Ədəbiyyatşünaslığımıza mühüm töhfə

Elmi axtarışlarının başlıca istiqamətini füzulişünaslıq təşkil edən tanınmış alim, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin (ADMİU) Beynəlxalq əlaqələr və tərbiyə işləri üzrə prorektoru, filologiya elmləri doktoru, professor Gülşən Əliyeva-Kəngərlinin yeni çapdan çıxmış "Xəyal və idrakın vəhdəti" adlı kitabı ilk səhifəsindən diqqəti cəlb edir.

Daha öncəki araşdırmalarında da özünəməxsus elmi üslubunu və dəst-xəttini qabarıq göstərən, Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığını öz əsərləri ilə zənginləşdirən G.Əliyeva-Kəngərli bu kitabda XX əsrin qüvvətli poetik cərəyanlarından olan fəlsəfi-intellektual poeziya təmayülünün zəngin təkamül prosesi kimi maraqlı bir problemi araşdırır. Gərgin əmək və səmərəli axtarışlar nəticəsində gəldiyi elmi qənaətləri sistemli şəkildə ümumiləşdirən alim bu təmayülün bədii-fəlsəfi mahiyyətini açmaq üçün R.Rza, B.Vahabzadə, Ə.Kərim, M.Araz, F.Qoca, V.Səmədoğlu, R.Rövşən, Ə.Salahzadə, Ç.Əlioğlu, F.Sadıq, V.Bayatlı-Odər və R.Behrudi kimi şairlərin yaradıcılığının fərdi ideya-üslub özəlliyini yeni metodologiya ilə təhlilə cəlb edir. Təsadüfi deyil ki, akademik elmi üslubla yanaşı, elmi-bədii, populyar, axıcı və rəvan bir üslubda yazılan "Xəyal və idrakın vəhdəti" əsərinin çoxəsrlik Azərbaycan ədəbiyyatının qaynaqlarını əhatə edən və zəngin poetik materialı əks etdirən müxtəlif bölmələri xüsusi maraq doğurur. Kitabın fəsəfi-intellektual şeirin qaynaqları vəənənələri, intellektual şeirin estetik təbiəti, fəlsəfi dərinlik və poetik vüsət, fəlsəfi-intellektual şeirdə milli müəyyənlik, fəlsəfi-intellektual şeirdə lirik "mən" və lirik xarakter, intellektual şeirdə meditativlik kimi mövzularında çoxprofilli bir alim kimi tanınan Gülşən Əliyeva-Kəngərlinin poetik sözün nəzəri-estetik problemlərinə həsr olunmuş bir çox qiymətli elmi fikirlərinə təsadüf etmək mümkündür. Tədqiqatda maraq doğuran cəhətlərdən biri də budur ki, müəllif təhlilə cəlb etdiyi şairlərin fəlsəfi-intellektual poeziya təmayülünə gətirdikləri bədii-fəlsəfi və poetik struktur sistemlərini yüksək səviyyədə səciyyələndirir. Təqdirəlayiq haldır ki, professor G.Əliyeva-Kəngərli xüsusi bir tədqiqatçı erudisiyası və intuisiyası, yetkin alim fəhmi ilə "Xəyal və idrakın vəhdəti" əsərində çağdaş poeziya nümayəndələrinin klassik irsdən istifadə yollarını və üsullarını sistemli şəkildə araşdıraraq ədəbiyyatşünaslıq elmimiz üçün maraqlı nəticələr əldə edib.

Elmli şeir və şeir elmi haqqında əsər kimi yazılan kitab mütəxəssis filoloqlar, poeziya sənətini sevənlər və tələbələr üçün nəzərdə tutulur. Nəfis şəkildə tərtib olunmuş nəşrin elmi redaktoru akademik İsa Həbibbəylidir.

Tamilla ƏSGƏROVA

ADMİU-nun Kitabxana-informasiya Mərkəzinin müdiri

525-ci qəzet.- 2021.- 2 oktyabr.- S.17.