Şirməmməd Hüseynov -
böyük istiqlalçı alim
Görkəmli alim, publisist, pedaqoq, professor Şirməmməd Hüseynov ömrünün 70 ilindən
çoxunu milli mətbuatımızın araşdırılmasına sərf edib. Ustad tədqiqatçı
milli mətbuatımızın hansı səhifəsinə nəzər
salıbsa, orada obyektivlik, doğruluq, ədalət prinsiplərini
bütün parametrlərdə qoruyub, tarixi sənədləri
zərgər dəqiqliyi ilə araşdırıb və
xalqa, geniş oxucu auditoriyasına əsl həqiqəti
çatdırıb. Görkəmli alimin dərin təfəkkürü,
qəlbində yaşatdığı Azərbaycan sevgisi,
bitib-tükənməyən yaradıcılıq enerjisi, əlindən
düşməyən sadiq qələmi yalnız bir əqidəyə
- Azərbaycanın istiqlalına xidmət edib. Bu
baxımdan alimin Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin,
Üzeyir bəy Hacıbəylinin "Nəşrlərdən
kənarda qoyulmuş mətbu əsərləri",
"Redaktə və ixtisar olunmuş əsərləri"nin yenidən nəşrə hazırlaması
həmin ideya xəttinin məntiqi davamıdır.
Şirməmməd
Hüseynov tədqiqatlarında daha çox XX əsrin əvvəllərində
baş vermiş mürəkkəb ictimai-siyasi hadisələrə,
dövrün paradoksallıqlarına, xalqımızın
tarixinin az öyrənilən, qaranlıq səhifələrinə
işıq salırdı. Xüsusilə, Azərbaycan Xalq
Cümhuriyyətinin banisi, milli istiqlal uğrunda mübarizənin
ideoloqu və öncülü Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin
keçən əsrin əvvəllərində müxtəlif
mətbuat orqanlarında dərc edilmiş əsərlərinin
toplanması, transliterasiya olunması və kitab şəklində
çap edilərək ədəbi irsinin yenidən xalqa
qaytarılması alimin böyük xidmətlərinin nəticəsi
kimi olduqca qiymətlidir. 1990-cı ildən
başlayaraq bu çətin və şərəfli işin məsuliyyətini
öz üzərinə götürən görkəmli alim
üzün müddət bu külliyyatın
hazırlanmasına böyük əmək sərf etmişdi.
Şirməmməd
Hüseynov fərqli dünyagörüşə, müxtəlif
məfkurəyə məxsus olan böyük ziyalılarımızın
vahid Azərbaycan ideologiyası ətrafında birləşərək
bütövlükdə xalqımızı elmə, mədəniyyətə,
tərəqqiyə səsləməsi kimi önəmli məsələləri
diqqətlə, ardıcıl və sistemli şəkildə
araşdırmış, ümumilikdə Azərbaycan
publisistikasının mövzu və ideyasını, milliliyə
söykənərək xalqa təmənnasız xidmət
göstərməsini, millətin taleyini, gələcəyini
düşünən fikir adamlarının əsas məram və
məqsədini çoxsaylı məqalələrində əks
etdirərək mətbuatımızın möhtəşəm
salnaməsini yaratdı. Müstəqillik illərində,
ideoloji qadağaların səngidiyi, aradan
götürüldüyü bir dövrdə Şirməmməd
Hüseynov zamanın ictimai-siyasi baryerlərinin
dağılmasından uğurla yararlanaraq XX əsr mətbuat
tariximizin ən maraqlı, mükəmməl və geniş
oxucular üçün müəmmalı görünən səhifələrinə
işıq saldı, bugünümüz və gələcəyimiz
üçün dərin qatları açmağa və xalqa
tanıtdırmağa müvəffəq oldu.
Şirməmməd
Hüseynovun müstəqillik illərində qələmə
aldığı publisistik məqalələrində
Qarabağ probleminin, erməni terrorizminin dərin kökləri
araşdırılır, nankor qonşularımızın Azərbaycan
xalqına qarşı torpaq iddialarına və başqa önəmli
məsələlərə geniş yer verilir: "Tam bir əsrdir
ki, erməni millətçilərinin daşnaksütyun
partiyası dünya ermənilərini "böyük Ermənistan"
uğrunda səlib yürüşünə səsləyir. XX əsr tarixinə bələd olanlar keçən
müddət ərzində ermənilərin Qafqaz, Türkiyə
və İran torpaqlarında nə oyunlardan
çıxdıqlarını yəqin ki, xatırlayırlar.
Erməni millətçilərinin üzdəniraq
"planlarında"Azərbaycana xüsusi yer ayrılır.
Azərbaycanı parçalamaq, onun ata-baba
torpaqlarını tutmaq, əhalisini məhv etmək
üçün təkcə bizim əsrimizdə dörd iri cəhd
edilmişdir".
Şirməmməd Hüseynov özünün "Zaman
keçsə də, bəla elə həmin bəladır"
adlı məqaləsində Qarabağda getdikcə mürəkkəbləşən,
kritik həddə çatan ictimai-siyasi vəziyyətin əsl
səbəbkarlarının erməni millətçiləri,
onların başında dayanan Zori Balayan kimi şovinistlər
olduğunu diqqət mərkəzində saxlayır. Eyni zamanda, bu avantüristlərin
Qarabağı ələ keçirib bizim torpaqlarımız
hesabına öz ərazilərini genişləndirmək kimi
cinayətkar əməllərini pisləyərək yazır:
"Qarabağın təkcə dağlıq hissəsində
deyil , ətraf rayonlarda da qan
tökülür. Erməni yaraqlıları
azğınlaşmışlar. Vəziyyət
həddindən artıq çətindir. Yerevanın
rəsmi dairələrinin köməyinə arxalanan erməni
millətçiləri nəyin bahasına olursa olsun
Qarabağın dağlıq hissəsini Azərbaycandan
ayırmaq, əgər baş tutmasa, onu viranəyə
çevirməyi qarşılarına məqsəd
qoymuşlar. Dəhşətlisi budur ki,
qan tökən də erməni quldurları, hamıdan bərk
qışqıran da onlardır. Erməni
daşnak mafiyası çoxdandır ki, Azərbaycan
torpaqlarına göz dikir. Onun hesabına
öz ərazisini genişləndirmək istəyir. Bunun üçün isə heç bir yalan və
iftiradan çəkinmir".
Şirməmməd Hüseynov keçən əsrin əvvəllərində
nəşr edilən mətbuat orqanlarından erməni
vandalizminin Qarabağda, Zəngəzurda törətdiyi
qanlı cinayətlər və soyqırımlar haqqında məlumatları
oxuculara çatdırırdı. "Şeytan əli
ilə yapılan erməni-müsəlman müqatiləsi, necə
ki, gözləmək olardı, bizə bir böyük səfalət,
tükənməz fəlakət, yaddan çıxarılmayan
rəzalət və həlakət yetirməkdədir.
Budur, Qarabağ dağılmış, Zəngəzur talan
olunmuş, yüzlərcə kəndlər yəğmaya getmiş...
Bu mənzərə görüləcəyi şərhə gələsi,
qələmlə vəsf ediləsi iş deyil..." ("Təkamül" qəzeti). Tədqiqatçı əsrin sonunda tarixin yenidən
təkrarlandığını göstərməklə
yanaşı, həm də xalqımızı mənəvi
birliyə və ayıq-sayıq olmağa səsləyirdi.
Şirməmməd
Hüseynov çoxsaylı tədqiqatlarında Azərbaycanda
milli mətbuatının əsasını qoyan,
"Əkinçi" qəzetinin redaktoru Həsən bəy
Zərdabi, Məhəmməd Əmin Rəsulzadə,
Üzeyir bəy Hacıbəyli, Əhməd bəy
Ağaoğlu, Əli bəy Hüseynzadə, Mirzə Bala Məmmədzadə,
Ömər Faiq Nemanzadə və başqalarının zəngin
publisistik yaradıcılığını, ədəbi fəaliyyətini,
milli istiqlal, Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin
qurulması uğrunda mücadilə və mübarizələrini
aşkarlayıb xalqa çatdırmağı həyatının
əsas fəaliyyət proqramına çevirmişdi.
Məhəmməd
Əmin Rəsulzadə keçən əsrin əvvəllərində
yazırdı: "Türk tarixi tarixlərin ən az tədqiq
olunmuşu, ən az öyrənilib
yazılmışıdır... Bu xüsusda biz
azərbaycanlılar hamıdan çox işıqlanmaq
ehtiyacındayız". Şirməmməd
Hüseynov müdrik şəxsiyyətin bu arzusunu gerçəkləşdirmək
missiyasını vətəndaşlıq yanğısı ilə
yerinə yetirən məsuliyyətli və zəhmətkeş
bir alim kimi böyük işlər görmüşdür.
O, Məhəmməd Əmin Rəsulzadənin "Tərəqqi",
"Yoldaş", "İrşad", "Təkamül",
"Açıq söz", "Azərbaycan" və
başqa mətbuat orqanlarında dərc etdirdiyi
çoxsaylı məqalələri toplayıb oxucuların
ixtiyarına vermişdir. Bu məqalələrin toplanması və
nəşri ilə Şirməmməd Hüseynov üç
mühüm problemin həllinə nail olmuşdur: birincisi,
M.Ə.Rəsulzadənin çox böyük uzaqgörənliklə
Azərbaycan dövlətçiliyi haqqında yüksək məfkurəli
ideyalarını aşkara çıxararaq ictimai-siyasi fikir
tariximizi zənginləşdirmiş; ikincisi, böyük
dövlət xadiminin keşməkeşli həyat yolunun
müxtəlif mərhələlərinin diqqətçəkən
epizodlarını vahid bir nöqtədə təmərküzləşdirərək
onun tərcümeyi-halının geniş panoramasını
yaratmış; üçüncüsü,
xalqımızın dövlət quruculuğu uğrunda
mübarizə və mücadilələrlə dolu tarixi
keçmişi, milli müstəqilliyimizin qazanılmasında
xidmətləri olan böyük ideoloqların, dahi mütəfəkkirlərin,
onların həyat və fəaliyyətini əks etdirən
müəyyən bir ictimai-siyasi və ədəbi-mədəni
mühit haqqında tam təsəvvür yaratmış və
eyni zamanda gələcək tədqiqatlar üçün zəngin
bir mənbənin əsasını qoymuşdu.
Şirməmməd
Hüseynov Həsən bəy Zərdabi, Məhəmməd
Əmin Rəsulzadə, Üzeyir bəy Hacıbəyli, Əlimərdan
bəy Topçubaşov, Əhməd bəy Ağaoğlu və
başqa görkəmli fikir adamlarının oxuculara az məlum
olan, bir çox hallarda məxfi saxlanılan aktual və
taleyüklü problemləri özündə ehtiva edən
publisistik əsərlərini arxivlərdən, qəzet səhifələrindən
axtarıb tapmış, onları xalqın ixtiyarına verib, əksəriyyəti
isə tədqiqatçının müəyyən şərh
və izahları ilə birlikdə qəzet səhifələrində
yer alıb. Tədqiqatçı müstəqillik
illərində aşkara çıxardığı bu arxiv
materiallarını əsasən "Günay" və
"525-ci qəzet"də dərc etdirib. Bu mətbuat orqanlarında alimin 150-dən artıq
sanballı publisistik məqaləsi çap olunmuşdur.
Xüsusilə, "525-ci qəzet"də Məhəmməd
Əmin Rəsulzadə haqqında yazdığı silsilə
məqalələri sonralar istiqlalçı liderin beş cild əsərlərinin kitab şəklində
oxuculara təqdim olunması ilə nəticələndi.
Şirməmməd
Hüseynovun "Müstəqilliyin çətin yolu... Reallıqlar, düşüncələr" (2009)
kitabına yazdığı ön sözdə Xalq şairi Bəxtiyar
Vahabzadə görkəmli alimin prinsipiallığından,
obyektivliyindən, öz işinə məsuliyyətlə
yanaşmasından bəhs edərək yazır:
"...toxunulan məsələlərlə və bu məsələlərə
müəllif münasibəti ilə tanış olduqda,
bütün bu yazıların içindən keçən
vahid bir xətt görürəm. Bu xətt
bunları yazan müəllifin vahid prinsipi, fikri və əqidəsidir.
Bu prinsip, bu baxış və bu əqidə məqalədən-məqaləyə
dərinləşir və əqidə qardaşım Şirməmməd
Hüseynovun vətəndaş obrazını tamamlayır.
Şirməmmədi yaxından tanıyanlar
çox yaxşı bilir ki, onu ömrü boyu tutduğu
yoldan və tapındığı əqidədən qoparmaq,
heç olmasa bir balaca laxlatmaq belə mümkün deyil.
O, inandığına inanır, nifrət etdiyinə sona qədər
nifrət edir, sevdiyini isə tərəddüdsüz sevir. Bir sözlə, qələmindən çıxan
bütün yazılarının arxasından onun sınmaz,
dönməz, əyilməz şəxsiyyəti
boylanır".
Şirməmməd Hüseynov milli-ictimai fikrimizi
formalaşdıran, böyük şəxsiyyətlərin həyat
və fəaliyyətini əks etdirən çoxsaylı tədqiqat
əsərlərinin müəllifidir. Onun arxivlərdən
topladığı zəngin tarixi materiallar, dövri mətbuat
və onun yaradıcıları haqqında apardığı
çoxsaylı araşdırmaları neçə-neçə
kitabların ərsəyə gəlməsinə səbəb
olmuşdur. Görkəmli publisist-alim "Həqiqət
və ədalət carçısı"(1988), "Məhəmməd
Əmin Rəsulzadə, Əsərləri, I cild" (1992),
"Müstəqilliyin çətin yolu... Biz
hara gedirik?" (1996), "Məhəmməd
Əmin Rəsulzadəyə qarşı böhtan kampaniyasının
arxasında kimlər durur?"
(1998), "Məhəmməd Əmin Rəsulzadə",
Əsərləri, II cild (1999), "Mənəvi irsimiz və
gerçəklik" (2004), "Milli haqq və ədalət
axtarışında" (2004), "Mətbu irsimizdən səhifələr"
(2007), "Müstəqilliyin çətin yolu... Reallıqlar,
düşüncələr" (2009), "Məhəmməd
Əmin Rəsulzadə... Azərbaycanda milli hərəkat"
(2009), "Məhəmməd Əmin Rəsulzadə. Əsərləri" (Beş cilddə, 2014),
"Azərbaycan" qəzetində parlament hesabatları və
şərhlər" (Üç cilddə, 2012, 2015, 2016,
2017) kimi çoxsaylı kitabları, məqalələr
toplusu, transliterasiya materialları, elmi-nəzəri və
publisistik yazıları, dərslik və dərs vəsaitləri,
eləcə də tərcümələri ilə Azərbaycan
mətbuatının, publisistikamızın milli salnaməsini
yaratmışdır. Bununla yanaşı, Şirməmməd
Hüseynovun ardıcıl şəkildə radio və
televiziya ilə çıxışları, jurnalistikada
öz sözünü demiş təcrübəli publisistlər,
tanınmış alim və müəllimlər - Famil Mehdi,
Tofiq Rüstəmov, Qulu Xəlilov, Şamil Qurbanov, Nəsir
Əhmədli, Yalçın Əlizadə, Cahangir Məmmədli
və başqalarının bu peşəyə
bağlanmasında, doğru seçim etməsində, alim kimi
yetişməsində çox böyük rolu olmuşdu. Elmə,
təhsilə, yüksək intellektual səviyyəyə
böyük dəyər verən Şirməmməd
Hüseynov yazır: "Cahil və nadanın əlinə odlu
silah vermək ətraf üçün nə qədər
qorxuludursa, siyasi mədəniyyəti, milli qeyrəti, şərəfi
olmayan kəmsavadların və qələm dəllallarının
əlinə söz silahı, mətbuat orqanı vermək cəmiyyət
üçün ondan yüz qat qorxuludur... Azərbaycanda
demokratik islahatlar və insan hüquqlarının müdafiəsi
hərəkatına siyasi naşıları və qələm
parazitlərini yaxın qoymaq ən azı tarix və xalq
qarşısında məsuliyyətsizlikdir". Bu, əlbəttə, Azərbaycanın, onun müstəqil
və demokratik mətbuatının taleyindən
nigarançılıq hissi keçirən məsuliyyətli
bir publisist alimin media aləminə vətəndaşlıq
harayıdır.
Şirməmməd Hüseynov jurnalistlik fəaliyyəti
ilə yanaşı, həm də təcrübəli,
savadlı, obyektiv və təmənnasız bir müəllim
ömrü də yaşayıb. Öz tələbələrinə
Azərbaycanın tarixi taleyi ilə bağlı, onlara məlum
olmayan gizli məqamları açıqlayıb, əsl həqiqətləri
çatdırıb. Bakı Dövlət Universitetinin Mətbuat
tarixi kafedrasına rəhbərlik etdiyi dövrdə
keçmiş SSRİ-nin Moskva, Leninqrad (Sankt-Peterburq)
universitetləri, eləcə də Kiyev, Rostov, Sverdlovski,
Tbilisi, Minsk, Kişinyov, Daşkənd və başqa
universitetlərin jurnalistika fakültələri ilə əməkdaşlıq
əlaqələri qurmuşdu. Bu gün
universitetin jurnalistika fakültəsinin ABŞ, Fransa,
Macarıstan, Polşa, Türkiyə və digər ölkələrin
jurnalist tədris mərkəzləri ilə
yaratdığı əlaqələr həmin ənənələrə
söykənir.
Şirməmməd Hüseynov 15-dən artıq
kitabın, 600-ə qədər məqalənin müəllifidir. Bir zamanlar Azərbaycan
xalqının tarixini cild-cild əsərlərə çevirərək
onlara həyat bəxş edən, yaşadan görkəmli
alimi indi də ikinci ömür verib, xalqına ərməğan
etdiyi saysız-hesabsız əsərləri yaşadır.
"Azərbaycan mətbuatının canlı
ensiklopediyası" olan Şirməmməd Hüseynov belə
bir fikir irəli sürürdü ki, Azərbaycan
jurnalistikasının fundamental tarixini yaratmaq üçün
bizə yad olan arxiv və mənbələrdən deyil, milli mənbələrə,
özümüzə, xalqımıza məxsus tarixi qaynaqlara,
qiymətli məxəzlərə istinad etmək
lazımdır və önəmlidir. Buna görə də
Şirməmməd Hüseynov bütün fəaliyyəti
boyu bu yaradıcılıq prinsipinə sadiq qalaraq Azərbaycan
jurnalistikasının ilkin örnəklərini səbirlə,
təmkinlə, zərgər dəqiqliyi ilə
araşdırıb xalqa çatdırmaq missiyasını
uğurla həyata keçirdi. Tədqiqatçı
nəinki publisistikamızı, bununla yanaşı, çoxəsrlik
ədəbiyyatımızın və mədəniyyətimizin,
ictimai-fikir tariximizin geniş və hərtərəfli
panoramını böyük zəhmət hesabına
yaratmağa nail oldu.
Azərbaycan
Demokratik Cümhuriyyəti qurulduqdan sonra Məhəmməd
Əmin Rəsulzadə bu tarixi hadisəyə böyük qiymət
verir və uğrunda mübarizə apardığı dövlətin
Şərq aləmində ilk müstəqil dövlət kimi əhəmiyyətindən
bəhs edərək yazırdı: "Azərbaycan müsəlman
aləmində ilk respublika və türk aləmində ilk
dövlətdir... Türk mənşəli
bütün digər millətlər başlıca olaraq dini təməl
üzərində qərar tutduqları halda Azərbaycan
Respublikası müasir milli-mədəni müstəqillik təməlinə,
türk milli-demokratik dövlət qurumu zəmininə əsaslanır
və bu baxımdan bizim respublikamız ilk türk dövlətidir".
M.Ə.Rəsulzadə irsinin fundamental
araşdırıcısı və təbliğatçısı
Şirməmməd Hüseynov da bu ideyanı dəstəkləmiş
və əsərlərində XX əsrin əvvəllərində
Azərbaycanın erməni və rus şovinizminə
qarşı mübarizəsində və istiqlaliyyət əldə
etməsində türk dünyasının öncülü
olan böyük Türkiyə dövlətinin qardaşlıq
köməyini əsirgəmədiyini diqqət mərkəzində
saxlamışdı. Vətənpərvər alimin ruhən,
qəlbən bağlı olduğu Türkiyə dövləti
bir il öncə zəfər
qazandığımız Vətən müharibəsində də
mənən bizimlə bərabər oldu, haqq
savaşımızı dəstəklədi. Bu tarixi ənənəni
yaşatdığına görə Türkiyə dövlətinə
və türk xalqına minnətdarıq!
Azərbaycan
Respublikası müstəqilliyini bərpa etməyə
çalışdığı ilk illərdə Şirməmməd
Hüseynov həm özünün azad fikirli, demokratik
düşüncəli, cəsarətli publisistik
yazıları ilə cəmiyyətdə gedən proseslərin
sürətlənməsinə təkan vermiş, xalqı
mübarizəyə səsləmiş, həm də arxivlərdən
mütəfəkkir ziyalılarımızın, görkəmli
ictimai-siyasi xadimlərin, yazıçı və şairlərin
klassik publisistik nümunələrini aşkara
çıxararaq xalqa təmənnasız xidmət göstərmiş,
milli mətbuatımızın zəngin xəzinəsinin
qapılarını oxucuların üzünə
açmışdı.
Görkəmli
publisist "Ümidimiz, şərəfimiz, namusumuz-ordumuz"
adlı məqaləsində müstəqil dövlətin əsas
atributlarından olan milli ordunun yaranmasının zəruriliyini
ön plana çəkərək yazır: "...Ordusuz
müstəqillik olmaz. Qorunmayan torpağa göz
dikən çox olar. Silahlı
düşmən qarşısına əliyalın
çıxmaqmı olar? Müstəqilliyin
ən mühüm şərtlərindən biri onu
qorumağı bacarmaqdır. Xalqın
müdafiə və mühafizəsi həlledici məsələdir.
Var olmaq və olmamaq məsələsidir. Bütün tarixi təcrübə buna şəhadətlik
verir.
Azərbaycanın milli orduya daha böyük ehtiyacı
var. Tarix və tale bizə naxələf, məkrli, qəddar,
həm də yaltaq, ikiüzlü bir qonşu qismət edib. Belə bir qonşu ilə
dinc, yanaşı yaşamaq yalnız o vaxt mümkün ola bilər ki, sənin qüdrətinə,
gücünə bələd olsun. İnansın ki, sərhədini
pozanlara, torpaq iddiasında olanlara həddini tanıdacaq real
qüvvə vardır, xalq vardır... Qorunmayan
torpaq vətən deyil".
Doğrudan da, Şirməmməd Hüseynovun çox
böyük uzaqgörənliklə söylədiyi fikirlər
özünü doğrultdu. 44 günlük Vətən
müharibəsində Azərbaycanın müzəffər və
qüdrətli ordusu 30 illik erməni işğalına son
qoyaraq torpaqlarımızı qəhrəmanlıqla, mərdliklə
azad etdi və canları, qanları bahasına ərazi
bütövlüyümüzün təminatçısına
çevrildi. Tədqiqatçı məqalədə
1918-1919-cu illərə ekskurs edərək ,
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə
yaradılmış ordunun da məhz o dövrdə
Qarabağda erməni daşnaklarına qarşı
ölüm-dirim savaşında göstərdikləri qəhrəmanlıqları
xatırladaraq ön plana çəkir və bu ənənənin
davam etdirilməsini təxirəsalınmaz vəzifə hesab
edir. Ş.Hüseynov general Mehmandarovun Cümhuriyyət əsgərlərinə
müraciətini diqqətə çatdırmaqla Azərbaycan
əsgərlərinin tarixən böyük gücə və
qüdrətə malik olduğunu faktların dili ilə
açıqlayır: "Qəhrəman əsgərlər, mən
şəxsən Almaniya cəbhəsində, bir çox
müharibələrdə oldum, fəqət sizin qədər
qəhrəman əsgərlərə nadirən təsadüf
etdim. Siz mənim ümidlərimi qüvvətləndirdiniz.
Siz qanınızla gənc Azərbaycan Ordusunun
namusunu müdafiə etdiniz". Mehmandarovun
fəxarət duyduğu yenilməz Azərbaycan Ordusu XX
yüzilliyin əvvəlində olduğu kimi, XXI yüzilliyin
20-ci ilində də tarixi zəfər salnaməsini öz
qalibiyyətilə yenidən təkrarladı.
Şirməmməd
Hüseynov 28 may 1918-ci il Azərbaycan
xalqının öz müstəqilliyini elan etməsini
tariximizin ən şanlı səhifələrindən biri
kimi dəyərləndirərək yazır: "Bir həqiqətdir
ki, müstəqil Azərbaycan Demokratik Respublikası
olmasaydı, indiki müstəqil Azərbaycan da yaranmazdı. Biz bu tarixi həqiqətə əsaslanmaqla tariximizin
1918-1920-ci illər kimi çox mürəkkəb, ziddiyyətli
və möhtəşəm dövrünü elmi cəhətdən
tədqiq etməli, müasir və gələcək nəslə
çatdırmalıyıq. Bunun
üçün isə vacib şərtlərdən biri bu
dövrdə təkcə inqilab beşiyi Bakıda deyil, digər
şəhər və qəzalarda cərəyan edən hadisələri
də diqqətlə öyrənmək vacibdir".
Təmiz mənəviyyatı, pak əməlləri ilə həqiqətin keşiyində dayanan Şirməmməd Hüseynov "Milli haqq və ədalət axtarışında" (Bakı, 2004) adlı kitabında yazır: "Əlimə qələm alıb müstəqil yaradıcılığa başladığım andan ən böyük arzum gördüklərimi, düşündüklərimi, həqiqəti yazmaq olub. Mətbuat tariximizi tədqiq edib qüdrətli qələm sahiblərinin XX əsrin ilk onilliklərində dövri mətbuatda dərc olunmuş müxtəlif janrlı yazılarını heyranlıqla oxuduqca bu istək yaşamaq qənaətimə çevrildi... Qələmə ala bilmədiklərimi müxtəlif yollarla auditoriyalarda demək yolunu seçmişdim..."
Şirməmməd Hüseynovun Azərbaycan mətbuatının obyektiv, dəqiq, sistemli şəkildə araşdırılması və öyrənilməsində, inkişaf mərhələlərinin, əsas istiqamətlərinin, aydın tendensiyasının doğru-dürüst aşkarlanmasında, bir çox məqamlarda çarpazlaşan ideoloji baxışların xarakterik xüsusiyyətlərinin müəyyənləşdirilməsində və müstəqil Azərbaycan mətbuatının zəngin tarixinin yenidən yazılması və gənc nəslə tanıdılmasında müstəsna rolu və xidmətləri vardır.
Bu gün azad, müstəqil, qalib bir ölkənin vətəndaşı kimi, qələbə müjdəsi ilə açılan sabahlarımız üçün üçrəngli bayrağımızı Qarabağda dalğalandıran Ali Baş Komandanımız cənab İlham Əliyev və öz qanlarıyla zəfər salnaməmizi yazan müzəffər Azərbaycan Ordusu ilə yanaşı, biz həm də gənclərimizə böyük vətənpərvərlik hissi, yurd sevgisi aşılayan, istiqlalımızın ilk yaradıcılarının mübarizə yoluna işıq salan və xalqımıza tanıtdıran böyük ustadımız, istedadlı alimimiz Şirməmməd Hüseynova borcluyuq!
Müstəqil Azərbaycan
Dövlətinin qurucuları olan böyük düha sahibləri,
tərəqqipərvər, millətsevər şəxsiyyətlər,
xalqımızın tarixində silinməz izlər qoyan
istiqlal mücahidləri müstəqilliyimiz uğrunda
mübarizələrdə adlarını tarixin qızıl səhifələrinə
yazdıqları kimi, istiqlalçı alim Şirməmməd
Hüseynovin da adı onların zəngin və ölməz ədəbi
irsinin yorulmaz təbliğatçısı və milli təəssübkeşi
kimi xalqımızın qəlbində əbədi
yaşayacaq!
Gülbəniz
BABAYEVA
AMEA
Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutu Mətbuat
tarixi və publisistika şöbəsinin aparıcı elmi
işçisi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru
525-ci qəzet.- 2021.- 6 noyabr.- S.16-17.