Bakının İrəvan üzərində təsir strategiyası –

Sosial şəbəkədə yazılanlar

Şahin Cəfərli, siyasi şərhçi:

- Bayden niyə Putinə qatil dedi?

ABŞ kəşfiyyatı rəsmən bildirib ki, Rusiya 2020-ci il prezident seçkilərinin nəticələrinə də təsir göstərməyə cəhd edib. Bu dəfə kiberhücumdan yox, Baydenə qarşı qarayaxma kampaniyasının təşkilindən söhbət gedir. Məqsəd Trampa dəstək vermək olub. Kəşfiyyatın raportunda o da qeyd olunur ki, İran isə əksinə, Baydenin seçilməsini istəyib.

Rusiyanın Baydeni nüfuzdan salmaq üçün konkret hansı işləri gördüyü açıqlanmır, amma birini mən deyim. Bu işin içində Ukraynadakı bəzi çevrələr, hətta prezident Zelenskiyə yaxın şəxs də olub.

2020-ci il mayın 19-da Ukrayna Ali Radasının deputatı Andrey Derkaç mətbuat konfransı keçirərək prezident Poroşenko ilə ABŞ vitse-prezidenti Bayden arasındakı telefon danışığının səs yazısını ictimaiyyətə açıqlayıb. Səs yazısında Ukrayna baş prokuroru Şokinin istefaya göndərilməsi müzakirə olunur. Baş Prokurorluq o vaxt "Burisma" qaz şirkəti ilə bağlı təhqiqat aparırmış, bu şirkətdə vaxtilə C.Baydenin oğlu Hanter də çalışıb. Prezident Tramp və çevrəsi Hanter Baydenin korrupsiyaya qarışdığını, atasının isə onu xilas etdiyini söyləyərək seçki kampaniyası boyunca bu səs yazısından Bayden əleyhinə istifadə etdilər. Lakin Tramp həmin bəyanatları verdiyi günlərdə ABŞ Maliyyə Nazirliyi (hansı ki birbaşa prezidentə tabedir) bu hadisə ilə əlaqədar sərt qərarlar qəbul etdi. Nazirlik olayın arxasında Rusiya xüsusi xidmət orqanlarının dayandığını və A.Derkaçın Rusiya agenti olduğunu bəyan edərək bu şəxs başda olmaqla, 7 Ukrayna vətəndaşına sanksiya tətbiq olunduğunu açıqladı. Sanksiyaya məruz qalan şəxslərdən biri də Zelenskinin "Xalqın Xidmətçisi" Partiyasının fəal üzvlərindən olan deputat Aleksandr Dubinski idi. Dubinski oliqarx İqor Kolomoyskiyə yaxındır və onun telekenalında (1+1) çalışıb.

Bayden andiçmədən dərhal sonra kəşfiyyatı toplayıb, təlimat verdi ki, Rusiyanın və digər dövlətlərin seçkilərə müdaxiləsini araşdırıb, ona raport təqdim etsinlər. Məhz bu raportu aldıqdan sonra Bayden bu gün "ABC News"a müsahibəsində Putini qatil adlandırdı. "Bizim onunla uzun telefon söhbətimiz oldu. Söhbət ondan başladı ki, məni onu yaxşı tanıdığımı, onun da məni yaxşı tanıdığını dedim. Bildirdim ki, əgər seçkilərə müdaxilə etdiyinizi müəyyən etsəm, onda hazırlaşın", - deyə Bayden söyləyib. O, vaxtilə Corc Buşun Putin haqqında dediyi "mən onun gözlərinə baxdım və qəlbini gördüm" sözlərinə nəzirə kimi Putinin qəlbi olduğuna şübhə etdiyini söyləyib.

İndi gələn həftə bu məsələ ilə bağlı Rusiyaya qarşı yeni sanksiyalar tətbiq olunacaq. Bu gün isə ABŞ Ticarət Nazirliyi Navalnı məsələsi ilə əlaqədar Rusiyaya qarşı yeni məhdudiyyətlər elan edib.

Təkrar Ukrayna mövzusuna qayıtmalı olsaq, qeyd etmək lazımdır ki, Bayden hələ də Zelenskiyə zəng etməyib, baxmayaraq ki, o və hökuməti Ukrayna məsələsini diqqət mərkəzində saxlayır. Bayden Zelenskidən 3 istiqamət üzrə konkret addımlar gözləyir:

1. Rusiyaya bağlı 5-ci kolonun zərərsizləşdirilməsi;

2. Oliqarxik sistemin dağıdılması;

3. Məhkəmə-hüquq islahatlarının sürətlə həyata keçirilməsi, Milli Antikorrupsiya Bürosu kimi yeni təsisatların, eləcə də Milli Bankın müstəqilliyinə tam təminat verilməsi.

Ötən 6 ildə Qərb Ukraynaya siyasi, iqtisadi, hərbi dəstək versə də, ortada konkret nəticələr çox azdır, oliqarxik-korrupsion düzən yerində qalır (Qərbin dəstəyinin nə dərəcədə yetərli olduğu mövzusunda mübahisə etmək olar). Vaşinqtonda Ukrayna hökuməti təmsilçilərinə deyirlər ki, necə olur, Rusiya işğalından şikayətlənib, bizdən dəstək istəyirsiniz, amma Rusiyaya bağlı adamlar Ukraynada hələ də sərbəst fəaliyyət göstərir, hətta dövlət strukturlarında təmsil olunur, üstəlik, milyardlar qazanırlar.

Məhz bu qəti mövqedən sonra Ukraynada Rusiya şəbəkəsinə qarşı ötən 6 ildə olmadığı qədər sərt tədbirlər görülməyə başlanıb, hazırda bu proses davam edir.

ABŞ-ın Zelenski qarşısında ən çətin və ağrılı tələbi isə Kolomoyskinin məhv edilməsidir. Zelenski Kolomoyskinin proyektidir, onu məhz oliqarxın telekanalı məşhurlaşdırıb. Təsadüfi deyil ki, prezident Poroşenko ilə arası dəydikdən və bankı ("Privatbank") əlindən alınaraq milliləşdirildikdən sonra ölkəni tərk edərək İsrailə gedən Kolomoyski prezident seçkilərindən dərhal sonra Ukraynaya dönüb. Məsələnin ciddiliyini göstərən fakt budur ki, ABŞ hökuməti martın 5-də Kolomoyski və onun ailə üzvlərinə qarşı sanksiya tətbiq etdi və bu qərarı şəxsən dövlət katibi Blinken açıqladı. Zelenski də məcbur olub, ABŞ-ın qərarını dəstəklədiyini bildirdi və oliqarxlara qarşı mübarizə aparacağını söylədi. Ukrayna Baş Prokurorluğu isə "Privatbank"ın rəhbərliyinə rəsmi ittihamlar irəli sürdü, hətta bankın işini araşdıran prokurorlar buna cəsarət etmədikləri üçün baş prokuror İrina Venediktova şəxsən özü ittiham aktını və həbs orderlərini imzaladı. Fevralın 22-də "Privatbank"ın İdarə Heyəti sədrinin sabiq 1-ci müavini Vladimir Yatsenko Kolomoyskinin şəxsi təyyarəsi ilə ölkəni tərk etmək istəyərkən təyyarə son anda - Ukrayna hava məkanını tərk etməyə bir neçə dəqiqə qalmış yerə endirildi və Yatsenko saxlanıldı...

Bu hənanın o həna olmadığını başa düşən Putin isə imitasion demokratiyadan imtina edərək avtoritarizmi ciddi şəkildə sərtləşdirmək zorunda qalıb. Maskalar atılıb. Moskvada tez-tələsik, ardıcıl şəkildə hüquq və azadlıqları məhdudlaşdıran mürtəce qanunlar və qərarlar qəbul olunmaqda, vintlər sıxılmaqdadır. Putin rejimi hazırda Rusiyanı "alınmaz qala"ya çevirir. Onları ümidləndirən əsas amil isə Qərb demokratik sitemləridir. Putin bunu hər zaman Qərbin zəifliyi kimi görüb. İndi Moskvada düşünürlər ki, qoca Bayden ya vəfat edəcək, ya da uzağı 4 il sonra gedəcək, Tramp 4 il sonra ABŞ-ı yenidən cəhənnəmə çevirəcək, ölkədə xaos başlayacaq. Avropa Birliyini isə Rusiya heç vaxt ciddiyə almayıb.

Asif Nərimanlı, jurnalist:

- Ermənistan üçün tranzit: Bakının İrəvan üzərində təsir strategiyası

Rusiya qazı Ermənistana növbəti üç həftə ərzində Azərbaycan vasitəsilə çatdırılacaq: səbəb "Şimali Qafqaz-Cənubi Qafqaz" kəmərində təmir işlərinin aparılmasıdır.

Bakının ermənilərin soyuq havada donmaması üçün tranzit olması yaxın və uzaq perspektiv üçün yeni imkanlar yaradır.

Yaxın perspektiv: Rusiya, Ermənistan və beynəlxalq ictimaiyyət;

1. Ermənistanın qaz tədarükünün texniki problemə görə dayanmamasını Moskva Bakıdan istəyib, Azərbaycan razılaşır və bununla üç həftə qazsız qalacaq Ermənistanda Rusiyaya qarşı arta biləcək narazılığın qarşısını almaqla Moskvaya jest edir, həm də regional əməkdaşlıqda maraqlı olduğunu göstərir;

2. Eyni jest Ermənistanla bağlı Bakının strateji planında xüsusilə önəmlidir:

- ermənilər üç həftə qazsız qalacaqlarsa, bu, onsuz da ciddi təzyiqlə üzləşən Paşinyan hakimiyyəti üçün əlavə problem yarada bilər: Bakı Ermənistan hakimiyyətini çətin vəziyyətdən xilas edir və Nikolun revanşist qüvvələrin qarşısında əlini gücləndirir;

- Paşinyan ermənilər üzərində münaqişənin həll edilməsi və Ermənistanın blokadadan çıxmasının müsbət tərəflərini əyani şəkildə göstərmək imkanı əldə edir;

- bu, Bakının "erməni xalqı bizim düşmənimiz deyil" tezisinin ermənilərə açıq şəkildə nümayiş etdirilməsidir;

- ermənilər münaqişənin həllindən sonra blokadanın aradan qaldırılmasının ilk nəticələri ilə qarşılaşacaq;

Beləliklə, Ermənistan hakimiyyəti regionda normal münasibətlərin qurulmasının xeyirlərini öz xalqına göstərə, Azərbaycan da belə imkan yaratmaqla Ermənistan üzərində təsir imkanları qazana bilər.

3. Bakı bununla beynəlxalq ictimaiyyətə əməkdaşlığa açıq olduğunu əyani şəkildə göstərir: diplomatiya üçün önəmli istinad nöqtəsidir;

Azərbaycan üç həftəlik tranzit gedişi ilə müharibədən sonra həyata keçirdiyi regional əməkdaşlıq strategiyasında ciddi addımlarından birini atır.

Və burada uzaq perspektivdə mümkün imkanların qazanılması da var: Azərbaycan qazı üçün Ermənistan bazarı;

Ermənistan üçün uzaq Rusiya qazındansa qonşu Azərbaycan qazını almaq perspektivi açılır: üç həftəlik təchizatla erməni cəmiyyətinə belə imkanların olduğunu göstərmək imkanı var; Azərbaycanın Ermənistan bazarına çıxışı bu ölkənin iddialarından əl çəkməsi, ümumilikdə, Bakı-Ankara təsir dairəsinə daxil olması baxımından əhəmiyyətlidir;

Önümüzdəki bir il ərzində İğdır-Naxçıvan boru kəmərinin inşası başa çatdırılacaq. Naxçıvanın qaz təchizatına hesablanan bu kəmər Azərbaycan qazının gələcəkdə Ermənistan bazarına çıxarılması üçün də infrastruktur ola bilər.

Aydın Talışınski, uzman doktor:

- Sadəcə ordumuzu deyil, tibbimizi, təhsilimizi, hətta mənzil istismar kommunal xidmətini də Türkiyə standartlarına keçirməliyik.

Etibar Əliyev, millət vəkili:

- SOCAR-ın prezidenti Rövnəq Abdullayevin 12 vitse-prezidenti var:

Yusifzadə Xoşbəxt-Birinci vitse-prezident

Qasımov Süleyman-İqtisadi məsələlər üzrə vitse-prezident;

Nəsirov Elşad Sərmayələr və marketinq üzrə vitse-prezident;

Məmmədov David-Emal üzrə vitse-prezident;

İsmayılov Mikayıl-Vitse-prezident;

Bədəlov Bədəl-Sosial məsələlər üzrə vitse-prezident;

Məmmədov Xalik-Kadr, Rejim və İnfor

masiya texnologiyaları üzrə vitse-prezident;

İskəndərov Daşqın-Neftin, qazın nəqli və qaz təsərrüfatı məsələləri üzrə vitse-prezident;

Hüseynzadə Rəfiqə-Ekologiya üzrə vitse-prezident;

Qəhrəmanov Tofiq-Strateji inkişaf üzrə vitse-prezident

Bəhram Hüseynov-Geodeziya və geofizika məsələləri üzrə vitse-prezident;

Yaşar Lətifov-Yataqların işlənməsi üzrə vitse-prezident.

Görəsən, bu qurumda neçə idarə və şöbə fəaliyyət göstərir? Vitse-prezidentlərin xidmətində nələr var? Maşınlar, köməkçilər, məsləhətçilər, katibələr və s.

525-ci qəzet.- 2021.- 19 mart.- S.10.