynində yanan

rütbə, nişan, şərəf zəri...

Nə əl şappıldatmaq var,

nə qucaqlaşıb öpüşmək -

Burda

belə salamlayırlar

böyükləri!

Bu komandirdi, ana,

onun eyninə deyil

aclıq səni yormasın, yorsun,

Məşqdən sonra yumşaqdı

pilə kimi -

Qaçay dayımı,

Akif dayımı görmüş gözün

onu görsün.

Hər səhər

hərbi vəziyyətdən danışır

bir saat azı,

Hər səhər

kazarmanın həyətində

şar oynadır,

kəpənək qovur

o kişinin kiçik qızı...

5. Hərbi and

Ana!

Avtomatım boynumdan

uşaq kimi sallaşıb,

Dünyanın dili batıb -

sözsüz qalıb, lallaşıb.

...Qəfil gurlayır hər yan,

Göydən əsgər marşının

Gürşad leysanı yağır.

Bir müqəddəs bayrağın

ətəyində dizlərim

bükülür ağır-ağır.

Bu gün and içirik biz!

Sənin əllərin kimi

öpürəm bayrağı mən.

Bir vaxt belə öpərdim

Dum-duru bulağı mən.

Adı qurbanlıq olan

Qumral tüklü quzunu

Huşumu başdan alan

o zalımın qızını

belə öpərdim bir vaxt...

1977

Əsgər olandan

Əsgəri zarafat

Qayığam, nəzərlər dənizindəyəm,

Belə düşünürəm səhər olandan.

Odlu baxışların mərkəzindəyəm,

Qızlar mənə baxır əsgər olandan.

Boyum haçan qalxıb, ucalıb nə vaxt,

Vüqarla keçirəm yolu, küçəni.

Əsgər paltarının hökmünə bir bax,

Dartıb bir azca da uzadıb məni -

Qızlar mənə baxır bəlkə bununçün?

Ucalıq sevinci birləşib gözə,

Ucalıq köksümdə, od qanımdadır.

Özümmü hündürəm, yoxsa möcüzə

Əsgər çəkməsinin dabanındadır?

Dünyada dolaşan o oğlan deyil,

Papağı ulduzlu nağıl, sirrəm mən.

Başım buludlara dəyir elə bil,

Binalar dizimdə...Qulliverəm mən -

Qızlar mənə baxır bəlkə bununçün?

Qızlar mənə baxır dilsiz-ağızsız,

Qəlbimi sevdanın cənginə salır.

Çiynimdə alışan qızılı ulduz,

Nişan üzüyünün rənginə çalır -

Qızlar mənə baxır bəlkə bununçün?

Baxışlar önündə gərək əyiləm,

Yolları öpəm ki, gül-çiçək gəlir.

Mən ki, böyümüşəm, uşaq deyiləm,

Əsgərlik dalınca evlənmək gəlir -

Qızlar mənə baxır elə bununçün?

1977

Əsgər evə dönəndə

Əsgəri zarafat

Ulduzlar pətək-pətək

Göydə güldü, qımışdı,

Ay, ağsaqqal qoca tək

şirin nağıl danışdı -

əsgər evə dönəndə...

Ağacı, gülü dindi

kölgəli bağça-bağın.

Ulduzu birindi,

papağı bir uşağın -

əsgər evə dönəndə...

Ana öpər, sığallar

balasını, oğlunu...

Çəkib yerə yıxarlar

qurbanlığı, toğlunu -

əsgər evə dönəndə.

Evdə güman gələni

gizləyib saxlamazlar,

Sən də, həsrət çəkən qız,

gülərlər ağlamazlar -

əsgər evə dönəndə.

Kim istər könül sına? -

Sevinib gün sürəllər!

Əsgərin bacısına

elçi getsən, verəllər

əsgər evə dönəndə...

1977

Azərbaycan əsgərləri

Şanlı xalqa zəfər gərək,

Şan yaşayır ordumuza.

Gündüz Günəş, gecə Ay tək

Keşik çəkin yurdumuza -

Azərbaycan əsgərləri!

Düşmən gülər yenilsəniz -

Ellər sayır pənah sizi!

Ana yurdu qoruyun siz,

Qoy qorusun Allah sizi -

Azərbaycan əsgərləri!

Sən ey, könlü işıq olan,

Yol var haqqa çatan üçün!

Azadlığa aşiq olan

Candan keçər Vətən üçün -

Azərbaycan əsgərləri!

Torpaqlarda neçə şəhid,

Ərən yatır, unutmayın!

Hər beşikdə körpə, igid

Vətən yatır, unutmayın -

Azərbaycan əsgərləri!

Yağılardan aman olmaz,

Qanda batar qan-qan deyən!

Qandan keçər, andı pozmaz

Canı yurda qurban deyən -

Azərbaycan əsgərləri!

Şahə qalxın axın-axın,

Azərbaycan əsgərləri!

Göyə, yerə bayraq taxın -

Azərbaycan əsgərləri!

Vaqif BƏHMƏNLİ

525-ci qəzet.- 2020.- 27 oktyabr.- S.14-15.