Rəsmi Bakıdan Ukrayna
ilə bağlı məntiqli addım
Ukraynadakı hərbi əməliyyatlar,
şəhərlərlə qəsəbələrin, kəndlərlə
kiçik və böyük yaşayış
məntəqələrinin bombalanması, yüz minlərlə insanın taleyinə gecələri səhərədək qorxaraq
partlayış gözləmək
yazıldığı günlər
davam edir.
Həmin ölkədəki vəziyyətlə
bağlı beynəlxalq
siyasət müstəvisində
düşərgələnmə, mövqelərdən asılı
olaraq tərəf seçilməsi, birmənalı
bəyanatlar və fəaliyyət vasitəsilə
geosiyasi imperativlərin
yenidən müəyyənləşdirilməsi
məqamları var.
Bütün siyasi perturbasiyalar
dönəmində olduğu
kimi, siyasi və ya başqa
formatdakı qarşıdurmanın
bilavasitə iştirakçılarından
savayı ətrafdakılar
bir sualı ritorika səviyyəsinə
yüksəldir: indiki
şəraitdə biz nə
etməliyik".
Azərbaycana gəldikdə isə, rəsmi Bakının proseslərlə bağlı
tutduğu mövqe
"niyə belədir?"
sualının intensivliyi
artır.
Ukrayna ilə ölkəmiz arasında sıx əlaqələr,
sarsılmaz münasibətlər
var və bu, ikitərəfli təmasların istisnasız
olaraq bütün sahələrinə təsir
edib. Münasibətlərin inkişafı tərəfdaşlıq,
dövlətlərarası əlaqələr və biznes-assosiasiyalar vasitəsilə
şərtlənir. Sadəcə,
bir fakt: ötən ilin ilk 11 ayı ərzində ölkələrimiz arasında
ticari dövriyyə
866 milyon dollar təşkil
etmişdi.
Kənd
təsərrüfatından tutmuş, infor
masiya texnologiyalarına
qədər əməkdaşlığın
geniş miqyası mövcuddur. Xüsusilə də neft-kimya
və neft-qaz komplekslərinin inkişafı
sektorunda tərəfdaşlığın
ciddi perspektivləri mövcuddur.
Azərbaycanla Ukrayna arasında energetika sahəsində əməkdaşlığın da böyük gələcəyi var. Bu sahədə
Ukrayna ərazisindəki
karbohidrogen yataqlarının
işlənməsi, energetika
obyektlərinin özəlləşdirilməsi,
yeni infrastruktur layihələrinin reallaşdırılması
əhəmiyyətli yer
tutur.
Bundan başqa,
"Cənub Qaz Dəhlizi" layihəsinin
ikinci və üçüncü mərhələsi
çərçivəsində Avropa İttifaqı ölkələrinə satılan
Azərbaycan qazının
bir qismini Ukrayna almağa hazırlaşır.
Humanitar sahədə də ikitərəfli əməkdaşlıq
önəmli məqamlardan
biridir. Məsələn,
Ukraynanın ali
təhsil müəssisələri
azərbaycanlı abituriyentlər
arasında yetərincə
populyardır. Məhz
bu səbəbdən ötən il
Ukraynanın universitetlərinə
daxil olan azərbaycanlı gənclərin
sayı 1247 nəfərə
çatıb.
Bəhs
etdiyimiz məsələlər
qarşılıqlı əlaqələr
və ikitərəfli
əməkdaşlıq, siyasi,
iqtisadi və s. sahələrdə tərəfdaşlığı
əks etdirən detallar idi.
Azərbaycanla Ukrayna arasındakı münasibətlərin çağdaş
konfiqurasiyasının formalaşması
hər iki tərəfin qərarları,
addımları, davranışı
və əməlləri
nəticəsində baş
verir. İndi Azərbaycanın Ukraynadakı vəziyyətllə
bağlı mövqeyi
yetərincə məntiqi
və soyuqqanlı olmaqla, praqmatizm, hadisələrə adekvat
yanaşmaya əsaslanan
siyasətdir. Rəsmi Kiyevdən
fərqli olaraq, Bakı qayğılandığını
və narahatlıq keçirdiyini ifadə edən bəyanatlar verməklə kifayətlənmir.
Azərbaycan Prezidenti İlham
Əliyevin göstərişinə
uyğun olaraq SOCAR-ın Ukraynada fəaliyyət göstərən
"SOCAR Energy Ukraine" şirkəti, humanizm prinsiplərini rəhbər tutaraq, təcili tibbi yardım və yanğınsöndürən xidmətinin
avtomobillərinə pulsuz
yanacaq ilə dəstək verməkdədir.
Azərbaycanın "Silk Way" aviaşirkətinin
təyyarələri artıq
iki uçuş gerçəkləşdirərək, Ukraynaya humanitar yardım, dərman preparatları və s. çatdırıblar.
Ölkəmizin xarici siyasəti,
xüsusilə də postsovet məkanındakı
tərəfdaşlarımızla olan münasibətlər
tam inikas prinsipi üzərində qurulmur:
Bakı həmişə
tərəfdaşlarının yanındadır və
problem varsa, dərhal,
təxirəsalınmaz şəkildə
dəstəyini və
yardımlarını təklif
edir.
Səbəb bəsitdir: xarici
siyasətimiz emosiyalara,
yaşananların xatırlanmasına
və xatırladılmasına
köklənmiş imperativlərə
əsaslanmır.
Əsaslansaydı, 2020-ci ilin sentyabrın 27-də artıq keçmişdə
qalan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin
gərginləşməsi ilə
bağlı Ukrayna
XİN-nin bəyanatını
yenidən gündəmə
gətirərdik.
Xatırladaq ki, həmin bəyanatda deyilirdi: "Ukrayna XİN-i Ermənistanla Azərbaycan
arasında münaqişənin
kəskinləşməsindən dərin narahatdır. Biz gərginliyə səbəb olan halları araşdırır,
tərəfləri dialoqa
qayıtmağa və
münaqişəni sülh
yolu ilə həll etməyə çağırırıq". Nazirlik tərəfləri münaqişənin
sülh yolu ilə tənzimlənməsi
üçün dialoqa
qayıtmağa çağırmaqla
yanaşı, həlak
olanların yaxınlarına
başsağlığı verib.
Bir anlıq düşünün:
erməni işğalçıları
mövqelərimizə hücum
edir, dinc insanlarımızı artilleriya
atəşinə tutur,
30 illik işğalı
əsla bitirməyəcəyini
və torpaqlarımızı
azad etməyəcəyini
bildirir - rəsmi Kiyev isə "tərəfləri dialoqa çağırır", fikirlərinin
"qurbanların yaxınları
ilə" olduğunu
vurğulayır.
İşğalçı ilə ərazisinin bir qisminin işğala
məruz qaldığı
ölkəni bərabər
tutmaq, sadəcə
"narahatlıq izharı"
ilə işi bitmiş bilmək tərəfdaş ölkənin
olaya münasibətində
ən azı yolverilməzdir.
İndi Bakının Ukraynadakı
proseslərə rəsmi
reaksiyasına baxaq. Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin
köməkçisi Hikmət
Hacıyevin bəyanatından
iqtibas: "Ukrayna ətrafında baş verən hadisələr narahatlıq doğuran proseslərdir. Azərbaycanın
mövqeyi ondan ibarətdir ki, beynəlxalq hüququn norma və
prinsipləri rəhbər
tutularaq, bu məsələnin siyasi, diplomatik yollarla və dialoq əsasında həll edilməsi çox vacibdir. Bu xüsusda da atəşkəsə
nail olunması vacib, təməl addımlardan biridir. Azərbaycan beynəlxalq münasibətlərdə
beynəlxalq hüququn
norma və
prinsiplərini həmişə
rəhbər tutur. Bu sırada da
dövlətlərin suverenliyi
və ərazi bütövlüyü məsələsini
xüsusi qeyd etmək istərdim".
Göründüyü kimi, rəsmi Bakının bəyanatı
daha konkret, olayların aşkar dəyərləndirildiyi və
mövqenin izhar olunduğu açıqlamadır. Onu da unutmamışıq ki, Azərbaycandakı diplomatik nümayəndəliklərin
rəhbərləri 44 günlük
Vətən Müharibəsi
dönəmində Gəncə,
Bərdə və Tərtərə səfərlər
edəndə Ukraynanın
ölkəmizdəki səfiri
onların arasında olmayıb. Müharibə başa çatandan
sonra işğaldan azad edilmiş ərazilərə ölkədəki
diplomatların səfərləri
gerçəkləşəndə Ukraynanın Bakıdakı
səfiri Vladislav Kanevski gözə dəymədi.
Biz onu da xatırlamaq
istəmirik ki,
2003-cü ildə Ukraynada
ilk "avromaydan" olanda,
Kiyevdəki "narıncı
inqilab" basilləri
Qərbdəki sifarişçilər
və ssenari müəlliflərinin təlimatı
ilə postsovet məkanı ölkələrinə
"ixrac" ediləndə
məhz Kiyevdəki sözdə "qeyri-hökumət
təşkilatları", fondlar və cəmiyyətlər Azərbaycandakı
anarxosindikalist, radikal müxalifətə stavka edərək Bakıda hakimiyyət çevrilişi
ssenariləri hazırlamışdılar.
Bu azmış kimi Avropa Şurasının Parlament Assambleyasındakı
(AŞPA) Ukrayna nümayəndə
heyətinin üzvlərinin
tam əksəriyyəti Azərbaycanla
bağlı məsələlərin
müzakirəsi zamanı
Bakıya antoqonist mövqe tutur, bəzi hallarda isə Ermənistanın və ermənipərəst
deputatların hazırladıqları,
Bakıya qarşı
absurd və marazmatik böhtanlarla zəngin qərar layihələrinin
lehinə səs verirdilər.
Ukrayna nümayəndə
heyətinin AŞPA-da
Azərbaycana verdiyi
"dəstək"lə bağlı materiallar, məlumatlar, açıqlamalar
çoxdur - maraqlananlar
Google-da axtarış
verə bilərlər. Əminik ki,
nəticələr bir
Azərbaycan vətəndaşı
olaraq sizi qane etməyəcək.
Bəs bunun müqabilində biz nə
etmişik?
Ukrayna ilə münasibətlərimizi keyfiyyətcə
yeni səviyyəyə
yüksəldən strateji
tərəfdaşlıq sazişi
imzalamışıq, bütün
beynəlxalq strukturlarda
və qurumlarda Kiyevi dəstəkləyirik,
Ukraynanın ərazi bütövlüyünün və
sərhədlərinin toxunulmaz
olduğunu bəyan edir, bunu aksiomatik
prinsip sayırıq. Azərbaycan bütün
tərəfdaşları ilə
münasibətlərdə, o cümlədən, Ukrayna ilə əlaqələrdə
qayğısını, diqqətini
və müstəqil mövqeyini əməldə
göstərir, sözdə
yox.
Belə olan təqdirdə Ukrayna ilə bağlı vəziyyətdə
Azərbaycanın tutduğu
mövqeni "tənqid"
edənlər ya subyektivizmin təkinə varanlar, ya da
demaqogiyanı siyasi mövcudluq və vətəndaş mövqeyinin
izharı sanıb ətrafdakıları yanıltmağa
çalışanlardır.
525-ci qəzet.-2022.- 2 mart.- S.9.