"Burdan o yanadır yolun çətini"

Bu yaxınlarda şair Vəli Qurbanoğlunun "Burdan o yanadır yolun çətini" adlı şeirlər kitabı çapdan çıxıb. Uzun illər yazıb-yaratmağına baxmayaraq, müəllifin ilk şeirlər kitabı indi işıq üzü gördü. Şairin yaradıcılığına nəzər saldıqda görkəmli ədəbiyyatşünas alim Məmməd Arifin sözləri göz önünə gəlir: "Şeir vardır ki, onu distilə edilmiş su kimi içirsən, onu hamar bir yol kimi gedirsən, misraları, səhifələri rahatca udursan: nə fikrə bir qida, nə hissə bir lay düşür. Səni heç nə narahat etmir, heç kəs bir yerə çağırmır, ritorik cümlələr bir-birini əvəz edir. Şeir də var ki, hər bir misrası sənin tutub saxlayır, şüuru, hissi müdaxiləyə dəvət edir, fikrə qida verir, düşünməyə məcbur edir". Vəli Qurbanoğlunun poeziyası sözçülükdən, təsvirçilikdən ritorik pafosdan, patetik ifadələrdən uzaq, insanı düşündürən obrazlı poetik ifadələrlə zəngin olan poeziyadır.

Şairin şeirlərində diqqət cəlb edən cəhət onun dərin həyat müşahidələr əsasında fikrini obrazlı poetik çalarla ifadə etməsidir:

Hər əlimiz bir naxışa həvədi,

Hər çiynimiz bir karvana dəvədi,

İnsan ömrü bərbəzəkli gəbədi,

Qırağında Haqq deyilən yelən var.

Şairin poetik axtarışlarında milli

köklə, keçmişlə, yaddaşla əlaqə bağlılığının poetik tədqiqi üstünlük təşkil edir. Onun poetik təfəkküründə, düşüncəsində yaranan, üzə çıxan hər bir tapıntı, əsasən milli vətənpərvərlik ruhunu kəsb edərək təqdim olunur.

Sözə qiymət vermək, onu misra daxilində yerində və fikir elementi kimi işlətməyi bacarmaq, misra və bəndlərin məna dəyərini və tutumunu gücləndirməklə ümumilikdə şeirin obrazlı poetik sistemini qorumaq V.Qurbanoğlunun bu kitabda toplanmış bütün şeirlərində hiss edilir.

Azərbaycan dilinin ahəngdarlığını, söz əlvanlığını, dolğunluğunu, şirinliyini saxlayan xalq ədəbiyyatının zərif, incə, məlahətli, söz komponentlərindən yüksək zövqlə bəhrələnən V.Qurbanoğlu öz şeirlərində bu məziyyətləri çağdaş həyatın, müasir təfəkkürün səviyyəsinə uyğun inkişaf etdirərək xalq danışıq üslubuna xas olan söz və ifadələrə yeni obrazlı poetik məna və çalarlar verir:

Xəzan tüğyan edir daha saçımda,

Qönçə də açılmır gül ağacımda,

Tövşəyə-tövşəyə dağ yamacında,

Dərdiyim çiçəklər löyündən düşür.

...Səadət əyləşib fələk taxtında,

Məhəbbət gecikir görüş vaxtına,

Bu necə ömürdür düşüb baxtıma,

Qara çözələnir, ağ düyün düşür.

Yaxud:

Urfayla oynayar, ələklə yazar,

Beşiklə danışar, bələklə yazar,

Çarpışa-çarpışa fələklə yazar,

Qoymayın qadınlar şeir yazalar.

Kitabda toplanmış şeirlər öz poetik gözəlliyi, obrazlı ifadələri, dərin məna çalarları ilə zəngindir. İndiyədək sandıq ədəbiyyatı formasında saxlanmış bu poetik incilər axır ki, işıq üzü gördü, oxucuların, ədəbiyyatşünasların, ədəbiyyat və söz sərraflarının ixtiyarına verildi.

Vəli Qurbanoğlu yazır ki:

Ay Vəli bəllidir sonun, əzəlin,

Kara da gəlmədi şeirin, qəzəlin,

Baxdın arxasınca gedən gözəlin

Hayıf ki, dilinin gödək vaxtıdır.

Ömrünün ahıl çağlarında olmasına baxmayaraq, şair ilhamının çiçəklənən, poetik təfəkkürünün nur saçan vaxtıdır. Obrazlı poetik söz və ifadələr poetik təfəkkürün məhsuludur. Kitabda verilmiş hər bir poetik nümunədə bu, aydın görünür.

Əziz oxucular, inanıram ki, Vəli Qurbanoğlunun haqqında söz açdığım "Bundan o yanadır yolun çətini" kitabı hər bir ədəbiyyatsevənin, şeir-sənət pərəstişkarının stolüstü kitabına çevriləcək. Bu şeirləri oxuyarkən insan sözün, ifadənin sehrindən çıxa bilmir, ruhu təzələnir, təmiz, saf dağ bulaqlarının şəffaflığı, sərinliyi, şəlalələrin, çayların coşqunluğu kimi insan qəlbini riqqətə gətirir. Odur ki, kitabın ərsəyə gəlməsində, belə gözəl poetik nümunələrin aşkara çıxarılmasında, şair Vəli Qurbanoğlunun söz, sənət dünyasında ilk uğurlu addımlarının atılmasında "Ələk" ədəbi məclisinin rəhbərliyini, kitabın çap olunmasında xidməti olan hər bir kəsi alqışlayıram. Bilin ki, siz bu xeyirxah əməlinizlə közərən bir ocağı alovlandırmısınız. İnanıram ki, V.Qurbanoğlunun oxuculara təqdim olunmuş bu kitabındakı şeirləri öz poetik əlvanlığı, obrazlı, bəşəri, assosiativ ifadə üsulu və dərin məna çalarları ilə çağdaş poeziyamızın təkrarsız nümunələri sırasına daxil olacaq.

Sonda isə kitabın müəllifinə - Vəli Qurbanoğluya bu yolda yeni-yeni yaradıcılıq uğurları və sağlam ömür arzulayıram. Qələmin iti, gözün nurlu, qəlbin işıqlı olsun, şair!..

Vaqif ALLAHVERDİYEV

ADPU-nun Ağcabədi filialının dosenti

525-ci qəzet.- 2023.- 3 fevral.- S.14.