"...Həyat bir tərəfdən, ölüm bir yandan Yapışıb yaxamdan, qır-saqqız olub..."

ANAMIN ÇÖRƏYİ

Məni ölümdən deyil,

Ölümlərdən qoruyub,

Hər dəfə oysanata

Keçib ana, çörəyin!

İndi bildim hamını

Niyə belə doyurur,

Bu qədər müqəddəsdi

Neçin ana, çörəyin!

Bir tikə kəsən kimi,

Canımın canı olub,

Qaynayıb damarımda,

Qanımın qanı olub.

Süfrəmin dadı olub,

Ağzımın tamı olub,

Məni doyurmaq üçün

"acıb", ana, çörəyin?!

Sənin dualarınla baş

Olmuşam baş ilə,

Yeyib səpdiyin dəni

Quş olmuşam quş ilə.

Düşmən məni daş ilə,

Mən düşməni aş ilə...

Alır hələ düşməndən

Öcü, ana, çörəyin!

Nəfəsinlə yoğurub

Yapmısan seçdiyini,

Bərəkətlə tapmısan

Evini-eşiyini...

Oğlun aylar- illərlə

Yüz dəfə ölçdüyünü

Bircə dəfə nə gözəl

Biçib, ana, çörəyin?

Çörəksiz qalmamışam

Heç zaman bircə an da,

Necə ki, sağ olmusan,

var olmusan cahanda.

Çörək bişirmək üçün

Urva, un olmayanda,

Bişib ana ürəyin,

Bişib, ana, çörəyin!

YAXA

Hardan qənşərinə çıxdım bilmirəm,

Ya bişmiş yaxamın,

Ya xam yaxamın.

Mənə də Allahın yazığı gələ,

Əlindən qurtara yaxam yaxamın!

Baxıb sevinmədi könül doyunca,

Bir qırıq...

Bu cırıq yaxamla bir an.

Bəlkə bilməmişəm ömür boyunca,

Elə öz yaxammış yaxamı cıran?!

Günəşin köynəyi göylər, üfüqlər,

Cırılır onun da qürub yaxası.

Kim ki, bu dünyada böyükdü, nəsə,

Özündən böyükmüş cırıq yaxası?!

Kaş elə bir gülüb min ağlayaydım,

Gələn bir bəlanı duyaydım gərək.

Özümə vaxtında gün ağlayaydım,

Yaxasız köynəklər geyəydim gərək!

Gözünü dikəndə gözümə dikdi,

Nə fərqi, bir nəfər olsun, ya hamı.

Məni atım-atım etmək istəyən,

Atım-atım etdi əvvəl yaxamı.

Sən də saqqız sanıb, a zalım, çeynə,

Saqqız qıra dönüb,

Qır saqqız olub.

Mən necə yaşayım, mən necə ölüm,

Həyat bir tərəfdən, ölüm bir yandan

Yapışıb yaxamdan, qır-saqqız olub!

Görsə yezidin də yazığı gələr,

Özüm can verirəm... yaxam diridir.

Məni öldürəndə yaxam öldürür,

Məni dirildəndə yaxam dirildir?!

Bu dünya yaxasız adamla dolu,

Çalışır hər şeyi

Söhbət-söz etsin.

Çalışır yaxamdan bir azca cırsın,

Özünə yaxamdan yaxa düzəltsin.

Elə yox oluram, var oluram ki,

Nə bir oram qalır, nə də ki buram.

Elə darılıram, az qalıram ki,

Özüm öz-özümün yaxamı cıram.

Yıxmağa qaçmayın, yıxan var məni,

Bu yaxa deyilən nə müdhiş zalım!

Günahım bumu ki, yaxam var mənim,

Yaxamı yaxamdan necə qurtarım?!

***

Qansızı qana bələdi, cansızı cana gətirdi,

Tanrı elə bundan ötrü məni cahana gətirdi.

Məni də Dara çəkdilər sanki Mənsur Həllac bilib,

Nəsimi Dardan düşəndə növbəni mənə ötürdü.

Mən öz bağrımın başında bağ saldım, bağça bəslədim,

Mən də əkdiyim ağaclar çox şükür ki, bar yetirdi.

Girib sənət çəmənində bir bağbana döndü könlüm,

Dərdiyin dərdi, götürdü, gördüyün gördü, götürdü.

Demişdilər könül olar dönüb ağlın ağlı olsa,

Ağlım könülə döndüksə gördüm ağlımı artırdı.

Diqqətlə fikir verənlər nə yazdım, oxuya bilər,

Mən keçdiyim yollar, izlər bənd-bənddi, sətir-sətirdi.

Yerə bağlılığım qədər kainata da bağlıyam,

Qardaş, bu cür şairliyi mənə yetirən yetirdi.

Əvəzimə şair olmaq fikrindən də keçmədi heç

Ay durduğu yerdə durdu, Günəş yerində oturdu.

Səssizlər səsini buldu, dönüb sarı bülbül oldu,

Əsillər əslini tapdı, çünki nəfsini itirdi.

Mən ocaqda isinirəm, ocaqlar məndə isinir,

Görmürsənmi canım yanır, yanğısı çıtır-çıtırdı!

Heç vaxt məqsədim olmadı elə-belə şeir yazmaq,

Barat hər şeir yazanda qələmi qana batırdı.

***

Bu çöl varılmaq üçündü,

Varılmadan çölmü olur?

Bu qol sarılmaq üçündü,

Sarılmadan qolmu olur?

Öz sinəni ahına gər,

Girsən könül bağına gir.

Dərdiyini ruhunla dər,

Dərilməyən gülmü olur?

Yerindən barı durasan,

O yara sarı durasan.

Öpəsən, yarı yorasan,

Yorulmadan yarmı olur?

Deyirlər ki, öl dibində,

Sevin, ağla, gül, dibində.

Evin olsun kol dibində

Bənövşəsiz kolmu olur?

Qoyma ki, yolun tutulsun,

Lap indi də gün tutulsun.

Əl tut ki, əlin tutulsun,

Tutulmayan əlmi olur?

Canım qurban olsun mərdə,

Sağ, sol yox ər oğlu ərdə!

Döyüşəndə igidlərdə

Sağmı olur, solmu olur?

Bulduğunu göz-qaşla bul,

Qurduğunu qur, başla, qur!

Barat, vaxtdı, yol başla, dur,

Gedilmədən yolmu olur.

***

Yaz başlayır o saat, qış varıb çıxıb gedir,

Nə zaman ki, açılır donu şeirlərimin.

Səhərim-axşamımdı, axşamım-səhərimdi,

Əvvəlidir biləsən sonu şeirlərimin.

Həsrəti həsrətimdi, sevinci sevincimdi,

Kədərimdi, qəmimdi qəmi şeirlərimin.

Elə ki, ürəklərdə başlayır Nuh tufanı,

Bilirəm, zamanıdı gəmi şeirlərimin.

O dəyqə yazan kimi ortaya çıxartmıram,

Hələ bişsin istərəm xamı şeirlərimin.

Qoymur məni də heç vaxt Allahı unutmağa,

Var mürvəti, imanı, dini şeirlərimin.

Yaz, deyir, axırımız görək nolacaq şair,

Yoxdu, biləsən yoxdu günü, şeirlərimin.

Şeir hayandan gəlir-deyəndə, şeirim gəlir,

Pişvazına duraydı hamı şeirlərimin.

Bu qədər ki, yaşadım, bu qədər ki, öldüm mən,

Yaşayacam torpağı sanı şeirlərimin.

Gözlərim Şəhriyartək yollara dikiləndə,

Onu axtarır gözü, Onu, şeirlərimin?

Hiss edirəm Qeybdən vururlar damarıma,

Mənə nə gözəl düşür qanı, şeirlərimin.

Ürəklər öldürəmməz, küləklər söndürəmməz,

Yananda haqdan yanır şamı şeirlərimin?!

Bəzən döyüşə girir, Koroğlutək cəng edir,

İgidtək şəhid olur... tanı şeirlərimi?

Bəşərin baxtı kimi, Allahın taxtı kimi,

İstərəm gəzsin gəzən məni-şeirlərimi.

Nə vaxt könlün istəyir Baratı görmək üçün,

Gəl yanına aparım səni şeirlərimin!

Barat VÜSAL

525-ci qəzet.- 2022.- 27 aprel.- S.23.