“Kitabi-Dədə Qorqud”
və qeyri-səlis məntiq” kitabının təqdimatı keçirilib
Xalq yazıçısı, akademik
Kamal Abdullanın və AMEA-nın müxbir üzvü,
professor Rafiq Əliyevin
müəllifləri olduğu
“Kitabi-Dədə Qorqud”
və qeyri-səlis məntiq” və Milli Kitabxananın “Azərbaycanın görkəmli
şəxsiyyətləri” layihəsi çərçivəsində
nəşr etdiyi “Lütfi Zadə. Biblioqrafiya” kitablarının
təqdimat mərasimi
keçirib
Yanvarın 13-də Mədəniyyət Nazirliyi və Milli Kitabxananın birgə təşkilatçılığı
ilə Xalq yazıçısı, akademik
Kamal Abdullanın və AMEA-nın müxbir üzvü,
professor Rafiq Əliyevin
müəllifləri olduğu
“Kitabi-Dədə Qorqud”
və qeyri-səlis məntiq” və Milli Kitabxananın “Azərbaycanın görkəmli
şəxsiyyətləri” layihəsi çərçivəsində
nəşr etdiyi “Lütfi Zadə. Biblioqrafiya” kitablarının təqdimat
mərasimi keçirib.
Tədbiri Milli Kitabxananın
direktoru, professor Kərim Tahirov açaraq qonaqları salamlayıb. Vurğulayıb ki, bu gün Milli Kitabxanada şərəfli
bir məclisə toplaşmışıq. Lütfi Zadənin
yaradıcılığından bəhs edən direktor bildirib ki, Rafiq Əliyev
və Kamal Abdulla Lütfi Zadə ideyalarını nəinki
Azərbaycanda, eləcə
də bütün dünyada təbliğ edən insanlardır.
Tədbirin moderatoru, AMEA-nın müxbir üzvü,
professor Qorxmaz İmanov
öz çıxışında
qeyd edib ki, qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsini
ilk dəfə olaraq texnika sahəsində çalışanlar istifadə
ediblər, Azərbaycanda
bu elm ilk dəfə olaraq ədəbiyyat sahəsində tətbiq edilib. O, öz çıxışında
bildirib ki, Lütfi Zadə məntiqi təsadüfən
yaranmayıb, Şərq
təhsili onun tədqiqatlarına böyük
təsir edib. Zadə informasiya nəzəriyyəsi
sahəsində də
böyük inqilablar yaradıb, Azərbaycan alimlərinin inkişafında
böyük xidmətləri
olub. Qorxmaz İmanov çıxışında
Rafiq Əliyevin Zadə nəzəriyyəsinə
gətirdiyi yeni fikirlərdən, əldə
etdiyi mühüm nəticələrdən də
bəhs edib. O, daha sonra Kamal
Abdullanın yaradıcılığından
bəhs edərək,
onun ədəbiyyata olan sevgisindən, qorqudşünas alim kimi tədqiqatlarından, qeyri-səlis məntiqin qorqudşünaslığa tətbiqindən
bəhs edib.
Tədbirin davamında AMEA-nın Folklor İnstitutunun direktoru, akademik Muxtar İmanov qeyd edib ki,
kitabın aparıcı
xəttini türk və yunan mifləri
ilə müqayisə
təşkil edir. Bu kitab həm qədim miflərin, həm də, müasir ədəbiyyatın
strukturunu öyrənmək
üçün böyük
əhəmiyyətə malikdir.
Xalq şairi
Ramiz Rövşən
çıxış edərək
bildirib ki, bu kitab çox
qiymətli və yoluxucu bir kitabdır. Kitabda ya
yaxşı, ya pis sistemi nə
yaxşıdır nə
pis sistemi ilə əvəz olunur. Qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsi
bir növ ironiyaya yol açır,
belə ki, atalar sözlərində də xeyli ironiya
vardır.
Mətbuat Şurasının sədri,
“525-ci qəzet”in baş
redaktoru Rəşad Məcid çıxış
edərək “Kitabi-Dədə
Qorqud” və qeyri-səlis məntiq” kitabının mətninin
525-ci qəzetin 5 nömrəsində
müzakirə məqsədilə
dərc olunduğunu bildirərək qeyd edib ki, mütəxəssislərdən
və geniş ictimaiyyətdən alınan
müsbət rəylər
belə qeyri-adi mövzuya həsr olunan kitabın çap olunması fikrini ortaya qoydu və bu
gün söylənilən
fikirlər də bir daha sübut
etdi ki, biz müəlliflərlə birlikdə
bu kitabı nəşr etməkdə yanılmamışıq və
bu kitab çox əhəmiyyətli
bir mövzuya həsr olunub, habelə gələcəkdə
başqa elm sahələrində
də qeyri-səlis məntiqin təzahürü
ilə bağlı tədqiqatların aparılmasına
yol açacaqdır.
Kitabın müəlliflərindən biri
olan AMEA-nın müxbir üzvü,
professor Rafiq Əliyev
çıxış edərək
Milli Kitabxanaya belə bir tədbir
təşkil etdiyinə
görə təşəkkür
edib. O, öz çıxışında
“Lütfi Zadə. Biblioqrafiya” kitabının
əhəmiyyətindən bəhs edərək, “Kitabi-Dədə Qorqud” və qeyri-səlis məntiq” kitabının ideya müəllifinin Kamal
Abdulla olduğunu və
hər iki kitabın Lütfi Zadə ideyalarının təbliğində böyek
rol oynayacağı qənaətində olduğunu
vurğulayıb.
Kitabın digər müəllifi Xalq yazıçısı, akademik, ADU-nun rektoru Kamal Abdulla kitabın necə ərsəyə gəlməsindən bəhs edərək bildirib ki, qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsi “Dədə Qorqud” dastanının öyrənilməsinə yeni ruh gətirib. O, qeyd edib ki, kitab artıq ingilis və türk dillərinə tərcümə edilib.
Tədbirin davamında digər çıxış edənlər Milli Məclisin üzvləri Fazil Mustafa, Vahid Əhmədov, Etibar Əliyev, AMEA-nın birinci vitse prezidenti, akademik Arif Həşimov, AMEA-nın İqtisadiyyat institutunun direktoru, professor Nazim İmanov, Xalq şairi Ramiz Rövşən, professor Rafiq Əliyev və başqaları qeyri-səlis məntiq nəzriyyəsindən, bu istiqamətdə Lütfi Zadənin gördüyü əvəzsiz işlərdən, 1965-ci ildə reallıqla fantastikanın harmoniyasından yaranmış qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsini ərsəyə gətirməsindən, Rafiq Əliyevin Lütfi Zadə nəzriyyəsinə qatdığı yeni ideyalardan, əldə etdiyi mühüm nəticələrdən, Kamal Abdullanın qorqudşünas alim kimi tədqiqatlarından, Dədə Qorquda qeyri-səlis məntiqi yanaşmadan bəhs ediblər.
Tədbir zamanı qeyd edilib ki, “Kitabi-Dədə Qorqud” və qeyri-səlis məntiq” kitabında qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsində söylənilən dörd sütun – ümumi məntiq sütunu, qeyri-səlis çoxluqlar sütunu, epistemik (epistemoloji) sütun və münasibətlər sütunu haqqında yazılıb. Qeyd edilib ki,bu kitabda ilk dəfə olaraq qeyri-səlis məntiq prinsipləri xalq dastanına tətbiq edilib və müəlliflər belə bir nəticəyə gəliblər ki, “Kitabi-Dədə Qorqud” bizə o imkanı verir ki, onun gizli dil qatlarında qədim əcdadlarımızın təfəkkürünə xas olan demokratik əhvaldan danışa bilək. Bu kitab həm qorqudşünaslar, həm də informasiya nəzriyyəçiləri və məntiqçilər üçün eyni dərəcədə maraqlı olacaq.
Təqdimat mərasimində Azərbaycan
Milli Kitabxanasının “Azərbaycanın
görkəmli şəxsiyyətləri” seriyasından tərtib
etdiyi ilk fundamental biblioqrafiya olan “Lütfi Zadə”
biblioqrafiyasından bəhs edilərək bildirilib
ki, burada görkəmli
alimin həyat və fəaliyyətinin əsas
tarixləri, görkəmli şəxsiyyətlərin onun haqqında fikirləri ayrıca bölmədə
verilib. Biblioqrafiyada
görkəmli elm xadimi
Lütfi Zadənin kitabları, dövri mətbuatda, məcmuələrdə çap olunmuş əsərləri,
alimin həyat və
yaradıcılığını əks etdirən zəngin ədəbiyyat
öz əksini tapıb. Materiallar Azərbaycan,
rus, ingilis və başqa xarici dillər üzrə verilib. Bildirilib ki, 2500-dən artıq mənbəni əhatə edən bu biblioqrafiya həmyerlimiz, dünya şöhrətli
alim Lütfi Zadə haqqında Azərbaycan oxucularına müfəssəl məlumat
çatdırılması baxımından çox zəngin ədəbiyyatı
əhatə edən ensiklopedik informasiya mənbəyi rolunu oynayacaqdır və onun elektron versiyasının
Milli Kitabxananın saytı vasitəsilə bütün dünyaya yayımlanması biblioqrafiyanın
əhəmiyyətini daha
da artıracaqdır.
Sonda tədbir iştirakçıları
mövzu ilə bağlı geniş kitab sərgisi ilə tanış
olublar.
525-ci qəzet.- 2023.- 17 yanvar.- S.8.