Azərbaycana
böyük etimad - COP29
BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə
Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu
sessiyasının - COP29-un gələn il Azərbaycanda
keçirilməsi ilə bağlı qərarın qəbulu
tarixi hadisə olmaqla yanaşı, ölkəmizə beynəlxalq
müstəvidə olan etimadın göstəricisidir. Azərbaycan
indiyədək bir çox mühüm beynəlxalq tədbirlərə
uğurla ev sahibliyi edib. Eyni zamanda, ölkəmiz son 4 il ərzində
BMT-dən sonra ən böyük təsisat olan Qoşulmama Hərəkatına
müvəffəqiyyətlə sədrlik edib. Azərbaycanın
sədrliyinin, irəli sürdüyü təşəbbüslərin,
gördüyü işlərin bu qurumun fəaliyyətini canlandırdığını,
onun nüfuzunu yüksətdiyini qətiyyətlə söyləmək
olar. Bu məqam həm QH çərçivəsində, həm
də digər müstəvilərdə etiraf olunur. Yüksək
inkişaf göstəricilərinə nail olan Azərbaycan nəhəng
tədbirləri təşkil etmək üçün
müasir infrastruktura malik olmaqla yanaşı, həm də təhlükəsizlik
baxımından sabit ölkədir. Beynəlxalq əhəmiyyətli
tədbirlərin keçirilməsi üçün
seçilən ölkələrdə bu məqama xüsusi
önəm verilir. Azərbaycan bu ilin sentyabrında
keçirdiyi lokal antiterror tədbirləri ilə öz ərazisində
qanunsuz silahlı dəstələrin varlığına son
qoydu, separatizmin kökünü kəsdi. Bununla da ölkəmiz
daha sabit, təhlükəsiz mühiti bərqərar etdi.
Düzdür, bəzi dairələr bundan sonra ölkəmizə
qarşı qərəzli yanaşmalar irəli sürdülər,
amma dünyanın əksər ölkələri Azərbaycanı
dəstəklədi.
Prezident İlham Əliyev COP29-un gələn il ölkəmizdə
keçirilməsi ilə əlaqədar müşavirədə
bu məqama toxunaraq deyib: "Bu hadisənin önəmi, o
cümlədən ondadır ki, bu qərar antiterror tədbirlərindən
iki ay yarım sonra qəbul olunmuşdur və beləliklə,
bir daha bütün dünya ictimaiyyəti Azərbaycana öz
dəstəyini ifadə etmişdir. Onu da bildirməliyəm
ki, Bakıda COP29 konfransının keçirilməsi beynəlxalq
aləmin hər bir üzvünün razılığı ilə
mümkün olmuşdur. Yəni burada yekdil mövqe bir daha
özünü göstərdi.
Düzdür, antiterror əməliyyatından sonra bəzi
Qərb ölkələri Azərbaycana əsassız ittihamlar
irəli sürmüşdür. Bizə qarşı irəli
sürülmüş bu ittihamların heç bir əsası
yoxdur. Çünki Azərbaycan öz suveren ərazisində
separatçılığa qarşı,
işğalçılara qarşı antiterror tədbiri
keçirərək beynəlxalq hüququn aliliyini özü
bir daha təmin etmişdir və eyni zamanda, bütün
humanitar normalara riayət edərək öz suverenliyini bərpa
etmişdir. Bəzi Qərb ölkələri, onların
arasında təbii ki, ənənəvi olaraq Fransa bununla
barışmaq fikrində deyil. Halbuki artıq beynəlxalq
birlik də görür ki, hətta Ermənistan bu vəziyyətlə
barışıb və COP29 konfransının keçirilməsi
bunu bir daha göstərir. Ancaq Fransada bəzi siyasi liderlər
ermənilərdən daha çox erməni olmağa
çalışırlar. Ancaq onlar da bu vəziyyətlə
barışmağa məcbur olacaqlar.
Bir də bəzi hallarda beynəlxalq aləm, beynəlxalq
birlik anlayışı Qərbdə təhrif edilir. Beynəlxalq
birlik 30-40 ölkə deyil. Beynəlxalq birlik dünyanın
bütün ölkələridir və bu ölkələr
yekdilliklə Azərbaycana öz böyük dəstəyini
göstərmişdir".
Məlumat üçün bildirək ki, COP-a ev
sahibliyi bir qayda olaraq BMT-nin beş regional qrupu arasında
rotasiya edir. Hər regional qrup, üzvlərindən bu
konfransı təşkil edəcək bir ölkəni irəli
sürmək üçün konsensusla qərar qəbul etməlidir.
2024-cü il COP29-a ev sahibliyi etmək növbəsi Şərqi
Avropa regional qrupuna düşürdü. Sözügedən
qrupa daxil olan ölkəmiz konfransın Azərbaycanda
keçirilməsini təklif etdi. Azərbaycanla yanaşı,
Ermənistan və Bolqarıstan da öz namizədliklərini
irəli sürmüşdülər. 2023-cü il dekabrın
7-də Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyası
və Ermənistan Baş nazirinin Aparatı arasında
aparılmış birbaşa danışıqların nəticəsi
olaraq verilmiş birgə bəyanatda Ermənistan Azərbaycanın
xeyrinə öz namizədliyini geri çəkdi. Bundan sonra
Bolqarıstan da öz namizədliyini geri çəkdi.
Dekabrın 11-də keçirilən COP28-in plenar iclasında
BMT-nin İqlim Dəyişikliyi üzrə Çərçivə
Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu
sessiyasının - COP29 gələn il Azərbaycanda
keçirilməsinə dair yekdil qərar qəbul edildi.
Xatırladaq ki, Azərbaycan BMT-nin İqlim Dəyişmələri
üzrə Çərçivə Konvensiyasına tərəf
olmaqla qlobal iqlim dəyişmələrinə qarşı
mübarizəyə qoşulub. Ölkəmiz 1990-cı illə
müqayisədə 2030-cu ilə qədər istixana
qazlarının miqdarının 35 faiz azaldılmasını
hədəfləyir. 2030-cu ildən sonra isə daha iddialı
hədəf müəyyən edilib ki, bu da 2050-ci ilə qədər
istixana qazlarının miqdarının 40 faiz
azaldılmasından ibarətdir. Azərbaycan
Respublikasının Prezidenti ölkəmizin işğaldan
azad edilmiş torpaqlarını "Yaşıl enerji"
zonası elan edib. Bu ərazilərin 2050-ci ilədək
"Netto sıfır emissiya" zonasına çevrilməsi
nəzərdə tutulur.
BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə
Çərçivə Konvensiyasına Tərəflərin
Konfransı - COP Konvensiyasının ali qərar qəbul edən
orqanıdır. Katibliyi Bonnda yerləşir. Hər il
dünyanın hər yerindən hökumət nümayəndələri
COP-da toplaşaraq iqlim dəyişmələrinin
qarşısının alınması və fəsadlarının
aradan qaldırılması istiqamətində birgə səylər
göstərmək üçün
çağırışlar edir. COP-un ilk toplantısı
1995-ci ildə Berlin şəhərində keçirilib.
Milli Məclisin deputatı Musa Quliyev mövzu ilə
bağlı bildirib ki, COP29 konfransının Azərbaycanda
keçirilməsi ilə bağlı qərar ölkəmizin
tarixində çox mühüm hadisədir: "Təsadüfi
deyil ki, bu tədbirin keçirilməsi ilə bağlı
yaradılan təşkilat komitəsinin sədri cənab
Prezidentin özüdür və komitənin ilk iclasında
ölkə başçısı çıxış edərək,
tədbirin olduqca ciddi uğurlar nəticəsində əldə
olunduğunu və tarixi əhəmiyyət
daşıdığını qeyd edib. Ölkə
başçısı haqlı olaraq vurğulayıb ki, belə
bir tədbirin Azərbaycanda keçirilməsini
dünyanın bütün ölkələri, o cümlədən,
Ermənistan da dəstəkləyib. Bu, Azərbaycana göstərilən
böyük hörmət və ehtiramdır. Digər tərəfdən
Azərbaycan iki ay öncə çox ciddi antiterror tədbirləri
keçirərək, ölkəmizin bütün ərazilərində
suverenliyimizi bərpa etdi. Həmin zaman Fransa başda olmaqla bir
sıra Qərb ölkələri Azərbaycana qarşı
çıxdılar, ölkəmizi tənqid etdilər. Nəticədə
isə cəmi iki ay sonra bütün dünya dövlətləri
Azərbaycanı dəstəklədi. Bu isə Azərbaycanın
haqq işini həyata keçirdiyini bir daha göstərmiş
oldu.
COP29-un ölkəmizdə keçirilməsi Azərbaycanı
bir daha dünyanın mərkəzinə gətirəcək və
Azərbaycan son illərdə əldə etdiyi böyük
uğurları daha böyük miqyasda təkrarlayacaq. Cənab
Prezident öz çıxışında həm də Azərbaycanın
Qoşulmama Hərəkatına sədrlik etdiyi dövrdə əldə
etdiyi uğurlardan da danışdı və göstərdi ki,
120 dövləti əhatə edən bu böyük təşkilata
Azərbaycanın sədrliyi dövründə hərəkat
daha da inkişaf edərək, güclü təşkilata
çevrilib. Təşkilatın parlament, gənclər,
qadınlar şəbəkəsi yarandı və Qoşulmama
hərəkatı BMT-dən sonra ikinci çox ciddi bir təşkilata
çevrildi. Bu isə məhz Azərbaycanın uğurudur. Bu
uğurlara görə Azərbaycanın təşkilata sədrliyi
bir il daha uzadıldı. Eyni zamanda Azərbaycanın bölgədə
sülhə və sabitliyə qarant dövlət olduğu da
belə bir tədbirlə bir daha təsdiqlənir.
COP29 Azərbaycanda yüksək səviyyədə
keçiriləcək, bu çərçivədə
ölkəmizə 60-70 min qonağın gələcəyi
gözlənilir. Bu tədbirin Azərbaycana həvalə edilməsi
ölkəmizin beynəlxalq nüfuzunun göstəricisidir".
Pərvanə
525-ci qəzet .- 2023.- 19 dekabr, №(231).- S.5.