“Çalışırıq ki, efirdə səmimiyyəti qorumaqla dinamikanı da artıraq”

"Azərbaycan televiziya və radio verilişləri" QSC-nin sədr müavini Rüfət Həmzəyev: “Təkcə televiziya sahəsində yox, elə həyat da hər zaman “qızıl orta” tapılmalıdır”

Çoxlarının “Sevgililər günü” bildiyi 14 fevral tarixi həm də Azərbaycanda televiziyanın yarandığı gündür. 1956-cı ilin 14 fevral günü Şərqdə ilk televiziya məhz ölkəmizdə - paytaxt Bakı şəhərində fəaliyyətə başlayıb. Ötən 66 il ərzində Azərbaycanda bir çox televiziya kanalları fəaliyyətə başlayıb, ən müasir standartlara əsaslanan rəqəmsal televiziya yayım şəbəkəsi formalaşıb.

Bəs bu ötən müddətdə ana televiziya sayılan Azərbaycan Televiziyasında nələr dəyişib, hansı nailiyyətlərə imza atılıb? Bu və digər suallara cavab tapmaq üçün Azərbaycan televiziyasının fəaliyyətə başladığı tarixi gün ərəfəsində "Azərbaycan Televiziya və Radio Verilişləri" QSC-nin sədr müavini, xeyli gənc olmasına baxmayaraq, artıq tamaşaçıların kifayət qədər rəğbətini qazanmış telejurnalist Rüfət Həmzəyevlə görüşüb söhbətləşdik.

- Rüfət müəllim, məlumdur ki, yarandığı gündən indiyədək Azərbaycan Televiziyası uzun və keşməkeşli bir yol keçib. Bu dönəmlərdə televiziya hansı mərhələlərdən adlayıb?

- Əvvəlcə bu əlamətdar tarixdə məni müsahibəyə dəvət etdiyinə görə “525-ci qəzet”ə təşəkkürümü bildirim. Televiziyanın inkişaf mərhələlərindən danışırıqsa, ilk növbədə, qeyd etməliyəm ki, mən 66 yaşlı AzTV-nin fəaliyyətinin sadəcə 12-13 ilinə şahidlik etmişəm. Bu zəngin tarixlə tanışlıq imkanımın daha da genişlənməsi isə ötənilki yubileylə bağlı həmkarımız, istedadlı yazıçı-dramaturq Ülviyyə Heydərova ilə həmmüəllifi olduğum “Mehdi Hüseyn küçəsi, 1” sənədli filminin hazırlanması zamanı baş verdi. Televiziyamızın veteranları tez-tez deyirlər ki, AzTV-nin xüsusi energetikası var, bura bir məbədgahdır. Yəqin razılaşarsınız ki, Azərbaycan televiziyası haqqında işlədilən “Ana televiziya” ifadəsi də çox məşhurdur. Zaman ötdükcə və ömrün illəri televiziya illərinə qarışdıqca adam bu fikirlərin nə dərəcədə həqiqət olduğunu daha aydın fəhm edir. Qeyd olunan sənədli filmdə teleradiomuzun 3 müharibəyə - İkinci Dünya müharibəsi, Birinci Qarabağ müharibəsi və İkinci Qarabağ - Vətən müharibəsinə şahidlik etdiyi xüsusi vurğulanmışdı. Heç şübhəsiz, tarixin yaddaşına həkk olunmuş bu hadisələr də televiziyanın fəaliyyətinə nələrsə qatmamış deyil. 96 yaşlı Azərbaycan Radiosu, 66 yaşlı Azərbaycan Televiziyası tarixin bütün dövrlərində ölkəmizdə ictimai-siyasi fikrin formalaşmasına da böyük miqyasda təsir göstərib. Eyni zamanda, burada həm də cəmiyyətdə gedən proseslərin inkişaf tempinin inikasını tapa bilərik.

- Bəs sizin yolunuz AzTV ilə necə kəsişdi?

- İbtidai sinifdə oxuduğum illərdə AzTV-nin Uşaq verilişləri redaksiyasının rejissoru Aydın müəllim məktəbimizə seçimə gəlmişdi. Əsasən “Çıraq” və digər uşaq verilişlərində aparıcı olaraq seçilmiş şagirdlər sırasında nə xoş ki, mənim də adım var idi. Hərdən zarafatca mənə deyirlər ki, sən elə o vaxtdan burada işə başlamısan.

- Ötən dövrlərə nəzərə salanda, televiziya verilişlərində özünəməxsus bir səmimiyyət müşahidə edilirdi. İndi isə sanki bu səmimiyyət dinamikliklə əvəz olunub. Maraqlıdır, bu təzadlı mənzərəni tənzimləmək üçün “qızıl orta”nı hansısa şəkildə qoruyub saxlamaq mümkündürmü?

- İcazənizlə, bu məqamda sizə bir qədər opponentlik etmək istərdim. Biz çalışırıq ki, efirdə səmimiyyəti qorumaqla dinamikanı da artıraq. “Tamaşaçı ilə ekranarxası səmimiyyət necə yaranır?” deyə maraqlananda televiziya sahəsində ilk müəllimlərimdən biri mənə demişdi ki, burada birinci məsələ səmimiyyətdir və kameradan nəsə gizlətmək mümkün deyil, televiziya sənin ruh halını, əhvalını, hətta beynindən keçənləri də ekran arxasından ötürə bilmək möcüzəsinə sahibdir. Amma razılaşaq ki, əsrimiz sürət, ələlxüsus da informasiya sürəti əsridir, artıq informasiyanın istehsalı və ötürülməsi forma və keyfiyyətcə yeni mahiyyət kəsb edir.

- Azərbaycan Televiziyasında hansı yeniliklərə imza atılır, hansı tədbirlər həyata keçirilir?

- Ümumilikdə 2021-ci il Azərbaycan Televiziyası üçün məhsuldar il olub. 28 adda yeni verilişin ekrana çıxarılaraq yayımlanmasına başlanılıb. Burada hər üç telekanalı - AzTV, Mədəniyyət TV və İdman TV-ni nəzərdə tuturam. Layihələrdən 12-si AzTV kanalının payına düşür. Təkcə ötən il 30 bədii-sənədli film istehsal olunub. 2021-ci ildə əzəli torpaqlarımızın işğaldan azad olunmasının birinci ildönümünü qeyd elədik. Bununla bağlı xüsusi layihələr həyata keçirildi. “Oxuyur Vətən” layihəsini xüsusi qeyd edə bilərik. Mədəniyyət kanalında da 12 yeni layihə hazırlandı - “Vətən daşı”, “Bildiyiniz kimi deyil”, “Harmoniya” kimi verilişlər buna misal ola bilər. Ötən il həm də onunla əlamətdar oldu ki, televiziyanın yayım formatı full HD formatına keçdi. Televiziya mövsümü sentyabr ayından başlandığı üçün düşünürəm ki, bu mövsümdə nəzərdə tutulan layihələrin bəzilərinin anonsunu verə bilərik. Lisenziyalı intellektual yarışma, tarixi həqiqətlərimizin yeni formada və ənənəvi məzmunda həm yerli, həm də beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırılması istiqamətində də yeni layihələr nəzərdə tutulur. 2022-ci il - “Şuşa İli” çərçivəsində silsilə elmi-tarixi verilişlər yayımlanacaq. “Gerçəklər” adlı veriliş bu planın tərkib hissəsidir və artıq ilin əvvəlindən efirdədir. Azərbaycan Televiziyasında 80-ə yaxın lisenziyalı film nümayiş etdiriləcək.

Ümid edirik ki, bütün adını çəkdiyimiz və çəkmədiyimiz bu layihələr həm tamaşaçı zövqünü oxşayacaq, həm də müəyyən mənada istiqamətləndirmiş olacaq. Ötən ilin sonunda AzTV-də cənab Prezident İlham Əliyevin 60 illik yubileyi ilə əlaqədar “Prezident. Təkrarsız diplomatiya” adlı sənədli film də istehsal edildi. Ekran işində prezidentlər, dövlət və hökumət başçıları, dünyanın aparıcı siyasi xadimləri, beynəlxalq təşkilatların rəhbərləri və nüfuzlu jurnalistlərin müsahibələri yer aldı. Onlar Azərbaycan Prezidentinin şəxsi keyfiyyətləri, prinsipial mövqeyi və qlobal liderliyini şərtləndirən xarakterik məqamları şərh etdilər. Filmdə Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan, Rusiya Prezidenti Vladimir Putin, eləcə də digər dövlət və hökumət başçıları Prezident İlham Əliyevin Azərbaycan üçün gördüyü böyük əhəmiyyət kəsb edən işlər barədə danışıblar.

- AzTV-də həm də Teleradio Akademiyası fəaliyyət göstərir və hər il nə qədər müdavim bitirdikdən sonra burada qalıb fəaliyyət göstərir.

- Bəli, bu baxımdan televiziyanın çox yaxşı ənənəsi formalaşıb. Teleradio Akademiyasının müdavimləri son üç ildə Azərbaycan Televiziyasında işlə təmin olunub və artıq bu, işlək mexanizmə çevirilib. Pandemiya və müharibə dönəmlərində bu prosesdə bir qədər təbii fasilə yaranmışdı, artıq proses yenidən bərpa olunub. Azərbaycan Televiziya və Radiosunun istənilən strukturuna nəzər salsanız, orada sözügedən akademiyanın müdavimlərini görə bilərsiniz.

- Bəs televiziyanın beynəlxalq əməkdaşlıq əlaqələri nə yerdədir?

- Beynəlxalq əməkdaşlıq əlaqələrimiz xeyli genişlənib. Biz bu əlaqələrin keyfiyyətcə yeni mərhələyə daxil olmasını müharibə və post-müharibə dövründə daha aydın sezməyə başladıq. Qardaş Türkiyə ilə ortaq yayım platformasına keçid etdik. Bu, hər iki ölkənin auditoriyası üçün məlumatlanma baxımından fərqli xüsusiyyət daşıyırdı. AzTV Türk dövlətləri təşkilatına daxil olan, eyni zamanda Azərbaycanla strateji tərəfdaş, dost və müttəfiq olan ölkələrlə əməkdaşlığı yeni bir mərhələyə çatdırıb. TRT-AzTV əməkdaşlığını buna missal çəkmək olar. Düşünürəm ki, bu əməkdaşlıq digər televiziyalarla həm bizim, həm də digər Türk ölkələri televiziyaları arasında əməkdaşlığa yaxşı nümunə kimi qəbul oluna bilər.

- Bildiyim qədərilə Teleradio Akademiyasının Sivas Cümhuriyyət Universiteti və Nişantaşı Universiteti ilə əməkdaşlıq əlaqələri var. Bəs digər televiziya kanalları ilə əməkdalıq əlaqələri nə yerdədir?

- Bəli, Akademiyanın belə beynəlxalq əməkdaşlıq əlaqələri də mövcuddur. Bu əməkdaşlıq həm də onunla əhatələnir ki, onların aparıcı mütəxəssisləri burada tələbələrimizə masterklaslar keçirlər. Televiziyalarla əməkdaşlığa gəldikdə isə, yaxın dövrlərdə yeni televiziya kanalları ilə ortaq yayımın təşkili də istisna deyil. Məsələn, qardaş Pakistanla əlaqələrimizi gücləndirmişik, müqavilələr imzalamışıq. Bu əməkdaşlıq həm də Azərbaycan həqiqətlərinin həmin ölkənin ictimiyyətinə, tamaşaçı auditoriyasına çatdırılmamsı baxımından əhəmiyyət kəsb edir. Bu müddət ərzində Çinin “CCTVİ” televiziyası ilə əməkdaşlığımız genişləndirilib. Bu əməkdaşlıq əlaqələri çərçivəsində həm də filmlərin mübadiləsindən söhbət gedir. Buraya Qazaxıstan televiziyasını da daxil etmək olar. Bu siyahını xeyli uzatmaq mümkündür. Avropa və Amerika, Macarıstan, Litva, Latviya, Serbiya və Rumıniya ölkələri ilə birgə əməkdaşlığımız mövcuddur. Bir sözlə, geniş spektrli əməkdaşlıq platformamız formalaşıb və çalışırıq ki, Azərbaycan həqiqətlərini dünyaya çatdırmaqda dost və qardaş ölkələrin media platformaları da bizə yayım dəstəkçimiz olsun.

- Sizcə, televiziya bu gün öz missiyasını layiqincə yerinə yetirə bilirmi?

- Deyərdim ki, bəli. Profilə görə kimdəsə məlumatlandırmaq səviyyəsi, kimdəsə əyləncə, yaxud informasiya ötürmə, maarifləndirmə səviyyəsi daha çox ola bilər. Amma bütün hallarda kompleks yanaşma ilə qarşıya qoyulan hədəflərə nail olmaq mümkündür.

- Rüfət müəllim, necə düşünürsünüz, bütün sahələrdə uğurlara nail olmaq üçün televiziya tamaşaçını arxasınca aparmalıdır, yoxsa tamaşaçı zövqünə uyğun verilişlər hazırlanmalıdır?

- Təkcə televiziya sahəsində yox, elə həyat da hər zaman “qızıl orta” tapılmalıdır.

Şəlalə CAMAL

525-ci qəzet.- 2022.- 15 fevral.- S.10.