Ağadadaşın kişi sözü
"Abşeron hekayələri" silsiləsindən
...Sonra kəndə
xəbər yayıldı ki, papaqçı
Ağadadaşın oğlu Gülbala da əsgər getdi və
Gülbala bu kənddən cəbhəyə gedən yeddinci
cavan idi. Hələ ki bu cavanlar pis gözdən
iraqıydı, hələ ki
salamatçılığıydı, təkcə
çörəkçi Firuzənin nəvəsi Atif
qarnından qəlpə yarası almışdı, Bakıda
hospitala gətirmişdilər, deyilənə görə, vəziyyəti
ağır idi və bütün kənd camaatının da
duası onunlaydı ki, təki uşağa bir şey
olmasın. Çörəkçi Firuzə hər
gün sübh tezdən avtobusa minib hospitala gedirdi, axşam da
avtobusla kəndə qayıdırdı və təndir
çörəyi bişirməyə vaxtı
olmadığı üçün kənd camaatı məcbur
olurdu ki, çörəyi Cəfərin marketindən
alsın. Çörəyə, əlbəttə, pis
demək olmaz, çörək çörəkdi, ancaq bir
iş vardı ki, Firuzə arvadın təndirə yapıb
bişirdiyi çörəyin dadı ayrı idi.
Dəniz
kənarındakı bu Abşeron kəndinin qumu da, ənciri,
ağ şanısı kimi məşhur idi və elə ki,
yazın axırları gəlirdi, yay başlayırdı, məktəblər
tətilə bağlanırdı, necə ki, qışdan
sonrakı alça, ərik ağacları çiçəkləyirdi,
püstə, badam, innab, muşmula oyanıb, adamın
üzünə gülürdü, bu kənd də eləcə
canlanırdı. Məsələ burasındaydı ki,
Bakı sakinlərindən kimin burda bağı
varıydısa, bağa köçürdü, bağı
olmayan ailəlikcə istirahətə gəlib, ev
kirayələyirdi və Bakıdan bura cəmi-cümlətanı
45 kilometrlik yol idi.
Kəndin
yaxınlığından elektrik dəmir yolu da keçirdi,
elə o kiçik stansiyanın yanında avtobus
dayanacağı vardı və ta ki, nar dəyənəcən
şəhərə get-gəl çox olurdu, salaməleyküm
də, təzə xəbər-ətər də
çoxalırdı, Ağakərimin, hətta Bakıda məşhur
olan kababxanası da müştəridən əskik olmurdu,
axşamlar yay kinoteatrında o qədər adam kinoya
baxırdı ki, kino bitəndən sonra süpürgəçi
Münəvvər arvad Bakıdan gəlmiş
arvad-uşağın çırtladığı tum
qabıqlarını skamyaların arasından süpürə-süpürə
hirslənib, kinonu çıxaranın atasının goruna
söyürdü.
Bəzən
də yayın cırhacır vaxtında xarici turistlər də
dəstə ilə Bakıdan dənizdə çimməyə
gəlirdi və kəndin cavanları da turistlərə,
çox zaman da turist qızlara, arvadlara həvəslə bələdçilik
edirdilər, onları çimərliyin kənarındakı sərin
qayalığa aparırdılar ki, oraları da görsünlər
və sərinləsinlər. Hətta belə bir hadisə də
olmuşdu ki, "Dünya nemətləri" adlı kənd
marketinin sahibi və satıcısı Cəfərin oğlu Həmid
çimərlikdə Anjel adında bir fransız qızla
tanış olmuşdu, indi o qızla evlənib, Fransada
yaşayır və Parisdən kəndə ayda, yalan
olmasın, azı üç-dörd məktub göndərir.
Bir
sözlə, kənd camaatı yay aylarının səs-küyünə,
haray-həşirinə öyrəşmişdi, ancaq birdən-birə
bu COVİD-19 pandemiyası ki başladı, hər şey dəyişdi:
kirayə üçün hazırlanmış otaqlar boş,
yayın gün yandıran istisində külafirəngilər
boş, Ağakərimin kababxanasında kasadlıq. Hətta dəniz
də bu yay elə bil, yetimlədi - çimərliyin isti,
narın qumunda gəzən, uzanıb özünü günə
verən də yox idi, uşaqdan tutmuş, böyüyə
kimi çimən, top oynayan, suyu şappaşap
şappıldadan da olmurdu, hərdən ancaq onu
görürdün ki, özünü saxlaya bilməyən tək-tük
kənd adamı dənizə girib, az qala gözdən itənəcən
üzür, sonra da geri qayıdır - vəssalam.
Adama elə
gəlirdi ki, dənizin səsi də əvvəlki deyildi, elə
bil, COVİD-19 dənizi də əməlli-başlı
darıxdırmışdı və dənizin səsi tənhalığından
şikayət edirdi - hər halda, təkcə bu kənddə
deyil, Abşeronun başqa kəndlərində də
yaxşı tanınan şair və meyxanaçı Balaəmi
Əhsən belə hiss edirdi, bu barədə gözəl bir
qəzəl də yazmışdı.
Kənd o
pandemiyalı yayı beləcə dinməz-söyləməz
keçirtdi, ancaq payızın gəlməyi ilə sentyabr
ayının sonunda ki, Qarabağ müharibəsi
başladı, kəndi dopdolu bir həyəcan
bürüdü, camaat gecə-gündüz televizorun
qabağından çəkilmədi, cəbhədən xəbər
gözlədi və Qarabağ kəndləri, qəsəbələri,
rayon mərkəzləri gündən-günə azad edildikcə,
kənd camaatının sevinc hissi, elə bil, o həyəcana
dalğa-dalğa gözəl bir coşqunluq yayıb, kəndin
bütün ab-havasını dəyişirdi.
Öz
musiqiçilər dəstəsi ilə yaxın-uzaq Abşeron
kəndlərindəki toyların bir çoxunu idarə edən
məşhur klarnet ustası Cəbrayıl müharibə
başlayan gündən ikinci mərtəbədəki
balkonunda xüsusi olaraq mikrofon quraşdırmışdı və
cəbhədən gələn hər gözəl xəbərdən
sonra balkona çıxıb, gözəl də havalardan birini
elə bir şövqlə çalırdı ki, klarnetin səsi,
elə bil, öz-özünə canlanmış dənizin səsinə
qarışıb, bütün kəndə
yayılırdı.
2
Gülbala
Zübeydə ilə papaqçı Ağadadaşın yeganə
oğlu idi - yeganə oğlu deyəndə ki, ümumiyyətlə,
onların yeganə övladı idi və Gülbala cəbhəyə
gedəndən sonra Ağadadaş uşağın
nigarançılığından özünə yer tapa bilməyən
Zübeydəyə təskinlik verməklə məşğul
idi, özü isə içində arvadından da betər
nigarançılıq çəkirdi. Elə həmin vaxt da
Ağadadaş gecə yuxuya getməzdən əvvəl əhd
etdi, özü özünə kişi
sözü verdi ki, inşallah, Gülbala sağ-salamat
qayıtsın, kənddə kim istəsə onun
üçün müftə papaq tikəcək.
Ancaq kənddə
heç kimin, o cümlədən Ağadadaşla Zübeydənin
də xəbəri yox idi ki, onlardan savayı bir nəfər də
gecə yerinə uzananda da, səhər duranda da, məktəbdə
də ürəyində Allaha yalvarırdı ki, Gülbalaya
heç nə olmasın, Gülbala sağ-salamat geri
qayıtsın. Bundan Nisənin ən yaxın rəfiqələrinin,
hətta 11-ci sinifdə birgə oxuduqları Səriyyənin də
xəbəri yox idi və bu sevda dəniz sahilindəki o
gözəl Abşeron kəndində təkcə Nisənin
ürəyini yaxıb-yandırırdı. Bu elə bir
sevda idi ki, Həmid-Anjel romantikasını da bir kənara
qoymuşdu - əvvəllər Həmid-Anjel sevgisi barədə
fikirləşəndə Nisənin ürəyinə gözəl
bir istilik yayılırdı, ancaq indi Həmidlə Anjel də,
Parislə Fransa da yaddan çıxmışdı, Nisənin
ürəyi ancaq Gülbalaya məxsus idi.
Məsələ
burasındaydı ki, hələ keçən il, o zaman ki, Nisə
10-cu sinifdə oxuyurdu və Gülbala da 11-i bitirib,
papaqçı dükanında atasına kömək etməyə
başlamışdı, on yeddi illik həyatında Nisənin
ürəyində ilk dəfə bir sevgi yaranmışdı
və bu da ilk dəfə idi ki, Nisə hamıdan gizlətdiyi
gündəliyində "Kəpənək" adlı bir
şeir yazmışdı, çünki elə bil, o sevgi birdən-birə
gözəl naxışlarının rəngi bir-birinə
qarışmış kəpənək kimi uçub gəlib
onun ürəyinə qonmuşdu - o gözəl kəpənəyin
yüngül qanadları necə
açılıb-bükülürdüsə, Nisənin də
ürəyi eləcə döyünürdü. Nisənin məktəb
yolu Gülbalagilin evlərinin qarşısından
keçirdi, hərdən də elə olurdu ki, o evdən
Gülbalanın tarının səsi gəlirdi və o anlarda
məktəbdən evə qayıdan Nisə dünyanın ən
gözəl musiqisini eşidirdi, ürəyi də eynilə o
cür döyünürdü.
Elə
ki, Gülbala cəbhəyə getdi, dörd-beş gündən
sonra Nisə daha dözə bilməyib, ürəyinin sirrini Səriyyəyə
açdı və Səriyyə:
- Ayzə,
nə yaxçı!.. - dedi. - Day bunnan
yaxçı nə istəyirsən?! Sevirsən də!.. - Sonra da Nisəyə ürək-dirək verdi. - Bax, sən dedün e, o saat da mənim
ureyimə damdı ki, inşallah, sizin toyuvuzda
oynıyıceyik! Sağ-salamat qayıdecek Gülbala, Allah
qoysa! Sənə deyirəm də, yüz faiz!
Səriyyə Ağakərimin ki, pandemiyaya görə
kababxanası kasadlamışdı, yeddinci qızı idi və
özündən böyük altı bacısının
altısı da bir-bir gözəl ailə qurmuşdular. Yəqin, elə
buna görə də Səriyyənin belə əmin-amanlıqla
danışması, elə bil, Nisəni bir balaca sakitləşdirirdi,
ancaq sonra ki, ayrılırdılar, Nisənin o sakitliyi də
uzun çəkmirdi.
3
Ağadadaş
öz sənətinin böyük sənətkarı idi,
çal papaqdan tutmuş, qulaqlı papağa, cürbəcür
kepkalara qədər nə ki kişi
baş geyimi var idi hamısını ən yüksək səviyyədə
tikirdi və nə tikirdisə, hər biri onun yaratdağı
sənət əsəri idi. Təkcə
şlyapa tikmirdi - nəinki kənddə, heç
Bakının özündə də daha şlyapa qoyan yox idi.
Hərdən televizor ilə göstərilən tarixi filmlərdə,
xüsusən Osmanlı padşahlarından danışan
Türkiyə seriallarında qədim baş geyimlərini
görəndə Ağadadaş fikirləşirdi ki, baş
geyimləri də adamlar kimidi, gəlməyi, sonra da birdəfəlik
getməyi var, ancaq belə fikirlər onun papaq
yaradıcılığına heç vəchlə təsir
edə bilmirdi. Bakının özündən də
müştərilər gəlib, Ağadadaşa papaq
sifariş edirdilər, o cümlədən bir xeyli
tanınmış din xadimlərinin, məşhur xanəndələrin
çal papağını da, Dövlət
Filarmoniyasınının rəqqasları üçün
motal papağı da o tikmişdi. Bu da mat qalmalı bir iş
idi ki, televizorda başına papaq qoymuş kimsə
görünəndə və o adamı
tanıyıb-tanımamağından asılı olmayaraq,
Ağadadaş o saat özünün tikdiyi papağı
tanıyırdı:
- Alə,
baxın e, mənim papağımdır!..
Kənd
cavanlarının, onların Bakıdakı
dost-tanışlarının da bir çoxunun kepkasını
Ağadadaş tikmişdi, çünki hansı təzə
kepka dəbə düşürdüsə, bircə dəfə
baxmaqla, məşhur Avropa firma kepkalarından da əlasını
o tikirdi və bu mənfur COVİD-19 bir tuği-lənət
olub, müştərilərin də ayağını kəsmişdi.
Bir tərəfdən müştəri yoxluğu, o biri tərəfdən
də Gülbalanın ayrıca tikiş makinasının kimsəsizliyi,
yəni Ağadadaşın dükanda tənha qalması onun
ürəyini sıxırdı və gənc
çağlarından bu tərəfə, həyatında ilk
dəfə idi ki, Ağadadaş öz dükanında
darıxırdı.
Bu dükanı Ağadadaşın rəhmətlik
atası tikdirmişdi, ömrünün sonuna kimi də burda
papaqçılıqla məşğul olmuşdu və
Ağadadaş da papaqçılığı bu dükanda
atasından öyrənmişdi, indi də burdakı ikinci
tikiş makinasının arxasında Gülbala əyləşirdi. Gülbala yeniyetmə
vaxtlarından tar çalmağı öyrənmişdi və
elə ki, məktəbi bitirdi, qaldı iki od
arasında: musiqinin dalınca getsin, ya atasının sənətini
davam etdirsin? Ağadadaş məsləhət
üçün Gülbalayla birlikdə Şakirgilə getdi və
Şakir Gülbalanın tar çalmasına diqqətlə
qulaq asandan sonra:
-
Ağadadaş, - dedi. - Uşaq çalmağı öyrənib,
özuyçün də pis çalmır, ancaq mən belə
başa düşürəm ki, o bu sənətin dalınca
getsə, indiki yüzlərlə tarçalanlardan biri olacaq,
onlardan artıq olmayacaq. Sözün düzü
belədi. İndi, özün bil.
Ağadadaş:
- Allah
atova rəhmət eləsin! - dedi və o vaxtdan da Gülbala bu
sənəti atasından öyrənməklə məşğul
idi, ancaq hərdən ürəyinə düşəndə
tarı qoburundan çıxarıb, evdə
çalmağı da var idi.
Həmin
Vətən müharibəsi gedən vaxt ki, birdən gecənin
yarısı Şakirin klarnetinin səsi qəflətən zilə
qalxıb, bütün kəndə yayıldı, onda məlum
oldu ki, müharibə qələbə ilə sona
çatıb, torpaqlar azad edilib və elə bil ki, Novruz
bayramı idi, kəndin camaatı bir-birini təbrik edirdi,
bir-birinə gözaydınlığı verirdi, COVİD-19-u
heç yadına salan və vecinə alan da yox idi. On-on
beş gündən sonra da Gülbala sağ-salamat kəndə
qayıtdı və elə həmin günün səhəri
Ağadadaş vaxtıyla xeyli çətinliklə də
olsa, Krımdan gətirtdiyi və xüsusi bir müştəri
üçün ehtiyatda saxladığı məşhur
qaragül cinsli quzu dərisini çıxarıb, ilk çal
papağı kəndin birinci ağsaqqalı hesab olunan Hacı
Müzəffər Ağa üçün tikdi və ona
göndərdi.
Kəndin başqa ağsaqqalları da, əlbəttə,
özləri durub gəlib, müftə papaq tikdirməyəcəkdilər,
onsuz da onların hamısının başının
ölçüsü Ağadadaşın dəftərçəsində
səliqə-sahmanla bir-bir yazılmışdı və
Ağadadaş daha altı çal papaq tikib, ağsaqqalara
göndərdi.
Gülbala
ilə çörəkçi Firuzənin oğlu Atif dost
idilər və şükür Allaha ki, Atifin də
üzü yaxşılığa doğru gedirdi. Gülbala Atifi yoluxmaq üçün Bakıya gedəndə
Ağadadaş ona tapşırdı ki, Atifin də
başının ölçüsünü gətirsin və
ölçü gələndən sonra yaraşıqlı
bir kepka tikib, çörəkçi Firuzəgilə göndərdi.
Bundan sonra da kənd cavanları arasında xəbər
yayıldı ki, papaqçı Ağadadaş hamı
üçün müftə papaq tikir və cavanlar, xüsusən
də yeniyetmələr kepka üçün növbəyə
düzüldülər.
4
Gülbala
qayıdandan bir neçə gün sonra birdən kəndə
hay düşdü ki, General gəlib, maşını da həmişəki
kimi, məktəbin qabağındakı meydançada
saxlatdırıb və cavanlar, yeniyetmələr də həmişəki
kimi, meydançaya axışıb, Generalın başına
yığışdı. General bu kənddə anadan olub,
burada böyüyüb, boya-başa çatmışdı,
orta məktəbi burda bitirmişdi, sonra ailəlikcə Bakıya
köçmüşdülər, ancaq bu kəndin
doğmalığı və buranın camaatına hörmət-izzəti
həmişəlik onun ürəyində idi və aydın məsələdir
ki, böyükdən-kiçiyə bütün kənd
camaatı da onunla fəxr edirdi.
General əlində
portfel tutmuş yavəri ilə birlikdə kənd
adamlarının, onlara qoşulmuş uşaqların
müşayiəti ilə gedə-gedə, pişvaza
çıxmış camaatla görüşə-görüşə,
öpüşə-öpüşə ayaq saxlayıb, hal-əhval
tuta-tuta məhəlləyə çıxmış
ağsaqqalların, o cümlədən Hacı Müzəffər
Ağanın, ağbirçəklərin xeyir-duasını
ala-ala əvvəlcə çörəkçi Firuzənin təndir
dükanına gəldi və gülə-gülə xoş xəbər
verdi:
- Salam, ay
Firuzə bacı, - dedi. - Gözün aydın olsun, Atif bu
gün səhər özü ayağa qalxıb gəzdi!..
Hələ
hospitala getməyə macal tapmamış çörəkçi
Firuzə bir an duruxub yerində dondu, sonra
elə bil, ətli-əndamlı bir arvad yox, cavan qız
uşağı idi, az qala atılıb, unlu əlləri ilə
Generalı qucaqladı:
- Ay sənə
qurban olum! - dedi və sevincindən qəhərlənə-qəhərlənə:
- Ay sənə qurban olum! - deyə-deyə
əlləriylə Generalın pencəyinə
yapışdırdığı unlu barmaq izlərini
çırpmağa başladı.
General:
- Narahat
olma, ay Firuzə bacı, - dedi, sonra da sinə dolusu nəfəs
alıb, yavərinə baxdı: - Səncə, dünyada təndir
çörəyinin iyindən gözəl bir şey var?
Cavan yavər
elə bil, bir az şaşırdı və
General özü öz sualına cavab verdi:
- Yox!.. Yoxdu!..
Ordan da
General başına toplaşmış adamların
müşayiəti ilə birbaşa Ağadadaşın papaq
dükanına gəldi və yavərin portfeldən
çıxartdığı "Vətən müharibəsi
iştirakçısı" medalını öz tikiş
makinasının arxasından dik atılan Gülbalanın pencəyinin
döşünə taxdı. Yeniyetmələr,
cavanlar bu təntənəni telefonla videoya çəkdilər
və elə həmin gün də bu video kənd
camaatının nə qədər ki, telefonu var idi,
hamısına yayıldı.
Və həmin
bazar günü Nisə də öz otağına çəkilib,
telefonda Səriyyənin göndərdiyi o videoya baxırdı
və Nisənin ürəyi o qədər sevinc və
qürur hissi ilə dolurdu ki, hər dəfə təzədən
videoya baxanda yanaqlarına bir-iki damıcı isti
gözyaşı süzülürdü.
General yavəri
ilə birlikdə axşamacan kənddə oldu və General ki,
hələ gün batmamış klarnet ustası Şakirgilin
balkonunda oturub pürrəngi çay içirdi, Şakirin
çaldığı klarnetin dünyanın gözəl
işlərindən xəbər verən səsi dənizin səsinə
qarışıb, kəndi başına götürdü.
Axşam isə General maşına minəndə məlum oldu
ki, çörəkçi Firuzə beş dənə təndir
çörəyini Generala, beş dənəsini yavərə,
beş dənəsini də sürücüyə pay gətirib,
maşına qoyub və Generalın belə şeyləri qətiyyən
xoşlamadığını yaxşı bilən
sürücü sükan arxasına keçməzdən əvvəl
ona baxdı ki, nə etsin, ancaq General bu dəfə bir söz
demədi, gülümsədi, sürücü də
arxayın olub, sükan arxasına keçdi.
5
Ağadadaş Gülbala ilə fəxr edirdi, hətta
özüylə də fəxr edirdi ki, Gülbalanın
atasıdır və evdən çıxıb,
dükanına gələnə kimi rastlaşdığı kənd
camaatıyla da daxili bir fəxarət hissi ilə
salamlaşıb hal-əhval tuturdu.
Balaəmi Əhsən Gülbalanın şəninə əla
bir şeir yazmışdı və o şeir, hətta
Bakıda qəzetdə də çap olunmuşdu. Nisə ürək
eləmirdi ki, özü Nəcəfin qəzet
köşkünə gedib o qəzeti alsın və qəzet
almağa Səriyyə getdi. Qəzetçi
Nəcəfin qardaşı Ələkbər araqla dostluq
edirdi və buna görə də Nəcəf zaman-zaman
qanıqara olurdu. Bu dəfə də deyəsən,
dilxor vaxtına düşmüşdü və Səriyyə
Nisə üsün o qəzetdən üç-dörd dənə
almaq istəyəndə qızın üstünə
çımxırdı:
- Bir dənədən
artıq olmaz! Başqaları adam
döyül?
Və Səriyyənin gətirdiyi o yeganə qəzeti
Nisə tez-tez açıb, daha əzbər bildiyi həmin
şeiri təzədən bir də oxuyurdu. İndi Nisənin qürur
hissində daha artıq bir hərarət var idi və məsələ
burasındaydı ki, Atifin vəziyyəti günü-gündən
yaxşılaşırdı, çörəkçi Firuzə
xala da günün birinci yarısı hospitalda ona baş
çəkməyə gedirdi, günün ikinci
yarısında isə yenə çörək bişirirdi. Gözlənilməz və gözəl bir təsadüf
o oldu ki, Nisə təndir çörəyi almaq
üçün Firuzə xalanın dükanına gedəndə,
orda Gülbala ilə rastlaşmışdı. Nisə nə
qədər çalışırdı, cəhd edirdi, amma bu
görüş barədə gündəliyinə nəsə
yaza bilmirdi, çünki Gülbala onunla elə
salamlaşdı, ona elə səmimi, yox, səmimidən də
artıq, elə doğma nəzərlərlə baxdı ki,
Nisə söz tapa bilmirdi, ürəyindəkiləri gündəliyinə
köçürsün. Bu işdə Səriyyə də ona
heç cürə kömək edə bilmirdi və Səriyyə:
- Sənə
demişəm də, ürəyimə damıb e, damıb -
deyirdi. - Arxeyin olginən, hər şey sənün öz
ürəyüncə olacey. Vallah, Həmidlə Anjel yalan
olacey sizün yanuvuzda! Görmürsən
gündə bir məktub yazıb göndərir? Anjeli
sevir e, buna sözüm yox, ancağ Parisdə darıxır də...
Ayzə, istəyirsən sən də
Gülbalaya bir məktub yaz, aparıb verim ona, hə?
Nisə:
- Yox, mən
yaza bilmərəm... - deyirdi.
-
Nöşün?
- Yox də,
yaza bilmərəm...
Və
Generalın o gözəl və unudulmaz gəlişindən
sonra Ağadadaş daha artıq dərəcədə cani-dildən
və sidq-ürəkdən papaqları tikməyə
başladı, papaq həvəskarlarının sayı da xeyli
artdı və axırda iş gəlib o yerə çatdı
ki, dükanda nə qədər dəri, parça, astarlıq
vardısa, hamısı qurtarmışdı. Pandemiyaya görə
parça dükanları da bağlı idi və
Ağadadaş məcbur oldu, Bakıya gedib, tanış
börkçü ustalardan əlborcu olaraq bir az parça və
astarlıq götürüb gətirsin.
6
Hacı Müzəffər Ağa dünyanın işləri
barədə fikirləşəndə, bəzən onun evi, həyəti
bu fikirlərə sığmırdı və günün
sakit çağlarında Hacı evdən çıxıb,
dəniz kənarına gedirdi, orda gəzişirdi. Həmin anlarda Hacıda elə
bir hiss yaranırdı ki, elə bil dəniz də onu
tanıyır, onun fikrinə-zikrinə aşina olur və bu dəfə
də dəniz kənarına gedəndə qarşı səkidə
Ağadadaşın dükanının qabağına
üç-dörd yeniyetmənin
yığışdığını gördü və
ağsaqqalın bu işdən xoşu gəlmədi:
- Ay
uşaq, a bala, - dedi. - İnsaf deyilən şey
yoxdu süzdə? Alə, bu kişi day söküldü
ki!.. Əhdindən keçə
bilmir, abırlı adamdı, süzə nə olub? Kişi kastyumunu da söküb, sizə kepka tiksin?
Bəz döyül, alə? Hə?
Papaq qoyan da, qoymayan da tökülüb gəlürsüz
ki, mənə papaq tik. Əyibdi!.. Eşitdüz? Əyibdi!..
Və
Hacı Müzəffər Ağanın bu sözlərindən
sonra kənd yeniyetmələrinin kepka həyəcanına sərin
su səpdilər və elə bil, Ağadadaşın tək
özü yox, dükanı da bir az dincəldi, ancaq bir-iki
gün keçmişdi ki, əvvəlcə araq iyi gəldi,
sonra qəzetçi Nəcəfin qardaşı Ələkbər
dükanın açıq qapısından içəri
boylandı.
Ələkbərin
ürəyi tər-təmiz idi, özü də sakit adam idi,
ancaq bu bədbəxt oğlu içən idi və kənd
camaatı elə ürəyi təmizliyinə görə də
ona dözürdü, özünün də əlindən hər
iş gəlirdi: kimin evində elektrik kontakt edirdi,
işığı sönürdü, o saat onu
çağırırdılar, düzəldirdi, kimin evində
krantdan, vannadan su axırdı,
çağırırdılar, düzəldirdi və sairə
bu kimi işlərə yarıyırdı, yaxşı da
şahmat oynayırdı, hər halda məəttəl
qalmalı bir iş idi ki, samovar çaydanı kimi həmişə
dəmdə olan bu bədbəxt oğlu bədbəxtin kənddə
uda bilmədiyi adam yox idi. Şahmatı pulla oynayırdı,
udurdu, pulu da aparıb verirdi arağa, hərdən də qəzetçi
Nəcəfin tənəsi ona təsir edirdi, içməyi tərgidirdi,
ancaq bir müddətdən sonra görürdün ki, yenə
şahmat taxtasını qoltuğuna vurub, kənddə gəzə-gəzə
şahmat oynamağa müştəri axtarır və onda
hamı bilirdi ki, Ələkbər yenə dəmlik aləminin
qapısını açıb.
Deməli,
əvvəlcə araq iyi gəldi, sonra yenə dəmlik aləmində
olan Ələkbər qapıdan içəri boylandı:
- Qədeş,
mənimçün də bir dənə kepka tik də, nolar?
Gülbala
yenə Atifi hospitalda yoluxmaq üçün Bakıya
getmişdi və öz tikiş makinasının arxasında
bekar oturmuş Ağadadaş dərindən köks
ötürüb:
-
Keç içəri, - dedi.
Ələkbər
dükana keçdi və əvvəlcə:
- Salam...
- dedi, sonra da həmişə cürbəcür parçalar
yığılan boş rəfləri gözdən
keçirib, belə başa düşdü ki, bu istəyindən
bir şey çıxmayacaq.
Ağadadaş:
- Sən
də kepka istəyirsən? - soruşdu.
Ələkbər
aşkar bir ümidsizliklə:
- Həri
də... - dedi.
Ağadadaş
zənlə ona baxa-baxa:
- Onda, -
dedi, - mənə de ki, Ağadadaş, sən öl, day
içməyəciyəm! Heç vaxt! Eşitdün?
Heç vaxt!
Ələkbər
matdım-matdım ona baxdı:
- Elə
beləyçinə deyim?
- Sənə
dedim də!..
- Deyim ki,
sən öl, day içməyəcəyəm?
Ağadadaş başı ilə təsdiq elədi.
Ələkbər dübarə soruşdu:
- Heç vaxt?
Ağadadaş yenə başı ilə təsdiq
etdi.
Ələkbər:
- Xudahafiz, qədeş, - dedi. - Mənnik
döyül. - Və çönüb dükandan
çıxmaq istədi.
Ağadadaş:
- Nöş sənlik döyül, alə? -
soruşdu.
Ələkbər ayaq saxlayıb:
- Sənə deyəciyəm sən öl, sonra
da təzədən içəciyəm - dedi. - Mənnik
döyül bu, qədeş! Xudahafiz!..
Və Ələkbər dükandan
çıxa-çıxda Ağadadaş:
- Diyan, alə, - dedi. - Gəl otur burda,
başuvun "razmerini" götürüm.
Və Ələkbər yenə geri
çönərək, araq iyi verə-verə kənardakı
kürsünü altına çəkib, həvəslə
Ağadadaşın qabağında oturdu ki, qədeş onun
başının ölçüsünü
götürsün və ona yaxşı bir kepka tiksin.
Elçin
525-ci qəzet.- 2021.- 17 aprel.- S.16,17.