Bir Şuşalıq - min
dünyalıq təntənə
"Sən də
şuşalısan?"
Bir gün gecənin bir aləmində məni silkələyib
yuxudan oyatsalar ki, qalx, Parisə uçacaq ilk təyyarə ilə
səyahət üçün yola düşürsən, təəccüblənmərəm. Müxtəlif
versiyalar ağlıma gələr, fikirləşərəm,
yəqin, filankəsin, bəhmənkəsin təşəbbüsüdür.
Sonra yenidən başımı yastığa
atıb mürgü döyərəm. Yəni,
bunun reallaşacağına daha çox gümanım var idi,
nəinki "Şuşaya gedirik!" cümləsini
eşitməyə. Bir gün mənə zəng gələndə
ki, Nigar Həsənzadə sizi "Vaqif Poeziya Günləri"nə
dəvət edir, Vaqifin məqbərəsi önündə
şeir deyəcəksiniz, elə tutuldum, desəydilər, dərviş
Parisi partladıb, yenə o dərəcədə təəccüblənməzdim...
Xəyallarımın şəhərində qələmim
hesabına iştirakımdan böyük fəxarət ola bilərdimi?! Həmin
müjdəli günün səhərisi "525-ci qəzet"in
baş redaktor müavini Yusif Rzayevdən gələn zəngin,
ustadın özünəməxsus eyhamlı sualının
arxasından da mənim üçün eyni sevinc
boylanırdı: "Nadir, nə var, nə yox?.."
Dedim, Yusif müəllim, mən də Şuşaya gedəcəm!
Şuşalı
gileylər... Şuşa üçün də
gileylənməyəsən, bəs nə üçün
gileylənəsən?! Bəzi
dostlarımızın, qələm adamlarının ərkyana
incikliyi başadüşüləndir və "Məni niyə
Şuşaya aparmadılar?" cümləsini deməyə
hamının haqqı çatır. Üç il əvvəl belə bir giley
eşitmişdiniz? Mərhum şairimiz Akif Səmədin
işğal dövründə yazdığı "Evimə
gedə bilirəm, Şuşaya gedə bilmirəm" gileyi,
qəzəbi, kədəri nə qədər ürəkdağlayan
idisə, bugünlərdə səsləndirilən
narazılıqlar bir o qədər sevindiricidi... Amma etik çərçivədən kənar fikirlərə
şahidlik elədikcə məyusluq hissi adamı
ağuşuna alır. Neyləməli, olsun, Aşıq Ələsgər
demiş, "Xoş xətt ilə xub yazıbsan
yazını, haqq desən, eylərəm qəbul
sözünü..." Nahaq danışanlar da bir gün
Şuşaya gedəcək və o müqəddəs torpaq hər
kəsi islah edəcək...
Şuşaya ikinci səfərim idi. Birinci dəfə
ötən ilin dekabr ayının sonlarında jurnalist həmkarlarla
Şuşaya ayaq basmışdım. Mirhacib
Məcid və digər yaxın ünsiyyətdə olduğum
bəzi insanlarla birlikdə idim. Hətta Valeh Arifoğlu
kamerasını işə saldı, Mirhacibin 1988-ci ildə, hələ
ağlı kəsmədiyi vaxtda Cıdır düzündə
çəkilən fotosunu 33 il sonra həmin
yerdə yenilədik. Qayıdandan "Mənim
adım Şuşadır" adlı yığcam reportaj qələmə
aldım. Fəqət bu dəfə ürəyim doludur, əziz
oxucu! Çünki ədəbiyyat adamları -
şair və yazıçılarla birlikdə doğma yurdda
qonaq oldum. Gənc qələm dostlarım - Fərid
Hüseyn, Ruslan Dostəli, Emin Piri, Ramil Əhməd, Ulucay
Akif, Səddam Laçın, El Roman, Vətən uğrunda
döyüşən şair qardaşlarımız, digər
poeziya nümayəndələri, habelə, qocaman qələm
sahibləri, vaxtilə Şuşada olan, indi 30 illik həsrətin
bağrına daş bağlayan ədiblərin söz
libasında, şair ruhunun timsalında bu ecazkar məmləkət
daha da möhtəşəm görünürdü...
Şuşaya daxil olanda burulan yolları arxada qoyduqca bir qədim
nəğmə qulağıma doldu. Sözləri Xalq şairi Nəbi Xəzrinin,
musiqi xanım-xatın bəstəkarımız Ağabacı
Rzayevanın olan "Şuşanın yolları"
mahnısı Həqiqət Rzayevanın səsində
yaddaşımın əziz yerindən baş qaldırdı:
Sevirəm
çeşməli, sulu dağları,
Vüqarlı dağları, ulu dağları.
Döysə
də qar, yağış, dolu dağları
Dolanıb
aparır dağlara yollar,
Baxçalara
yollar, bağlara yollar...
Mahnının,
ən azı, Şuşa qədər
ecazı var... Üç bənddən ibarət olan bu
mahnıda Şuşa ismi yoxdur. Amma
oxunanlardan bəlli olur ki, mahnıda Şuşadan bəhs
olunur, bir növ, sözlə etüd... Mahnının müxtəlif
hissələrindəki bu misralar Şuşanı nişan verir: "Hər yanda bir məclis
qurulub gedir...", "Burdan Vaqif ötmüş, Vidadi
keçmiş..."
Yollar bizi mənzil başına çatdırdı. Xeyli gəzib-dolaşıb,
dincələndən sonra söhbətlərin
ardı-arası kəsilmədi. Bu vədələrdə
həmişəki kimi dinc dayanmayıb gün batandan sonra
"Qarabağ" otelinə sarı yol aldım. "Xarıbülbül" oteli ilə
"Qarabağ" oteli arasında piyada 6-7 dəqiqəlik məsafə
var. Divarlara şəhidlərimizin, qazilərin, müxtəlif
rayonların adı həkk olunmuşdu. Sabirabad
yazılan divarın yanında dayandım. Sabirabadlıların
timsalında bütün şəhidlərin ruhuna dua oxudum.
Sinif yoldaşım şəhid İlqar Bürcəliyevin ay bənizi
gəlib dayandı nəmli gözlərimin qabağında...
Elə yana-yana ah çəkdim ki, içim özümü
yandırdı, çölüm... bilmirəm kimi...
Həmin an Şuşa sevincimin sinonimini kəşf elədim...
Mən Sabirabadda Kür qırağında o
baş-bu baş gəzəndə də belə xoşbəxt
və kədərli oluram. İki hissi eyni
anda yaşaya bilirəm. Şuşada da o
hissləri keçirirdim. Gecənin bir aləmi
"Qarabağ" otelindən geri qayıdanda gənc polis nəfəri
ilə ayaqüstü həmsöhbət oldum. Dedi, sən
də şuşalısan? Dedim, indi bu dəqiqə hamı
şuşalıdı, hə, mən də şuşalıyam...
Çünki mənim Sabirabadımın, Şəkimin,
Ağsumun, Qazaxımın adı var bu küçələrdə.
Ona görə də, bütün azərbaycanlıların
haqqı çatır desin ki, mən də
şuşalıyam. Bütün azərbaycanlıların
haqqı çatır desin ki, mən də Şuşaya getmək
istəyirəm!
"Sənsən
fikri-zikri,
sözü Vaqifin..."
Peşəkar telejurnalist Leyla Quliyevanın
aparıcılığı ilə başlayan "Vaqif Poeziya
Günləri" xanım moderatorun səlis, aydın
diksiyası, gözəl üslubu ilə bəzəndi.
Xalq
yazıçısı Anarın
çıxışındakı təbiət-varlıq
paralelləri bir daha torpağın səsini
qulağımıza pıçıldadı, bizim sevincimizi bu
yerlərə əta elədi: "Bu füsunkar təbiətin
qoynuna bizi Vaqifin işığı çağırıb. Təbiət də canlı varlıqdır. Ağaclar çiçək açır,
payızda yarpaqlar solur, tökülüb xəzəl olur.
Amma ağac ölmür, ağac yenidən
dirilir və yeni baharda torpağın gücü ilə
Günəşə boylanaraq dirçəlir. Əgər
təbiət canlı varlıqdısa, sevinc də duyur, həsrət
də duyur və 30 il Şuşanın dağları, meşələri,
bulaqları muğam həsrəti ilə, doğma dildə
şeir nisgili ilə yaşayıb. Xoşbəxtlikdən,
bu nisgil sona yetdi. Bu gün Cıdır
düzü Azərbaycanın ən möhtəşəm
konsert salonudur. Bu gün Vaqif məqbərəsinin
önü Azərbaycanın ən yüksək şeir
kürsüsüdür..."
Anar
müəllim Molla Pənah Vaqifin həyatı və
yaradıcılığı barədə də söhbət
açdı, "Görmədim" müxəmməsindən
iki bəndi dilə gətirdi, "Sevdiyim, ləblərin
yaquta bənzər" misrası ilə başlayan
qoşmasından dörd bənd dedi. Bunu həm
də qocaman yazıçımızın yaddaş məşqi
adlandırmaq olardı. Cavanından
tutmuş yaşlısına qədər hamı Vaqif
poeziyası ilə yanaşı, Xalq yazıçısı Anarın
iti yaddaşını alqışladı.
Ağlıma
gəlməzdi ki, Xalq yazıçısı Çingiz
Abdullayevin çıxışına nə vaxtsa kövrələm...
Rusiya telekanalındakı alovlu çıxışı məni
necə riqqətə gətirmişdisə, Vaqifin məqbərəsi
önündəki çıxışı bir o qədər
həzin notlara köklədi: "Yazıçılar bu həsrətin
sonunu gözləmirdilər, yazıçılar öz qələmi,
sözü, fikri ilə bu günü
hazırlayırdılar. On bir
yazıçı Qarabağ uğrunda öz
övladını itirib. Xalq yazıçısı
Sabir Əhmədli, Xalq şairi Xəlil Rza Ulutürk və
digərləri..." Həmin on bir
yazıçının "Vaqif Poeziya Günləri"ndə
yad olunmağı Çingiz Abdullayevin və onun timsalında
hamımızın vəfa borcu idi. Sabir
Əhmədlinin, Xəlil Rza Ulutürkün adı həmin
gün o qədər insanın qarşısında müqəddəs
torpaqda dilə gətirildi. Buna görə Çingiz
Abdullayevə minnətdar olmaq lazımdır...
Tədbirə Əməkdar artist Şəhriyar
İmanov, kamança ifaçısı Elnur Mikayılov, VII
"Muğam" müsabiqəsinin
iştirakçısı Həzrət Əzizli də öz
ifaları ilə rəng qatdılar. Şəhriyar İmanovun ifasında
onun ürəyinin döyüntülərini hiss edə bilirsən.
O öz ifası ilə dünyanın bir çox yerində Azərbaycan
musiqisini təbliğ edən layiqli, fəxr olunası sənətkarlardandır.
Həmçinin, Elnur Mikayılovun ürəyəyatan,
peşəkar çalğısı insanın
könlünü oxşayır. Təkcə
solo ifada deyil, müşayiətdə də ustalıq
nümayiş etdirir. Həzrət isə
yaşının az olmasına baxmayaraq
alqışlara layiq çıxış edir. Xüsusən,
"Muğam" müsabiqəsində ona verilən
tribunanın gənc ifaçının həyatında əsas
mərhələ olduğunu düşünürəm və
bu barədə sözügedən layihənin əhəmiyyətini
yüksək qiymətləndirirəm. "Vaqif Poeziya
Günləri"ndə "Sarı bülbül"
mahnısını və "Qarabağ şikəstəsi"ni yüksək şövqlə ifa etdilər.
Vətən
müharibəsində iştirak etmiş şairlərin -
Oğuz Alparslan, Miri Abdullayev, Eyvaz Eyyub, Nicat Ağayev, Emin
Piri, Tamerlan Əsədov, Kərəm Aydın, Tofiq Əhməd,
Həsən Kür, Cavid Haşımov və Səbuhi
Qurbanovun "İgidlərin sözü" layihəsi
çərçivəsində səsləndirdikləri
şeirləri maraqla qarşılandı. Onların
əsgər geyimində şeir səsləndirmələri
Qazi Bürhanəddin, Şah İsmayıl Xətai kimi qələmlə
qılıncı birləşdirib ərənlik edən
ulularımızı xatırlatdı. Elə
onlar həmin ulularımızın layiqli varisləridir. Orta-yaşlı nəsil şair və
yazıçılarımızın tədbirdən sonra qazi
şairlərə yaxınlaşmaları, onlarla şeirlər
barədə fikirlərini bölüşmələri, şəkil
çəkdirmələri xoş mənzərə
yaratmışdı.
Sonra Xalq
şairi Vahid Əziz, şairlər Baba Vəziroğlu, Firuzə
Məmmədli, Rəşad Məcid, Səlim Babullaoğlu,
Nigar Həsənzadə, Sayman Aruz, Arif Buzovnalı, Qəşəm
Nəcəfzadə, Xəyal Rza qələmə
aldıqları şeirləri səsləndirdilər, ürək
sözlərini bölüşdülər.
"Dərədə
möcüzə, dağda möcüzə..."
Vaqifin məqbərəsi önündəki tədbirdən
sonra hamılıqla Cıdır düzünə yollandıq. Şəkil çəkdirən
kim, mahnı oxuyan kim, ötən illərin
xatirələrindən bəhs edən kim, bir sözlə, əsl
bayram ab-havası yaranmışdı. Konsert səhnəsi
qurulmuş, stullar düzülmüşdü. Səhnənin dekorasiyasında Qarabağ
xalçalarının görüntülərindən istifadə
olunmuşdu. Xalçaların
naxışlarına baxırsan, dönüb Cıdır
düzündəki çəmənzara tamaşa eləyirsən,
başa düşürsən ki, qarabağlı ana-nənələrimiz
hanada saplarla təbiəti toxuyublar, hörüblər, ilmələri
bu gözəlliklərdən rəng alıb.
Cıdır düzündə "Əsrlərin sədası"
adlı möhtəşəm bədii-musiqili kompozisiya izlədik. Əməkdar
artist, aktyor və rejissor Nicat Kazımovun quruluş verdiyi bu
kompozisiya bir neçə aspektdən təqdirəlayiqdir.
Kompozisiyada Nizami, Xaqani, Məshəti, Nəsimi, Füzuli, Xətai,
Vaqif, Vidadi, Natəvan, Zakir, Nəvvab kimi klassiklərimizin
obrazları canlandırılmışdı. Məkan
və zaman anlayışlarının sərhədlərini
aşan rejissor bu tərtibatda Aərbaycan ədəbiyyatının
müxtəlif dövrlərinin yenilikçi, xüsusi mərhələ
təşkil edən nəfəslərini sintez etmişdi.
Kompozisiyada dövrlərarası keçidlərin ab-havası
hiss olunurdu.
Digər
tərəfdən aktyor və aktrisalar - Murad Məmmədov,
Anar Seyfullayev, Elşən Rüstəmov, Nicat Əli, Sənan
Kazımov, Gülzar Qurbanova, Sevinc Əziz, Əbülfəz
İsgəndərov, Anar Səfiyev, Kərəm Hadızadə,
Vüsal Murtuzəliyevin qiraəti diqqət cəlb edirdi. Onlar əruzun tələblərinə dəqiq riayət
edir, mizanlarda ləngimirdilər. Bir
sözlə, heç bir boşluq hiss olunmadı.
Əməkdar artist Nailə Məmmədzadənin bədii
rəhbəri olduğu "Mirvari" rəqs ansamblının
üzvlərinin plastikası, ümumiyyətlə,
performansı hamını heyran qoydu.
Kompozisiyanın ilk musiqi nömrəsi Fərqanə
Qasımovanın ifasında, Vaqifin sözlərinə bəstələnmiş
"Durnalar" mahnısı oldu. Çinarə Məlikzadənin
ifasında Nizaminin "Gecə xəlvətcə bizə
sevgili yar gəlmişdi..." mətlə beytli qəzəlini
dinlədik, qəzəl "Aşiqəm" xalq
mahnısının melodiyasına
uyğunlaşdırılmışdı. Samir Cəfərov
Bülbülün, Üzeyir bəyin diyarında "Sevgili
canan" əsərini ifa etdi, hamımız bu möhtəşəmliyin
xumarına məst olduq. Sərxan Bünyadzadənin
Nizaminin sözlərinə bəstələnmiş
romansını, düzü, ilk dəfədi eşidirdim.
Cəfər Xəndanın tərcüməsi
möhtəşəm imiş. Nuriyyə
Hüseynova "Füzuli" kantatası ilə Cahangir
Cahangirovun böyüklüyünü bir daha yada saldı.
Səhnəmizin xanım ulduzlarından Səbinə Ərəbli
isə Məshətinin məsnəvilərinə bəstələnmiş
"Bu dünya" mahnısını ifa etdi, Şövkət
Ələkbərovanı, şuşalı sənətkar
Zöhrə Abdullayevanı xatırlatdı. Qoçaq
Əsgərov Nəsiminin "İstəmə" rədifli
qəzəlinə yazılmış musiqini melodiyanın
xarakterinə uyğun olaraq elə dərvişanə də
ifa etdi. Anar Şuşalı Füzulinin sözlərinə
yazılmış "Vətənimdir" romansına yeni nəfəs
verdi. Ramil Qasımov
Əşrəf Abbasovun Vaqifin sözlərinə bəstələdiyi
daha bir nadir mahnını - "Heyran olmuşam"ı ifa
etdi. Kamilə Nəbiyeva iki
şuşalının - Vasif Adıgözəlov və Natəvanın
əsərini - "Qərənfil"i ifa etdi. Gülyanaq Məmmədov Natəvanın növbəti
fəryadını - "Neyçün gəlməz"
mahnısını oxudu. Gülyaz Məmmədovanın
oxuduğu "Güllü qafiyə" kompozisiyanın
sonuncu və finala layiq çıxışı oldu.
Cıdır
düzündə "Əsrlərin sədası"nı izlədikdən sonra Rəşad Məcidin
1981-ci ildə Şuşada yazdığı şeirin ilk
misrası xəyalımda dolaşdı: "Dərədə
möcüzə, dağda möcüzə..."
"Şuşa
adlı körpə dünyaya gəldi..."
"Vaqif
Poeziya Günləri"nin ikinci günündə,
"Söz" layihəsinin təqdimatında gənc
şairlər - Səddam Laçın, Firdovsi Rəsul,
Rüstəm Hacıyev, Ulucay Akif, Ramil Əhməd, El Roman, Fərid
Hüseyn, Tahirə Məmmədova, Ruslan Dostəli qələmə
aldıqları poetik nümunələri səsləndirdilər.
Sevinirdim ki, həmin gənclərin arasında mən də
var idim.
İkinci Qarabağ müharibəsində şəhid
olmuş kapitan Elçin Ağayevin üzünü görə
bilmədiyi qız övladına Şuşa
adını vermişdilər. Həmin Şuşa
adlı körpəyə həsr etdiyim şeir, həmin
şeiri "Vaqif Poeziya Günləri"ndə Molla Pənah
Vaqifin məqbərəsi önündə səsləndirməyim
ömrümün sonunacan yadımdan çıxmaz və bu
xoşbxətliyə səbəb olan hər kəsə
özümü mənəvi olaraq borclu hesab edirəm:
Kağızdan
təyyarə düzəldən Şuşa
Üfüqə uçurdu ümidlərini.
Silahlar
yoluna sipər olmasa,
Bombalar
cahanı yaralamasa,
Kağız
təyyarələr uçacaq sonsuz...
Bütün
arzuların ilkin müjdəsi,
Qüdsi
yurdumuzun pak nişanəsi
Şuşa
adlı körpə dünyaya gəldi -
Günəş
dan yerindən şəfəq saçanda...
"Vaqif Poeziya Günləri"ndə doğma
"525-ci qəzet"i unutmaq olmazdı. Mütəmadi
olaraq baş tutan tədbirlərdən qəzet, sayt
üçün şəkillər çəkib redaksiyaya
yollayırdım. İstədim, "Vaqif Poeziya Günləri"ndə
iştirak edən bəzi ədiblərimizin ürək
sözlərini sizinlə bölüşüm:
Xalq
şairi Vahid Əziz: "İkinci dəfədir ki, "Vaqif
Poeziya Günləri"ndə iştirak edirəm. Ən
böyük uğur odur ki, Şuşa
bizimdir, Azərbaycan ordusu, xalqı Şuşanı geri
qaytardı. Xalqımız Şuşanı ziyarətgah
kimi qəbul edib. Bundan böyük
qürur yoxdu. Mötəbər Prezidentimiz
"Vaqif Poeziya Günləri"ni həm də ona görə
bərpa etdi ki, hər kəs Şuşanı görə
bilsin".
Tənqidçi
və tərcüməçi İntiqam Qasımzadə:
"Hər şey çox gözəldi. Tədbirləri
çox bəyəndim, xüsusən, qazilərin
çıxışlarını. Xalq
şairimiz Vahid Əzizin etirafı çox yerində idi.
O dedi ki, qazi şairlərin çıxışlarından
sonra bizim şeir deməyimiz çox çətin olacaq. Daha sonra bədii-musiqili kompozisiya da xoş təəssürat
bağışladı, möhtəşəm idi".
Şair Rəşad
Məcid: “ Şuşadan gələn kimi
Hikmət Sabiroğluya zəng elədim, təəssüratlarımı
bölüşdüm; Şuşadan, təmir olunmuş
"Qarabağ" otelindən , Güllü bağdan,
Balıqlı hovuzdan, İsa bulağından, xanəndə
Mürsəl kişidən danışdıq. Şuşa
barədə Hikmətin söhbətlərini dinləmək
bir başqa aləmdir, sevimli məkana sığal çəkmək
kimidir onun danışığı.
Güllü bağdan danışanda Xan Şuşinskini
xatırladı. Deyir, Xan əmi Güllü bağda Mədəniyyət
evi tərəfdən birinci oturacaqda oturardı həmişə.
Şuşalılar bunu yaxşı bilirdi, ona görə də
Xan əmi dünyasını dəyişəndən sonra da o
yerdə heç kim oturmazdı!.. Əgər
orada kimsə otururdusa , o dəqiqə
bilinirdi ki, şuşalı deyil, nabələd adamdır, bu ənənədən
xəbəri yoxdur.
Şonra şair, xanəndə dostum Şamil Əhmədova
zəng elədim, İsa bulağından, xanəndə
Mürsəl kişidən danışdıq; Mürsəl
kişinin xasiyyətindən, qazanılan pulu necə ədalətli
bölməsindən, oxuduğu köhnə mahnılardan
söhbət açdı, Mürsəl kişinin şəkillərini
yolladı mənə.
Təəssüratlarım hədsiz zəngindir; nəyəsə
çevriləcək - yazıyamı, şeirlərəmi,
bilmirəm. Tək
bildiyim odur ki, Şuşanın tərtəmiz havasından,
İsa bulağının dupduru, səpsərin suyundan
doymadım...”
Yazıçı
Elçin Hüseynbəyli: "Nə qədər ki
Şuşada Azərbaycan bayrağı dalğalanır, Azərbaycanın
qüruru, mənəviyyatı, ruhu öz yerində olacaq. Şuşa işğal olunandan sonra Azərbaycanda mənəvi
çatışmazlıqlar var idi. Şuşanın
qayıdışı bütün problemlərin
açarıdır. Mən Şuşa
küçələrində gəzdikcə düşməndən
30 illik intiqamımı alıram".
Dramaturq
Əli Əmirli: "Hər dəfə Şuşaya gəlib
təntənəli məclisləri görəndə
işğal dövründəki Şuşa - düşmənlərin
buradakı məzhəkələri yadıma düşür.
Müqayisə edirəm, biz öz Vətənimizə
gəlmişik, onların Vətəni deyildi və onlar
özlərinə layiq məclislər qururdular. Bizim bütün tədbirlərimiz Şuşaya
hörmətlə bağlıdır. "Vaqif Poeziya
Günləri"nin
açılışı, sonrakı bədii-musiqili
kompozisiya çox əla idi. İzlədik və
ürəyimiz fərəhləndi. Dünyaya
görk olur ki, onlar burda nə ilə məşğul idilər,
biz nə ilə məşğuluq. Bütün
bunlara şahidlik etmək böyük xoşbəxtlikdi".
Şair
Zakir Fəxri: "Burda olmağım mənə yuxu kimi gəlir.
Bu ucalığı bizə bəxş edənlərə
Allah ucalıq bəxş eləsin. 1987-ci ildə Yusif Səmədoğlu,
Məmməd İsmayıl, mən, Rəşad Məcid gəlmişdik
"Vaqif Poeziya Günləri"nə, burdan da Turşsuya
getmişdik. Sonra məlum hadisələr başladı...
Şuşa mənim üçün ağır yerdi.
Çünki mənim şəhid qardaşım Kamil
buranı qoruyub. Hələ də inana bilmirəm ki,
Şuşadayam. Evlə danışıram, yuxulayıram,
ayılıram, elə bilirəm evdəyəm, sonra
görürəm ki, yox, Şuşadayam. Amma bunun arxasında
mütləq ədəbiyyat olmalıdı. Hər şeyi
yaşadan ədəbiyyatdı".
Şair Baba Vəziroğlu: "Mən söz adamı olsam da, Şuşa ilə bağlı təəssüratları ifadə eləmək çox çətindi. Təəssüratlar rəngarəngdir, dünyada min rəng varsa, hamısı burada var. Mən 1982-ci ildə "Vaqif Poeziya Günləri"nin açılışında da iştirak etmişəm. Keçən il də Şuşada oldum. Artıq üçüncü dəfədir. Kaş Ulu Öndər sağ olaydı, azad Şuşanı görəydi. Möcüzələr ancaq nağıllarda olur. Həyatda isə, möcüzələri real insanlar yaradırlar. Bu möcüzəni bizə bəxş edən Ali Baş Komandandır. Ona görə də bu gün ona həsr etdiyim şeirimi oxudum.
Şair İbrahim İlyaslı: "Keçən il "Vaqif Poeziya Günləri"ndə Şahanə Müşfiq məndən təəssüratlarımı soruşanda dedim ki, Şahanə, Şuşada təəssürat olmur, heyrət olur, mən heyrət içindəyəm. Bu gün də mən heyrət içindəyəm. Şuşa bir ömür insanları heyrətləndirə biləcək ruhani məkandır. Şuşa ilə bağlı zəif şeir yazmaq günahdır. Şuşaya məhəbbət də Şuşaya layiq olmalıdır. Mənə yazdılar ki, Şuşada nə var, nə yox? Təkcə bu cavabı verdim: Şuşada Şuşa var!"
Şuşanın şəninə deyilən
sözlər bu möhtəşəmliyin yanında
sönük qalsa da, sidqi ürəkdən söylənilir. Hələ
neçə-neçə "Vaqif Poeziya Günləri"ndə
görüşənədək!
Nadir
Yalçın
525-ci qəzet .- 2022.- 20 iyul.-
S.14-15.