Qələbəyə gedən yol
Azərbaycan 1918-1920-ci illərdə müsəlman Şərqində
ilk parlamentli, demokratik, dünyəvi dövlət qurmuş,
lakin xalqımızın böyük mübarizələr,
savaşlar sayəsində nail olduğu bu müstəqillik
uzun sürməmişdi. Mövcud olduğu müddət ərzində
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti bütün vətəndaşlarını
konstitusion hüquqlarla təmin etmiş, daxili quruluşundan
asılı olmayaraq, bütün ölkələrlə
münasibətləri faydalılıq əsasında
yaratmağa çalışmışdı.
1991-ci ildə yenidən əldə etdiyimiz müstəqillik
xalqımızın ötən əsrin əvvəllərində
yaşadığı şərəfli tarixin şüurlarda
yaratdığı milli oyanışın, azadlıq
eşqinin bəhrəsi idi. Həmin il
avqustun 30-da Azərbaycanın müstəqilliyi haqqında bəyannamə,
oktyabrın 18-də isə Azərbaycan Respublikasının
dövlət müstəqilliyi haqqında Konstitusiya Aktı qəbul
olundu. Bununla da Azərbaycan müstəqil, demokratik
və dünyəvi bir dövlət kimi yenidən
mövcudluğunu dünyaya bəyan etdi. Dövlət
müstəqilliyimizi dünya ictimaiyyəti tanıdı.
Həmin tarixi və möhtəşəm gündən
artıq 30 illik bir müddət keçir. Bu müddət
ərzində Azərbaycan bütün sahələrdə
misli görünməmiş inkişafa, tərəqqiyə
nail olsa da, əldə edilən uğurlar asanlıqla başa
gəlmədi. Müstəqillik və
azadlıq qurbanlar bahasına, çətinliklə əldə
olunur. Müstəqilliyimizin ilk illərində
xalqımız, sözün həqiqi mənasında,
ağır, məşəqqətli günlər
yaşadı. 1988-ci ildən Ermənistanın
Azərbaycana torpaq iddiası ilə başlayan münaqişə
ölkəmizdə vəziyyəti son dərəcə
ağırlaşdırdı. Ermənistandakı
dədə-baba torpaqlarından deportasiya olunan
soydaşlarımız Azərbaycana pənah gətirdi. Torpaqlarımızda müharibə gedirdi,
çadır düşərgələrinin sayı gündən-günə
artırdı. Dağlıq Qarabağ, həmçinin, ətrafındakı
ərazilər erməni qəsbkarları tərəfindən
işğal olundu. Bir tərəfdən müstəqilliyimizin
başı üstünü almış real təhlükəni
sovuşdurmaq, digər tərəfdən erməni təcavüzündən
xilas olmaq, torpaqlarımızı müdafiə etmək,
ölkəmizin ərazi bütövlüyünü qoruyub
saxlamaq, işğal olunmuş torpaqlarımızı azad etmək
kimi Vətən qarşısındakı borcumuzu yerinə
yetirməliydik. Xalqımız öz
gücünü və qüdrətini göstərməliydi.
Dövlətçiliyimiz məhv olmaq təhlükəsi
ilə üzləşdiyi bir zamanda respublikamızın o
zamankı rəhbərləri belə vacib, taleyüklü vəzifələrin
öhdəsindən gələ bilmirdilər.
Məhz
buna görə də torpaqlarımızın xeyli hissəsi
itirildi, ölkədə xaos, anarxiya baş alıb getdi, vətəndaş
müharibəsi təhlükəsi yarandı, qardaş
qırğını başlandı, qanunçuluğun əsasları
ciddi şəkildə zəiflədi, cinayətkarlıq
halları görünməmiş səviyyəyə
çatdı, dövlətçiliyimiz və müstəqilliyimiz
təhlükə qarşısında qaldı.
Azərbaycanın müstəqil ölkə kimi
mövcudluğu, dövlətçiliyin qorunub saxlanılması,
möhkəmlənməsi və demokratik prinsiplərin bərqərar
olması, demokratik, hüquqi, dünyəvi dövlət
quruculuğu prosesinin uğurla, sürətlə həyata
keçirilməsi məhz Ulu öndər Heydər Əliyevin
adı ilə bağlıdır. Heydər Əliyevin 1993-cü ildə
Azərbaycan rəhbərliyinə qayıdışı ilə
ölkənin ictimai-siyasi, sosial, iqtisadi, elmi-mədəni həyatında,
beynəlxalq əlaqələrdə dönüş
yarandı, elmi əsaslara, beynəlxalq norma
və prinsiplərə uyğun müstəqil dövlət
quruculuğu prosesi başlandı. Heydər Əliyevin həyata
keçirdiyi təxirəsalınmaz tədbirlərin nəticəsi
kimi, bir tərəfdən Milli Ordunun
formalaşdırılması, Azərbaycanın milli mənafelərini
qorumağa qadir nizami silahlı qüvvələrin
yaradılması, torpaqlarımızın müdafiə
olunması ilə bağlı mühüm addımlar
atıldı. Azərbaycan daxilində yaranan nisbi sabitlikdən
və beynəlxalq aləmdə ölkəmizə artan inam və
maraqdan istifadə edərək, 1994-cü ilin sentyabrında
Əsrin müqaviləsinin imzalanması və onun gerçəkləşdirilməsi
Heydər Əliyev tərəfindən işlənib
hazırlandı ki, bu da müstəqil Azərbaycanın iqtisadi
inkişaf konsepsiyasını təşkil edən neft
strategiyasının həyata keçirilməsinin parlaq təzahürüdür.
Ulu öndər Heydər Əliyev Azərbaycan
xalqının xilaskarı, müasir Azərbaycan dövlətinin
qurucusudur. Ümummilli liderin zəngin irsi, ideyaları və
tövsiyələri müasir cəmiyyətimizin
inkişafının nəinki ideya mənbəyidir, həmçinin,
möhtəşəm səfərbəredici amildir. Ulu öndərin təlatümlərdən, təhlükələrdən
çıxararaq qurub yaratdığı Azərbaycan indi
Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında
bütün dünyaya möhtəşəm yüksəliş
dinamikası nümayiş etdirir. Azərbaycan
bu gün həm siyasi, həm də iqtisadi cəhətdən
dünyanın qüdrətli dövlətlərindən birinə
çevrilib. İqtisadi inkişaf tempinə
görə ölkəmiz nəinki regionda, həm də
dünyada lider mövqeyə çatıb.
Təqvimimizdəki yaddaqalan, böyük sevinclə
gözlədiyimiz əlamətdar günlərdən biri də
18 oktyabr tarixidir. Bu tarix kiçikdən tutmuş
böyüyə qədər hər birimizin yaddaşına
böyük hərflərlə yazılıb. Bu tarixi gün bütün ölkə vətəndaşları
üçün çox müqəddəs və əzizdir.
Çünki həmin gün xalqımız bir əsrdə
ikinci dəfə müstəqillik qazanmışdı.
İndi o əlamətdar tarixdən 30 il
keçir. Ötən hər gün müstəqilliyimiz
daha da möhkəmlənir. Müstəqilliyimiz
möhkəmləndikcə də ölkəmizin, dövlətimizin
beynəlxalq aləmdə nüfuzu durmadan artır.
Həmişə istənilən bir işin əvvəlində
çətinlikləri, maneələri dəf etməli oluruq. Müstəqilliyimizin
ilk illərində də Azərbaycanın siyasi və iqtisadi
quruculuğunda müəyyən çətinliklər meydana
çıxmışdı. O vaxtlar ölkəyə rəhbərlik
edənlərin kifayət qədər idarəetmə qabiliyyəti
olmadığından, onlar müstəqilliyimizin möhkəmlənməsi
üçün yetərli işlər görə bilmirdilər.
Müstəqilliyimiz təhlükə altında
idi. Ölkədə baş verən xaos vətəndaş
müharibəsinə gətirib çıxarmışdı.
Çox çətin bir vəziyyət
yaranmışdı. Belə bir vaxtda
müstəqilliyimizin möhkəmləndirilməsi, ölkənin
inkişaf etdirilməsi üçün xalq Ümummilli
liderimiz Heydər Əliyevə üz tutub hakimiyyətə dəvət
etdi. Ulu öndər ölkəni xaosdan
xilas etmək, müstəqilliyimizi daha da möhkəmləndirmək
üçün 1993-cü ilin iyununda xalqın təkidli tələbi
ilə ikinci dəfə hakimiyyətə qayıtdı. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev çox
qısa bir zamanda müstəqilliyimizi daha da möhkəmləndirdi,
onu əbədi və dönməz etdi. Ulu
öndər zəngin siyasi təcrübəsi, yüksək
idarəçilik bacarığı, doğma Vətənə
tükənməz sevgisi ilə Azərbaycanı daha da
inkişaf etdirərək, zirvələrə ucaltdı.
Əsl müstəqillik ölkənin öz sərvətlərinin
tam sahibi olmasıdır. Bu, müstəqilliyin vacib amillərindən,
zəruri atributlarından biridir. Bu,
yaşanmış tarixin sınağından
çıxmış sübut olunmuş bir həqiqətdir.
Yaxın tariximizdən hamımıza
yaxşı məlumdur ki, 20 sentyabr 1994-cü ildə
Ümummilli lider Heydər Əliyevin müəllifi olduğu nəhəng
neft müqaviləsi - Əsrin müqaviləsi imzalandı.
Bununla da Azərbaycan ilk dəfə olaraq
dünya qarşısında sərvətlərinin mütləq
sahibi olduğunu bir daha sübut etdi. Beləliklə,
müstəqilliyimizin iqtisadi əsası qoyuldu. İnkişafa doğru çox uğurlu addımlar
atıldı. Bu günə qədər
ölkə büdcəsinə həmin müqavilədən
milyonlarla vəsait daxil olub.
Qazanılan və əldə olunan iqtisadi dirçəliş
nəticəsində, başqa sahələrdə olduğu
kimi, ordu quruculuğu istiqamətində də uğurlu
islahatlar həyata keçirildi. Qısa müddət ərzində
Azərbaycanın müstəqilliyinin qarantı olan
güclü, qüdrətli Silahlı Qüvvələr
yaradıldı. Bu gün tam inamla deyə
bilərik ki, Azərbaycan Ordusu dövlətimizin müstəqilliyini
qorumağa və torpaqlarımızı erməni
işğalçılarından azad etməyə qadirdir.
Bunu zabit və əsgərlərimiz 2016-cı ilin Aprel
döyüşlərində hünər və cəsarətləri
ilə bir daha dünyaya sübut etdilər. Onlar erməni
işğalçılarının hücumlarını dəf
edərək geri oturtdular. Gərgin
döyüşlərdə düşmənin xeyli canlı
qüvvəsi və döyüş texnikası məhv edildi.
Cəsur zabit və əsgərlərimiz
sübut etdilər ki, ordumuz güclü və qüdrətlidir.
Ümummilli lider Heydər Əliyevin zəngin irsi
müasir cəmiyyətimizin, müstəqilliyimizin ən
inamlı ideya mənbəyidir. Müdrik rəhbərin
böyük əziyyətlər bahasına
qurub-yaratdığı müstəqil Azərbaycan bu gün
Ulu öndərin siyasi irsinin layiqli davamçısı
möhtərəm Prezidentimiz, Silahlı Qüvvələrin
Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin rəhbərliyi
altında daha da inkişaf etdirilir. 30 illik təcavüz,
30 illiki təqib, 30 illik münaqişə başa
çatdı! Ermənistan-Azərbaycan,
Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə son qoyulur.
Bu, bizim şanlı qələbəmiz, tarixi zəfərimizdir. Bu qələbə xalqımızın canı və qanı bahasına əldə olunmuş qələbədir. Bu parlaq qələbə Şuşanın işğaldan azad olunduğu tarixdir. Şuşa Qarabağın tacı, mədəniyyət beşiyidir. Şuşa tarixi şəxsiyyətləri yetirib, boya-başa çatdıran diyardır. 28 il yarım əsarətdə olan Şuşa azad olundu. Şuşa coğrafi mövqeyi, mədəniyyəti tarixi ilə Azərbaycan tarixində böyük iz salan diyardır. Şuşanın azad edilməsi həm böyük siyasi, həm böyük strateji, eyni zamanda, çox mənəvi bir məna daşıyır. Noyabrın 8-də Azərbaycan tarixində çox böyük dəyişim oldu. Azərbaycanda "Qarabağın döyünən ürəyi", "Musiqi və incəsənət beşiyi" və xalqımızın bəhs etdiyi kimi "Sən tarixin özüsən, Azərbaycanın gözüsən" deyə bəhs etdiyimiz Şuşa şəhərinin işğaldan azad olunması çox böyük həsrətlə gözlənilirdi. Şuşanın azad olunması Azərbaycanın mənəvi qələbəsidir. Bu qələbə cəbhədə olan və olmayan azərbaycanlıların qələbəsi deməkdir. Şuşa 1992-ci ildə işğal edilib. O vaxtdan bəri bu işğal ermənilər üçün "böyük qələbə", azərbaycanlılar üçün "ən ağır itki" sayılıb. Şuşanın azad edilməsinin milli bayram kimi qeyd olunmağa haqqı çatır. Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin Şuşa şəhərinin azad olunduğunun elan edilməsi 28 il yarımdır həsrətlə bu günü gözləyən xalqımıza sonsuz sevinc və qürur hissi yaşadır. Azərbaycan torpaqları 30 ilə yaxın bir müddətdə işğal altında qalıb, danışıqlar prosesində Ermənistan tərəfi, sadəcə olaraq vaxt qazanmağa, status-kvonu möhkəmləndirməyə çalışıb. Bəli, illər boyu davam etmiş kədər, həsrət, faciəli hadisələrdən sonra tarixi ədalət bərpa olunur və Azərbaycan xalqı təsvirəgəlməz qürur və sevinc hissləri keçirir. Bizə bu hissləri yaşadan Ali Baş Komandanımız İlham Əliyev və Azərbaycan torpaqlarının hər qarışının azad edilməsi uğrunda canından-qanından keçən rəşadətli əsgər və zabitlərimizdir. Dağlıq Qarabağ bir ədalət məsələsidir. Bu bir xalqın taleyi, itirilmiş keçmişinin bərpası deməkdir. "Şuşasız Qarabağ, Qarabağsız Şuşa yoxdur" deyən Ulu öndər Heydər Əliyevin bu arzusunu bu gün Prezident İlham Əliyev reallaşdırdı. Biz qayıdırıq, Azərbaycan qayıdır! Azərbaycan öz ərazi bütövlüyünü bərpa edir. Məcburi köçkünlər öz dədə-baba torpaqlarına qayıdacaq. İşğaldan azad edilmiş bu torpaqları yenidən quracayıq. "Qarabağ Azərbaycandır və nida" ifadəsi artıq bizim qələbəmizin rəmzinə çevrildi. Qarabağ Azərbaycandır! Artıq azadıq, bütövük, bölünməzik!
Həqiqət QƏDİMOVA
UNEC Zaqatala filialının dosenti
525-ci qəzet.- 2021.- 30 iyul.- S.12.