Azərbaycan - Rusiya
münasibətləri daha yüksək inkişaf səviyyəsinə
qədəm qoyub
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Rusiyaya
işgüzar səfəri, həmkarı Vladimir Putinlə təkbətək
görüşü, həmçinin Baykal-Amur
Magistralının (BAM) 50 illik yubileyi münasibətilə dəmir
yolu sahəsinin veteranları və işçiləri ilə
birgə görüşü ikitərəfli münasibətlərin
dostluq, qonşuluq və qarşılıqlı anlaşma kimi
möhkəm təmələ əsaslandığını
nümayiş etdirdi. Səfər zamanı verilən bəyanatlar
onu göstərdi ki, hər iki ölkənin münasibətləri
artıq yeni mərhələdə daha yüksək
inkişaf səviyyəsinə qədəm qoyub. Bu, eyni zamanda
Ulu öndər Heydər Əliyevin xatirəsinə olan
hörmətin əlamətidir. Məlumdur ki, BAM-ın
tikintisində Ulu öndərin məxsusi rolu olub və Rusiya tərəfi
də bunu hər zaman yüksək qiymətləndirir.
Prezident Putin görüşdə bildirdi ki, Heydər
Əliyev BAM-ın tarixində müstəsna, böyük rol
oynayıb: "Heydər Əlirza oğlu SSRİ Nazirlər
Soveti sədrinin birinci müavini vəzifəsində
Baykal-Amur Magistralının tikintisinə rəhbərlik edib və
bu çətin layihənin həyata keçirilməsi
üçün əlindən gələni əsirgəmirdi".
Ötən il də Ulu öndərin 100 illiyi ilə
bağlı Rusiyada genişmiqyaslı və mötəbər
tədbirlər keçirilib.
Prezident İlham Əliyevin səfərinin Rusiya
sülhməramlı kontingentinin Azərbaycandan
çıxarılması kontekstində baş tutması isə
iki ölkə liderinin qarşılıqlı anlaşma və
qərarı əsasında, qarşılıqlı hörmət
və yüksək siyasi mədəniyyət nümunəsi
kimi qiymətləndirilməlidir. Bu, Azərbaycanın
çoxvektorlu xarici siyasətinin, qonşu dövlətlərlə
münasibətlərdə etibarlılıq,
qarşılıqlı faydalı əməkdaşlığa
xidmət edən münasibətlər qurmasının təzahürüdür.
Müttəfiqlik haqqında bəyannamə də gələcəkdə
ikitərəfli münasibətlərin ardıcıl
inkişafını müəyyən edir və tərəflər
bu sənəd çərçivəsində işləyirlər.
Siyasi və Hüquqi Araşdırmalar Mərkəzinin
(SHAM) sədri, politoloq Xəyal Bəşirov "525"ə
mövzu ilə bağlı bildirib ki, son zamanlar, İkinci
Qarabağ müharibəsi də daxil olmaqla və ondan sonra
baş verən proseslərdə Rusiyanın fərqli
addımlarının şahidi oluruq: "Ermənistan rəhbərliyinin
antirusiya siyasəti, antirusiya ritorikası, Qərbə yönəlik
siyasəti Moskva ilə münasibətlərinin çox bərbad,
pis səviyyəyə düşməsinə gətirib
çıxarıb. Həmçinin, Qərb istiqamətində
hər hansı bir ciddi addımın atılmaması, nailiyyətin
əldə edilməməsi, Ermənistanı Əli
aşından da, Vəli aşından da edib. Məntiqsiz siyasət,
uğursuz diplomatiya bu şəkildə nəticələnməli
idi. Bunun fonunda İkinci Qarabağ müharibəsi, həm də
ondan sonrakı proseslərin gedişatı göstərir ki, Azərbaycanla
Rusiya arasında münasibətlər qonşuluq, bərabər
əməkdaşlıq, eyni zamanda qarşılıqlı
müttəfiqlik əlaqələrinə uyğun şəkildə
inkişaf etdirilir. Burda təbii ki, Prezident İlham Əliyevin
şəxsi nüfuzunu, şəxsi mövqeyini və Prezident
Putinlə şəxsi münasibətlərini unutmaq lazım
deyil. Amma hər bir halda dövlətin siyasəti müxtəlif
komponentlər, o cümlədən də, bu komponentlər nəzərə
alınmaqla, ümummilli maraqlarımızın, dövlətçilik
maraqlarımızın inkişaf etdirilməsi istiqamətində
aparılır. Düşünürəm ki, Rusiyanın
sülhməramlı kontingent kimi İkinci Qarabağ
müharibəsindən sonra regiona yerləşməsi
zamanı həm bizim cəmiyyətimizdə, həm də beynəlxalq
ictimaiyyətdə ciddi suallar var idi ki, Rusiya Azərbaycandan
çıxacaqmı? Təbii ki, bunu müxtəlif fikirlərlə
əsaslandırmağa çalışırdılar.
Rusiyanın Moldovada, Gürcüstanda, Ukraynada, hətta Ermənistanın
özündə mövcud olması və bu regionlardan
çıxmaması ilə bağlı fikirlər səsləndirirdilər.
Amma proseslərin gedişi ona gətirib çıxardı ki,
əgər Rusiya, ümumiyyətlə beynəlxalq aləmdə
digər aktorlarla münasibətlərdə
yürütdüyün siyasətlə dövlətini və
xalqını digər oyunçuların, təhlükəli
oyun oynayanların alətinə çevirmirsənsə, məkrli
siyasətə, hiyləgər oyunlara daxil olmursansa, o halda sənə,
xalqına və dövlətinə hörmətlə
yanaşırlar. Prezident İlham Əliyev bu siyasəti ortaya
qoydu. Azərbaycan dövləti heç kimin oyununa getmədi.
Heç bir məkrli planın tərkib hissəsi olmadı. Təbii
ki, Rusiya tərəfi də düzgün, səmimi,
açıq siyasət yürüdən Azərbaycan dövlətinin
regiondakı mövqeyini, gücünü,
inkişafını, qələbəsini, ümumiyyətlə
dövlətimizin bugünkü reallıqlarını qəbul
edir. Və bu proseslərin də nəticələrini qəbul
etməlidir. Düşünürəm ki, Rusiya tərəfi
məhz ona görədir ki, 10 noyabr 2020-ci il tarixli bəyanatla
regiona yerləşdirdiyi sülhməramlı kontingenti
vaxtından əvvəl, missiyanın fəaliyyəti
üçün zərurət qalmadığı
üçün ərazilərimizdən çıxardı.
Təbii ki, bu, ayrı-ayrı dövlətlərə bir
nümunə, etalon oldu ki, əgər doğru siyasət,
düzgün diplomatiya yürüdürsünüzsə, o
halda qarşı tərəf sizə hörmətlə
yanaşmaq məcburiyyətində qalır. Bu gün Azərbaycanla
Rusiya arasında münasibətlər bu şəkildə
davam edir".
X.Bəşirov əlavə edib ki, Prezident İlham
Əliyevin Rusiyaya səfəri çox önəmli bir hadisə
oldu. Xüsusilə də sülhməramlı kontingentin Azərbaycan
ərazilərini tərk etdyi bir dönəmdə bunu
çoxları fərqli bir formada izah etməyə
çalışırdılar: "Rusiya - Azərbaycan
münasibətlərinin pozulacağını və
qarşılıqlı ittihamların səsləndiriləcəyini,
digər xoşagəlməz proseslərin
reallaşacağı ilə bağlı fikirlər səsləndirirdilər.
Amma görünən o oldu ki, bunlar hamısı əsassızdır,
reallıqdan kənardır. Azərbaycanla Rusiya arasında
münasibətlərdə heç bir dəyişiklik yoxdur.
Biz coğrafiyanı seçmirik, bizim Rusiya ilə
böyük, uzun sərhədlərimiz mövcuddur, Xəzər
dənizində də sərhədlərimiz var. Azərbaycan
Rusiyanın İkinci Qarabağ müharibəsi də daxil
olmaqla, ondan sonra baş verən proseslərdəki
yanaşmasını yüksək qiymətləndirir.
Çünki Rusiya tərəfi həm missiyasını layiqli
şəkildə həyata keçirdi, həm də
missiyanın aktuallığı itdikdən sonra onu ərazilərimizdən
çıxardı. Bütün bunlar düşünürəm
ki, hazırkı məqamda həm Rusiya ilə münasibətlərini
korlayan, həm də Qərblə münasibətlərini
normallaşdırmaq istiqamətində etdiyi cəhdlərin hələ
ki, uğur gətirmədiyi Ermənistan üçün də
bir nümunə olmaldır. Ermənistan hazırda çox təhlükəli
oyunlarda alətə çevrilib. Düşünürəm
ki, Rusiya ilə Azərbaycan arasındakı münasibətlərin
gedişatından əldə olunmuş nəticələrdən
bir sıra dövlətlər, o cümlədən də, Ermənistan
nəticə çıxara, nümunə götürə bilərlər.
Çünki Ermənistan rəhbərliyi öz dövlətini
və xalqını böyük oyunların alətinə
çevirməkdə israrlı görünür. Hesab edirəm
ki, bu, həm Ermənistan cəmiyyəti, həm dövləti
üçün çox ciddi nəticələrə gətirib
çıxaracaq. Bizim regionumuzda yerləşdiyi, qonşu
dövlət olduğuna görə biz də bu prosesdən
narahatıq. Amma hər bir halda seçim edən tərəf
onlardır. Əgər bu məsələdə qərarlıdırlarsa,
bunun nəticələrinə də qatlaşmaq məcburiyyətindədirlər".
Pərvanə
525-ci qəzet.- 2024.-25 aprel,№71.-S.5.