Könüllərdə əbədi taxt quran Şair

5 iyun 1908-ci il tarixindən indi 114 il keçir. Bu tarix adi günlərdən biri də ola bilərdi. Əgər "Yenə o bağ olaydı" şeiri ilə könülləri fəth edən, arzuları qəlbində qalmağa məhkum olan, "Ah, mən gündən-günə bu gözəlləşən İşıqlı dünyadan necə əl çəkim?" misraları ilə insanları hüznləndirən parlaq bir imzanın - unudulmaz şairimizin dünyaya göz açdığı gün olmasaydı. Kimdir gənc şair? Necə adını tarixə yazdı? Niyə əsla unudulmur? Böyükdən-kiçiyə hamımız onu niyə sevirik? Cavab çox sadədir: Mikayıl Müşfiqdir O!

Cavabı oxuyarkən istər-istəməz adam gülümsünür. 29 il yaşadı. Amma necə yaşayıb qəlblərdə taxt qurdusa, cismən yanımızda olmasa da, ruhən onu hələ də yaşadırıq.

Xəzər dənizinə ən çox nə qədər baxa bilirsiz? 5-10 dəqiqə? 1 saat? Mən isə 5 dəqiqəni tamamlaya bilmirəm. Halbuki doğma Xəzərimi çox sevirəm. Amma keçmişdə qəddar rejim tərəfindən dəhşətlər içində, haqsızcasına gülləbaran edilmiş Müşfiq kimi ziyalılarımızın bədəninə qucaq açıb Ana Xəzər. Bədəni Xəzərin sularına qarışıb, yox olub. Mən hər Xəzərə baxanda repressiya illərini xatırlayıram. Hüzn bürüyür daxilimi. Bir məzarı belə çox gördülər o dəyərli insanlara. Getməli olduğumu bilə-bilə, Bakıda yerləşən "Siyasi repressiya qurbanları muzeyi"nə baş çəkməyə ürək eləmirəm... Yaddaşlarda iki qaşını çatmış, kəskin baxışlarıyla, üstü-başı tozlu və yaxasında 1109 rəqəmləriylə qalan Mikayıl Müşfiq... O, adi insan, milyonlarla gəncdən biri deyildi. Böyük istedad sahibi bir şair idi. Bəs kim o gəncin yaxasına ölümün iti caynaqlarının keçməsinə səbəb oldu? Sapı özümüzdən olan baltalar? Sovet rejimi? Axı niyə? Mən özümü dərk edəndən bu suallara cavab axtarıram.

Həmin dövrdə xalq olaraq bizi məhv etmək istəyirdilər. Milli kimliyimizi, adət-ənənələrimizi, musiqimizi, ədəbiyyatımızı və mədəniyyətimizi silməyə çalışırdılar. Bu yolda maneə kimi gördükləri hər kəs repressiya olunurdu. Ölməz Şairimiz Müşfiq də amansız repressiyanın qurbanına çevrildi.

Yazdığı bir-birindən qiymətli, unudulmaz şeirləri ilə qəlbimizi fəth edən Mikayıl Müşfiqin acısı hər zaman ruhumuzu sızladır və sızladacaq. Qısa ömür yaşamış gənc şairin öz həyatına 10 şeirlər kitabı sığdırmasına bu gün təəccüblənməyə bilmirik. İnsan özündən asılı olmayaraq düşünür: "Gör 60-70 yaş yaşasaydı nələr yazıb, yaradardı. Yaşasaydı..."

Müşfiqin dahiyanə şeirləri təmiz Azərbaycan türkcəsi ilə bəzənib. Müşfiqin şeirlərində yüksək həyat eşqi, sevginin möhtəşəmliyi insan ürəyində fərqli, qəribə hisslər bəsləməyinə səbəb olur.

O sanki hiss edirdi. 1935-ci il idi. Amma ruhu qarşıdakı əzablı günləri duymuşdu, gələn fəlakətdən xəbərdar idi:

... Həyat dedikləri bu keşməkeşdən,

Qəlbimdə, qanımda yanan atəşdən,

Gecədən, gündüzdən, aydan, günəşdən,

Bu əngin fəzadan necə əl çəkim?

Müşfiq özü ilə pıçıldaşaraq danışdığı mövzuları kiminləsə bölüşmək istəyirdi:

Mənim könlüm deyir ki,

hələ bunlar nədir ki...

Böyük günlər, şanlı günlər, şən günlər,

yoluna düşən günlər

hələ qarşımızdadır!

Məhəbbəti, həyat eşqini Müşfiqdən öyrənmişəm mən. 11 yaşım var idi onun şeir kitabını əlimə alanda. Hazırda 20 yaşım var və mən hər gün öz rəfimə yaxınlaşıb, "Müşfiq kolleksiyası" adlandırdığım guşəmdən bir kitabı ehtiramla götürüb vərəqləyirəm. Köhnə və yeni nəşr, fərq etmədən, kitablarını toplayıram. Yolum tez-tez kitabxanalardan keçir. Və hər gedişimdə Müşfiqin kitablarının olduğu cərgəyə yaxınlaşır, dəfələrlə vərəqlədiyim həmin kitabları əlimə alır, bir küncə çəkilirəm. Artıq kitabxana işçiləri məni hər görəndə "Müşfiqin qızı" gəldi deyirlər. O qədər içimi titrədir ki bu xitab mənim! Elə bir gün yoxdur ki, hansısa şeirini oxumayım. Hər il doğum gününü ruhən, qəlbən bizimlə qeyd edir Müşfiqimiz! Həyatdan nakam gedən, arzusu ürəyində qalan, xatirələrdə yaşayan Şairim əsla unudulmur. Müşfiqsevərlərin sayəsində hər şeiri oxunanda daim nəfəs alır, adı çəkiləndə gülümsünür. 114-cü yaşın qutlu olsun, könüllərdə əbədilik taxt quran Şairimiz!

Nigar Rüstəmzadə

525-ci qəzet.- 2022.- 3 iyun.- S.14.