Qələmsiz yazılanlar
status-esselər
"525-ci qəzet"in baş redaktoru, Azərbaycan
Yazıçılar Birliyinin sədr müavini
Yuxu kimi gerçəklər
Azərbaycan öz tarixinin ən sevincli, ən
qürurlu günlərini yaşayır. Bu sevinc və
qürurun təsiri altında nədənsə xəyalən
35 il öncəyə qayıdır, 1988-ci ilin fevral günlərində
ilk dəfə ovaxtkı Dağlıq Qarabağın mərkəzindən
Ağdama gəlib "ermənilərin Stepanakertdəki mitinqləri"ndən
həyəcanla danışan azərbaycanlıları
xatırlayıram...
O günlərdən bəri, düz 35 il biz daima
savaş, işğal, faciə, təşviş, məyusluq
kimi neqativ hisslərlə yaşamışıq.
Hamısına da gözlərimizin önündə nankorluqdan
azğınlığa qədər iyrənc bir yol keçən
ermənilər səbəb olub.
2020-ci ilin bu günlərində başlanan Vətən
müharibəmiz, onun nəticəsi olan parlaq Zəfərimiz
yaralarımıza su səpdi, məğlubiyyət
ovqatını, kədər və məyusluğu
canımızdan çıxartdı. Bu ayın 19-da start verilən
və cəmi bir sutkaya uğurla yekunlaşan lokal antiterror tədbirləri
isə suverenliyimizin tam bərpasıyla nəticələnərək
işğal yaramıza məlhəm oldu.
Ağdərəyə bayrağımızın
sancılması, Vardanyanın həbsi, polislərimizin Xankəndidə
görünmələri, asi vətəndaşlarımızın
təmsilçilərilə Yevlaxda, Xocalıda keçirilən
görüşlər, qondarma qurumun özünü
buraxması Azərbaycan Prezidentinin polad iradəsi,
müdrikliyi, xalqımızın birliyi, ordumuzun qüdrəti
sayəsində mümkün oldu.
Şuşanın azad olunmasından, 2020-ci ilin Noyabr Zəfərindən
sonra bizə yuxu kimi görünən sevincli hadisələr
davam etməkdədir. İnanılmazlar, mümkünsüzlər
reallaşır.
Dünyaya siyasət, diplomatiya və hərb dərsi
keçərək Azərbaycana möhtəşəm qələbələr
qazandıran Müzəffər Ali Baş Komandanımız
bugün hər bir azərbaycanlının, ümumən
Türk dünyasının sonsuz minnətdarlıq, haqlı pərəstiş
ünvanıdır.
Ard-arda eşitdiyimiz inanılmaz dərəcədə
fərəhli xəbərlər hamımızı
coşdurur, həyəcanlandırır, heyrətə gətirir.
Sevincimizin həddi-hüdudu olmayan bu günlərdə
emosiyalarımızın sərhədsizliyi təbiidir. 30 il
içimizdə gəzdirdiyimiz qəzəbin, hirsin indi bir
başqa tərzdə ifadəsi də başadüşüləndir.
Amma biz indi qalib xalqın nümayəndələri, zəfər
qazanmış dövlətin vətəndaşlarıyıq.
Odur ki, nifrət ritorikasından uzaq durmalı, içimizdəki
haqlı qəzəbi təmkinimizlə boğmağı
bacarmalıyıq. Təbiətən bizə xas olan humanizm, mərhəmət,
tolerantlıq kimi gözəl keyfiyyətlərimizi bu
qürurlu günlərdə də qoruyub saxlamalıyıq. Tarixinin
ən parlaq dövrünü yaşayan Azərbaycanımızın
bugününə layiq olmalı, sabahına öz töhfələrimizi
verməyə çalışmalıyıq.
Qarabağdakı sadə ermənilərə ən
müdrik çağırışı isə cənab
Prezident səsləndirib: "Xunta, qansoran zəlilər
artıq tamamilə ifşa olundu və təslim oldu. Onlar
ağ bayraq qaldırdılar!
Bu gün Qarabağda yaşayan sadə insanlar
üçün yeni tarixi bir şans yaradılıb. O
şansı əldən verməsinlər".
Əminik ki, sadə erməni sakinlər bu tarixi
şansı və Azərbaycanın humanist reinteqrasiya təkliflərini
düzgün dəyərləndirəcəklər.
lll
Göyə ucalmaq
Azərbaycanda keçirilən, 136 ölkədən
5300 nəfərdən artıq nümayəndənin
iştirak etdiyi 74-cü Beynəlxalq Astronavtika Konqresi tarixi
hadisədir.
Konqresin açılış mərasimi qeyri-adi,
unudulmaz məqamlarla yadda qaldı.
Çin Milli Kosmik Stansiyası astronavtlarının
videomüraciəti, Beynəlxalq Astronavtika
Federasiyasının prezidenti Klay Mourinin 1973-cü ildə
Bakıda keçirilmiş 24-cü Beynəlxalq Astronavtika
Konqresində Ulu öndər Heydər Əliyevin və
oğlu İlham Əliyevin astronavtlarla çəkdirdiyi,
kosmosda nümayiş edildikdən sonra geri gətirilən
fotoşəkil və digər atributlardan ibarət xatirə hədiyyəsini
Azərbaycan Prezidentinə təqdim etməsi xoş sürpriz
oldu.
Açılış mərasimində Prezident
İlham Əliyevin dolğun və əhatəli
çıxışı iştirakçılarda parlaq təəssürat
yaratdı:
"...Konqresə ikinci dəfə ev sahibliyi etməkdən
olduqca fərəhlənirik, çünki qeyd edildiyi və
göstərildiyi kimi, o, artıq bir dəfə 1973-cü ildə
təşkil olunmuşdur. 24-cü Konqres Bakıda
keçirilmişdir. Mən bütün qonaqlarımıza və
xüsusən də, mənə əziz olan fotonu kosmosa
çıxaran cəsur Çin astronavtlarına çox minnətdaram.
Bu, sanki onu göstərir ki, mən özüm də oradayam.
Mən sizin icmanızın bir hissəsiyəm.
Əlbəttə ki, belə bir mühüm tədbirə
ikinci dəfə ev sahibliyi etmək bizim üçün
böyük şərəfdir və mən həmin qərarın
qəbul olunmasında iştirak edən bütün şəxslərə
bir daha təşəkkürümü bildirirəm. Beləliklə,
Konqres ikinci dəfə Bakıda, eyni şəhərdə
keçirilir. Lakin ölkə eyni deyil. Bu gün həmin
qlobal tədbirin ev sahibi müstəqil Azərbaycandır".
Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar
Nazirliyinin tabeliyində "Azərkosmos" Agentliyinin təşəbbüsü
ilə Bakı Nobel Neft Klubunda media rəhbərlərilə
Konqres iştirakçılarının
görüşündən çox məmnun olduq və
xoş təəssüratlarla ayrıldıq. Nobel
qardaşlarının muzeyi ilə tanışlıqdan sonra
konqres iştirakçılarıyla bir süfrə
arxasında əyləşdik. Yanaşı oturduğum Beynəlxalq
Astronavtika Federasiyasının icraçı direktoru Kristian
Faythinger və xanımı, qurumun layihə rəhbəri və
meneceri Elena Faythingerlə söhbətləşmək
imkanım oldu. Onlar Azərbaycan Prezidenti haqqında gözəl,
qürur doğuran sözlər dedilər, ağız dolusu
heyranlıq və sonsuz minnətdarlıqla
danışdılar. Prezidentin konqresin açılış mərasimindəki
çıxışından çox təsirləndiklərini
bildirdilər. Bu əhatəli çıxışda hər
şey vardı: kosmosa sevgi də, konqres
iştirakçılarına ehtiram da, səmimiyyət də,
siyasi proseslərin aydın təhlili də.
Ölkəmizə və uğurlarımıza heyran
olduğunu gizlətməyən xanım Elena Faythinger dedi ki, bəzən
Avropada sizin ölkə barədə yanlış, birtərəfli
fikirlər yer alır. Prezident Əliyev öz
çıxışında o qədər aydın, obyektiv və
səmimi fikirlər söylədi ki, bütün
iştirakçıların dərin rəğbətini
qazandı. Əlbəttə, Prezident İlham Əliyevə
xalqımızın, Türk dünyasının, dost əcnəbilərin
haqlı pərəstişinin çox şahidi olmuşuq.
Amma bu mötəbər, nüfuzlu qonaqlar o qədər ürəkdən,
səmimi danışdılar ki, həqiqətən
göyün yeddinci qatına ucalıb, qürur duyduq.
Maraqla verdiyim "İştirakçılar
arasında 50 il öncə Bakıda keçirilən konqresdə
iştirak edənlərdən indiki konqresə də
qatılan varmı?" sualıma Beynəlxalq Astronavtika
Federasiyasının icraçı direktoru Kristian Faythinger
gülümsəyərək "Prezident İlham
Əliyev" deyə cavab verdi və konqresin keçirilməsinə
verdiyi dəstəyə görə dövlətimizin rəhbərinə
minnətdarlığını bildirdi.
Masamızda yanaşı əyləşən və
söhbətlərimizə şahidlik edən "Azərkosmos"un
rəhbəri Saməddin Əsədovu təbrik edərək
5300-dən artıq qonağın iştirakıyla keçirilən
bu tədbirə görə təbriklərimi
çatdırdım və belə maraqlı, bizi göylərə
ucaldan söhbətlərin yer aldığı
görüşə görə ürəkdən təşəkkür
etdim.
lll74-cü Beynəlxalq Astronavtika Konqresinə
xüsusi qonaq qismində dəvət olunmuş israilli
yazıçı, tarixçi, Qüds İvrit Universitetinin
professoru Yuval Noah Hararinin sözləri neçə
gündür beynimdən çıxmır: "On min illər
ərzində bizim kimi insanlar Yer planetində dominantlıq
ediblər. Əgər biz 50 il geriyə qayıdıb burada -
Bakıda keçirilən 24-cü Beynəlxalq Astronavtika
Konqresində iştirak edə bilsəydik və ya daha 700 il
geriyə qayıdıb Nəsrəddin Tusinin yaxınlıqda
tikdirdiyi rəsədxanaya gedə bilsəydik, orada
bütün mühüm aspektlərdən bizimlə eyni olan
insanlarla rastlaşardıq. Lakin tezliklə bu planetdə
insanların dominantlığı erası başa çata
bilər".
Süni intellektin hələ inkişafının
çox erkən mərhələsində olduğunu
vurğulayan məşhur kitabların müəllifi bəlkə
daha qədimlərə baş vursaydı, orda da insanların
dominant olmadığını söyləyə bilərdi.
Amma əlli il sonra insanların süni intellektlə
yanaşı, "qol-boyun" yaşayacağını
düşünmək qəribə gəlir. Amma nə
qorxusu?! Keçmişdə də, indi də ruhsuz, robotvari
insanlarla ətrafımız dolu olub və doludur.
lll
Xankəndi meydanı zir-zibildən təmizlənəcək,
səliqəyə salınacaq, orda əzəmətli Azərbaycan
Bayrağı dalğalanacaq.
Cənnət Qarabağda, bayrağımızın
kölgəsində yaşamağı arzulayanlar, peşman
olub geri qayıdanlar çox olacaq. Gedənlərin
hay-küyündən, fürsət güdənlərin
qışqırığından narahat olmağa dəyməz.
Keçicidir.
Şairin sözləri yerinə düşür:
"Gedənə "qal" demək olmaz, Gedir -
getsin, qalır - qalsın!"
lll
Azərbaycan reinteqrasiya təkliflərini erməni
sakinlərə təqdim edəcək. Yəqin ki, sonra bu təkliflər
ictimaiyyət üçün də açıqlanacaq. Azərbaycan
Prezidentinin çıxışlarında bu təkliflərin
mahiyyəti barədə fikirlər var: "Qarabağın
erməni əhalisinin hüquqlarını təmin edəcəyik.
Artıq biz onlara bu məsələ ilə bağlı,
reinteqrasiya ilə bağlı öz
baxışımızı təqdim etmişik, onların
dini, təhsil, mədəni, bələdiyyə
hüquqları - beynəlxalq konvensiyalara uyğun olaraq
bütün bu məsələlər həll ediləcək".
lll
Şuşa şəhərinin 2024-cü ildə
"İslam dünyasının mədəniyyət
paytaxtı" seçilməsi sevindirici və xoş xəbər
oldu.
lll
Mirşahinin məsuliyyətə çağıran
müraciətini və narahatlığını
bölüşürük.
Bütün sosial şəbəkə istifadəçilərini
bu məsələlərlə bağlı dərindən,
soyuqqanlı düşünməyə dəvət edirik.
lll
Bizim gənc nəsil ermənilərlə təmasda
olmayıb, yanaşı yaşamayıb deyə indi əksəriyyəti
bəzi ermənilərin "məsum"
davranışlarını, "səmimi
etiraflar"ını təəccüblə
qarşılayır. Amma daha yaşlı nəslin nümayəndələri
ermənilərin bu cür "etiraf"larını çox
görüblər, onların saxtalığından halidirlər.
Ermənilər tək, az, zəif vaxtlarında
qılıqlı, şirindilli, yaltaq olurlar. Amma çoxalan və
güclənən kimi riyakarlıqları, qəddarlıqları
üzə çıxır.
Bu davranış tərzi ya genetik xəstəlikdir, ya
da uydurulmuş nağılların yaratdığı eyforik
ovqatdır, bilmirəm.
Hər halda bu xalqın içdən durulmağa,
yetkinləşməyə, bir sözlə, əsaslı mənəvi
müalicəyə ehtiyacı var. Əgər 44 günlük
savaşdakı acı məğlubiyyətlərindən,
lokal antiterror tədbirlərimizdən düzgün nəticə
çıxarıb son 30 ilin aldadıcı, eyforik
üstünlük ovqatından qurtulmasalar, xislətlərindəki
xəstəliyi qoparıb ata bilməsələr, ən
böyük zərbəni özlərinə vurmuş
olacaqlar.
Onda nə bu saxta qılıqlarına, şirin dillərinə
inanan olacaq, nə də yalan "etiraf"ları kara gələcək.
lll
Qarakənd faciəsini törədənlər də
tapılacaq və cəzasını alacaq.
lll
"Qarabağ" Avropada tanınmış,
böyük maliyyəyə malik "Molde"ni məğlub
etdi. Zəfərimizə ən yaxşı töhfələrdən
oldu.
lll
Rastlaşdığı hər xırda çətinliyi
problemə çevirib depressiyaya düşmək, ictimailəşdirmək
insan xarakterinin zəifliyinin göstəricisidir. Zaman, dövr
indi insanlardan əzmkarlıq, inadkarlıq, dinamiklik, zəhmətsevərlik,
yorulmadan çalışmaq tələb edir.
Rəşad MƏCİD
525-ci qəzet.- 2023.- 7 oktyabr.- S.11.