Ana masa açmışdı

 

Ana masa açmışdı,

Açmışdı oğlu üçün...

Vətən bir az acmışdı,

Acmışdı oğlu üçün.

Bəlkə də quş apardı,

Qara bir daş apardı,

Dəsmalda yaş apardı,

Quru dodağı üçün...

Ana masa açmışdı,

Masa sinə daşında.

Şəkildən baxan oğlu,

Sanki masa başında.

Ana söz söyləyirdi

Bir qədəh göz yaşıyla.

Qara çörək yeyirdi

Qapqara baş daşıyla.

Nə tez böyüdün belə?

Bu gündən ilin çıxır.

Qonşularım deyir ki,

Qəbrindən gəlin çıxır.

Heç olmasa əynini-

başını dəyişəydin,

Görüşünə gedəndə

Ütülüyüb yuduğum

Kəfəni geyinəydin...

Oğul heç nə yemədi,

Daş iştahı kəsildi.

Ana yığdı qabları,

Ağladı, sildi, sildi...

 

***

 

Mənə Şuşanı göstər

 

Mənə Şuşanı göstər,

Kim olduğunu deyim!

Ana Vətən deyilsən,

Olar ki, bu gün sənə

Ana bətnisən deyim?

 

Sənin bətnindən axdı

Şəhidlərin qanları,

Sən qayalarda doğdun

O şəhid oğulları.

 

Torpaq ola bilmədim,

Yarpağın, quşun olum,

Qəlibinə tökülüm,

Şuşam, qurğuşun olum!

 

Otuz ildir çarmıxda

Yaş axıtdı "İsa"sı,

Şuşa sevgi kəşfidi,

Qələbə ixtirası.

 

Şuşa - qəzəbli əlin,

Masadakı hikkəsi!

Şuşa - geri alınan

Şirin Vətən tikəsi.

 

Vaqif ola bilmədim,

Dəryatək dərin imiş.

Kəndi Xan eyləyən də

Sənin gözlərin imiş.

 

***

 

Yaş yuxular

 

Mən içirəm qurtum-qurtum,

Sən gedirsən addım-addım.

Mənim boğazım,

Sənin gözlərin yaş...

Adlarımız tam başqa,

Bəxtimiz əkiz, adaş.

Mənə içindən ağla,

Tərləyən şüşə kimi.

Məni yuxumdan çağır,

Çəkilmiş ərşə kimi.

Məni susuz xatırla,

Mən səhra cadarıyam.

Mən balı zəhər dadan

İynəsiz bir arıyam.

Məni sənsiz xatırla,

Mən sənsiz şəkillərin

Uşağı, məktəblisi.

Mən sənsiz, sənsizliyin

Ən doğması, əkizi.

Məni uzaqda düşün,

Əlçatmazam, böyüyəm.

Kəfənlə yaddaşını,

Mən orda da ölüyəm.

Kortəbii adamam,

Mən təbiətəm, koram,

Bağlan, qana-qan deyir

Qanağlayan, koryaram.

Sus ki, bu sükunətin

Gecəyə qardaş olsun.

Ağlama, istəmirəm

Yuxularım yaş olsun.

Sən mənim istəmədən

Qırdığım oyuncağım,

Sən mənim başqasına

Qucaq açan qucağım.

Bu gecə də bitəcək,

Səhərlər oyanacaq.

İnan ki, sonda sənə

O çarpayı qalacaq.

 

***

 

Saçlarıma qar yağıb

 

Baxdı saçlarıma

Uzun-uzadı,

Baxdım saçlarına

Gözüm uzandı.

Uzandı kirpiyim

Üzümə kimi,

Çökdüm qarşısında

Dizimə kimi.

Düşdü qollarıma

Dəyib qırıldı,

O sınan qadından

Kəsiklər qaldı.

Deşdi damarımı

Kor iynə kimi,

Mənə yalan dedi

Gözümə kimi.

Baxdı saçlarıma

Uzun-uzadı

Dedi ki, ağarıb,

Qar yağır dedim.

Palçıq da şaxtadan

Ağarır dedim.

Çevirdi üzünü

Getdi bir addım,

Ağladı bir addım,

İtdi bir addım.

Nə saçı qayıtdı,

Nə gözü gəldi,

Bir gün məzarımız

Üz-üzə gəldi.

Qoydu başdaşını

Sinə daşıma,

Dedi ki, ağarıb

Qar yağır dedim.

 

***

 

Qatlanmış məktublar

 

Adamlara qat düşüb,

Köhnə məktublar kimi.

Biri ağlayır yazır,

Birinə məktub-gəmi...

 

Qatlanır ən maraqlı,

Ən çox oxunan yeri.

Ağrayır əllərimin,

Məktub toxunan yeri.

 

Mən bu yazı üstünə

Nə yazım, nəyi pozum?

Qoy məni ciblərinə

Məktub olum, əzilim.

 

Mən yarımçıq cümlənin

Pozulmuş üç nöqtəsi,

Mən korun barmağında,

Gəzən ölüm kəlməsi...

 

***

 

Şair qoxusu

 

Yağış yağır sən olan yerdə

Hiss edirəm...

Sümüklərim sızıldayır

Beynim yaş

Bax, gözlərimə...

İstədiyin kimi ölürəm

Aram-aram, yavaş-yavaş.

İstədiyin kimi ölürəm,

Başqa cür qucaqlarda,

Başqa cür qürublarda.

Alatoran öpüşlər

Bu nə qürub, bu nə sur?

O biri dünyalardan

Bu dünyaya qan qusur!

Cəhənnəmlik arzular

Sıxılma! Yaxşı olar,

Mənə bu içkilərdən

Sən qalırsan - susuzluq.

Bir yolum var, gedəcəm

Birdəfəlik, biryolluq,

Amma darıxacaqsan

Küçənin iti kimi.

Ağ tük də işıq görən

Tənha başbiti kimi,

Başdan qan içəcəksən

Hamı başımdan keçdi.

Qaşıyıb keçəcəksən

Sevgi də qabıq verir,

Zamanla quruyacaq

Bir gün O olmayacaq!

Bir gün ONLAR olacaq!

Nə əvəzlik, nə isim,

Nə adlıq, nə yiyəlik,

Adam var bir ömürlük

Adam var birdəfəlik...

Mən gedirəm, darıxma!

Darıxma ki,

Qapılar çölə açılır ancaq,

Darıxma ki, darıxmaq

Ancaq sənə qalacaq...

Gecələrin qorxusu,

Bir gün övladlarından

Gələcək ölüb getmiş

Dahi şair qoxusu...

 

***

 

Bir də gördün yuxusan

 

Bir içimlik adamlar

Yadımdan tərlə çıxır,

Gözümün içinə dik

Ancaq pişiklər baxır.

 

Hamı söz içindədi

Söz iylənir adamlar,

Ürəksiz söz deyirsən,

Ürəklənir adamlar.

 

Hamı iz içindədi,

Balaca göldü hamı.

Bir də gördün gözündə,

Boğulub öldü hamı.

 

Bir də gördün yuxusan,

Ancaq yatanlar görür.

Göz qapağın döyürsən,

İçəridən it hürür...

 

***

 

Hamı üşüyür indi

 

Hamı üşüyür indi

Hamı soyuducudu.

Kişilərin içində

Ət ürəyi buz tutub,

Qadınların köksündə

Bir içim südü donub.

 

Bir şüşə şərab yatır,

Ən aşağı gözündə.

Keçmişdən şəkillər var.

Soyuducu üzündə.

Hamı üşüyür indi,

Bitmir bu qış yuxusu.

Ərisə adamların

Yayılacaq qoxusu.

 

Bu isinmək qorxusu

Ayıracaq hamının

Sümüyünü ətindən,

Buzlaq səltənətindən.

 

Qovulur Qar qızları,

Qışın Şaxta babası.

Yay gələndə dilənir,

Amma mənim evimdə

Soyuducu bəslənir...

Tapmaca qadın

 

Qadınlar ağlayır,

Kişilər içir...

Qadının içi çaxır,

Kişinin çölü çaxır.

 

Gözləri yol yorğunu,

Sözü ağzında dustaq.

Xoşbəxt görünmək asan

Bir az saç, bir də daraq.

 

Qırıq güzgü parçası,

Süni dodaq qaçması.

O qadın tapmacadır,

Açması bir kişinin

Tənha içki açması.

 

***

 

Tək qalanların sayı...

 

İşıqlandıqca evlər

Pəncərə güzgü olur.

Sən küçəyə baxırsan,

Sən küçədən baxırsan...

Evdə bir darıxırsan,

Çöldə bir darıxırsan.

Arada bir şüşə var

Buxardan içi tərdi.

Tək qalanların sayı,

Gecə işığı düşən

Pəncərələr qədərdi.

 

***

 

Vergül qoy məndən sonra

 

Bircə bənd şeir qaldı,

Üzünə deyib getməyə.

Bircə bənd bəndə qaldı,

Unudub əzbər deməyə.

 

Sənin ev tapşırığın,

Həyatdan xaric oxu.

Çarpayın kök altında,

Ürəyinə də doxu.

 

Üçüncü şəxsin təki,

Əvəzliksən hamıya.

Min felə aldanmısan,

Gəlməmisən bir saya.

 

Min sifət gördüm səndə,

Nə tamamlıq, nə təyin,

Mübtədası ayrılıq,

Səndən gələn xəbərin.

 

Halın yiyəlik deyil,

Saitin dodaqlanır,

Vergül qoy məndən sonra,

Mötərizən bağlanır.

 

***

 

Bayraq Ata

 

- Ana, atam kim olub?

- Bayraq olub, can bala!

- Bəs Orxanın atası?

- ...

- Bəs Faiqin atası?

- ...

- Onlar bayraq deyillər?

- Gəl, dərsə hazırlaşaq...

- Atamın üç rəngi var...

- Gətir kitablarını.

- Necə ölür atalar?

- Bunu sənə kim deyib?

- Sinif yoldaşım Həsən.

- Qulaq asma sən ona.

- Ana, sabah görəsən...

- Atan bayraqdı sənin...

- Qucağına istədim...

-...

- Bəs sən darıxmırsan heç?

- Söz vermişəm atana.

- Bəs niyə ağlayırdın?

- Hardan düşdü yadına?

- Yuxuda dedi atam.

- Yuxuda?

- Hə, yuxuda.

- Başqa nə dedi, balam?

- Dedi ayım, ulduzum...

- Başqa?

- Yaşıl, qırmızım.

- Gördün? Bayraqdı atan!

- Bəs Faiqin atası?

- O da bayrağı tutan.

 

***

 

Mən şəhid anasıyam!

 

Mən şəhid anasıyam!

Pəncərədi gözlərim!

Titrəyər dodaqlarım

Vətən sağ olsun!

Ürəyimin başı şəkil siyirtməsi,

Əlcəklərim övladımın çəkməsi...

Sən bilməyəcəksən,

Nədir ananın torpağa süd verməsi.

Məzarı yırğalamaq,

Daşlara laylay demək,

Yasında xına çəkmək,

Ağlayan qohumlara

Oynayın, toydu demək.

 

Mən şəhid anasıyam,

Boş eyvandı həmdəmim.

Külək yol saçlarımı

Dən dənəm, dən-dən

Qurut yaş örpəyimi,

Solmuş görünməliyəm,

Quru görünməliyəm!

 

***

 

Mən şəhid atasıyam!

 

Mən şəhid atasıyam!

Belimdən gələn oğlum

Belimin büküşündə.

Təsəllim başsağlığı

Gələnlərin dediyi

- Allah rəhmət eləsin!

Dilucu cavablarım

- Çox sağ ol, cansağlığı...

 

Mən şəhid atasıyam!

Oğlumun büründüyü

Ayım var, ulduzum var,

Gecəm yox, gündüzüm var.

Mənim yaşayanlara

Bircə kəlmə sözüm var -

Mən şəhid atasıyam!

 

***

 

Torpaq olan oğullar

 

Yağmur qanayır yavrum,

Pəncərənin o tərəfi sən,

Pəncərənin o tərəfi əsgər yolu...

Şəmsiyə tut baş daşıma

Yağan göz yaşı - dolu.

Gözü yolda qadınlar

Yuxuları səngərdə

Gələn tabut xəbəri,

Yerə düşən çəngəldə

Üzümüz qışa gedir

Üzümüz qırışlara...

Şəhid torpağa hopur,

Qoşulub yağışlara.

Yağmur qanayır yavrum,

Qaysaq bağlar buludlar.

Biz torpaq istəyirik,

Onlar torpaq olurlar

 

 

Mehman Rəsulov

 

525-ci qəzet.-2021.- 4 sentyabr.- S.23.