Milli sərvətimizin himayədarı
Biz
muğamlarımızla xalqımızın
haqq səsini
dünyaya çatdırırıq.
Mehriban
Əliyeva
Bu məqaləni Azərbaycan Respublikasının Birinci
Vitse-prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, UNESCO və
İSESCO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban xanım
Əliyevadan sitatlar ilə başlamağımız təsadüfi
deyil.
Çünki ulu və müqəddəs muğam sənətinin
21-ci əsrdə intişar tapan inkişaf
mərhələləri məhz Mehriban xanımın muğam
layihələrindən qaynaqlanır. "Muğam irs",
"Muğam antologiya", "Qarabağ xanəndələri"
muğam albomu, "Muğam ensiklopediyası", Beynəlxalq
muğam simpozium və festivalları, muğam televiziya
müsabiqələri və digər belə mühüm layihələrin
reallaşması məhz Mehriban xanımın bu istiqamətdəki
əhəmiyyətli xidmətlərinin
bariz nümunəsidir. Bu layihələrin həyata
keçirilməsinə xüsusi dəstək verən
möhtərəm Prezidentimiz cənab İlham Əliyevin də
muğama olan diqqəti xalqa olan qayğısı qədər
əhəmiyyətli və önəmlidir. Buradan belə bir nəticə
hasil olur ki, əsrlərin sınağından
çıxaraq, dildən-dilə, nəsildən-nəslə
keçərək bu günümüzə gəlib
çatan muğam sənətinə dövlətimiz də
sevgi ilə yanaşır. Əslində, dövlətimizin
muğama və muğam ifaçılarına göstərdiyi qayğı və dəstəyi
də xalqa olan qayğının daha bir təzahürüdür.
Təbii ki, əsası Ulu öndərimiz Heydər
Əliyev tərəfindən qoyulan bu ənənəni onun
layiqli varisləri elə layiqincə də davam etdirirlər. Yuxarıda adı
çəkilən layihələr deyilənlərin əyani
ifadəsidir. Əgər nəzərə alsaq ki, muğam sənəti
artıq bəşəriyyətin maddi mədəni irs siyahısına daxil edilib, onda bu istiqamətdəki
inkişafın nə qədər yüksək olduğunu bəlkə
də sözlə ifadə etmək çətindir. Doğrudan da hörmətli Mehriban xanımın
muğam biliciləri, ustad sənətkarlarımızla məsləhətləşərək,
onların fikirlərinə istinad edərək həyata
keçirdiyi muğam layihələri Azərbaycan
muğamının müasir zamanda sanki yeni intibah
dövrünün təməli oldu. Bu yerdə Azərbaycan
muğam ifaçılığının görkəmli
siması, dərin muğam bilicisi, Ulu öndərimiz Heydər
Əliyevin təbirincə desək, xanəndə-bəstəkar
ustadımız Əlibaba Məmmədovun mövzu ilə
bağlı bəzi fikirlərinə də nəzər salaq:
"XXI əsrin xanəndələri muğamın son dərəcə
təkmilləşmiş və dünya səviyyəsində
təqdim oluna bilən zamanına düşüblər. Bu gün
muğam yeni çiçəklənmə dövrünü
yaşayır. Bunun üçün də
biz UNESCO və İSESCO-nun xoşməramlı səfiri, Heydər
Əliyev Fondunun Prezidenti xanım Mehriban Əliyevaya çox
minnətdarıq. O, həm muğama, həm də
aşıq musiqisinə dəstək verdi.
Açığını deyək ki,
aşıq musiqisi yalnız bölgələrdə dinlənilirdi.
Bakıda saza maraq o qədər də çox
deyildi. İndi isə həm muğam
ifaçıları, həm də aşıqlar nəinki
respublikamızda, dünyanın müxtəlif ölkələrində
böyük konsert salonlarında çıxışlar edirlər,
bizim milli musiqimizi təbliğ edirlər. Bu
da dövlət başçımız, cənab Prezidentimiz
İlham Əliyevin uğurlu siyasəti və Mehriban
xanımın layihələrindən irəli gəlir. Hətta indi ölkəmizin ən yaxşı
yaşayan təbəqəsinin əsas hissəsini
musiqiçilər təşkil edir, xüsusən də
muğam ifaçıları".
Respublikamızın
Xalq artisti, "Şöhrət" və
"İstiqlal" ordenləri ilə təltif olunan, professor
Əlibaba Məmmədovun bu fikirlərində də
muğam sənətinə olan dövlət
qayğısının yüksək əhəmiyyətindən
bəhs olunur. Əlibaba müəllim haqlı olaraq muğam
ifaçılarının həyat şəraitinin də müsbət
olduğunu, onlara yüksək dövlət
qayğısını vurğuladı. Bu yerdə
diqqətinizi ustadın yuxarıda qeyd olunan titullarına da
yönəltmək istərdim. Təbii ki,
bu fəxri adların bir qayəsi var, bu da muğamdır.
Bir ifaçıya böyük xalq məhəbbəti
və yüksək dövlət qayğısı nəsib edən
muğam. Azərbaycan
muğam ifaçılığında belə yüksək dəyərlərə
malik sənətkarlarımız az deyil.
Cabbar Qaryağdıoğlu,
Seyid Şuşinski, Xan Şuşinski, Qurban Pirimov, Bəhram Mansurov, Əhməd
Bakıxanov, Əhsən Dadaşov və daha neçə-neçə
ustadların yolunu davam etdirən Yaqub Məmmədov,
Əbülfət Əliyev, Səxavət Məmmədov, Habil
Əliyev, Sərvər İbrahimov, Elman Bədəlov, Sara Qədimova,
Fatma Mehrəliyeva, Rübabə Muradova, Tükəzban
İsmayılova, Arif Babayev, Canəli Əkbərov, Zeynəb
Xanlarova və hələ də saymaqda davam edə biləcəyimiz
neçə-neçə sənətkarlar var ki, onlar
muğam sənəti tarixində adı fəxrlə çəkilən
ustad ifaçılardır. Bu və ya digər
ifaçılar daim xalq tərəfindən sevilmiş,
dövlət tərəfindən də yüksək qiymətləndirilmişlər.
Onların səsi-sənəti milli sərvət
olaraq daim qorunmaqdadır. Odur ki, bu sahəyə
diqqət dövlətimizin prioritet məsələlərindəndir.
Təbii ki, bu istiqamətdə yenə də
fikirlərimiz hörmətli Mehriban xanımın muğam
layihələri üzərində bərqərar olur. Çünki bu layihələrin özünəməxsusluğu,
onların sırf muğam aləminə, muğam fenomeninə
həsr olunması ilə bağlıdır. Onlar Azərbaycan muğam sənətinin qorunub
saxlanılaraq gələcək nəsillərə
ötürülməsinə, çoxcəhətli, hərtərəfli
surətdə öyrənilməsinə və təbliğinə
xidmət edir. Səsyazılarını, elektron və
çap nəşrlərini özündə ehtiva edən bu
layihələrdə dünya miqyaslı tədbirlərin, beynəlxalq
festivalların və müsabiqələrin keçirilməsi
də
mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu əhəmiyyətli
hadisələrdən
biri də 2010-cu ildən etibarən 26 avqust tarixinin
Beynəlxalq Azərbaycan Muğam
günü kimi qeyd olunmasıdır. Bu
tarixi günün Beynəlxalq səviyyədə qeyd
olunması da məhz hörmətli Mehriban xanımın
muğam layihələrinə əsaslanır. Bu günün əhəmiyyətini hər bir azərbaycanlı
yüksək qiymətləndirir. Bu yerdə sənətkarlar
adından ustadların yolunu layiqincə davam etdirərək Azərbaycan
muğam ifaçılığı məktəbinin yeni nəslinin
yetişməsində müstəsna xidmətləri olan Xalq
artisti, "Şöhrət" ordenli, professor Mənsum İbrahimovun fikirlərini
də qələmə alırıq:
"Heydər Əliyev Fondu yaranan gündən
muğamımızın yeni bir inkişaf dövrü
başladı.
Belə ki, 2005-ci ildən başlayaraq Muğam
Televiziya müsabiqələri, Beynəlxalq muğam
festivallarının keçirilməsi mədəni həyatımızda
mühüm hadisələrə çevrildi. Bu günə qədər 7 Televiziya muğam
müsabiqəsi və 6 Beynəlxalq muğam festivalları və
hətta bir neçə Beynəlxalq muğam elmi
simpoziumları da keçirilib. Bu möhtəşəm
tədbirlərin hamısı Heydər Əliyev Fondunun təşəbbüsü,
təşkilatçılığı və şəxsən
hörmətli Mehriban xanımın muğam layihələrinə
əsaslanır. Nəzərə alsaq ki,
Bakıda inşa olunan və möhtərəm Prezidentimiz cənab
İlham Əliyevin təməl daşını qoyduğu
Muğam Mərkəzi Beynəlxalq statusa malikdir. Bunu da muğamlarımızın dünya
musiqiçiləri arasında bir mənəvi körpü
rolu kimi qeyd edə bilərik. Çünki biz
ifaçılarla yanaşı, bu musiqi ocağının səhnəsində
dünyanın müxtəlif ölkələrindən gələn
musiqiçilər də çoxlu sayda
çıxışlar ediblər. O ki qaldı televiziya
muğam müsabiqələrinə bunlar da muğam
ifaçılığına yeni səslər, yeni imzalar gətirdi.
Həmin muğam müsabiqələrinin iştirakçıları
və qalibləri indi muğam sənətinə layiqincə
xidmət edən, Opera və Balet Teatrında, Azərbaycan
Televiziyasında, Muğam Mərkəzində solist kimi
çalışan, ölkəmizin mədəni həyatında
mühüm xidmətlər göstərən, hətta
müxtəlif fəxri adlara layiq görülən
ifaçılardır. Təbii ki, bütün bunlar da
muğamımızın gələcək nəslə ötürülməsində
mühüm amillərdir. Əlbəttə, bu
mövzu barədə onun nə qədər əhəmiyyətli
olduğundan çox danışa bilərik. Bu fikri
xüsusi vurğulamaq lazımdır ki, istər Respublika
daxili, istərsə də Beynəlxalq
səviyyədə mədəniyyətimizin təbliği
istiqamətində Heydər Əliyev Fondunun təşkilatçılığı
ilə saysız-hesabsız tədbirlər keçirilir ki,
bunlar da birbaşa hörmətli Mehriban xanımın təşəbbüsü
və rəhbərliyi sayəsində baş tutub.
Möhtərəm
Prezidentimiz, Ali Baş Komandanımız cənab İlham
Əliyevin rəhbərliyi və
rəşadətli ordumuzun 44 günlük vətən
müharibəsindəki qələbəmizdən sonra
Qafqazın Konservatoriyası
sayılan müqəddəs Şuşamızda
keçirilən "Xarıbülbül" festivalı da
Heydər Əliyev Fondunun təşkilatçılığı
ilə xüsusi peşəkarlıqla
hazırlanmışdı. Bu möhtəşəm
tədbiri bütün dünya izlədi və cənab
Prezidentimizin dediyi kimi dünyaya bəlli oldu ki, biz
qayıtmışıq, bu torpağın əsl sahibləri
qayıdıb. Çünki Qarabağ Azərbaycandır.
Bu məmləkətin də zəngin mədəniyyəti,
milli sərvətləri və müqəddəs muğam sənəti
var. Dövlətimiz də bu müqəddəs sənətin əbədiyaşarlığına
xüsusi qayğı və diqqət göstərir. Bu istiqamətdə hörmətli Mehriban
xanımın xidmətləri isə çox təqdirəlayiqdir.
Odur ki, muğamımızı yaşadan, ona dəstək
olan, onu inkişaf etdirən dövlətimizə və
hörmətli Mehriban xanıma bütün sənətkarlar
adından minnətdarlığımızı bildirir və
deyirik:
Əziz və
hörmətli Mehriban xanım!
Siz öz xidmətlərinizlə əbədi bir tarix yazıb, muğama əbədi bir abidə ucaltdınız. Var olun!"
Təbii ki, mövzu ilə bağlı çox sənətkarların fikirlərini qələmə ala bilərdik. Əminəm ki, bütün deyiləcək fikirlər bir məcrada birləşəcək: Milli sərvətlərimiz olan ulu və müqəddəs muğamlarımıza göstərilən qayğı və diqqətə görə möhtərəm Prezidentimizə və ölkəmizin birinci vitse-prezidenti çox hörmətli Mehriban xanıma sonsuz təşəkkür və minnətdarlıq hissləri.
Bu, yalnız sənətkarların deyil, hər bir azərbaycanlının təşəkkürüdür. Əslində, muğama qayğı elə xalqa qayğıdır. Bu qayğının əsas qayəsi də hörmətli Mehriban xanımın muğam layihələrindən rişələnir. Çünki bu mötəbər xanımın muğama olan sevgisi intəhasızdır. Bəlkə bu sevginin təzahürüdür ki, Beynəlxalq Azərbaycan muğam günü məhz Mehriban xanımın doğum günü ilə bir vaxta təsadüf edib. Elə isə həm muğamımızı, həm də onun hamisi, çox hörmətli Mehriban xanımı ürəkdən təbrik edir və deyirik:
Əziz və hörmətli Mehriban xanım!
Sizin şəxsinizdə xanımlığın, insanlığın, vətəndaşlığın, şəxsiyyətliliyin, bir sözlə, ən ali hisslərin yüksək göstəriciləri öz əksini tapır. Bu, Sizə Tanrının sevgisi və inayətidir. Ulu Tanrının bu ali sevgisi sizi və doğmalarınızı daim izləyərək canınıza sağlıq, ömrünüzə firavanlıq, əməllərinizə müqəddəslik, xalq və vətən qarşısındakı xidmətlərinizə bol-bol uğurlar nəsib etsin. Yaşadığınız xoş günlər yaşanılacaq ömrünüzü daha da rövnəqləndirsin.
Əziz Mehriban xanım!
Ulu və müqəddəs muğamımızın da, elə sizin də yeni yaşınız mübarək.
Səadət TƏHMİRAZQIZI
Sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru,
Əməkdar mədəniyyət
işçisi
525-ci qəzet.- 2021.- 26 avqust.- S.6;8.