"Üç nöqtə" əməliyyatı:
Ağbənd, Bartaz, Sığırtın azad edilməsi
GENERALLAR
DANIŞIR
Vətən
müharibəsinin 26-cı günü - 2020-ci il oktyabrın
22-də daha bir strateji nöqtə - Zəngilan rayonunun Ağbənd
qəsəbəsi işğaldan azad edildi. Ağbənd qəsəbəsinin
işğaldan azad edilməsinin mühüm siyasi və hərbi
əhəmiyyəti var. Çünki ərazinin azad edilməsi
ilə İranla 132 km-lik sərhəd
işğalçılardan tamamilə təmizləndi və
Azərbaycan 30 ildən sonra sərhədini tam bərpa edərək
nəzarətə götürdü.
Prezident
İlham Əliyev özünün rəsmi tviter səhifəsində
bu barədə yazıb: "Ağbənd qəsəbəsinin
azad edilməsi ilə Azərbaycan və İran İslam
Respublikası dövlət sərhədinin tam nəzarətə
götürülməsi təmin olundu. Bu
münasibətlə Azərbaycan və İran xalqını
təbrik edirəm. Eşq olsun müzəffər
Azərbaycan Ordusuna!"
Bu günlərdə Dövlət Sərhəd Xidmətinin
(DSX) təşkilatçılığı ilə KİV
nümayəndələri "Üç nöqtə" ərazisində
olub və elə döyüşlərin getdiyi yerdə hərbçilərimizlə
həmsöhbət olub.
Qeyd edək ki, "Üç nöqtə" ərazisi
mühüm strateji əhəmiyyətə malikdir,
çünki bura üç dövlətin - Azərbaycan,
İran və Ermənistanın dövlət sərhədlərinin
kəsişdiyi ərazidir.
"Soydaşlarımız
bu ərazilərin əsl sahiblərini gördükləri
üçün çox sevinirdilər"
Ağbənd
qəsəbəsinin azad olunması əməliyyatlarında
iştirak edən DSX-nin general-mayoru "Zəfər"
ordeni, "Cəbrayılın azad olunmasına görə",
"Zəngilanın azad olunmasına görə" və
"Qubadlının azad olunmasına görə"
medalları ilə təltif edilən Aqşin Məhərrəmov
deyir ki, Prezident, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin təsdiq
etdiyi döyüş hazırlığı planına
uyğun olaraq, hər il DSX-nın hissə və bölmələri
ölkə ərazisində irimiqyaslı təlimlərə cəlb
olunurdu. Bu təlimlərdə şəxsi heyətimiz
yüksək bilik və bacarıq, taktiki vərdişlər əldə
edərək növbəti təlimlərdə onları tətbiq
edirdi. DSX-nın arsenalında müasir
silahlar, avadanlıqlar, zərbəendirici pilotsuz uçuş
aparatları mövcuddur. Aydın məsələdir
ki, bunun qarşısında düşmən tab gətirə
bilməzdi.
General
bildirir ki, bunun nəticəsi olaraq, əvvəlcə
2016-cı il aprel hadisələrındə
zərbəendirici pilotsuz uçuş aparatları heyətinin
yüksək peşəkarlığı nəticəsində
düşmənə dəqiq və sarsıdıcı zərbələr
endirildi. Vətən müharibəsində əldə
olunan nailiyyətlər məhz ilk dəfə 2016-cı ildə
müasir uçuş vasitələrinin tətbiqi ilə
qazanılan uğurların davamıdır.
"Müzəffər Ali Baş Komandanın rəhbərliyi
ilə Vətən müharibəsində "Üç
nöqtə" əməliyyatı xüsusilə bölmələrimizin
uğuru ilə nəticələnib. Bir gün əvvəl
ərazinin havadan kəşfiyyatı aparıldı,
düşmən haqqında məlumatlar, onun yerləşmə
yeri, canlı qüvvəsi, texnikası, atəş mövqeləri
dəqiqləşdirilərək müvafiq qərarların qəbul
olunması üçün komanda məntəqəsində təhlil
olundu. Növbəti gün gecə
saatlarında kiçik çevik qruplar tərəfindən
sızma əməliyyatı icra olunaraq düşmənə
sarsıdıcı zərbələr endirildi və onlar geri
qaçmağa məcbur oldular", - general əlavə edib.
O
vurğulayıb ki, yaxınlaşmaqda olan düşmənin
texnikası raket-artilleriya divizionu tərəfindən çox
sərrast atışlarla sıradan çıxarılıb:
"Zərbəendirici pilotsuz uçuş aparatları vasitəsilə
düşmən dərinliklərində yerləşən
artilleriya qurğuları, yaxınlaşmaqda olan texnika məhv
edilib. İkinci Qarabağ müharibəsində
bölmələrimiz tərəfindən Ağbənd qəsəbəsinin
işğaldan azad olunması və dövlət
bayrağımızın əraziyə sancılması hər
birimiz üçün qürurvericidir. O zaman Arazboyu ərazilərdə
yaşayan soydaşlarımız hərəkətlərimizi kənardan
müşahidə edərək bizi alqışlarla
qarşılayır, şüarlar səsləndirirdilər. Onlar bu ərazilərin əsl sahiblərini
gördükləri üçün çox sevinirdilər".
A.Məhərrəmov
deyir ki, "Üç nöqtə" əməliyyatının
aparıldığı ərazi strateji baxımdan çox əhəmiyyətlidir:
"Düşmən geri çəkilərək həmin ərazilərdə
mövqelənib, ordumuzun bölmələrinə müqavimət
göstərməyə hazır idi. Həmin
uğurlu əməliyyat nəticəsində Ağbənd qəsəbəsindən
Vejnəli, Bartaz istiqamətinə şəxsi heyətin hərəkəti
təmin olunub. Hazırda bu ərazi sərhədçilərimiz
tərəfindən mətinliklə qorunur. Prezident, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin
qarşıya qoyduğu istənilən
tapşırığı Azərbaycan sərhədçisi
hər zaman icra etməyə hazır və qadirdir".
General-mayor vurğulayıb ki, Vətən müharibəsi
dövründə və ondan sonrakı kiçik əməliyyatlarda
belə Azərbaycan sərhədçisi Cenevrə
Konvensiyası və müharibə qaydalarına uyğun olaraq
döyüş əməliyyatlarını icra edib.
"Altı
saat yarımlıq döyüşdə düşməni tamamilə məhv
etdik"
Zəngilan
istiqamətində döyüşlərdə iştirak
etmiş, DSX-nın general-mayoru, 3-cü dərəcəli
"Vətənə xidmətə görə" ordeni,
"Cəbrayılın azad olunmasına görə" və
"Zəngilanın azad olunmasına görə" medallar
ilə təltif olunan Misir Əliyev deyir: "Vətən müharibəsində
aldığımız əsas tapşırıq dövlət
sərhədinin 132 kilometr hissəsinin bərpa olunması, həmçinin,
strateji yüksəkliklərin düşməndən azad edilməsi
idi. Bununla yanaşı, bölmələrimiz Zəngilan
şəhərini işğaldan azad etdikdən sonra Araz
çayı boyu hərəkətə başladı. Hərəkət zamanı İranda yaşayan
soydaşlarımız tərəfindən çox
böyük sevinclə qarşılandıq. Bu, bütün bölmələrimiz
üçün qürurverici idi, ancaq bu, bizim həyatımız
üçün təhlükəli idi. Belə
ki, Ermənistan hərbçiləri bundan duyuq
düşüb Azərbaycan qoşunlarının hərəkət
trayektoriyasını müəyyən edə bilərdilər.
Bizim Araz çayı boyu hərəkətimizi
düşmənin izləyə bildiyini nəzərə
alaraq, Baharlı sərhəd zastavası istiqamətindən
relyef baxımından çətin olan dağlıq ərazi
ilə hərəkət etdik. Baharlı sərhəd
zastavasından dağboyu 6-7 kilometr hərəkət etdikdən
sonra Bartaz istiqamətində düşmən tərəfindən
qrad və minaatan atəşinə məruz qaldıq. Həmin istiqamətdə mövqelərimizi möhkəmləndirdikdən
və düşmən həmləsinin
qarşısını aldıqdan sonra
tapşırığımızı tam icra etmək
üçün Ağbənd sərhəd zastavasına
doğru hərəkət etdik. Yolboyu hərəkət
edəndə ön kəşfiyyat dəstələrimiz tərəfindən
bu sərhəd zastavasında düşmənin
çoxsaylı qüvvəsinin cəmləşdiyini və
qarşımızdakı yüksəkliyə doğru hərəkət
etdikləri barədə məlumat verildi. Odur
ki, bölmələrimizi dərhal ön tərəfdə
olan yüksəklikdə cəmləşdirdik".
Lakin yüksəklikdə ermənilərin Azərbaycan
bölmələrinin hərəkətinin izlənilməsi
üçün quraşdırdıqları iki kamera olub ki,
bu da çətinlik yaradıb. "Tapşırığa
əsasən bir kamera zərərsizləşdirildi. Digər böyük kamera isə 1071 zirvəsində
ərazidəki dağda yerləşirdi. Onun
zərərsizləşdirilməsinə vaxtımız
qalmamışdı. Çünki biz
artıq düşmənlə birbaşa təmasa girib onu
tamamilə məhv edərək dövlət sərhədinin
132 kilometr hissəsini bərpa etməli idik. Beləliklə, altı saat yarım davam edən
döyüşdən sonra Ağbənd sərhəd zastavasındakı
düşməni tamamilə məhv edərək qəsəbəni
azad etdik. Bu barədə Azərbaycan
Silahlı Qüvvələrinin Müzəffər Ali Baş
Komandanı İlham Əliyevə məruzə etmək şərəfi
isə mənə nəsib oldu. Bununla da Azərbaycan-İran
dövlət sərhədinin 132 kilometr hissəsi DSX tərəfindən
bütünlükdə nəzarətə
götürüldü".
"...
Gördülər ki, başlarının üstündə Azərbaycan
bayrağı dalğalanır"
Dövlət sərhədinin 132 kilometrlik hissəsi
düşmən işğalından azad olunduqdan sonra növbəti
tapşırıq Vejnəlinin və Sığırt yüksəkliyinin
düşməndən təmizlənməsi, dövlət sərhəd
xəttinin tam bərpa olunması idi. Demək olar ki,
tapşırıqlar gecə vaxtı yerinə yetirildi.
DSX-nın polkovnik-leytenantı "Qarabağ" ordeni
ilə təltif olunmuş Teyyub Bayramov deyir ki,
Sığırt yüksəkliyinə doğru irəliləyib,
gecə vaxtı şəxsi heyət Vejnəliyə doğru
qalxdı. Əməliyyat o qədər səssiz, sürətli
və uğurlu şəkildə yerinə yetirildi ki,
düşmən dərin yuxuda ikən onlara bir növ
sürpriz hazırladıq. Səhər
oyananda gördülər ki, başlarının üstündə
Azərbaycan bayrağı dalğalanır. Onlar bir
neçə dəfə həmin mövqeni geri almağa cəhd
etsələr də, buna nail ola bilmədilər.
Həmin ərazidə ən hündür
mütləq yüksəklik Sığırt idi. Yüksəkliyin ələ keçirilməsi ilə
üstünlüyümüzü bir qədər də
möhkəmləndirdik. Ondan sonra
"Üç nöqtə"yə qədər qısa
müddətdə dövlət sərhədi xətti tam bərpa
olundu".
O bildirib
ki, bu dağların hər qarışında sərhədçilərimizin
qanı var. Həmin tapşırıqların icrasında
iştirak edən heyətdən iki nəfər Prezident
İlham Əliyev tərəfindən "Vətən
Müharibəsi Qəhrəmanı" medalına layiq
görülüb. Onlardan biri sağdır, digəri
isə şəhid oldu. Ümumiyyətlə,
44 gün ərzində hər qarış uğrunda
döyüşən, ərazi bütövlüyümüz
naminə qorxmadan irəli atılan, ayıq-sayıq Vətən
keşiyini çəkən hər bir hərbi qulluqçumuz
qəhrəmandır.
Bartaz
yüksəkliyinin azad edilməsi
44 günlük müharibədə təxminən 2300
metr yüksəklikdə yerləşən Bartaz yüksəkliyi
də işğaldan azad olundu. Əməliyyatdan danışan
DSX-nin hərbi qulluqçusu, polkovnik-leytenant
"Qarabağ" ordeni, "Cəbrayılın azad
olunmasına görə" və "Zəngilanın azad olunmasına
görə" medalları ilə təltif olunan Mahmud
Şükürov vurğulayıb ki, Zəngilan şəhəri
işğaldan azad olunduqdan sonra bölmələrimizin
növbəti tapşırığı ətraf ərazilərin
və strateji cəhətdən əhəmiyyətə malik
yüksəkliklərin düşməndən təmizlənməsi
idi: "Ərazidə olan əsas hakim strateji silsilələrdən,
yüksəkliklərdən biri də Bartaz və
Şükürataz zirvələridir. Həmin
yüksəkliklərin düşmən işğalından
azad olunması tapşırığı bizim bölmələrimizə
verilmişdi.
Biz əməliyyat tapşırığını aldıqdan sonra Bartaz dayanacağı adlanan yerədək texnikalarla hərəkət etdik. Artıq düşmən tərəfindən müşahidə olunurduq. Buna görə də yolumuza qruplar şəklində davam etdik. İrəlilədikcə bir neçə dəfə düşmənin maneələrinə rast gəldik. Bütün təminat yolları ermənilər tərəfindən minalanmışdı, lakin bu, bizim döyüş əzmimizi qıra bilməzdi. Manevr üsulları taparaq mümkün qədər silsilələrə yaxınlaşdıq. Yüksəkliyə yaxınlaşanda orada düşmənin çoxlu sayda canlı qüvvəsinin, o cümlədən, iriçaplı silahlarla təchiz edilmiş heyətinin mövqeləndiyini gördük. Bir daha qrupun döyüş taktikasına, müvafiq olaraq düşmənin sayını və hansı silahlardan istifadə etdiyini müəyyənləşdirmək üçün kontrol atəş açdıq. Daha sonra əməliyyatı bir daha planlaşdıraraq dəqiqləşdirib və hücum əməliyyatına başladıq. Ərazinin əlverişli xüsusiyyətlərindən, xüsusən də maskalanma xüsusiyyətlərindən istifadə edərək bu qayalıq yerlərdən zirvəyə doğru yaxınlaşmağa başladıq. Belə bir hiylə taktika işlətdik ki, ermənilərin əsas qüvvələrini zirvənin sağ cinahına çəkək. Sonra onların arxa hissəsindən - qayalıqdan hücum qrupumuz maksimal dərəcədə düşmənə yaxınlaşsın. Əməliyyat planımız baş tutdu. Qrupumuzu ərazidə yerləşdirməklə ermənilərə aldadıcı atışlar etdik və onların fikrini həmin istiqamətə cəmlədik. Daha sonra biz mümkün qədər düşmənə yaxınlaşdıq. Onların gözləmədiyi bir yerdən sürətli və dəqiq atışlarla Bartaz yüksəkliklərində mövqelənmiş düşməni məhv etdik və bizə verilmiş tapşırıq uğurla yerinə yetirildi".
Tapşırıq icra edildikdən dərhal sonra ərazi xüsusiyyətlərindən istifadə edilərək orada mühafizə və müdafiə təşkil olunub: "Bu barədə rabitə vasitəsi ilə qərargaha məruzə etdim. Rəhbərlik tərəfindən heyətimə təşəkkür edildi və mənə isə "mayor" hərbi rütbəsi verildi".
DSX-nin hərbçisi, polkovnik-leytenant, 3-cü dərəcəli "Rəşadət" ordeni, "Zəngilanın azad olunmasına görə" medalı ilə təltif olunan Elvin Rzayev isə deyir ki, Bartaz yüksəkliyinin azad edilməsi üçün tapşırıq aldıqdan sonra Bartaz qəsəbəsindən DSX-nin Çevik Hərəkat Dəstəsinin hərbi qulluqçuları ilə birlikdə eyniadlı yüksəklik istiqamətində hərəkət etdik.
Xüsusi təyinatlılarla birgə Bartaz yüksəkliyini azad etdikdən sonra düşmən geri çəkildi: "Onlar Bartaz yüksəkliyinə gələn yolları tam müşahidə altında saxlayırdılar. Heç bir avtomobil texnikası həmin yerə hərəkət edə bilmirdi və düşmənin atəşinə məruz qalırdı. İlk öncə havadan və yerdən vizual müşahidələr aparılmaqla düşmənin say tərkibi və qüvvəsi müəyyənləşdirildi. Səhər vaxtı planlaşdırılan əməliyyat nəticəsində həmin yüksəkliyi azad etdik. Düşmən silsiləni tərk edərkən bütün silahını, sursatını, hətta bir "UAZ" markalı avtomobil texnikasını da qoyub qaçmışdı. Uğurlu əməliyyatlar nəticəsində bölmələrimiz Bartaz yüksəkliyində möhkəmləndi və düşmən mövqelərini tam müşahidə altında saxlamağı bacardı.
Bu gün azad olunmuş digər ərazilərimiz
kimi, "Üç nöqtə"ni də sərhədçilərimiz
mətinliklə qoruyur”.
Pərvanə
SULTANOVA
525-ci qəzet.- 2022.- 22 oktyabr.- S.6;7.