Vətəni tanıtma yolları

Vətən sənin üçün nə edib, söyləmə, sən vətən üçün nə etmisən, de. Tez-tez rastlaşdığım bu fikri həmişə bəyənmişəm və düşünmüşəm ki, yanan meşəyə dimdiyində bir damla su aparan sərçə kimi olmalıyıq. Bacardığımızı edərək ətrafımıza fayda verək, qarşılığı gözləməsək də, mütləq gələcək. Tarix boyu elm, sənət fədailərimiz, qəhrəmanlarımız nəinki millət yolunda etdiklərinin qarşılığını gözlədilər, hətta canını, qanını əsirgəmədilər, məhrumiyyətləri, çətinlikləri görüb geri çəkilmədilər, millətin parlaq gələcəyinə inandılar.

Doğma dilimizi, ədəbiyyatımızı sevə-sevə tədris etsəm də, hər zaman başqa millətlərin adət - ənənələrini, milli-mənəvi dəyərlərini öyrənməyə can atmışam. Hələ məktəbli olarkən Vsevolod Ovçinnikovun ingilislərlə bağlı "Palıd kökləri", yaponlar haqqında "Sakura budağı" kitablarını oxuduqdan sonra uzun müddət təsirindən çıxa bilməmişdim.

Artıq 8 ildir ki, yay aylarında Avropaya gəlirəm, hər gəlişimdə təəssüratlarım o qədər çox olur ki, paylaşmaqla bitməz, deyə düşünüb çoxunu yazmıram. Buranın təbiəti, havası, təmizliyi, insanların zövqü, sadəliyi, gülərüz və səmimi olmaları diqqətimi cəlb edir, sözün yaxşı mənasında bir az da qibtə hissi yaradır: Bilirəm ki, təbiəti, havanı, yaşıllığı Yaradan bəxş etsə də, onu qorumaq, inkişaf etdirmək bacarığının kökləri, ailə, tərbiyə, təhsillə bağlıdir. Həm ailə,həm məktəb, həm də dövlət eyni hədəfə köklənib şəxsiyyət formalaşdırmaq.

Yay məktəblərini araşdırdım, bütün yayı ödənişlə işləyirlər. Məktəblilər, bağça yaşlı uşaqlar sxematik bilikləri öyrənməklə deyil, idmanın, incəsənətin bütün növləri üzrə məşğul ola bilir, ekskursiyaya çıxır, muzeylərə, əyləncə mərkəzlərinə gedir, parklarda dəstə ilə velosiped sürürlər. Həm valideyn arxayındır ki, övladı evdə lazımsız işlərdən uzaqdır, həm də uşaqlar fasiləsiz olaraq özünü inkişaf etdirə bilirlər.

Azərbaycanın Belçikadakı səfirliyinin azərbaycanlı diplomatlarının övladları ilə dilimizə sevgi aşılamaq məqsədi ilə keçdiyim dərs yaddaşımızda qalacaq. Təbiətin qoynunda keçilən dərsin əvvəlində uşaqların hər biri özünü təqdim etdi. Təqdimatdan bildim ki, bu uşaqlar həm fransız, həm ingilisdilli məktəblərdə təhsil alırlar. Ana dilində yalnız ailədə danışırlar. Beş yaşından getdikləri təhsil müəssisəsi bağça deyil, "ecole", yəni məktəb adlanır. Onu da deyim ki, məktəblər ödənişlidir. Hər bir məktəb uzaqda yaşayan şagirdlər üçün avtobus da ayırıb. Hər günün sonunda pedaqoqlar uşaqların hazırladıqları maraqlı əl işlərini valideynlərə təqdim edir, psixoloqlar onların bugünkü davranışı ilə bağlı gündəlik məlumatı çatdırırlar. Məktəbdə ciddi intizam qaydaları tətbiq olunur. Sxematik biliklərdən daha çox həyati bilik və bacarıqlar öyrədilən dərslərdə şagirdin məntiqi təfəkkürü, müsbət insani keyfiyyətləri, ciddi intizamı, məsuliyyəti formalaşdırılır. Məktəblərin zahiri görünüşü, yerləşdiyi binalar, həyəti gül-çiçəklə, rəsmlərlə estetik baxımdan zövqlə tərtib olunub.

Keçdiyim dərsdə tanışlıqdan sonra maraq dairələri, oxuduqları kitablarla bağlı suallar verdim. Hər biri yalnız mütaliə etdiyi əsərin qısa məzmununu danışmaqla kifayətlənmədi, mən soruşmadan belə həm də tənqidi münasibətlərini, bəyənib-bəyənmədiklərini söylədilər. Anladım ki, bu uşaqlarda şəxsi fikir, münasibət bildirmək bacarığı yüksək səviyyədədir. Uşaqların aktivliyi, sərbəst fikir söyləmə bacarıqları, yardımsevərliyi diqqətimi daha çox cəlb etdi.

Brüsseldə yeni daşındığımız evin heç bir qonşusunu tanımırıq, sadəcə, liftdə bircə dəfə görüşmüşdük, yeni qonşu olduğumuzu bilmişdilər. Onu da deyim ki, buradakı qonşular ilk dəfə görsələr belə, hər biri gülər üzlə salam verir, hal-əhval tuturlar və bu zaman nəzərimdə Bakıda liftdə qarşılaşdığım qonşularımın qayğılı simaları canlanır.

Evə gələndə giriş qapımızın ağzında kiçik bir hədiyyə torbası gördük, içərisində şirniyyatlar, üzərində səmimi sözlər yazılmışdı: "Biz sizə Belçikada xoşbəxt günlər arzulayırıq".

Təxminən 70 yaşında ər-arvad olan qapı qonşunun arzuları, həyat eşqi, diqqət və səmimiyyəti bizi kövrəltdi. Onlar bu kiçik hədiyyə ilə millətini, təhsilini, insanlığını təqdim etdilər, yanan meşəyə dimdiyində bir damla su aparan sərçə kimi...

Xanım QASIMOVA

Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru

525-ci qəzet.- 2021.- 19 avqust.- S.10.