“XIX əsr Qarabağ şairlərinin şeir antologiyası”ndan

Möhtərəm Prezidentimiz cənab İlham Əliyevin 5 yanvar 2022-ci il tarixli Sərəncamı ilə 2022-ci il "Şuşa İli" elan edilib. Bununla əlaqədar, Şuşanın - zəngin tarixi keçmişə, ədəbi-mədəni irsə malik bu diyarın XIX əsrdə yaşayıb-yaratmış şairlərinin əsərləri ilə geniş oxucu kütləsini ətraflı tanış etmək niyyətindəyik. Bu məqsədlə həmin dövrün bir sıra ədibləri barədə yığcam bilgiləri və əsərlərindən nümunələri, "XIX əsr Qarabağ şairlərinin şeir antologiyasından" rubrikası altında, dəyərli "525-ci qəzet" vasitəsilə diqqətinizə çatdırırıq.

Molla Zeynalabdin ibn Molla Sadıq Sağəri Qarabaği 1791-ci ildə Şuşa şəhərində anadan olub. Şair haqqında dövrün bir sıra mənbələrində, o cümlədən, Mir Möhsün Nəvvabın "Təzkireyi-Nəvvab", Məhəmməd ağa Müctəhidzadənin "Riyazül-aşiqin" təzkirələrində, Cavad Heyətin "Azərbaycan ədəbiyyatına bir baxış" adlı əsərində və Seyid Əzim Şirvaninin "Təzkirə"sində məlumat verilir. Şairi şəxsən tanıyan Mir Möhsün Nəvvab onun "ucaboylu, xoş görkəmli, xoşsifət, göygöz bir şəxs" olduğunu, mollalıq və zövzəxanlıq etdiyini, musiqi elmində məharət və səriştəsi olmaqla yaxşı səsi və avazı da olduğunu qeyd edir. Müstəhidzadə isə onun əsl adının Axund Molla Zeynalabdin olduğunu, erkən yaşlarında Qarabağın tanınmış alimlərindən olan atası Axund Molla Sadıqdan dərs aldığını və hicri 1230-cu ildən ömrünün sonuna qədər müdərrislik etdiyini, şeir yazmasını, farsca və türkcə iki divanı olduğunu yazır.

Sağəri 1854-cü ildə Şuşa şəhərində vəfat edib. Onun "Həyat və məmat" adlı türkcə divanı 2006-cı ildə tədqiqatçı alim Gülər Əmirəhmədova tərəfindən nəşr olunub. Buradakı şeir nümunələri həmin nəşrdən götürülüb.

Raqub KƏRİMOV

Filologiya üzrə

elmlər doktoru, professor

525-ci qəzet.- 2022.- 4 iyun.- S.23.