Dağların dəvə yerişi...

Əhməd Oğuzun xatirəsinə

"...Onu bu qədər çox istədiyimi bilməzdim..." Bu, Əhməd Oğuzun vay xəbərini telefonda bölüşərkən Günel Natiqin mənə söylədiyi ilk cümləydi. Amma bu da danılmaz həqiqətdir ki, Əhmədi hamı çox istəyirdi. Bu hörməti, sayqını necə qazanmasının fərqində deyiləm, amma etiraf edim ki, acılı məqamlarımda arxalandığım qələm dostlarımdan biri və bəlkə də birincisi idi. Bu ünsiyyət otuz ilin sınağından çıxmışdı; son illərəcən Azərbaycan Dövlət radiosunda eyni Baş redaksiyada işləyirdik.

İlkin tanışlığımız isə çox uzaqlara gedib çıxır. O, hələ tələbə ikən "Azərbaycan" jurnalı redaksiyasına, həmkəndlisi Mövlud Süleymanlının yanına gəlib gedirdi, əsasən, nahar fasiləsində Mövludla oynadığımız şahmat partiyalarını təmkinlə izləyirdi, amma mən hiss eləyirdim ki, Mövludun arabir məğlub olmasına dözə bilmir. Onların yaradıcılığı isə çox sonralar kəsişdi, Mövlüdun Azərbaycan radiosunda başladığı məşhur "Bulaq" verilişini günlərin birində Əhməd Oğuz davam etdirməyə başladı, xalqın çeşməsi ilə sulanan bu "yolu" ot-alaf basmağa qoymadı. Sonralar Əhmədin şeirlərini incələyərkən sezdim ki, o, bədii yaradıcılıqda da Mövludun cazibəsinə düşüb.

Şanapipiklə bağlı şeirlərini sanki Mövludun "Şanapipik" povestinə cavab olaraq yazmışdı.

Şairlər də bu dünyanın

Şanapipik quşlarıdı -

Özü özünü axtaran,

Ömrü uzunu axtaran...

Ölümün, ayrılıqların

O biri üzünü axtaran...

İndi mən ayrılıqların "o biri üzündə qalan" Əhmədin yaradıcılığına yenidən göz atıram. Göz atıram ki, bu yadigarlar mənə bir ipucu versin, bu ağını tamamlayım.

Məndən sonrakı günlərin

Qulağıma səsi gəlir:

Oxuyur şanapipiklər...

Təəssüflənirəm: kaş onun yaradıcılığını sağlığında incələyəydim və o, biləydi ki, onun az saylı şeirlərini çox bəyənənlərdən biri də mənəm.

Yəqin ki, aşıq şeirini, Türk dünyası folklorunu Əhməd Oğuz qədər mükəmməl bilən insanları barmaqla saymaq olar, amma o, şeir ənənəsinə yeni don biçməyi bacardı. Yazdı ki...

Sevgi mənim ömrümə də

On beşimdə gəlmişdi,

Yaz gücündə gəlmişdi

Dünya qızıl boyanmışdı:

Gözümə günmü düşmüşdü?

İşıq, ağrı, güc... Nə işdi?!

Ot deyildim cücərəydim,

İçimi üzə çıxaraydım...

Çarəm yoxdu qurtulaydım...

Olan olmuşdu.

Azərbaycan poeziyasında tək-tək şair ola bilər ki, dağlara xitabən nə isə yazmasın. Əhməd Oğuz da bu çevrədən öz sözünü deyib, amma yeni poeziyanın ozanı kimi:

Bu dəvə yerişi ilə

Bu dəvə duruşu ilə

Hara gedirsiniz, dağlar?

Hardan gəlirsiniz, dağlar?

İndi mən bu sətirləri ipə-sapa düzə-düzə Əhməd Oğuzu o dağların ucalığında gürürəm.

Heç kimsə bilməz,

Axşamüstüləri

Bizim ocağın tüstüləri

Uzaq dağlaracan gələr.

Darıxma, ana,

Evimizdən tüstü çıxsın,

Ocağımız isti olsun -

Qürbət də çəkilməz dərd deyil...

Əslində, o, etiraf etdiyi kimi, taleyi ilə barışmış, həm məcazi, həm müstəqim mənada qürbətə alışmışdı. Yadımdadır: 1995-ci ildə Borçalıya, sonra da Qarayazıya, Qaraçöpə etdiyimiz bir neçə günlük səfər zamanı qarşı yatan dağlara baxırdı, sinə dolusu köks ötürürdü və hərdən də deyirdi: Cücəkəndin, yaşıl obaların qoxusu gəlir...

Nə bilim, inanmıram ki, belə yazılarla Əhməd Oğuzun ruhunu ovundura bilim, hər halda yenə də nə isə yazmalıyam...

P.S. Bu yazını notbukumda yığarkən, daha bir istəkli qələm dostumun - rusdilli yazarımız Nadir Ağasiyevin vay xəbərini aldım. Mənə telefon açan isə "Literaturnıy Azerbaydjan" jurnalının Baş redaktoru Solmaz xanım İbrahimova idi. Dedi ki, koronaviusdan dünyasını dəyişib Nadir. Və bir də söylədi ki, həyat yoldaşı Mədinə xanımla Truskavesə müalicəyə getməyə hazırlaşırmış. Sonra da bildirdi ki, jurnalın ən yaxın nömrəsində Nadir haqqında yazılar verəcəklər... Mən ürəyimdən keçən bir kəlməni dilimə gətirə bildim...

Məmməd ORUC

525-ci qəzet.- 2021.- 8 sentyabr.- S.21.