Hər dəqiqəsi ədəbiyyatla dolu bir görüş

ŞAİR QİSMƏT IV GƏNC ƏDİBLƏR MƏKTƏBİNİN QONAĞI OLDU

... Yanvarın 25-dir, "Azərkitab" Mərkəzində IV Gənc Ədiblər Məktəbi (GƏM) müdavimlərinin tanınmış şair və ədəbiyyatşünas, özü də bir vaxt bu Məktəbin məzunu olmuş Qismət Rüstəmovla görüşü var. Bu görüşə mən də qatılmalı və oradan reportaj hazırlamalıyam.

Tədbirin başlanmasına hələ xeyli vaxt qalır, ancaq mən artıq "Azərkitab"ın qarşısındayam. Yəqin ki, buraya ilk gəlişim olmadığı üçün bina mənə bir qədər doğma gəlir.

Ləngimədən içəri daxil oluram. Bu, mənim tələbə jurnalist olaraq qatıldığım ilk tədbirdir. GƏM-in rəhbəri olan Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) katibi, "525-ci qəzet"in baş redaktoru Rəşad Məcid məni bu yığıncağa dəvət edəndə keçən il "Natəvan" klubundakı görüşdə iştirakım, həmin tədbirdə yaşananlar yadıma düşdü. Gənc ədiblərin budəfəki qonağının Qismət Rüstəmov olacağını eşidəndə marağım birə-beş artmışdı. Ona görə ki, "Bilirdim gələcəksən" və "Birnəfəsə" adlı çox sevdiyim şeirlərin müəllifi ilə ilk dəfə əyani tanış olacaqdım. İçəri daxil olub salamlaşanda illərdən bəri yüzlərcə gəncin ədəbi mühitdə tanınmasına önəmli təkan vermiş Rəşad Məcid məni xoş sözlərlə qarşılayıb tədbir iştirakçıları ilə tanış edir.

Ardınca giriş sözü ilə tədbiri açır. Əvvəlcə "Azərkitab"ın rəhbəri Sabir Həsənova bu tədbirin keçirilməsini təşkil etdiyi üçün təşəkkürünü bildirir, buranı gənc ədiblərin toplanacağı yeni bir ocaq adlandırır. GƏM-in tarixindən və bu məktəbdə yetişən ədiblərdən danışmağı da yaddan çıxarmır. Nəhayət, tədbirin qonağı - Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun aparat rəhbəri olan dəyərli şair və ədəbiyyatçı Qismət Rüstəmovu ətraflı təqdim edən Rəşad Məcid sözü qonağa ötürür.

Qismət sözə 2000-ci illərin ədəbi-bədii ab-havasından danışmaqla başlayır. Həmin vaxtlarda kitab mərkəzlərinin olmadığını və ancaq qəzetlər arasında seçim etməyin mümkünlüyünü vurğulayır. Kitab ticarətinin inkişaf yollarından bəhs edir. Bunun tək yolunun iqtisadi dayaqlara söykəndiyini diqqətə çatdırır. Gənc Ədiblər Məktəbində formalaşan mühitin ədiblərin yetişməsi üçün münbit zəmin olduğunu və buradakı hər 50 nəfərdən ən azı 10-15-inin yaradıcılıqda uğur qazandığını qeyd edir. Onlardan Zərdüşt, Kəramət Böyükçöl, Cavid Zeynallı, Elxan Qaraqan, Aysel Əlizadə kimi neçə-neçə dəyərli imzanı yada salır. Digər ölkələrdə ədəbi dərgilərin daha çox olduğunu deyən Qismət Rüstəmov buna ən yaxın misal olaraq Türkiyəni göstərir. Şair deyir ki, jurnalların, kitabların geniş mühitdə yayılması daha rahatdır və Türkiyədə bu gün paytaxtda nəşr olunan kitab sabah bölgələrə də çatdırılır. Bizim isə bu baxımdan, eləcə də ədəbi proseslər, bədii düşüncənin inkişafı sarıdan xeyli ləngidiyimizi təəssüflə vurğulayır. Eyni zamanda, çıxış yolunu, irəli getməyin mümkünlüyünü də deyir və bunun yenə öz əlimizdə olduğunu qeyd edir: Təsəvvür edin ki, indi telefonda müəyyən bir tətbiq yükləməklə hər şeyi əlçatan edə bilərik. Belə bir zamanda kimsə mənə yaxınlaşıb deyəndə ki, dəstəyim yoxdur, qəribə qarşılayıram. Çünki indi gənclərin əlindəki imkanlar, kimlərinsə dəstəyindən daha çoxdur. Yazılarını saytlarda da yayımlaya bilərlər. Ona görə də "Sosial şəbəkələrdə parlayanlar" rubrikası mənə maraqlıdır" (Bunu eşidəndə istər-istəməz üzümdə xəfif bir təbəssüm yaranır və fərəhlənirəm. Çünki daima yeniliyə açıq və inkişafa yardımçı olan Rəşad Məcidin artıq bir neçə həftədir ki, "525-ci qəzet"də yaratdığı "Sosial şəbəkələrdə parlayanlar" rubrikasının oxucular tərəfindən maraqla qarşılanması məni çox sevindirir. Axı həmin rubrika üçün müsahibələri mən hazırlayıram).

Növbə suallara çatır. Rəvan Cavidin "Şeirdə terminlərin çox istifadə edilməsi onun bədii ruhunu öldürmür ki?" sualına ustalıqla cavab verən şair "Əslində, bütün məsələ peşəkarlıqla bağlıdır, əgər bunları bilirsənsə termindən istifadə edərək, onun bədii ruhunu olduğu kimi saxlaya bilərsən", - deyir.

Aydın Cavad çap məhdudiyyətinin və "Facebook"da gedən təbliğatın ədəbiyyatın təsirini azaldıb-azaltmadığı ilə maraqlanır. Qismət bu sualı belə cavablandırır: "Ədəbiyyatı ondan xəbəri olanlar onsuz da seçib ayırd edir. Bunun əleyhinə bir şey təklif etmək hardasa imkansızdır. "Nə oxuyaq?" - deyə sual verənlərə təklifim odur ki, antologiya oxusunlar. Burada öz istədikləri yazıçını və əsəri müəyyən edəcəklərinə inanıram". Kitablardan söz salan şair səmimi bir təvazökarlıqla onu da qeyd edir ki, oxumadığı üçün heyfisləndiyi kitablar çoxdur. Halbuki Qismətin Azərbaycanda ən mütaliəli insanlardan olduğu əksəriyyətə məlumdur.

Aytac Sahədin "Hardasa bir qadın var" şeirinizdə söhbət bir qadından gedir, yoxsa müxtəlif qadınları bir obrazda birləşdirmisiniz?" sualına da maraqlı bir cavab gəlir: "Əslində, o bir qadın təkə endirilmiş çoxluqlardan yaranır. Ədəbiyyatçı çox olanı aza, az olanı çoxa çevirməyi bacarmalıdır. Bu, "modernləşdirilmə" adlanır. Elə mənim bu şeirimdə də ayrı-ayrı obrazlara aid məsələlər, hətta fərqli ölkələrdə baş verən qadın qətlləri bir obrazda birləşir".

Sonra şair GƏM rəhbərinin və iştirakçıların xahişi ilə özünün bir neçə şeirini səsləndirir.

Ardınca gənclərdən Rəhman Mirzəlizadə, Cavid Bədəlov və Nuranə öz şeirlərini söyləyirlər.

Qeyd edim ki, IV GƏM-də bu günə qədər iki koordinator - Şəfaqət Cavanşir və Ümid Oruc fəaliyyət göstərib. Bu tədbirdə Ümid Oruc təhsili ilə bağlı olaraq koordinatorluqdan çıxmaq istədiyini bildirdiyi üçün ikinci koordinator BDU-nun Jurnalistika fakültəsinin tələbəsi Rəhman Mirzəlizadə oldu və ona bu işdə uğurlar arzu edirik.

Hər zamankı kimi gənclərin kitaba bağlı olmağını istəyən Rəşad Məcid onlara Əjdər Olun "Lo" adlı kitabını hədiyyə edərək tapşırır ki, gələn dəfə üçün bu kitabı hökmən oxusunlar, çünki onun müzakirəsini keçirəcəyik.

"Azərkitab"ın rəhbəri Sabir Həsənov çağdaş ədəbi mühit haqqında öz fikirlərini bölüşür, tələbələrin inkişafı üçün burada olan şəraitdən danışır. Onları müxtəlif tədbirlərdə iştiraka dəvət edir. Təvazökar bir üslubda, istəyən hər bir gəncə təmənnasız şəkildə kitablarının təqdimatını keçirəcəyini də qeyd edir. Hətta onların kitablarının artıq satışa buraxılmasının lazım olduğu haqqında da fikirlərini irəli sürür. Tək məqsədinin isə Azərbaycanın gələcəyi üçün savadlı gənc kadr yetişdirmək olduğunu vurğulayır.

Olduqca maraqlı keçən görüşdə zamanın necə ötüb keçdiyini bilmədən, bir də baxdıq ki, artıq ənənəvi sonluq kimi, xatirə şəkilləri çəkdiririk. Beləcə, GƏM-də şair Qismətin qonaq olduğu misilsiz bir görüş unudulmaz təəssüratlarla yaddaşımıza yazılır.

Günel ABBAS

525-ci qəzet.- 2020.- 29 yanvar.- S.12.