İnkişaf və innovasiya layihələri: təhsildə yüksəlişə mühüm təkan

Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin (BŞTİ) İnkişaf layihələri sektorunun əsas işi ümumi təhsil müəssisələrində aparılan təhlil nəticələrinə əsasən ehtiyaclara uyğun inkişafyönümlü və innovativ yanaşmaları əks etdirən layihələrin hazırlanmasıdır. Eyni zamanda, istedadlı uşaqlarla işin təşkili, Dövlət Proqramlarının icrası istiqamətində, müəllim, valideyn, şagird münasibətlərinin və məktəb mühitinin inkişafını əhatə edən layihələrin hazırlanması, bu sahədə əlaqələndirmə işinin təşkili, təhsil müəssisələrində nəticəyönümlü, şəffaf idarəetmə modelinin yaradılması istiqamətində təkliflərin verilməsi və sairdir.

İnkişaf layihələri sektoru tərəfindən bu il ümumi təhsil məktəblərində həyata keçirilən layihələrin koordinasiya edilməsi, ehtiyaclara uyğun inkişaf layihələrinin hazırlanması və tətbiqi istiqamətində mühüm işlər görülüb.

BŞTİ-nin İnkişaf layihələri sektorunun müdiri Günay Qurbanova deyir ki, Prezidentin müvafiq Sərəncamı ilə təsdiq edilən "Azərbaycan Respublikasında informasiya cəmiyyətinin inkişafına dair Milli Strategiyanın həyata keçirilməsi üzrə 2016-2020-ci illər üçün Dövlət Proqramı"ndan irəli gələn vəzifələrə uyğun olaraq təhsilalanların İKT bacarıqlarına dərindən yiyələnməsi, onların informasiya məkanında sərbəst və məqsədyönlü fəaliyyətinə nail olunması, rəqabətqabiliyyətli, məntiqi və qeyri-standart düşüncə tərzinə malik şəxslər kimi formalaşmasını təmin etmək məqsədilə Elm və Təhsil Nazirliyi və Alqoritmika MMC-nin birgə əməkdaşlığı çərçivəsində ümumi təhsil məktəblərində 2017-2018-ci tədris ilindən "Rəqəmsal bacarıqlar" pilot layihəsi həyata keçirilir. Cari ildə Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsinin (BŞTİ) tabeliyində olan 176 ümumi təhsil məktəbində "Rəqəmsal bacarıqlar" layihəsi icra olunub. 2022-2023-cü tədris ilində 51 ümumi təhsil məktəbi də "Rəqəmsal bacarıqlar" layihəsinə qoşulub. Layihə çərçivəsində 897 müəllim müvafiq təlimlərdən keçərək sertifikat əldə edib. 2022-ci ildə ümumi təhsil müəssisələrinə aylıq hesabatların göndərilməsi davam edib. Hesabatlara məktəblər üzrə "Dinamika" adlı göstərici də əlavə edilib. Bu göstərici həftələr arasında şagirdlərin fəaliyyəti üzrə artımı əks etdirirdi. Hesabatlar layihə çərçivəsində keçirilən dərslərdə şagirdlərin daha da fəal iştirak etməsinin təmin edilməsində əhəmiyyətli təsir göstərib. 16-30 iyun tarixlərində ümumi təhsil məktəblərdə təşkil olunan "Yay məktəbi" çərçivəsində şagirdlərin rəqəmsal bacarıqlarının inkişafı istiqamətində ustad dərsləri keçirilib. Təhsil Nazirliyi və "Alqoritmika" beynəlxalq proqramlaşdırma və riyaziyyat məktəbi ilə əməkdaşlıq çərçivəsində 2022-2023-cü tədris ilində yeni "Rəqəmsal bacarıqlar" təmayüllü 10-cu siniflər yaradılıb.

2021-2022-ci tədris ilində BŞTİ-nin tabeliyində fəaliyyət göstərən 178 ümumi təhsil məktəbində STEAM layihəsi tətbiq edilib. Layihədə VI, VII və VIII sinif şagirdləri iştirak edib.

Müvafiq dövr ərzində STEAM layihəsinin ümumi təhsil məktəblərində icrası ilə əlaqədar koordinasiya işi aparılıb, layihə icraçısına müvafiq köməklik göstərilib. STEAM layihəsi tətbiq olunan ümumi təhsil məktəblərində STEAM tədris prosesinə cəlb olunmuş müəllim və şagird fəaliyyətinin izlənməsi və müxtəlif modullar üzrə STEAM tədris materiallarının toplandığı Vahid Elektron Sistem (VES) yaradılıb. Layihənin tətbiq olunduğu ümumi təhsil müəssisələrinin sistemdən qeydiyyat keçmələri təmin edilib. STEAM layihəsinin əməkdaşları tərəfindən layihənin tətbiq olunduğu ümumi təhsil müəssisələrində monitorinqlər həyata keçirilib. Bakı məktəbliləri müvafiq dövr ərzində "Texnofest Azərbaycan" festivalında STEAM layihəsinin təşkilatçılığı ilə keçirilən "Baku Skills" müsabiqəsində, eləcə də "Makerthon 2022" yarışında, "Məktəblinin dostu" layihəsi ilə birgə təşkil olunan "Breyn-rinq" intellektual bilik yarışında uğurla iştirak ediblər. STEAM layihəsi çərçivəsində keçirilən mühəndislik və robotexnika müsabiqələrindən seçilən istedadlı şagirdlərdən ibarət komandamız Amerikada təşkil edilən və dünyanın ən böyük robotexnika yarışması olan "VEX Robotics World Championship 2022"də "Energy Team" kubokunu qazanıb. 50-ə yaxın ölkədən 4800 komanda və 15000-ə yaxın şagirdin iştirak etdiyi yarışda komandamız ən yaxşı iyirmiliyə daxil olaraq final oyunlarında 6-cı yeri əldə edib. Komandanın tərkibində BŞTİ-nin tabeliyindəki 20 və 153 nömrəli təhsil müəssisələrinin şagirdləri də yer alıb.

Günay Qurbanovanın sözlərinə görə, Elm və Təhsil Nazirliyi tərəfindən reallaşdırılan "eTwinning Plus" layihəsində BŞTİ-nin tabeliyində fəaliyyət göstərən ümumi təhsil məktəblərinin müəllimləri fəal iştirak ediblər. Mütəmadi olaraq layihəyə yeni məktəblər və müəllimlərin cəlbi istiqamətində işlər görülür. 300-dən artıq müəllimin məlumatları layihəyə qoşulmaq məqsədilə Təhsil Sisteminin İnformasiyalaşdırılması İdarəsinə göndərilib. "Dövlət ümumi təhsil müəssisələri və bu müəssisələrdə çalışan pedaqoji işçilər üçün Elm və Təhsil Nazirliyi tərəfindən Təhsildə inkişaf və innovasiyalar üzrə VI qrant müsabiqəsi elan edilib. Müsabiqə haqqında məlumat BŞTİ-nin tabeliyində fəaliyyət göstərən bütün ümumi təhsil məktəblərinə göndərilib. Bununla bağlı mütəmadi olaraq məktəblərlə əlaqə saxlanılıb və yaranan suallar cavablandırılıb.

İstedadlı şagirdlərin üzə çıxarılması istiqamətində sektor tərəfindən görülən işlərdən söz açan G.Qurbanova bildirib ki, "Kiçik Akademiya"lar daxilində fəaliyyətlərin gücləndirilməsi və genişləndirilməsi davam etdirilib. Bakı şəhərinin hər inzibati rayonunda mərkəz olaraq müəyyənləşdirilən məktəblərin təşkilatçılığı ilə rayonun digər məktəbləri də cəlb olunmaqla müxtəlif tədbirlər, konfranslar, intellektual yarışlar və s. fəaliyyətlər həyata keçirilib. Eyni zamanda ümumi təhsil məktəblərində fəaliyyət göstərən "Kiçik Akademiya" üzvləri müxtəlif yerli və beynəlxalq yarışlarda, olimpiadalarda qalib olub. "Kiçik Akademiya" üzrə mərkəz məktəblərin rəhbərliyi ilə konfranslar keçirilib. Eyni zamanda, "Kiçik Akademiya"ların Bakı üzrə yaradılan saytı (bakuka.az) fəaliyyətə başlayıb. 12 inzibati rayonun hər birinin Mərkəz məktəb direktorları və Akademiya rəhbərlərindən ibarət votsap qrupu yaradılıb. Həmin qrup vasitəsilə mərkəz məktəblərlə mütəmadi olaraq əlaqə saxlanılmaqdadır. İl ərzində Bakı şəhəri üzrə "Kiçik Akademiya"lara 10000-dən artıq şagird cəlb olunub, 2000-dən artıq tədbir keçirilib, tədbirlərdə 15000-dən artıq şagird iştirak edib, 1500-dən artıq mövzu şagirdlər tərəfindən tədqiq olunub.

Günay Qurbanovanın dediyinə görə, BŞTİ tərəfindən "Onlayn kitab klubu" sosial layihəsinin həyata keçirilməsinin əsas məqsədi şagirdlərin mütaliəyə istiqamətləndirilməsi işində səmərəliliyin, onlarda oxu və yazı bacarıqlarının inkişaf etdirilməsi, nitq vərdişlərinin təkmilləşdirilməsi, fikirlərini tam və sərbəst şəkildə ifadə edə bilmək imkanlarının formalaşdırılmasından ibarətdir. İKT-dən istifadə bacarıqlarının mütaliə ilə vəhdətdə inkişafını hədəfləyən layihə üçün feysbuk sosial şəbəkəsində yaradılan "Onlayn kitab klubu" səhifəsində elektron və audio kitabların paylaşımı, müxtəlif kitabların müzakirələri, kiçik rubrikalar əsasında müsabiqələrin təşkili, şagird və müəllimlərin təşəbbüsü ilə kitablarla bağlı fikirlərin paylaşılması təşkil olunub. Səhifədə "İstedadlı şagirdlərimizi tanıyaq", "Şagirdlərdən kitab tövsiyələri", "Müəllimlərdən kitab tövsiyələri", "Müəllimlər üçün tövsiyələr", "Məktəb kitabxanaçılarından tövsiyələr" adlı rubrikalar elan olunub. Həmçinin, "Məktəbli yazarlar", "Ümumdünya Kitab və Müəlliflik Hüququ Günü", "Kiçik Akademiya", "Mənim gündəliyim" , "Bahar çələngi", "Elektron kitabxanalar", "Beynəlxalq Ana dili Günü" və digər mövzularda şagirdlərin təqdimatında videosujetlər paylaşılıb: "Təhsilalanların mütaliə vərdişlərinin təkmilləşdirilməsi, oxu və yazı bacarıqlarının inkişaf etdirilməsi, Azərbaycan və dünya ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrinin yaradıcılığı barədə məktəblilərin məlumatlılıq səviyyəsinin artırılması, istedadlı və mütaliəyə marağı olan şagirdlərin vaxtında üzə çıxarılması və onlara dəstək göstərilməsi məqsədilə həyata keçirilən "Mənim gündəliyim" oxu və yaradıcılıq müsabiqəsi şagirdlər arasında böyük marağa səbəb olub. İki mərhələdən ibarət müsabiqədə Bakı şəhəri ümumi təhsil müəssisələrinin aşağı yaş qrupları və yuxarı yaş qrupları üzrə şagirdlər iştirak ediblər. BŞTİ tərəfindən keçirilən "Hekayəni paylaş" videotəqdimat müsabiqəsi xüsusi maraqla qarşılanıb. Videotəqdimat müsabiqəsində BŞTİ-nin tabeliyindəki ümumi təhsil müəssisələrinin Vlll-Xl sinif şagirdləri iştirak edirlər. Müsabiqə şagirdlərin ingilis dilində özünüifadə bacarığının təkmilləşdirilməsi, danışıq səriştəsinin artırılması, ingilis dilinin öyrənməklə beynəlxalq olimpiadalar və müsabiqələrdə iştirak imkanlarının genişləndirilməsi, xarici dildə kommunikasiya kompleksinin aradan qaldırılması, səlis və düzgün danışıq qabiliyyətlərinin inkişaf etdirilməsi məqsədilə keçirilir.

Sektor müdiri qeyd edib ki, təhsilverənlərin peşəkarlıq səviyyəsinin artırılması istiqamətində mühüm işlər görülüb. BŞTİ tərəfindən "Yaradıcı müəllim: inkişaf edək, etdirək" mövzusunda təqdimat müsabiqəsi və iki mərhələdən ibarət "Biliyini paylaş" layihəsi həyata keçirilib: "Qeyd edim ki, bu il BŞTİ tərəfindən "Oxu günü", "Təhsil sistemində uşaq müdafiəsi və təhlükəsizliyi" adlı pilot layihə, "Yay məktəbi" , "Düşünən oxucu" müsabiqəsi, metodiki seminarlar, təlimlər təşkil olunub. Cəmiyyətin təməlini təşkil edən və dəyərlərini yaşadan ailələr və ümumtəhsil məktəbləri arasında səmərəli əməkdaşlığı təşviq etmək məqsədilə "Ailəm və məktəbim" layihəsi həyata keçirilib. Layihə çərçivəsində peşəkar mütəxəssislərin iştirakı ilə valideynlər üçün təlim və seminarlar, "Hər şey övladımız üçün" başlığı altında tədbirlər keçirilmiş, valideynlərin övladlarının təhsil aldıqları müəssisə ilə yaxından tanışlığının təmin olunması, məktəbin tədris resursları və məktəbdə həyata keçirilən layihələr barədə məlumatlandırılması, istər infrastruktur, istərsə də tədris prosesinin təşkilinin təkmilləşdirilməsi istiqaməti üzrə rəy və təkliflərinin əldə edilməsi, qeyri-formal mühitdə məktəbin pedaqoji heyəti və texniki işçi kollektivi ilə ünsiyyət platformasının yaradılması məqsədilə keçirilən "Valideynin məktəbdə bir günü" layihəsi davam etdirilib. İxtisaslarına, iş sahələrinə uyğun olaraq valideynlərin həmin sahələrə maraq göstərən şagirdlərlə görüşləri təşkil edilib, valideynlərin təklif və fikirlərinin öyrənilməsi üçün müxtəlif görüşlər və sorğular keçirilib, valideyn və şagirdlər birgə fəaliyyətlərə cəlb edilib. Valideynlərin iştirakı ilə panel formatında görüşlər və s. təşkil olunub. Qeyd edək ki, "Ailəm və məktəbim" layihəsinin məqsədi cəmiyyətin təməlini təşkil edən ailələrlə ümumi təhsil müəssisələri arasında səmərəli əməkdaşlığı təşviq etmək, ailə-məktəb münasibətlərinin sağlam pedaqoji, psixoloji əsaslar üzərində, qarşılıqlı hörmət və əməkdaşlıq əsasında qurulması işinə dəstək verməkdən ibarətdir".

Sevinc QARAYEVA

525-ci qəzet.- 2022.- 14 dekabr.- S.15.